Kontrola problemowa gospodarki finansowej
przeprowadzona w Szkole Podstawowej Nr 4 w Suwałkach
przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Białymstoku Zespół w Suwałkach
Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 31 marca 2004 roku (znak: RIO.V.6012 - 4/04), o treści jak niżej:
Pani Jolanta Nowakowska
Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 4
w Suwałkach
W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej za okres 2003 roku, przeprowadzonej w Szkole Podstawowej Nr 4 w Suwałkach, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Suwałkach, stwierdzono nieprawidłowości opisane w protokole kontroli, którego 1 egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.
Badając kompletność wewnętrznych uregulowań składających się na procedury wewnętrznej kontroli finansowej stwierdzono, iż nie obejmują one wszystkich procesów zachodzących w jednostce. Nie zostały mianowicie określone w formie pisemnej procedury dotyczące gospodarki drukami ścisłego zarachowania oraz przyjętego w jednostce sposobu gromadzenia wpłat za żywienie przez intendenta – str. 17 i 23-24 protokołu kontroli. Z przepisu art. 28a ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.) wynika, iż kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest zobowiązany zapewnić odpowiedni system wewnętrznej kontroli finansowej w swojej jednostce, odpowiadający wymogom art. 35a ustawy. Według przepisów tego artykułu kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy wszystkich procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem. Kierownik jednostki (z uwzględnieniem jej zadań, struktury organizacyjnej, kadrowej itp.) winien ustalić procedury kontroli finansowej w formie pisemnej, obejmując wszystkie podejmowane w jednostce operacje (art. 35a ust. 3 ustawy).
Ponadto stwierdzono, że obowiązujące regulacje organizacyjno-prawne (w tym regulamin kontroli wewnętrznej i instrukcja inwentaryzacyjna) posiadają nieaktualne podstawy prawne – str. 8-10 protokołu kontroli.
W zakresie prawidłowości prowadzenia ksiąg rachunkowych kontrola wykazała występowanie nieprawidłowości, naruszających zarówno przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694), jak również rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 roku w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1752), które polegały na:
- dokonywaniu zapisów w dzienniku z naruszeniem zasady chronologicznego ujmowania zdarzeń, a także bez zachowania kolejnej numeracji, co stanowiło naruszenie art. 14 ust. 1 i 2 ustawy – str. 11 protokołu kontroli,
- poprawianiu błędów w księgach rachunkowych w sposób niedopuszczony postanowieniami art. 25 ust. 1 ustawy – str. 12 protokołu kontroli,
- nie przestrzeganiu zasady ujmowania w raporcie kasowym operacji gotówkowych w tym samym dniu, w którym zostały dokonane, wyrażonej przepisem art. 24 ust. 5 pkt 3 ustawy, a także postanowieniami instrukcji kasowej – str. 16 protokołu kontroli,
- nie sporządzaniu wewnętrznego dowodu księgowego, o którym mowa w przepisach art. 20 ust. 2 pkt 3 ustawy, stanowiącego podstawę ujęcia w księgach naliczenia odpisu na fundusz świadczeń socjalnych – str. 30 protokołu kontroli,
- stosowaniu nieprawidłowej, w świetle zasad funkcjonowania kont określonych w załączniku Nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r., korespondencji kont przy ewidencjonowaniu rozrachunków z pracownikami – str. 12 protokołu kontroli,
- nie umieszczaniu na listach wypłat wynagrodzeń oraz pożyczek z ZFŚS, dokonywanych za pośrednictwem kasy, daty odebrania gotówki, co narusza postanowienia art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości – str. 16 protokołu kontroli.
Badanie realizacji obowiązków sprawozdawczych, ustalonych przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 ze zm.) wykazało, iż kontrolowana jednostka nie sporządziła sprawozdania Rb-27S z wykonania planu dochodów, mimo faktycznej realizacji dochodów budżetowych i odprowadzenia ich do budżetu miasta. Obowiązek sporządzania przez kierowników jednostek budżetowych wskazanych sprawozdań wynika z przepisów § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b) przywołanego rozporządzenia – str. 14 protokołu kontroli.
Kontrola wykonania planu wydatków jednostki za 2003 rok wykazała, iż wystąpiło minimalne przekroczenie limitu wydatków określonego w planie finansowym w rozdziale 85401 „Świetlice szkolne”, paragrafie 4270 „Zakup usług remontowych” – str. 25 protokołu kontroli. W myśl zasady wyrażonej przepisami art. 92 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień.
