Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej Powiatu Augustowskiego

przeprowadzona w Starostwie Powiatowym w Augustowie

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej

w Białymstoku Zespół w Suwałkach

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 16 stycznia 2006 roku (znak: RIO.V.6013 - 1/05), o treści jak niżej:

Zarząd

                                                                                              Powiatu Augustowskiego

Na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku Zespół w Suwałkach przeprowadziła w Starostwie Powiatowym w Augustowie doraźną kontrolę w zakresie zadłużenia Powiatu Augustowskiego w okresie 2003 r. – I półrocze 2005 r. Wyniki kontroli przedstawione zostały w protokole, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Z ustaleń kontroli wynika, że w okresie objętym kontrolą stan ogólnego zadłużenia Powiatu Augustowskiego utrzymywał się na zbliżonym poziomie. Na koniec 2003 roku dług publiczny wynosił 5.080,- tys. zł, na koniec 2004 roku 4.567,- tys. zł, zaś w I połowie 2005 r. poziom zadłużenia wyniósł 3.916,- tys.-zł. W tym samym okresie wykonanie dochodów budżetowych wynosiło odpowiednio: 28.070,- tys. zł (99% dochodów planowanych), 33.493,- tys. zł (100,7% planu) i 18.325,- tys. zł (53,1% planu po zmianach w wysokości 34.510,- tys. zł). Relacja łącznej kwoty długu Powiatu do wykonanych dochodów ogółem, o której była mowa w art. 114 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148 ze zm.), nie przekraczała 60%; na koniec 2003 roku wynosiła 18,1%, zaś na koniec 2004 roku spadła do 13,64%. Procentowy wskaźnik zadłużenia Powiatu na dzień 30 czerwca 2005 r. (wyrażony stosunkiem kwoty długu do planowanych w tym roku dochodów) wynosił natomiast 11,35%.

Podobnie, nie została przekroczona na koniec poszczególnych okresów dopuszczalna relacja łącznej kwoty przypadających do spłaty w danym roku budżetowym rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi od nich odsetkami oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń (kontrolowana jednostka nie emitowała papierów wartościowych) w stosunku do planowanych dochodów budżetowych, określona w art. 113 ustawy o finansach publicznych. W 2003 roku relacja ta wynosiła 7,0 %, w 2004 roku 7,7%, na dzień 30 czerwca 2005 roku wynosiła zaś 9,4%.

         W badanym okresie zwiększeniu uległy wydatki Powiatu ponoszone na realizację zadań publicznych – z kwoty 30.842,- tys. zł w roku 2003 do kwoty 32.441,- tys. zł w roku 2004. W I półroczu 2005 roku wydatki budżetu zamknęły się kwotą 15.671,- zł, co stanowiło 44,3% planu rocznego. W strukturze zrealizowanych wydatków na zadania inwestycyjne wykorzystano w 2003 r. 1.679,- tys. zł (5,4% wydatków wykonanych), w 2004 r. 5.664,- tys. zł (17,5% wydatków) i w I półroczu 2005 r. 319,- tys. zł. (2% wydatków wykonanych w I półroczu 2005 r.).

         W poszczególnych latach objętych kontrolą badana jednostka planowała deficyt budżetowy, którego źródłem pokrycia, stosownie do postanowień art. 48 ust. 1 pkt 2 i art. 112 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, miały być kredyty długoterminowe. W 2003 roku wykorzystano transzę kredytu w kwocie 3.000,- tys. zł, zaciągniętego w roku 2002 na sfinansowanie wydatków nieznajdujących pokrycia w dochodach budżetowych Powiatu (w znacznej większości środki kredytu przeznaczono na pokrycie ujemnego wyniku finansowego SP ZOZ w Augustowie). Rok 2004 w wykonaniu budżetu zamknął się faktycznie nadwyżką, natomiast Zarząd Powiatu korzystał z kredytu w rachunku bieżącym, celem pokrycia występującego w trakcie roku niedoboru budżetu. W I połowie 2005 r. badana jednostka zawarła 3 umowy kredytowe na łączną kwotę 858,- tys. zł na przedsięwzięcia termomodernizacyjne w budynkach jednostek oświatowych (do końca półrocza kredyty nie były uruchomione). W omawianym okresie badana jednostka terminowo wywiązywała się ze spłaty zaciągniętych kredytów wraz z należnymi odsetkami, w tym zgodnie z art. 48 ust. 2 ustawy o finansach publicznych w roku zaciągnięcia spłaciła kredyt w rachunku bieżącym.

         Nie stwierdzono też nieprawidłowości w sprawozdaniach budżetowych (jednostkowych Starostwa Powiatowego oraz zbiorczych) Rb-Z o zobowiązaniach według tytułów dłużnych, sporządzonych za rok 2003, 2004 oraz za I półrocze 2005 roku.

