Kontrola problemowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rajgrodzie

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Łomży

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 3 listopada 2004 roku (znak: RIO.IV.6012 - 8/04), o treści jak niżej:

Pan Eugeniusz Kołowski

Kierownik Zakładu Gospodarki

Komunalnej i Mieszkaniowej

w Rajgrodzie

         W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej za okres 2003 r.,  przeprowadzonej w Zakładzie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rajgrodzie na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Łomży, stwierdzono nieprawidłowości opisane w protokole kontroli, którego jeden egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

       Jak wynika z ustaleń kontroli, zawartych na str. 4 protokołu, kontrolowana jednostka nie prowadziła ewidencji księgowej kosztów w układzie pozwalającym wyodrębnienie kosztów związanych z prowadzeniem poszczególnych rodzajów działalności (sprzedaży wody, odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości stałych). System finansowo-księgowy przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych powinien zapewniać podział kosztów na poszczególne rodzaje działalności i taryfowe grupy odbiorców oraz określać wysokość kosztów poszczególnych rodzajów, w tym m.in. z tytułu odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych - § 12 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 26, poz. 257). Należy podkreślić, iż nie spełnienie tego warunku w kontrolowanej jednostce znacznie utrudnia prawidłowe sporządzenie kalkulacji cenowej i ustalenie jednostkowych kosztów będących podstawą opracowania taryf. Ma to również zasadnicze znaczenie dla właściwego ustalenia wysokości dotacji przedmiotowej dla zakładu, rozumianej, zgodnie z art. 117 ust. 1 w zw. z art. 69 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), jako dopłata do określonego rodzaju usług, kalkulowana według stawek jednostkowych. Zasady ustalania dopłat w zakresie działalności wodociągowo-kanalizacyjnej określa również przepis art. 24 ust. 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747 ze zm.).

         Ustalono, iż wykazany w sprawozdaniu Rb-Z o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń stan zobowiązań wymagalnych na koniec 2003 r. był zawyżony o kwotę 1.549,40 zł, z powodu ujęcia w poczet zobowiązań wymagalnych otrzymanej faktury, której termin płatności przypadał dopiero w miesiącu styczniu 2004 roku – str. 4-5 protokołu kontroli. Zgodnie z przepisem § 12 ust. 2 załącznika Nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 ze zm.) przez wymagalne zobowiązania należy rozumieć wszystkie bezsporne zobowiązania, wynikające z ewidencji księgowej, których termin zapłaty minął przed upływem danego okresu sprawozdawczego, a nie są one przedawnione ani umorzone.

         W zakresie ustalania wynagrodzeń pracownikom ZGKiM stwierdzono, iż wynagrodzenie jednej z osób (robotnika gospodarczego) przekracza wysokość wynikającą z opracowanej przez Pana Kierownika tabeli wynagrodzeń dla danej kategorii zaszeregowania – str. 12-13 protokołu kontroli. Tabela wynagrodzeń, opracowana na podstawie uchwały Rady Miejskiej ustalającej najniższe wynagrodzenie zasadnicze oraz wartość jednego punktu i załącznika Nr 2 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 61, poz. 708 ze zm.), ustala maksymalne wynagrodzenie w VI kategorii zaszeregowania na poziomie 830 zł, podczas gdy pracownikowi przyznane zostało wynagrodzenie w wysokości 850 zł. Niezbędne jest zatem doprowadzenie do zgodności między tabelą a przyznanym wynagrodzeniem poprzez zmianę kategorii zaszeregowania, bądź też skorzystanie z możliwości zwiększenia stawki maksymalnej w VI kategorii zaszeregowania, jaką daje § 3 ust. 4 rozporządzenia.

         Kontrola prawidłowości tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wykazała, że nie dotrzymano terminu przekazania równowartości odpisu na rachunek ZFŚS, określonego przepisami art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r., Nr 70, poz. 335 ze zm.) – str. 5 protokołu kontroli. Niezachowywanie terminów przekazywania środków na rachunek Funduszu skutkowało powstaniem zobowiązań wymagalnych wobec Funduszu w kwocie 24.891.57 zł – str. 4-5 protokołu kontroli. Zgodnie z zasadą wynikająca z art. 28 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.) wydatki jednostek sektora finansów publicznych powinny być dokonywane w terminach właściwych do uregulowania istniejących zobowiązań.

         Stwierdzono, iż kontrolowana jednostka zwiększyła wartość środków trwałych o wartość remontu motopompy, zamiast odnieść ten wydatek w koszty działalności bieżącej – str. 16 protokołu kontroli. Remont środka trwałego nie stanowi jego ulepszenia w rozumieniu art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), w związku z czym nie jest podstawą zwiększenia wartości środka trwałego.

         Ponadto, jak wynika z ustaleń kontroli, ostatecznego wyjaśnienia wymaga sprawa należności Zakładu od Urzędu Miejskiego w wysokości 600 zł, której realność Urząd Miejski kwestionuje – str. 8 protokołu kontroli, załącznik Nr 2 do protokołu kontroli.

         Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości były wynikiem nieprzestrzegania lub nieznajomości obowiązujących przepisów prawnych dotyczących prowadzenia gospodarki finansowej i rachunkowości jednostki.

Odpowiedzialność za nieprawidłowości w zakresie gospodarki finansowej zakładu budżetowego ponosi Kierownik Zakładu, stosownie do postanowień art. 28a ustawy o finansach publicznych. Prowadzenie rachunkowości jednostki należało do obowiązków głównego księgowego. Prawa i obowiązki głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych określają przepisy art. 35 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Prowadzenie ewidencji księgowej w sposób umożliwiający ustalenie kosztów poszczególnych rodzajów działalności prowadzonej przez Zakład.

2. Zaliczanie do zobowiązań wymagalnych wyłącznie zobowiązań, których termin płatności upłynął przez końcem okresu sprawozdawczego.

3. Doprowadzenie do zgodności między wynagrodzeniem robotnika gospodarczego i obowiązującymi przepisami.

4. Przekazywanie równowartości dokonanego odpisu na rachunek ZFŚS w terminach wynikających z ustawy. Uregulowanie istniejących zobowiązań wobec działalności socjalnej.

5. Wyksięgowanie z ewidencji środków trwałych wartości remontu motopompy.

O sposobie wykonania zaleceń proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Łomży w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków za pośrednictwem Prezesa Izby do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. W odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem bieg 30–dniowego terminu ulegnie zawieszeniu do czasu ich rozpatrzenia.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Burmistrz Rajgrodu