Podczas kontroli wydatków na wynagrodzenia i pochodne stwierdzono, iż w Regulaminie wynagradzania pracowników niebędących nauczycielami zatrudnionych z Szkole Podstawowej Nr 4 w Suwałkach, opracowanym na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 61, poz. 708 ze zm.) w § 14 zapisano, że pracownikowi wykonującemu dodatkowe zadania przysługuje odrębne wynagrodzenie w wysokości od 5% do 20% wynagrodzenia zasadniczego z tytułu pełnienia obowiązków kasjera. Należy wskazać, iż obowiązujące przepisy dotyczące wynagradzania pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego nie przewidują takiego składnika wynagrodzenia – str. 28-29 protokołu kontroli. Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż kierownik jednostki organizacyjnej może, w opracowanej przez siebie na podstawie § 3 rozporządzenia tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego, m.in. zwiększać wysokość miesięcznych stawek wynagrodzenia, nie więcej jednak niż o 10%. W związku z tym właściwym byłoby zrezygnowanie z przyznawania omawianego dodatku i ustalenie wynagrodzenia kasjera na zasadach wynikających z rozporządzenia.
Kontrola wykazała również, iż nieprawidłowo ustalono wysokość odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Skutkowało to zaniżeniem odpisu o 5.500,00 zł, w świetle zasad ustalania jego wysokości wynikających z art. 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) i art. 53 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.) – str. 31 protokołu kontroli.
Stwierdzono nieliczne przypadki nieprawidłowego klasyfikowania wydatków budżetowych – str. 26-27 protokołu kontroli. Zasady klasyfikacji określają przepisy przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 marca 2003 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 68, poz. 634 ze zm.).
Jak wynika z ustaleń zawartych w protokole kontroli, środki specjalne pochodzące z różnych tytułów określonych przepisami art. 21 ust. 1 ustawy o finansach publicznych obejmowane są (w rozdziale 80101 „Szkoły Podstawowe”) jednym planem finansowym. Dla środków gromadzonych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy (spadki, zapisy, darowizny) w myśl art. 21 ust. 4 ustawy plany finansowe sporządza się na okres, w którym środki te będą wydatkowane, w odróżnieniu do środków gromadzonych na podstawie uchwały organu stanowiącego, dla których sporządza się roczny plan finansowy (art. 21 ust. 3 ustawy). Różnica w zasadach sporządzania planów dla środków tworzonych z różnych tytułów sprawia, iż nieprawidłowym jest sporządzanie łącznego planu finansowego, a co za tym idzie również łącznego sprawozdania z jego wykonania. Stwierdzono również, iż w półrocznym sprawozdaniu Rb-32 za okres od początku roku do dnia 30.06.2003 roku wykazano w rozdziale 80101 ujemny stan środków pieniężnych w kwocie 514,22 zł – str. 22-23 protokołu kontroli. Jak wynika z wyjaśnienia złożonego przez głównego księgowego, powstanie ujemnego stanu środków pieniężnych było wynikiem nieprawidłowości w gospodarowaniu środkami specjalnymi, dotyczących w szczególności wydatkowania środków specjalnych na określone cele w wysokości wyższej niż otrzymane na ich realizację – załącznik Nr 3 do protokołu kontroli. Zgodnie z postanowieniami art. 21 ustawy o finansach publicznych środkami specjalnymi są środki gromadzone na wyodrębnionym rachunku bankowym, pochodzące ze źródeł wskazanych przepisami oraz posiadające ściśle określone przeznaczenie. Wydatkowanie środków zgromadzonych z poszczególnych tytułów nie może być zatem dokonywane w kwotach wyższych niż faktycznie zgromadzone.
Analiza ewidencji analitycznej środków trwałych, wykazała, iż nie zostały w niej zawarte pełne symbole klasyfikacji rodzajowej, ustalone przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w spawie klasyfikacji środków trwałych (KŚT) (Dz. U. Nr 112, poz. 1317). Zgodnie z zasadami funkcjonowania konta 011 „Środki trwałe” ewidencja szczegółowa do tego konta powinna zapewniać m.in. należyte obliczenie umorzenia i amortyzacji, w związku z czym niezbędne jest, aby zawierała pełny symbol klasyfikacji rodzajowej środka trwałego. Stwierdzono także jednostkowy przypadek błędnego, w świetle przywołanego rozporządzenia, sklasyfikowania środka trwałego – str. 33 protokołu kontroli.
Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości były wynikiem nieprzestrzegania lub niewłaściwej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości.
