Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy w Nowince

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej

w Białymstoku Zespół w Suwałkach

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 2 lipca 2004 roku (znak: RIO.V.6013 - 1/04), o treści jak niżej:

Pan

Marek Motybel

Wójt Gminy Nowinka

W wyniku doraźnej kontroli w zakresie gospodarowania środkami publicznymi na realizację zadań oświatowych w gminie Nowinka w latach 2002-2004, przeprowadzonej na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Suwałkach, stwierdzono nieprawidłowości opisane w protokole kontroli, którego jeden egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Kontrola gospodarki finansowej gminy w zakresie realizacji zadań edukacji publicznej nie wykazała istotnych nieprawidłowości. Z ustaleń kontroli wynika, że gmina wydatkowuje na tą sferę zadań publicznych środki finansowe w rozmiarze większym, niż otrzymywana subwencja oświatowa na kolejne lata budżetowe, w szczególności poprzez dokonywanie wydatków inwestycyjnych.

Prowadzone przez gminy szkoły prowadzą gospodarkę finansową w oparciu o prawidłowo sporządzone plany finansowe. Podczas kontroli stwierdzono jednakże, iż na koniec 2002 i 2003 roku, w poszczególnych szkołach podstawowych, wystąpiły zobowiązania wymagalne, tj. takie, których termin płatności minął, a nie były one przedawnione, ani umorzone (występowanie tego rodzaju zobowiązań stwierdzono także w trakcie kontroli problemowej, przeprowadzonej przez Izbę Obrachunkową w 2002 roku). Według wyjaśnień organu wykonawczego gminy - Wójta oraz dyrektorów poszczególnych szkół, którzy ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za prawidłowe dysponowanie środkami ujętymi w planach finansowych (art. 39 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 7 września o systemie oświaty (tekst jednolity z 1996 roku Dz. U. Nr 67, poz. 329 ze zm.)), powstanie zobowiązań wymagalnych jest wynikiem niedostatecznego poziomu środków finansowych, które w pierwszej kolejności są wydatkowane na płace i pochodne, w następnej zaś na różnego rodzaju wydatki rzeczowe, których ponoszenie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania placówek oświatowych. Jednostki oświaty nie ponosiły dodatkowych wydatków z tytułu odsetek za opóźnienie w zapłacie.

         Stosownie do zasady gospodarki finansowej podmiotów sektora finansów publicznych, wyrażonej w art. 28 ust. 3 pkt 3 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), wydatki publiczne powinny być dokonywane w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań – s. 11, 12 protokołu kontroli.

Z ustaleń kontroli wynika także, że w budżecie gminy na 2002 i 2003 rok planowano wydatki na dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli (rozdział 80146 klasyfikacji budżetowej). Jednakże planowane środki w 2003 roku (w wysokości 9.600 zł) nie były wydatkowane – s. 6, 19 protokołu kontroli.

Powinność wyodrębniania w budżetach organów prowadzących szkoły środków na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, w wysokości 1% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe nauczycieli, wynika z postanowienia art. 70a ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.). Dokonywanie wydatków z tego tytułu winno natomiast odbywać się w trybie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 29 marca 2002 r. w sprawie podziału środków na wspieranie doskonalenia zawodowego nauczycieli pomiędzy budżety poszczególnych wojewodów, form doskonalenia zawodowego dofinansowywanych ze środków wyodrębnionych w budżetach organów prowadzących szkoły, wojewodów, ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz szczegółowych kryteriów i trybu przyznawania tych środków (Dz. U. Nr 46, poz. 430). Rozporządzenie określa m.in. rodzaje wydatków, jakie należy ponosić w ramach środków zaplanowanych na doskonalenie zawodowe nauczycieli (§ 2). Stanowi również, iż organ prowadzący opracowuje na każdy rok budżetowy plan dofinansowania form doskonalenia zawodowego nauczycieli, biorąc pod uwagę wnioski dyrektorów szkół i placówek, przygotowane z uwzględnieniem opracowanych przez nich wieloletnich planów doskonalenia zawodowego nauczycieli (§ 6).

         Badając rachunkowość szkół, prowadzoną przez jednostkę obsługi ekonomiczno-administracyjnej Biuro Obsługi Szkół w Nowince, stwierdzono naruszenie obowiązków w zakresie sprawozdawczości budżetowej jednostek budżetowych, uregulowanych przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 ze zm.). Uchybienie polegało na nie sporządzaniu kwartalnych sprawozdań Rb-Z - o stanie zobowiązań według tytułów dłużnych oraz sprawozdań Rb-N - o stanie należności – s. 12 protokołu kontroli.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości były wynikiem niepełnego przestrzegania przepisów dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości jednostek oświaty, działających w formie jednostek budżetowych.

         Stosownie do postanowień art. 5 ust. 7 w zw. z art. 5c pkt 2 ustawy o systemie oświaty, powinność zapewnienia właściwego działania szkół spoczywa na Wójcie.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Zapewnienie regulowania zobowiązań przez prowadzone szkoły podstawowe w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

2. Realizowanie wydatków na doskonalenie zawodowe nauczycieli, stosownie do postanowień Karty Nauczyciela i przywołanych przepisów rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy.

3. Spowodowanie sporządzania sprawozdawczości budżetowej jednostek budżetowych, wymaganej przepisami rozporządzenia Ministra Finansów.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Suwałkach w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłaszania zastrzeżeń może być tylko naruszenie prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku