Kontrola problemowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Białymstoku

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 29 sierpnia 2005 roku (znak: RIO.I.6012 - 6/05), o treści jak niżej:

Pan Andrzej Dyrdał

Dyrektor Wojewódzkiego

Ośrodka Animacji Kultury

w Białymstoku

         W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej za okres 2004 roku, przeprowadzonej w Wojewódzkim Ośrodku Animacji Kultury w Białymstoku na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości opisane w protokole kontroli, którego jeden egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

         W wyniku kontroli stwierdzono, iż w 1996 roku WOAK nabył od Muzeum Okręgowego w Białymstoku prawo własności zespołu pawilonów wystawowo-gastronomicznych posadowionych przy ul. Św. Rocha 14 w Białymstoku (tzw. „Spodków”). W związku z przeniesieniem własności WOAK przejął zobowiązanie Muzeum Okręgowego wobec Skarbu Państwa wynoszące 650.000 zł, które miało być uregulowane w formie dziesięciu rocznych rat. Raty zobowiązania przejętego przez WOAK były do końca 1998 r. wpłacane na rachunek bankowy Urzędu Rejonowego w Białymstoku. Stwierdzono, iż po reformie administracyjnej kraju spłaty rat zobowiązania są kierowane na rachunek budżetu organizatora WOAK, którym jest Samorządowe Województwo Podlaskie. W ten sposób na rzecz Skarbu Państwa tytułem spłaty zobowiązania wniesiono w latach 1998-1999 kwotę 65.000 zł, zaś do budżetu Województwa Podlaskiego kwotę 475.000 zł w latach 1999-2005 (do zapłaty pozostała ostatnia rata w wysokości 110.000 zł, podlegająca opłaceniu w 2006 roku).

Z kserokopii dokumentacji, stanowiącej załącznik Nr 8 do protokołu kontroli, a w szczególności z decyzji komunalizacyjnej Wojewody Podlaskiego z dnia 24 listopada 1999 r. nie wynika, aby zmiany własnościowe w zakresie mienia przekazanego na rzecz samorządu wojewódzkiego wywoływały skutki polegające na przejęciu wierzytelności Skarbu Państwa od WOAK przez Samorząd Wojewódzki. Stosownie do przepisów art. 60 ust. 1-3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) województwo samorządowe nabyło własność gruntów położonych przy ul. Św. Rocha 14, natomiast WOAK, jako samorządowa osoba prawna od dnia 1 stycznia 1999 r., zachował swój majątek, w tym własność budynków przy ul. Św. Rocha 14 obciążonych hipoteką zabezpieczającą jego zobowiązanie wobec Skarbu Państwa. Obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa nie przewidują, aby wierzytelność Skarbu Państwa od osoby prawnej mogła być przeniesiona w drodze komunalizacji na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Tezę tę potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 maja 2004 r. (sygn. akt I SA 1843/02, opubl. LEX nr 146724). Na tle zbliżonego stanu faktycznego Sąd podniósł, iż żaden przepis ustawy nie wskazuje, aby z chwilą stwierdzenia nabycia z mocy prawa nieruchomości następowało wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na tej nieruchomości lub przejście praw z tego tytułu na inny podmiot. Fakt zaliczenia składników mienia Skarbu Państwa do mienia województwa w rozumieniu art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.) poprzez przekazanie mienia na rzecz województwa w wyniku komunalizacji oraz przekształcenie państwowych osób prawnych w osoby samorządowe nie spowodował zaś, że województwo stało się następcą generalnym Skarbu Państwa. Następstwo prawne obejmuje jedynie zakres wynikający z art. 60 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujących administrację publiczną.

Opierając się na przedstawionej argumentacji należy stwierdzić, iż spłaty rat dokonane w latach 1999-2005 na rzecz Województwa Samorządowego w łącznej kwocie 475.000 zł stanowiły świadczenie nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 Kodeksu cywilnego, jako skierowane przez WOAK względem osoby, wobec której Ośrodek nie był zobowiązany. W związku z tym zobowiązanie WOAK wobec Skarbu Państwa w chwili obecnej stanowi w dalszym ciągu sumę 585.000 zł, obejmującą kwotę 475.000 zł wpłaconą bezpodstawnie do budżetu Województwa Samorządowego oraz 110.000 zł raty należnej w 2006 roku – str. 12 protokołu kontroli, załącznik Nr 8 do protokołu kontroli.

         Ponadto należy zwrócić uwagę, że zgodnie z aktem notarialnym roczne raty zobowiązania miały być opłacane łącznie z odsetkami wynoszącymi 3% w skali roku. W rzeczywistości odsetki były naliczane tylko od spłacanej w danym roku raty zadłużenia, a nie od kwoty zobowiązania, jakie do dnia opłacenia raty ciążyło na Ośrodku. Z ustaleń kontroli, zamieszczonych na str. 13 protokołu, wynika, że łączna kwota odsetek powinna wynieść 133.879 zł. Suma ta różni się zasadniczo od odsetek wyliczonych według metody przyjętej przez WOAK, skutkującej tym, iż koszt odsetek za cały okres spłaty zobowiązania zamknie się kwotą 19.500 zł. Od 1999 r., podobnie jak raty, odsetki są wnoszone na rachunek budżetu Samorządu Wojewódzkiego. Biorąc pod uwagę kwotę odsetek wynikającą z aktu notarialnego, aktualne zadłużenie z tego tytułu wobec Skarbu Państwa wynosi 128.329 zł (dotychczas wpłacono odsetki od rat za 1997 i 1998 r. w wysokości 2.250 zł).

Badając rachunkowość WOAK stwierdzono, że niektóre operacje gospodarcze były ujmowane w księgach rachunkowych niezgodnie ze stanem rzeczywistym lub w ogóle nie były uwzględniane w ewidencji księgowej. Z ustaleń kontroli wynika, że nieprawidłowości te miały charakter powtarzalny, a ich wystąpienie wiązało się z nabyciem w 1996 r. prawa własności „Spodków” i wynikającymi z tego tytułu operacjami gospodarczymi.

         Na podstawie aktu notarialnego Rp. A/1350/96 z dnia 23 maja 1996 r. WOAK uzyskał prawo własności tych budynków w zamian za przejęcie od Muzeum Okręgowego w Białymstoku długu w kwocie 650.000 zł. W związku z tym faktem do ksiąg rachunkowych w 1996 r. należało wprowadzić zobowiązanie wobec Skarbu Państwa i środki trwałe o wartości początkowej 650.000 zł. Zamiast przedstawionego zapisu, do ksiąg rachunkowych wprowadzono wartość początkową w wysokości 756.148,75 zł i umorzenie w kwocie 272.528,22 zł, w korespondencji z kontem służącym do ewidencji zwiększeń i zmniejszeń funduszu instytucji kultury. Księgowanie to nie było zgodne ze stanem faktycznym. Omawiane zdarzenie gospodarcze zostało potraktowane jako nieodpłatne otrzymanie środków trwałych zwiększające majątek trwały i fundusz instytucji o 483.620,53 zł. Błąd ten nie został skorygowany do czasu przeprowadzenia kontroli. Stwierdzona nieprawidłowość w sposób istotny rzutowała w latach 1996-2005 na właściwą wycenę aktywów trwałych WOAK. Rzeczywistą wartość netto „Spodków” i ich wartość księgową wynikającą z błędnych zapisów przedstawiono w zestawieniu tabelarycznym zamieszczonym na str. 8 protokółu kontroli. Z danych tych wynika, że stan środków trwałych netto wykazywanych w sprawozdaniach finansowych na koniec roku, w okresie 1996-2004, był niższy od stanu rzeczywistego od 167.927,40 zł do 189.157,16 zł. Zobowiązanie z tytułu nabycia prawa własności „Spodków” wynoszące 650.000 zł w 1996 r. nie zostało ujęte w księgach rachunkowych. Także w latach 1997-2002 z ewidencji księgowej nie wynikało istnienie zobowiązania z omawianego tytułu. Spłata poszczególnych rat zobowiązań przez cały czas była odnoszona w koszty działalności bieżącej. Łącznie w latach 1997-2004 odniesiono w koszty spłaty 8 rat w wysokości 440.000 zł, a w 2005 r. kolejną ratę w kwocie 100.000 zł.

         Ujęcie w księgach rachunkowych 1996 roku danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym, a następnie zarachowanie spłat rat zobowiązań do kosztów działalności bieżącej, miało istotny wpływ na stan funduszu instytucji kultury i jej wynik w latach 1996-2004. Wpływ stwierdzonych nieprawidłowości na stan funduszu i wynik WOAK przedstawiono w tabeli na str. 9 protokołu kontroli. Wynika z niej, że w 1996 r. stan funduszu według ewidencji księgowej zwiększył się o 472.593,43 zł (wartość początkowa netto „Spodków”- 483.620,53 zł minus umorzenie od wartości początkowej 756.148,75 zł wynoszące 11.027,10 zł). W rzeczywistości w 1996 r. na stan funduszu powinno było rzutować jedynie umorzenie od wartości początkowej wymienionej w akcie notarialnym, wynoszące 9.479,17 zł. W kolejnych latach fundusz zmniejszał się o odnoszone w koszty działalności bieżącej spłaty rat (poprzez przeksięgowanie wyniku na fundusz) i umorzenie za dany rok. Na wynik finansowy w poszczególnych latach oddziaływały głównie zaliczane do kosztów spłaty rat, a od 1999 r. także amortyzacja „Spodków”. Wprowadzenie w 1996 r. do ksiąg rachunkowych wartości początkowej „Spodków” równej cenie nabycia wynikającej z aktu notarialnego (650.000 zł), spowodowałoby, że na wynik jednostki oddziaływałaby wyłącznie amortyzacja naliczana od tej kwoty.

         W trakcie kontroli, w wyniku instruktażu udzielonego przez kontrolującego, dokonano korekt błędnych zapisów księgowych z lat 1996-2005. Po tych przeksięgowaniach księgi rachunkowe WOAK odzwierciedlają rzeczywisty stan wartości początkowej środków trwałych, ich umorzenia, stan zobowiązań (pomijając kwestię utrzymującego się faktycznie zobowiązania wobec Skarbu Państwa, wynikającego z nienależnego świadczenia na rzecz Województwa – co zostało wyżej wykazane - i konieczności ponownego ujęcia go w księgach) i stan funduszu instytucji kultury, a zatem posiadają cechy rzetelności w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.).

         Omawiane nieprawidłowości miały negatywny wpływ na poprawność bilansów sporządzanych za lata 1996-2004. Na przykład w bilansie za 2004 r. wartość rzeczowych aktywów trwałych została wykazana w kwocie 1.214.680,49 zł (wartość rzeczywista - 1.025.523,23 zł), długoterminowe rozliczenia międzyokresowe – 216.300 zł (w rzeczywistości zero), kapitał podstawowy – 1.145.112,23 zł (prawidłowa kwota – 1.031.615,06 zł), a wynik (strata) - 49.918,58 zł (według prawidłowej ewidencji – zysk 42.744,12 zł) – str. 10 protokołu kontroli.

         Badając opisy zasad funkcjonowania kont syntetycznych, zawarte w dokumentacji opisującej stosowane w jednostce zasady rachunkowości, stwierdzono, że nie uwzględniono w nich szczególnych zasad dotyczących ewidencji na koncie funduszu instytucji kultury, wynikających z art. 29 ust. 2-4 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.). Ustalenia kontroli w tym zakresie ujęto na str. 5-7 protokołu kontroli.

         Zgodnie z art. 27 ust. 4 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, podstawą działalności instytucji kultury jest plan zawierający w miarę potrzeb: plan usług, plan przychodów i kosztów, plan remontów i konserwacji środków trwałych oraz plan inwestycji. Z ustaleń kontroli przedstawionych na str. 15 protokołu wynika, że plan działalności kulturalnej na 2004 r., podobnie jak i w latach poprzednich, nie zawierał planu inwestycji. Tymczasem w latach 2000-2004 wydatki inwestycyjne były realizowane, mimo braku planu inwestycji, i wyniosły łącznie 338.877,52 zł, a uwzględniając spłaty rat za nabycie „Spodków” - 673.877,52 zł, w tym w 2004 roku odpowiednio 24.371,60 zł i 114.371,60 zł. Ponadto plany działalności instytucji kultury i ich zmiany nie zawierają daty zatwierdzenia przez Pana Dyrektora, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia prawidłowości prowadzonej gospdoarki. Zwrócenia uwagi wymaga także fakt, iż planowane i zrealizowane przychody i koszty za 2004 r. są równe, co wskazuje, iż dane po stronie planu ustalono już po zakończeniu roku, dostosowując je do faktycznego wykonania przychodów i kosztów.

         W wyniku sprawdzenia poniesionych przez badaną jednostkę kosztów remontu wynajmowanego „Spodka A” stwierdzono, że w koszty działalności bieżącej odniesiono koszty remontu wraz z podatkiem VAT naliczonym w fakturach wykonawcy robót remontowych. Koszt remontu według cen netto wyniósł 103.945,94 zł, VAT naliczony - 22.861,11 zł, zaś w koszty 2004 r. zarachowano kwotę 126.814,05 zł. Należy podkreślić, że zakup usług był związany w całości ze sprzedażą opodatkowaną i kupujący miał prawo do odliczenia podatku naliczonego przez wykonawcę od podatku należnego za dany miesiąc. W związku z ustaleniami kontroli WOAK dokonał korekt deklaracji za listopad i grudzień 2004 r. i wystąpił o zwrot podatku w kwocie 22.868,11 zł. Ustalenia kontroli w omawianym zakresie zostały ujęte na str.13 i 20 protokołu kontroli.

         Przyczyną wystąpienia stwierdzonych nieprawidłowości były błędy w ewidencji operacji gospodarczych dotyczących nabycia w 1996 r. prawa własności „Spodków”, a także niewłaściwa interpretacja przepisów prawnych regulujących kwestie wprowadzenia reformy administracji publicznej. Błędy te przełożyły się m.in. na zawyżanie w planach kosztów amortyzacji, a także na zaliczenie wydatków inwestycyjnych do kosztów działalności bieżącej. Przedstawione nieprawidłowości wynikają także z nieprawidłowej interpretacji przepisów prawnych z zakresu rachunkowości i podatku VAT oraz przepisów ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli finansowej, ponosi jej kierownik, stosownie do przepisów art. 28a ustawy o finansach publicznych.

Wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości, określonych ustawą o rachunkowości, należy do głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych. Prawa i obowiązki głównego księgowego określają przepisy art. 35 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze przedstawione nieprawidłowości, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Wystąpienie do Zarządu Województwa Podlaskiego o zwrot nienależnego świadczenia równego wpłaconym do budżetu województwa ratom zobowiązania wobec Skarbu Państwa i naliczonemu od nich oprocentowaniu.

2. Ujęcie w księgach WOAK zobowiązania wobec Skarbu Państwa z tytułu nabycia „Spodków” równego sumie pozostałej do zapłaty raty za 2006 rok oraz kwoty rat wpłaconych do budżetu Województwa w latach 1999-2005, wraz z oprocentowaniem ustalonym w sposób wskazany w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli.

3. Dokonanie w zakładowym planie kont zmian w opisie zasad ich funkcjonowania, przy uwzględnieniu regulacji zawartych w art. 36 ust. 1 ustawy o rachunkowości i art. 29 ust. 2-4 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

4. Wyszczególnianie w planie działalności WOAK planu inwestycji w przypadku zamiaru ponoszenia wydatków inwestycyjnych w danym roku. Wskazywanie dat obowiązywania wprowadzanych zmian w planie działalności.

5. Zwrócenie większej uwagi na związek kosztów zakupów usług ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT.

         O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku. w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

                                                                                        w Białymstoku

Do wiadomości:

Zarząd Województwa Podlaskiego

         W wyniku kontroli w w/w jednostce skierowano pismo z dnia 29.08.2005 roku, do organu wykonawczego:

                                                                                              Pan

                                                                                              Ryszard Tur

                                                                                              Prezydent Białegostoku

         Uprzejmie informuję, iż w okresie maj-czerwiec 2005 roku Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła problemową kontrolę gospodarki finansowej Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury.

W trakcie kontroli stwierdzono, iż WOAK nabył aktem notarialnym z dnia 23 maja 1996 r. od Muzeum Okręgowego w Białymstoku prawo własności budynków przy ul. Św. Rocha 14 (tzw. „Spodków”) w zamian za przejęcie zobowiązania Muzeum wobec Skarbu Państwa w kwocie 650.000 zł. Przejęcie własności budynków było związane z nabyciem użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa. Zobowiązanie zostało zabezpieczone hipoteką na budynkach stanowiących przedmiot transakcji. Prawo własności gruntów, na których posadowione są budynki przy ul. Św. Rocha 14, zostało nabyte przez Samorząd Województwa z dniem 1 stycznia 1999 r., co potwierdza decyzja komunalizacyjna Wojewody Podlaskiego z dnia 24 listopada 1999 roku.

Zgodnie z postanowieniami aktu notarialnego WOAK miał dokonać spłaty zobowiązania wobec Skarbu Państwa w dziesięciu rocznych ratach w okresie od 1997 do 2006 r., dokonując wpłat wraz z oprocentowaniem na rachunek Urzędu Rejonowego w Białymstoku. Stosownych przelewów dokonano w latach 1997-1998 (w łącznej kwocie 65.000 zł plus oprocentowanie). Począwszy od 1999 roku WOAK wpłaca ustalone raty na rzecz Samorządu Województwa Podlaskiego. Dotychczas przekazano do budżetu Województwa kwotę 475.000 zł oraz oprocentowanie wyliczone przez WOAK. Ostatnia rata przypadająca do spłaty w 2006 r. wynosi 110.000 zł.

Pragnę wskazać, iż dokonywanie spłaty zobowiązania na rachunek Województwa po 1 stycznia 1999 r. nie ma uzasadnienia w przepisach prawa, ponieważ oznacza w praktyce przeniesienie w wyniku komunalizacji wierzytelności Skarbu Państwa od osoby prawnej na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Niedopuszczalność zmiany wierzyciela w następstwie skomunalizowania obciążonego mienia, opierając się na dyspozycji art. 51 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa, potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 maja 2004 r. (sygn. akt I SA 1843/02, opubl. LEX nr 146724). Sąd podniósł m.in., iż żaden przepis ustawy nie wskazuje, aby z chwilą stwierdzenia nabycia z mocy prawa nieruchomości następowało wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką na tej nieruchomości lub przejście praw z tego tytułu na inny podmiot. Fakt zaliczenia składników mienia Skarbu Państwa do mienia województwa w rozumieniu art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.) poprzez przekazanie mienia w wyniku komunalizacji oraz przekształcenia państwowych osób prawnych w osoby samorządowe nie spowodował zaś, że województwo stało się następcą generalnym Skarbu Państwa. Następstwo prawne obejmuje jedynie zakres wynikający z art. 60 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.).

Dokonane przez WOAK wpłaty rat dotyczących zobowiązania tej jednostki wobec Skarbu Państwa, stanowiące obecnie kwotę 475.000 zł, powiększoną o oprocentowanie naliczone od wpłaconych rat, nie wpłynęły zatem na zmniejszenie zobowiązania WOAK względem budżetu państwa, które faktycznie wynosi obecnie 585.000 zł plus należne oprocentowanie.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, niezbędne jest podjęcie ze strony Miasta Białegostoku, jako miasta na prawach powiatu, zgodnie z następstwem wynikającym z art. 14 ustawy Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, czynności wyjaśniających w zakresie ewidencyjnego stanu omawianej należności w księgach Urzędu Miejskiego, przyczyn dotychczasowego braku czynności zmierzających do jej wyegzekwowania oraz przeprowadzenie działań windykacyjnych wobec zobowiązanego, tj. Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury w Białymstoku.

       Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

                                                                                        w Białymstoku

Do wiadomości:

Wojewoda Podlaski

W związku z wykonywaniem kontroli w w/w jednostce skierowano pismo z dnia 29.08.2005 roku, do Zarządu Województwa Podlaskiego:

                                                                                              Zarząd

                                                                                              Województwa Podlaskiego

         Uprzejmie informuję, iż dnia 29 czerwca 2005 roku Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku zakończyła problemową kontrolę gospodarki finansowej Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury. Wnioski pokontrolne zostały zawarte w wystąpieniu skierowanym do Dyrektora WOAK, które przekazuję w załączeniu.

Spośród ustaleń kontroli pragnę wskazać w szczególności na kwestię przelewania przez WOAK w latach 1999-2005 do budżetu Województwa rat zobowiązania tej jednostki wobec Skarbu Państwa, które powstało w związku z nabyciem przez WOAK prawa własności budynków przy ul. Św. Rocha 14 (tzw. „Spodków”), związanego z użytkowaniem wieczystym gruntów stanowiących, do dnia 31 grudnia 1998 r., własność Skarbu Państwa. Nabycie prawa własności wskazanych gruntów przez Samorząd Województwa z dniem 1 stycznia 1999 r. zostało potwierdzone decyzją komunalizacyjną Wojewody z dnia 24 listopada 1999 roku.

Dokonywanie spłaty zobowiązania na rachunek Województwa po 1 stycznia 1999 r. nie ma uzasadnienia w przepisach prawa, ponieważ oznacza w praktyce przeniesienie w wyniku komunalizacji wierzytelności Skarbu Państwa od osoby prawnej na rzecz jednostki samorządu terytorialnego. Niedopuszczalność zmiany wierzyciela w następstwie skomunalizowania obciążonego mienia potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 maja 2004 r. (sygn. akt I SA 1843/02, opubl. LEX nr 146724), którego niektóre tezy przytaczam w załączonym wystąpieniu do Dyrektora WOAK. Dokonane przez WOAK wpłaty rat dotyczących zobowiązania tej jednostki wobec Skarbu Państwa, stanowiące obecnie kwotę 475.000 zł, powiększoną o oprocentowanie naliczone od wpłaconych rat, stanowią zatem świadczenie nienależne w świetle art. 410 Kodeksu cywilnego. Środki wpłacone na rzecz Województwa nie spowodowały zwolnienia WOAK z zobowiązania wobec Skarbu Państwa, powstałego w 1996 roku w związku nabyciem „Spodków”. Wobec tego wystosowałem odrębne pismo do organu odpowiedzialnego za windykację tej należności o wyegzekwowanie zaległych rat zobowiązania Ośrodka wobec Skarbu Państwa.

W świetle przedstawionego stanu niezbędne jest podjęcie przez Zarząd Województwa, w porozumieniu z Dyrektorem WOAK, działań zmierzających do zwrotu nienależnie otrzymanego świadczenia, przy uwzględnieniu odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.