Stosownie do postanowień art. 28a ustawy o finansach publicznych odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej jednostki sektora finansów publicznych, w tym wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli finansowej, ponosi jej kierownik. Powinność prowadzenia rachunkowości zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami spoczywa na głównym księgowym, stosownie do postanowień zawartych w zakresie czynności. Prawa i obowiązki głównego księgowego określają przepisy art. 35 ustawy o finansach publicznych.
Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:
1. Objęcie pisemnymi procedurami kontroli procesów związanych z gospodarką drukami ścisłego zarachowania i funkcjonującym sposobem przyjmowania wpłat za żywienie. Zaktualizowanie podstaw prawnych obowiązywania regulacji wewnętrznych, przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na zgodność tych regulacji z obecnie obowiązującymi przepisami.
2. Zapewnienie wyeliminowania nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych poprzez:
a) dokonywanie zapisów w dzienniku zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 14 ustawy o rachunkowości,
b) prawidłowym poprawianiu błędnych w zapisów księgowych,
c) ewidencjonowanie operacji gotówkowych w dniu ich dokonania,
d) sporządzanie dowodu wewnętrznego stanowiącego podstawę ujęcia w księgach naliczonego odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych,
e) prawidłowe ewidencjonowanie rozrachunków z pracownikami,
f) zamieszczanie na listach wypłat dokonywanych gotówką daty odbioru gotówki.
3. Sporządzanie sprawozdania Rb–27S w zakresie zrealizowanych dochodów.
4. Zwrócenie szczególnej uwagi na przestrzeganie zasady dokonywania wydatków do wysokości kwot ustalonych w planie finansowym.
5. Wyeliminowanie niezgodności między regulaminem wynagradzania pracowników nie będących nauczycielami a przepisami rozporządzenia wskazanego w części opisowej wystąpienia w zakresie dodatku przyznawanego kasjerowi. Ustalenie składników wynagrodzenia kasjera zgodnie z obowiązującymi przepisami.
6. Prawidłowe naliczanie odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.
7. Prawidłowe klasyfikowanie wydatków budżetowych.
8. Sporządzanie odrębnych planów finansowych dla środków specjalnych pochodzących ze spadków, zapisów i darowizn.
9. Dokonywanie wydatków ze środków specjalnych do wysokości środków zgromadzonych z poszczególnych tytułów.
10. Zapewnienie prawidłowego ewidencjonowania środków trwałych
O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Suwałkach, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.
Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń zawartych w wystąpieniu wniosków za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.
Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Do wiadomości:
1. Prezydent Miasta Suwałk
2. Regionalna Izba Obrachunkowa
w Białymstoku Zespół w Suwałkach
Prezes
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Białymstoku
W wyniku Kontroli w w/w jednostce skierowano pismo z dnia 31 marca 2004 roku do organu wykonawczego:
Pan Józef Gajewski
Prezydent Miasta Suwałk
W trakcie kontroli gospodarki finansowej za 2003 r., przeprowadzonej przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Suwałkach w Szkole Podstawowej Nr 4 w Suwałkach stwierdzono, iż kontrolowana jednostka nie była bieżąco informowania o zmianach dokonywanych w jej planie finansowym, wynikających z aktów podejmowanych przez organy gminy. Na przykład, o zmianie wprowadzonej zarządzeniem Pana Prezydenta Nr 161/03 z dnia 30 czerwca 2003 r. jednostka została poinformowana dopiero pismem z dnia 1 września 2003 r. Przepisy § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz szczegółowych zasad i terminów rocznych rozliczeń i wpłat do budżetu przez zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1333) nie określają szczegółowych terminów przekazywania kierownikom jednostek budżetowych informacji o zmianach ich planów finansowych w toku wykonywania budżetu. Jednakże należy zwrócić uwagę, iż bezzwłoczne przekazanie informacji ma zasadniczy wpływ na możliwość prawidłowego prowadzenia gospodarki przez jednostkę. Stosownie do przepisów art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.) plan finansowy stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki budżetowej.
Ustalono również, iż kontrolowana jednostka nie posiadała wiedzy na temat stwierdzenia przez Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku nieważności w części Uchwały Nr XXXIV/324/2000 z dnia 20 grudnia 2000 r. Rady Miasta w Suwałkach w sprawie utworzenia środków specjalnych. Jak wynika z ustaleń kontroli, badana Szkoła nie uzyskała od organu prowadzącego informacji na temat stwierdzenia nieważności elementów uchwały, co spowodowało, iż gospodarka środkami specjalnymi Szkoły nie posiada w znacznej mierze formalnego umocowania.
Prezes
Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Białymstoku
Odsłon dokumentu: 120438214 Poprzdnie wersje tego dokumentu: brak
|