         Należy natomiast wskazać, że w kontrolowanym okresie w strukturze tytułów dłużnych występowały zobowiązania wymagalne (których termin zapłaty minął). Na koniec 2003 roku zobowiązania wymagalne, związane z działalnością Starostwa oraz Augustowskiego Centrum Edukacyjnego, wynosiły 11,- tys. zł, w wykonaniu budżetu 2004 roku wzrosły do kwoty 278 tys. zł (widniały one w księgach Starostwa Powiatowego, m.in. z tytułu poręczonych przez Powiat SP ZOZ zobowiązań wobec Nordea Bank Polska, a także Augustowskiego Centrum Edukacyjnego oraz Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Augustowie). Na koniec I półrocza 2005 roku wynosiły zaś 17,- tys. zł – str. 9, 14 protokołu kontroli.

         Występowanie zobowiązań wymagalnych świadczy o niedochowaniu zasady gospodarki finansowej podmiotów sektora finansów publicznych, która była wyrażona w art. 28 ust 3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych, iż wydatki publiczne powinny być dokonywane w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Obecnie zasadę tę zawiera art. 35 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104).

         Z ustaleń kontroli wynika, iż na gospodarkę finansową Powiatu Augustowskiego rzutuje zadłużenie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Augustowie, dla którego kontrolowana jednostka samorządu terytorialnego jest organem założycielskim w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.). Zobowiązania tego podmiotu stale wzrastają (zadłużenie ZOZ z tytułu kredytów, pożyczek i zobowiązań wymagalnych na koniec 2003 r. wynosiło 4.144,- tys. zł, na koniec 2004 r. 5.777,- tys. zł, w I półroczu 2005 r. wzrosło zaś do sumy 7.904,- tys. zł), mimo podejmowania przez organy Powiatu różnorakich działań zmierzających do uzdrowienia jego sytuacji finansowej. Z wyjaśnienia stanowiącego załącznik nr 33 do protokołu kontroli wynika, że SP ZOZ w Augustowie nie może być zlikwidowany z uwagi na konieczność zapewnienia ludności Powiatu dostępu do świadczeń zdrowotnych (przesłanka z art. 60 ust. 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej); ponadto, utrzymanie dotychczasowej formy organizacyjno-prawnej daje możliwość objęcia szpitala działaniami restrukturyzacyjnymi wynikającymi z regulacji ustawowych. W latach 2002 – 2005 organy Powiatu podejmowały działania polegające na:

- udzieleniu poręczeń za długi szpitala; z tego tytułu we wskazanym okresie Powiat dokonał spłat zobowiązań za dłużnika na łączną kwotę 3.860,- tys. zł (z tego w 2002 r. 398,- tys. zł, w 2003 r. 1.378,- tys. zł, w 2004 r. 1.371,- tys. zł i w I półroczu 2005 r. 713,- tys. zł);

- pokrywaniu, w trybie art. 60 ust. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ujemnego wyniku finansowego SP ZOZ za 2001 i 2002 rok. W ramach tych działań, na podstawie uchwał podjętych w 2002 i 2003 roku, Powiat przejął zobowiązania szpitala na łączną kwotę 2.782,- tys. zł;

- udzieleniu szpitalowi pożyczek z budżetu Powiatu na łączną sumę 1.213,96 tys. zł, z czego pożyczkobiorca spłacił do dnia kontroli kwotę 129,89 tys. zł; terminy pozostałej do spłaty kwoty 1.084,07 tys. zł zostały przesunięte (trzema uchwałami organu stanowiącego) na dzień 20 grudnia 2005 roku.

         Ze złożonych wyjaśnień wynika również, że w stosunku do SP ZOZ w Augustowie zostały podjęte działania restrukturyzacji finansowej w trybie przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 r. o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 78, poz. 684). Między innymi, Rada Powiatu podjęła uchwałę z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie ugody restrukturyzacyjnej zobowiązań SP ZOZ wobec Powiatu Augustowskiego.

Obowiązki dotyczące m.in. wykonywania budżetu, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową powiatu spoczywają na organie wykonawczym – zarządzie powiatu, stosownie do postanowień art. 32 ust. 2 i art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), a także art. 127 ustawy o finansach publicznych (obecnie art. 187 ust. 1).

         Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

- podjęcie stosownych działań w celu zapewnienia terminowego regulowania zobowiązań zarówno przez Starostwo Powiatowe, jak i podległe jednostki budżetowe.

O sposobie wykonania zalecenia pokontrolnego proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Suwałkach w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa

W Białymstoku Zespół w Suwałkach