Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej powiatu Siemiatyckiego

przeprowadzona w Starostwie Powiatowym w Siemiatyczach

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 27 kwietnia 2005 roku (znak: RIO.I.6011 - 3/05), o treści jak niżej:

Zarząd Powiatu

Siemiatyckiego

         W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej powiatu za lata 2003-2004, przeprowadzonej w Starostwie Powiatowym w Siemiatyczach na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono uchybienia opisane w protokole kontroli, którego jeden egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

         W wyniku kontroli realizacji obowiązków wynikających z art. 25 c i nast. ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) stwierdzono, że oświadczenia o stanie majątkowym za 2003 rok, o którym mowa w przywołanych przepisach, nie złożył dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Siemiatyczach. Odmowa złożenia oświadczenia była przez dyrektora SPZOZ uzasadniania pismem Ministerstwa Zdrowia Departamentu Dialogu Społecznego z dnia 8 kwietnia 2003 r., skierowanym do Federacji Związków Pracodawców Zakładów Opieki Zdrowotnej. W piśmie tym wyjaśniono m.in., że w kręgu osób wymienionych w przepisach antykorupcyjnych w ustawach ustanawiających ustrój samorządu terytorialnego (m.in. w ustawie o samorządzie powiatowym) nie wymienia się kierowników zakładów opieki zdrowotnej jako osób obowiązanych do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym. Nie można zaś uznać kierownika zakładu opieki zdrowotnej za osobę zarządzającą lub osobę będącą członkiem organu zarządzającego samorządową osobą prawną – str. 7-9 protokołu kontroli.

Należy wskazać, iż w myśl art. 25c ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym m.in. osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego powiatową osobą prawną są zobowiązani do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym. Z treści przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.) wynika, iż powiat posiada kompetencje zarówno do tworzenia, jak i likwidowania zakładów opieki zdrowotnej – art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 36 ustawy, co sytuuje zoz-y w kategorii powiatowych jednostek organizacyjnych w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Z kolei wszelkie uprawnienia związane ze statusem organu założycielskiego zakładów opieki zdrowotnej powołanych przed 1 stycznia 1999 r. powiaty przejęły na podstawie art. 47 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.). Zakłady opieki zdrowotnej posiadają osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru (art. 35b ust. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej), zaś art. 44 ust. 1 ustawy jednoznacznie wskazuje na kierownika zoz, jako osobę zarządzającą tego typu jednostką. Przywołane przepisy wskazują zatem, iż zoz posiada cechy powiatowej osoby prawnej, natomiast jego kierownik jest osobą zobowiązaną do złożenia oświadczenia.

         Przytoczone w wyjaśnieniu Ministerstwa Zdrowia tezy, wskazujące iż kierownik zoz nie jest zobowiązany do złożenia oświadczenia o stanie majątkowym, ponieważ ta kategoria osób nie została wymieniona wprost w art. 25c ustawy o samorządzie powiatowym, prowadzi do błędnej wykładni tego przepisu. W świetle wyjaśnienia nie istnieje bowiem obowiązek składania oświadczeń przez osoby, które nie zostały w tym przepisie wprost wymienione (np. kierowników samorządowych instytucji kultury, również posiadających osobowość prawną). Wykładnia taka prowadzi do odebrania treści normatywnej przepisowi art. 25c, stanowiącemu o „osobach zarządzających powiatową osobą prawną”, z powodu braku enumeratywnego wyliczenia poszczególnych kategorii osób prawnych, mieszczących się w pojęciu powiatowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną.

W zakresie gospodarowania nieruchomościami zbadano prawidłowość postępowania na sprzedaż nieruchomości położonej w Ostrożanach, oznaczonej nr geodezyjnym 62 o pow. 9,55ha, prowadzonego w trybie przetargu ustnego nieograniczonego – str. 28-30 protokołu kontroli. Kontrola wykazała uchybienia w zakresie przestrzegania przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. Nr 207, poz. 2108).

     Stwierdzono, że w wykazie nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży nie zamieszczono, wymaganego przepisem art. 35 ust. 2 pkt 12 ustawy o gospodarce nieruchomościami, terminu do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2. Zgodnie z przywołanymi przepisami termin złożenia takiego wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni od dnia wywieszenia wykazu. Należy ponadto zauważyć, iż upływ wskazanych terminów pozostaje w związku z terminem ogłoszenia o przetargu. Na mocy normy zawartej w art. 38 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami istnieje bowiem wymóg, aby ogłoszenie o przetargu podawane było do publicznej wiadomości nie wcześniej niż po upływie tych terminów. Przed ogłoszeniem o przetargu należy zaś rozpatrywać wnioski osób uprawnionych do nabycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej, tj. m.in. tych, którym przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku, informacji o nieruchomości, której on dotyczył, nie zamieszcza się w ogłoszeniu o przetargu. Ponadto, jak wynika z ustaleń kontroli, ogłoszenie zostało wywieszone w siedzibie Starostwa w okresie od 18 października do 4 listopada 2004 r., podczas gdy wykaz nieruchomości opatrzony był datą 24 września 2004 r. Zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy, ogłoszenie o przetargu podaje się do publicznej wiadomości nie wcześniej niż po upływie terminu, o którym mowa w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4, tzn. co najmniej 6 tygodni od dnia wywieszenia wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. Data ogłoszenia o przetargu jest również podstawą do obliczenia terminu przeprowadzenia przetargu, gdyż zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości, właściwy organ powinien podać ogłoszenie o przetargu do publicznej wiadomości na co najmniej 30 dni przed wyznaczonym terminem przetargu. W opisywanym postępowaniu termin przetargu ustalono na 4 listopada 2004 r. Ustalenia kontroli wskazują zatem na przeprowadzenie procedury przetargowej z naruszeniem terminów zawartych w obowiązujących przepisach.

Naruszenie obowiązujących terminów nastąpiło także podczas działań podjętych po rozstrzygnięciu przetargu. W myśl art. 41 ust. 1 ustawy organizator przetargu jest obowiązany zawiadomić osobę ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu, a wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Przetarg został rozstrzygnięty dnia 4 listopada 2004 r. Z ustaleń kontroli wynika, iż przekazanie informacji o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży nastąpiło z naruszeniem wskazanego przepisu.

W trakcie kontroli poprawność ustalenia i wypłacenia wynagrodzeń niektórych pracowników Starostwa Powiatu Siemiatyckiego stwierdzono, że Panu Jerzemu Woźniakowi – członkowi Zarządu Powiatu pismem z dnia 26 kwietnia 2004 r. przyznano dodatek funkcyjny według 6 stawki, w kwocie 1.053 zł miesięcznie. Stosownie do obowiązujących w 2004 roku postanowień załącznika Nr 2 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie zasad wynagradzania i wymagań kwalifikacyjnych pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. Nr 33, poz. 264 ze zm.), maksymalna wysokość dodatku funkcyjnego wg 6 stawki mogła wynosić 1.050 zł (tj. stanowić 140% najniższego wynagrodzenia zasadniczego) – str. 36 protokołu kontroli. Miesięczna stawka dodatku funkcyjnego była zatem zawyżona o kwotę 3 zł. Pismem z dnia 22 lutego 2005 r. Starosta Powiatu Siemiatyckiego zwrócił się do p. J. Woźniaka o zwrot wynagrodzenia nienależnie wypłacanego przez okres 14 miesięcy w łącznej kwocie 42 zł. Kwota ta została wpłacona do kasy w dniu 3 marca 2005 r. Z wyjaśnień zawartych w treści protokołu kontroli wynika, iż w miesiącu marcu 2005 r. miały być podjęte czynności zmierzające do prawidłowego ustalenia wynagrodzenia J. Woźniaka.

Należy jednakże zwrócić uwagę, że w dniu 22 lutego 2005 roku Rada Ministrów dokonała, w drodze zmiany cytowanego rozporządzenia (Dz. U. Nr 34, poz. 309 z dnia 25 lutego 2005 r.), podniesienia wysokości najniższego wynagrodzenia w tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego (załącznik Nr 1 do rozporządzenia) do kwoty 770 zł, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2005 r. Skutkiem tej zmiany, kwota dodatku funkcyjnego pobieranego w 2005 r. przez p. J. Woźniaka była zgodna z przywołanymi wyżej przepisami. W związku z tym nienależnie pobrany w 2004 r. i podlegający rozliczeniu dodatek funkcyjny powinien stanowić kwotę 36 zł.

W 2004 roku kontrolowana jednostka udzieliła 5 zamówień publicznych, których przedmiotem były dostawy, usługi i roboty budowlane. Postępowania o udzielenie zamówień wszczęto po 2 marca 2004 roku, a zatem tryb ich przeprowadzenia ustalały przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) oraz wydane na jej podstawie akty wykonawcze. W trakcie badania postępowania o udzielenie zamówienia na „Adaptację części budynku Starostwa Powiatowego w Siemiatyczach na siedzibę Prokuratury Rejonowej w Siemiatyczach” ustalono, iż do opisu przedmiotu zamówienia nie zastosowano nazwy i kodu określonego we Wspólnym Słowniku Zamówień. Stosownie do postanowień art. 30 ust. 4 w zw. z art. 227 pkt 2 ustawy, od dnia 1 maja 2004 r. na zamawiających spoczywa obowiązek stosowania do opisu przedmiotu zamówienia nazw i kodów określonych w we Wspólnym Słowniku Zamówień (CPV) – str. 36 protokołu kontroli.

Stwierdzone w trakcie kontroli uchybienia były wynikiem nieprzestrzegania lub nieznajomości przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej powiatu, w tym przede wszystkim z zakresu gospodarki nieruchomościami oraz zamówień publicznych. Wykonywanie budżetu powiatu, stosownie do przepisu art. 32 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), należy do zadań zarządu powiatu. Zarząd wykonuje zadania przy pomocy m.in. starostwa powiatowego, którego kierownikiem, a także zwierzchnikiem służbowym pracowników, jest starosta (art. 33 i art. 35 ust. 2 ustawy).

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Rozważenie zasadności wyegzekwowania od dyrektora SP ZOZ w Siemiatyczach obowiązku złożenia oświadczenia majątkowego, mając na uwadze argumentację przytoczoną w części opisowej wystąpienia.

2. Przestrzeganie terminów dokonywania poszczególnych czynności w przetargach na zbycie nieruchomości, ustalonych przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości.

3. Zachowywanie prawidłowości ustalania poszczególnych składników wynagrodzenia.

4. Stosowanie przy opisie przedmiotu zamówienia nazw i kodów określonych we Wspólnym Słowniku Zamówień.

O sposobie wykonania zaleceń proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową
w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa Izby do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3–4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30–dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku