Kontrola problemowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Pływalni Miejskiej „Wodnik” w Bielsku Podlaskim

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 01 lipca 2009 roku (znak: RIO.I.6002-4/09), o treści jak niżej:

Pan Władysław Kuczyński

Dyrektor

Pływalni Miejskiej „Wodnik”

w Bielsku Podlaskim

W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej Pływalni Miejskiej „Wodnik” w Bielsku Podlaskim za okres 2008 roku, przeprowadzonej w na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące organizacji i funkcjonowania Pływalni Miejskiej, funkcjonowanie kontroli wewnętrznej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, opracowanie i realizację planu finansowego zakładu budżetowego, gospodarowanie mieniem przekazanym zakładowi w zarząd, rozliczenia z budżetem miasta Bielsk Podlaski.

W sferze prowadzenia ksiąg rachunkowych stwierdzono uchybienia, polegające na:

- niezamieszczaniu w zapisach księgowych dat ich dokonania; zgodnie z postanowieniem art. 23 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) data zapisu jest jednym z obligatoryjnych elementów zapisu w księgach rachunkowych – str. 9 protokołu kontroli;

- wykorzystywaniu w zapisach księgowych zestawień sporządzanych na drukach „PK – Polecenie księgowania”, pełniących funkcję zbiorczych dowodów księgowych, które nie spełniały wymogów określonych w art. 20 ust. 3 pkt 1 ustawy o rachunkowości, w wewnętrznej Instrukcji sporządzania, obiegu i kontroli dokumentów (§ 4 pkt 5, § 5 pkt 1) i Instrukcji kasowej (§ 8 pkt 7) oraz nie umożliwiały należytej sprawdzalności zapisów w rozumieniu art. 24 ust. 4 ustawy – str. 12, 19-20, 24 protokołu kontroli;

- ujęciu kosztów związanych z zakupem inwestycyjnym (odkurzacza o wartości brutto 12.200,- zł) na koncie 400 „Koszty według rodzajów”. Zgodnie z postanowieniami załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020 ze zm.), na kontach zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” nie księguje się kosztów inwestycji. Jak natomiast stanowi opis konta 080 „Inwestycje (środki trwałe w budowie)” można na nim księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych. Niewłaściwe ujęcie księgowe wydatku inwestycyjnego spowodowało błędną jego prezentację w rachunku zysków i strat zakładu – w kosztach działalności operacyjnej zamiast w pozostałych kosztach operacyjnych – str. 41-42 protokołu kontroli. Ponadto z opisu w protokole wynika, że zakup środka trwałego odniesiono na konto 011 „Środki trwałe” w pełnej wartości brutto. Należy zauważyć, że stosownie do postanowienia art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości cena nabycia środka trwałego to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez m.in. podlegającego odliczeniu podatku od towarów i usług.

Jednym z rodzajów przychodów kontrolowanego zakładu budżetowego były dotacje przedmiotowe kalkulowane według stawki dopłaty do jednej osoby korzystającej z usług pływalni za godzinę. W 2008 roku obowiązywała początkowo stawka jednostkowa w wysokości 5,53 zł przyjęta uchwałą Rady Miasta Bielsk Podlaski Nr XIX/83/07 z dnia 18 grudnia 2007 r., a następnie, jak wynika z uchwały Rady Nr XXIV/108/08 z dnia 30 kwietnia 2008 r., w wysokości 5,8322 zł, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2008 roku. Przekazana w okresie kontrolowanym dotacja z budżetu miasta wyniosła netto 619.779 zł i stanowiła dopłatę do 113.708 osobogodzin usług pływalni, przy czym przez usługi pływalni rozumiano korzystanie z basenu oraz z sali ćwiczeń (nie dotowano, według złożonych wyjaśnień, usług solarium i sauny).

Rozliczenie dotacji przedmiotowej nastąpiło w oparciu o zarządzenie Pana Dyrektora z 30 września 2008 r. określające formę rozliczenia dotacji. Jak stwierdzono, w okresie poprzedzającym to zarządzenie, jak i w czasie kontroli brak było wskazania przez Burmistrza Miasta szczegółowości, z jaką należało przedłożyć rozliczenie wykorzystania dotacji, wymaganego przez § 52 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno – prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783 ze zm.). W tej sprawie skierowałem do Burmistrza odrębne pismo.

Rozliczenie dotacji za 2008 rok przedstawia wyliczoną ilość osobogodzin korzystających z usług basenu i sali ćwiczeń w poszczególnych miesiącach oraz razem w roku (118.225), ustaloną na podstawie wpłat w poszczególnych miesiącach 2008 roku. Prowadzony w 2008 roku system rozliczeń nie pozwalał na wyodrębnienie i oddzielne ustalenie osobogodzin korzystających z usług basenu i osobogodzin korzystających z usług sali ćwiczeń. W 2009 roku wprowadzony system ewidencji czasu pobytu umożliwia wygenerowanie oddzielnych raportów, które dokładnie określają czas pobytu na basenie i na sali ćwiczeń. Ustalono też, że w rozliczeniu dotacji za okres styczeń – marzec przyjęto stawkę jednostkową dotacji w wysokości 5,53 zł, a więc niezgodną z postanowieniami uchwały Rady Miasta z dnia 30 kwietnia 2008 r. Ustalona w przestawiony sposób przez zakład kwota dotacji na 2008 rok wyniosła brutto 673.886,32 zł i była wyższa od dotacji otrzymanej z budżetu miasta (663.164 zł) – str. 32, 33-36 protokołu kontroli

Kontrola kosztów ponoszonych przez Pływalnię Miejską wykazała uchybienie polegające na niedokonaniu w końcu 2008 roku korekty wysokości odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych w stosunku do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych w zakładzie. Spowodowało to, że odpis został zawyżony o 34 zł (jak wyjaśniono, nieznaczna zmiana przeciętnej liczby zatrudnionych była główną przyczyną odstąpienia od korekty planowanego odpisu). W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 marca 1994 roku w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. Nr 43, poz. 168 ze zm.) podstawę naliczania odpisu stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba osób zatrudnionych w zakładzie pracy, skorygowana w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby osób zatrudnionych w zakładzie. W analogiczny sposób wskazane kwestie reguluje obecnie obowiązujące rozporządzenie MPiPS z dnia 9 marca 2009 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 349) – str. 40-41 protokołu kontroli. Należy też wskazać, że zgodnie z jedną z zasad gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych, wyrażoną w art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), winny one dokonywać wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Stwierdzone uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości zakładu budżetowego.

Odpowiedzialność za gospodarkę finansową jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli wewnętrznej, spoczywa na kierowniku jednostki, zgodnie z art. 44 ustawy o finansach publicznych.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości należą do głównego księgowego, stosownie do zakresu czynności i postanowień art. 45 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Zobowiązanie głównego księgowego do wyeliminowania uchybień w prowadzeniu ksiąg rachunkowych, poprzez:

a) zamieszczanie w księgach rachunkowych dat dokonywanych zapisów księgowych,

b) sporządzanie dowodów zbiorczych dla zapisów księgowych z zachowaniem wymogów wskazanych przepisów prawnych,

c) ujmowanie kosztów zakupów inwestycyjnych za pośrednictwem konta 080 oraz uwzględnianie przy wycenie środków trwałych postanowień art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

2. Rozliczanie dotacji przedmiotowej z uwzględnieniem obowiązującej stawki jednostkowej dotacji.

3. Zmniejszenie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych na 2009 rok o 34 zł, tj. kwotę, o którą został zawyżony odpis na rok 2008. Przestrzeganie przepisów w kwestii korygowania podstawy naliczenia odpisu na Fundusz.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

         W wyniku kontroli w ww. jednostce skierowano pismo z dnia 01 lipca 2009 roku, do organu wykonawczego:

Pan

Eugeniusz Berezowiec

                                                                                              Burmistrz Bielska Podlaskiego

         Uprzejmie informuję, że Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku zakończyła w dniu 29 maja 2009 roku czynności kontrolne w Pływalni Miejskiej „Wodnik” w Bielsku Podlaskim. Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym, którego egzemplarz przekazuję Panu w załączeniu do niniejszego pisma.

         W wyniku przeprowadzonej kontroli ustalono m.in., że Pan Burmistrz nie określił szczegółowości, z jaką Pływalnia Miejska winna była przedłożyć rozliczenie z wykorzystania dotacji przedmiotowej udzielonej z budżetu miasta z tytułu dopłaty do biletów osób korzystających z pływalni. Dotacja została rozliczona w oparciu o zarządzenie wewnętrzne dyrektora zakładu budżetowego. Powinność określenia przez Pana Burmistrza wskazanej kwestii wynika z § 52 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno – prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783 ze zm.).

         Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku