Kontrola problemowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Zespole Obsługi Szkół w Piątnicy

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół w Łomży

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 30 stycznia 2012 roku (znak: RIO.IV.6002-2/11), o treści jak niżej:

Pani

Janina Zaręba

Dyrektor Zespołu Obsługi Szkół

w Piątnicy

W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej za okres 2010 r., przeprowadzonej w Zespole Obsługi Szkół w Piątnicy na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach  obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Łomży, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto zagadnienia organizacyjne dotyczące funkcjonowania Zespołu Obsługi Szkół i jednostek oświatowych obsługiwanych przez Zespół, funkcjonowanie kontroli zarządczej, księgowość i sprawozdawczość, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, plan finansowy i jego wykonanie, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), zamówienia publiczne, gospodarkę składnikami majątku, inwentaryzację, rozliczenia z budżetem gminy.

         Badając regulacje wewnętrzne Zespołu związane z wykonywaniem obsługi finansowo-księgowej szkół stwierdzono, że zarządzeniem z dnia 28 lipca 2010 r. Pani Dyrektor wprowadziła instrukcję obiegu i kontroli dokumentów finansowo-księgowych. W instrukcji wskazano m.in., że kierownik jednostki na dowód dokonania polecenia wydatków składa na dokumencie podpis pod adnotacją „zatwierdzono do wypłaty”. Kierownikiem jednostki, zgodnie z § 1 ust. 3 pkt 2 instrukcji jest dyrektor szkoły, gimnazjum i Zespołu. Faktycznie, jak wykazała kontrola, dokumenty Zespołu i obsługiwanych szkół autoryzuje Pani Dyrektor. Kierownicy obsługiwanych jednostek składają na dowodach jedynie adnotacje o zatwierdzeniu pod względem merytorycznym. Zatwierdzanie przez Panią Dyrektor dokumentów finansowo-księgowych szkół do wypłaty jest sprzeczne z ogólną zasadą odpowiedzialności kierownika jednostki (dyrektora szkoły) za gospodarkę finansową kierowanej jednostki, wyrażoną w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy (art. 11 ust. 3 ustawy o finansach publicznych), którego realizacja, tj. gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków, należy do podstawowych obowiązków kierownika każdej jednostki. Obowiązki i odpowiedzialność dyrektora szkoły w zakresie dysponowania środkami określonymi w planie finansowym wynikają także z art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) – str. 3 protokołu kontroli.

Kontrola sposobu wykonywania obsługi jednostek oświatowych wykazała ponadto, że księgi rachunkowe kontrolowanej jednostki oraz obsługiwanych szkół prowadzone są na podstawie zakładowego planu kont ustalonego przez Panią Dyrektor. Stan ten jest sprzeczny z obowiązującym od 22 kwietnia 2009 r. brzmieniem art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy o systemie oświaty. Zgodnie z przywołanym przepisem, w ramach wykonywania obsługi administracyjnej i finansowej szkół mieści się wykonywanie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). Okoliczność obsługiwania szkół przez inną jednostkę nie zwalnia zatem dyrektorów szkół z określenia przyjętych zasad rachunkowości na podstawie art. 4 ust. 3 pkt 1 i art. 10 ustawy o rachunkowości – str.  7-8  protokołu kontroli.

         Analiza prawidłowości obrotów zarejestrowanych na kontach rozrachunkowych na koniec 2010 r. wykazała, że na saldo strony Ma konta 240 „Pozostałe rozrachunki” w wysokości 5.685,21 zł składały się:

a) otrzymane 18 listopada 2010 r. odszkodowanie od ubezpieczyciela za zalanie sali szkolnej w SP w Kisielnicy w kwocie 3.477,22 zł, które przeznaczono na refundację wydatków dotyczących remontu sali,

b) kwota 487,70 zł stanowiąca pozostałość wynagrodzenia prowizyjnego otrzymanego 24 października 2006 r. przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Piątnicy w kwocie 4.712 zł w związku z ubezpieczeniem uczniów (wydatkowanie środków dotyczyło zakupu wyposażenia do szkół i miało miejsce w 2006 r.),

c) kwota 1.720,29 zł określona przez głównego księgowego jako prawdopodobnie pozostałość części zabezpieczenia należytego wykonania umowy na wykonanie budynku gimnazjum w Piątnicy (zadanie realizowane w latach 1998-2000; jednostka nie posiada już dokumentacji umożliwiającej zweryfikowanie tej kwoty); w trakcie kontroli, 20 grudnia 2011 r., wskazana kwota została przekazana na dochody budżetu – str. 6-7 protokołu kontroli, załącznik nr 5 do protokołu kontroli.

Środki odpowiadające zobowiązaniom wykazanym na koncie 240 były zdeponowane na rachunku bankowym ewidencjonowanym na koncie 139 „Inne rachunki bankowe”. Odnośnie wpływów przedstawionych w pkt a) i b) należy wskazać, że nie mogły one zostać zatrzymane przez jednostkę i powinny zostać odprowadzone na dochody budżetu, ponieważ:

a) brak decyzji o utworzeniu przez kierownika jednostki budżetowej rachunku dochodów własnych w odniesieniu do otrzymanego odszkodowania. Do końca 2010 r. – na mocy art. 85 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.) – obowiązywał przepis art. 22 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), zgodnie z którym kierownik jednostki budżetowej mógł samodzielnie podjąć decyzję o utworzeniu rachunku dochodów własnych do gromadzenia wpływów z tytułu m.in. otrzymanych odszkodowań (art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r.),

b) Rada Gminy Piątnica nie podjęła, na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 r., uchwały umożliwiającej gromadzenie przez jednostki budżetowe dochodów własnych ze źródeł niewymienionych w art. 22 ust. 1 tej ustawy. Odpowiednia uchwała Rady, wskazująca takie źródło dochodów własnych, stanowiłaby podstawę zatrzymania przez jednostkę budżetową otrzymanej prowizji za ubezpieczenie.

         Z ustaleń kontroli wynika zatem, że naruszono zasadę prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych określoną obecnie w art. 11 ust. 1 ustawy o finansach publicznych z 2009 r., a do końca 2009 r. w art. 20 ust. 1 ustawy o finansach publicznych z 2005 r., zgodnie z którą jednostki budżetowe odprowadzają pobrane dochody na rachunek budżetu. Wyjątek od tej zasady stanowiła instytucja dochodów własnych obowiązująca do 31 grudnia 2010 r. Od 1 stycznia 2011 r. jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty mogą gromadzić na wydzielonym rachunku dochody wyłącznie wówczas, gdy organ stanowiący podejmie uchwałę stanowiącą podstawę utworzenia wydzielonych rachunków na podstawie przepisów art. 223 obowiązującej ustawy o finansach publicznych. Jak ustalono, Rada Gminy Piątnica nie podejmowała uchwały zezwalającej na utworzenie przez jednostki oświatowe wyodrębnionych rachunków dochodów, w związku z czym żadna ze szkół nie ma możliwości zatrzymania jakichkolwiek wpływów. Wszelkie wpływy stanowiące dochody budżetowe muszą być odprowadzone do budżetu i ujęte w sprawozdaniu Rb-27S.

Analiza sprawozdawczości wykazała, że były sporządzane odrębne dla każdej obsługiwanej jednostki sprawozdania budżetowe, natomiast zaniechano sporządzania jednostkowej sprawozdawczości finansowej. Z ustaleń kontroli wynika, że ewidencja księgowa obsługiwanych jednostek dostarcza danych niezbędnych do sporządzenia sprawozdania finansowego każdej z nich. Jednostkowe sprawozdania finansowe sporządzono w czasie kontroli. Obowiązek sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych przez kierowników jednostek budżetowych wynika obecnie z § 17, § 25 ust. 1 i § 26 ust. 1 rozporządzenia  Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont... (Dz. U. Nr 128, poz. 861) – str. 8 protokołu kontroli.

W zakresie stosowania klasyfikacji budżetowej wydatków określonej przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207 ze zm.) stwierdzono, że do wydatków dotyczących funkcjonowania Zespołu Obsługi Szkół, ujętych w rozdziale 80114 „Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół” nie ujmowano wydatków dotyczących mediów (woda, energia elektryczna, gaz do opalania). Wydatki te w całości klasyfikowano w rozdziale 80195 „Pozostała działalność”, gdzie były ujęte limity dotyczące funkcjonowania hali sportowej. Ponadto wydatki dotyczące przewozu zawodników na zawody sportowe oraz klasyfikowano w rozdziale 80113 „Dowożenie uczniów do szkół”, zamiast odpowiednio w dziale 926 „Kultura fizyczna” i 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa” – str. 19 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości ustalenia danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Piątnica sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela oraz rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 6, poz. 35 ze zm.), wykazała uchybienie polegające na błędnym wyliczeniu wydatków na wynagrodzenia jednego nauczyciela stażysty. Polegało to na zawyżeniu wydatków na wynagrodzenia o kwotę 24,24 zł. Błąd skutkował nieznacznym zaniżeniem wysokości dodatków uzupełniających dla nauczycieli stażystów – str. 15 protokołu kontroli.

Kontrola zagadnień dotyczących Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wykazała, że wypłaty niektórych świadczeń urlopowych dokonywano w równej wysokości dla wszystkich pracowników zatrudnionych na pełnym etacie. Ustawa z dnia 4 czerwca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996r., Nr 70, poz. 335 ze zm.) w art. 8 ust. 1 stanowi, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

Nadto ustalono, że prowadzony był jeden rachunek bankowy ZFŚS dla ZOS i obsługiwanych szkół. Ewidencja do rachunku prowadzona była z podziałem na poszczególne jednostki. Nie stwierdzono umowy w przedmiocie prowadzenia wspólnej działalności socjalnej, o której mowa w art. 9 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Ustalenia kontroli świadczą więc o prowadzeniu działalności socjalnej przez kontrolowaną jednostkę i jednostki przez nią obsługiwane z naruszeniem art. 12 ust. 1 przywołanej ustawy, który wymaga gromadzenia środków Funduszu na odrębnym rachunku bankowym, przez który należy rozumieć rachunek założony w tym celu przez pracodawcę zobowiązanego do utworzenia Funduszu. Chyba, że została zawarta umowa o prowadzeniu wspólnej działalności socjalnej – str. 16 protokołu kontroli.

W zakresie prawidłowości zaciągania zobowiązań stwierdzono w niektórych przypadkach brak pisemnych umów, których realizacja powodowała wydatki budżetowe. Ustalenia poczyniono w stosunku do czynności mających miejsce po wejściu w życie instrukcji obiegu i kontroli dokumentów finansowo-księgowych, wprowadzonej przez Panią Dyrektor zarządzeniem z 28 lipca 2010 r. W § 11 ust. 2 instrukcji wskazano, że zlecenia zewnętrzne podpisuje kierownik jednostki. Przed wydaniem tego zarządzenia przepisy wewnętrzne nie odnosiły się do konieczności pisemnego potwierdzania faktu zaciągnięcia zobowiązań – str. 19 protokołu kontroli.

Kontrola wydatków przeprowadzona pod kątem zgodności procesu wyłonienia wykonawców dostaw, robót i usług z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) wykazała, że w 2010 r. poniesiono (w par. 4270 „Zakup usług remontowych”) wydatki na remonty autobusów szkolnych wykonywane przez firmę PHU Auto-Serwis ze Starego Cydzyna w łącznej wysokości 133.782,52 zł brutto, tj. 109.658,20zl. netto, co stanowiło 28.564,27 euro. Nie stwierdzono żadnej dokumentacji świadczącej o zastosowaniu przepisów Prawa zamówień publicznych. Brak również pisemnych umów w sprawie zlecenia świadczenia usług remontowych. Także w 2009 r. wydatki jednostki na ten cel przekroczyły znacząco równowartość 14.000 euro, czyli kwotę umożliwiającą zaniechanie stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych przy zlecaniu usługi na podstawie art. 4 pkt 8 tej ustawy – wydatkowano 122.070,22 zł. Z treści protokołu kontroli wynika, że Pani Dyrektor wskazała dyspozycyjność i niskie ceny usług jako podstawę zlecania remontów temu wykonawcy – str. 20-21 protokołu kontroli.

Ponadto w zakresie udzielania zamówień publicznych stwierdzono, że:

a) roczne sprawozdanie o udzielonych zamówieniach publicznych za 2010 r. nie zostało przekazane Prezesowi UZP, co narusza art. 98 ust. 2 ustawy, wymagający przekazania sprawozdania Prezesowi UZP w terminie do dnia 1 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie – str. 21 protokołu kontroli,

b) nie zamieszczono w BZP ogłoszenia o udzieleniu zamówienia na dostawę oleju napędowego, co stanowi naruszenie art. 95 ust. 1 ustawy; umowa z wykonawcą została zawarta w dniu 20 kwietnia 2010 r. – str. 22 protokołu kontroli.

         Odrębnym pismem przekazane zostały Wójtowi Gminy Piątnica uwagi dotyczące nieprawidłowości, których wyeliminowanie uzależnione jest od podjęcia przez Wójta odpowiednich działań, tj.:

- zapewnienia prawidłowości procesu sporządzania projektów planów finansowych przez ZOS i obsługiwane szkoły,

- zapewnienia realizacji liczby godzin ponadwymiarowych przez nauczycieli zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych zgodnej z przepisami art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela, w tym poprzez przedłożenie Radzie Gminy projektów zmian w uchwałach zawierających postanowienia umożliwiające realizację godzin ponadwymiarowych ponad liczbę ograniczoną ustawą,

- planowania wydatków budżetu z uwzględnieniem wszystkich rodzajów działalności prowadzonej przez ZOS.

         Dyrektora Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piątnicy poinformowano o konieczności przestrzegania terminów wypowiedzenia obowiązujących przy zmianie stawek czynszu za najem lokali mieszkalnych.

Stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej jednostek budżetowych oraz udzielania zamówień publicznych.

 Odpowiedzialność za gospodarkę finansową jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na kierowniku jednostki, zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych.

Wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości należy do głównego księgowego. Prawa i obowiązki głównych księgowych określa art. 54 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Zaniechanie zatwierdzania do wypłaty przez Panią Dyrektor dokumentów finansowo-księgowych obsługiwanych szkół.

2. Wskazanie dyrektorom obsługiwanych szkół na obowiązek określenia zasad rachunkowości przyjętych w kierowanych przez nich jednostkach.

3. Odprowadzanie do budżetu gminy wszystkich wpływów stanowiących dochody budżetu gminy. Przekazanie na dochody ewentualnej pozostałości środków na rachunku depozytowym pochodzących ze źródeł, o których mowa w części opisowej wystąpienia.

4. Zapewnienie sporządzania jednostkowych sprawozdań finansowych przez kierowników wszystkich obsługiwanych jednostek.

5. Zapewnienie prawidłowego klasyfikowania wydatków, mając na uwadze, że właściwe podziałki klasyfikacyjne dla poszczególnych rodzajów wydatków winny być przewidywane przez jednostkę w treści założeń planistycznych przekazywanych Wójtowi w procesie planowania budżetu gminy.

6. Prawidłowe ustalanie kwoty wydatków poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli przy opracowywaniu danych stanowiących podstawę sporządzenia przez Wójta sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli.

7. Różnicowanie wysokości przyznawania ulgowych usług i świadczeń oraz dopłat z ZFŚS w zależności od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.

8. Rozstrzygnięcie w porozumieniu z kierownikami obsługiwanych jednostek zasad prowadzenia działalności socjalnej poprzez zawarcie umowy w przedmiocie prowadzenia wspólnej działalności socjalnej albo wydzielenie rachunków ZFŚS dla poszczególnych jednostek.

9. Dokumentowanie na piśmie czynności skutkujących zaciąganiem zobowiązań, stosownie do zasad przyjętych przepisami wewnętrznymi.

10. W zakresie udzielania zamówień publicznych:

a) dokonanie wyboru wykonawcy remontów autobusów z zastosowaniem przepisów Prawa zamówień publicznych,

b) przekazywanie Prezesowi UZP sprawozdania o udzielonych zamówieniach publicznych,

c) zamieszczanie w BZP ogłoszenia o udzieleniu zamówienia publicznego.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Łomży w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

        Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

1. Wójt Gminy Piątnica

2. Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Łomży

         W wyniku kontroli w ww. jednostce skierowano pismo z dnia 30 stycznia 2012 roku, do jednostki, dla której prowadzona jest obsługa finansowo-księgowa:

Pani Urszula Jarominiak

Dyrektor Zespołu

Szkolno-Przedszkolnego

w Piątnicy

         Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła problemową kontrolę gospodarki finansowej Zespołu Obsługi Szkół w Piątnicy, obejmując nią elementy gospodarki finansowej jednostek, dla których Zespół Obsługi Szkół prowadzi obsługę finansowo-księgową, w tym Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piątnicy. W trakcie czynności kontrolnych badaniu poddano m.in. stan ksiąg rachunkowych i sprawozdawczości ZS-P w Piątnicy oraz realizację dochodów budżetowych. Wnioski zmierzające do wyeliminowania niektórych nieprawidłowości dotyczących obsługi szkół zostały przekazane dyrektorowi ZOS. Między innymi wskazano na podjęcie stosownych działań koordynujących proces opracowania i wdrożenia, przez dyrektorów wszystkich obsługiwanych szkół, przepisów wewnętrznych określających przyjęte zasady rachunkowości. Obowiązki w tym zakresie spoczywają na Pani Dyrektor na podstawie art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) w zw. z art. 4 ust. 3 pkt 1 i art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). Zwrócono także uwagę na zaniechanie przez dyrektora ZOS zatwierdzania do wypłaty dokumentów finansowo-księgowych obsługiwanych szkół. Stosownie do postanowień art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.), kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej jednostki. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan finansowy (art. 11 ust. 3 ustawy o finansach publicznych), którego realizacja, tj. gromadzenie dochodów i dokonywanie wydatków, należy do podstawowych obowiązków kierownika jednostki. Obowiązki i odpowiedzialność Pani Dyrektor w zakresie dysponowania środkami określonymi w planie finansowym wynikają także z art. 39 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty.

Z ustaleń zawartych w protokole kontroli podpisanym 28 grudnia 2011 r. przez dyrektora i głównego księgowego ZOS w Piątnicy wynika także, że wystąpiły nieprawidłowości będące wynikiem działań Pani Dyrektor. Badając realizację dochodów budżetowych stwierdzono, że jednym ze źródeł pozyskania dochodów był czynsz najmu lokali mieszkalnych. Obowiązująca stawka czynszu wprowadzona została przez Wójta Gminy Piątnica zarządzeniem z 20 lutego 2009 r. (stawki określono jako obowiązujące z dniem podpisania zarządzenia). Zmiany stawek czynszu Pani Dyrektor dokonała, powołując się na przywołane zarządzenie, z dniem 1 marca 2009 r., poprzez wystosowanie do najemców pism z datą 2 marca 2009 r. Zasady dokonywania zmiany wysokości czynszu za najem lokali mieszkalnych określają przepisy art. 8a ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.). Stosownie do art. 8a ust. 1 i 2 ustawy, podwyższenie wysokości czynszu odbywa się poprzez wypowiedzenie jego dotychczasowej wysokości. Termin wypowiedzenia wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że termin wypowiedzenia nie może być krótszy niż 3 miesiące.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, niezbędne jest uwzględnienie przez Panią Dyrektor przywołanych regulacji przy dokonywaniu kolejnych zmian wysokości czynszu za najem lokali mieszkalnych.

          Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

1. Wójt Gminy Piątnica

2. Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Łomży

         W wyniku kontroli w Zespole Obsługi Szkół w Piątnicy  skierowano pismo z dnia 30 stycznia 2012  roku, do organu wykonawczego:

Pan

Edward Łada

Wójt Gminy Piątnica

         Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła w okresie listopad-grudzień 2011 r. problemową kontrolę gospodarki finansowej Zespołu Obsługi Szkół w Piątnicy. Z ustaleń zawartych w protokole kontroli podpisanym w dniu 28 grudnia 2011 r. przez dyrektora Zespołu i głównego księgowego Zespołu wynika, że wyeliminowanie niektórych nieprawidłowości wymaga podjęcia stosownych czynności przez Pana Wójta.

Kontrola wykazała nieprawidłowe realizowanie obowiązków spoczywających na Panu Wójcie, jako organie wykonawczym gminy, w procedurze opracowywania projektów planów finansowych ZOS i jednostek oświatowych na 2010 i 2011 r. Stwierdzono, że nie zostały przekazane dyrektorowi Zespołu i dyrektorom szkół informacje niezbędne do opracowania projektów planów finansowego, o których mowa w art. 248 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.). Dane te podlegają przekazaniu kierownikom jednostek w terminie 7 dni od dnia przekazania przez Pana Wójta projektu uchwały budżetowej Radzie Gminy. W konsekwencji brak projektów planów finansowych tych jednostek. Projekty winny być sporządzone i przekazane Panu Wójtowi w terminie określonym w art. 248 ust. 2 ustawy. Przedłożone przez ZOS i jednostki oświatowe projekty podlegają zweryfikowaniu przez Pana Wójta, pod kątem zgodności z projektem uchwały budżetowej, w trybie, który obecnie określają przepisy § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. Nr 241, poz. 1616). Stwierdzona podczas kontroli procedura, polegająca na opracowywaniu przez kierowników jednostek tzw. „projektów planów finansowych” w październiku roku poprzedzającego rok budżetowy, nie wypełnia dyspozycji przywołanych przepisów. Podstawą opracowania owych „projektów” były pisma Pana Wójta informujące o konieczności przedłożeniu kalkulacji dochodów i wydatków na przyszły rok budżetowy oraz przekazujące wytyczne do opracowania projektu budżetu gminy.

Badając wydatki na wynagrodzenia nauczycieli stwierdzono, że liczba godzin ponadwymiarowych realizowana przez dyrektorów Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piątnicy i Gimnazjum w Piątnicy oraz wicedyrektora Gimnazjum przekraczała ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć tych nauczycieli. Stosownie do art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych niż ¼ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin może nastąpić za zgodą nauczyciela, jednak w wymiarze nieprzekraczającym ½ wymiaru. Tygodniowy wymiar godzin nauczania dla wymienionych nauczycieli zatrudnionych określono zgodnie z uchwałą Rady Gminy z dnia 11 czerwca 2000 r. w sprawie w sprawie szczegółowych zasad udzielania i rozmiaru zniżek... Jednakże zarówno w przywołanej uchwale, jak i w uchwale Rady Gminy z dnia 29 marca 2009 r. w sprawie ustalenia regulaminu określającego wysokość oraz szczegółowe warunki przyznawania nauczycielom dodatków... postanowiono, że „nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach Wójt może przydzielić godziny ponadwymiarowe w wymiarze nieprzekraczającym 6 godzin tygodniowo, chyba że z planu nauczanego przedmiotu wynika potrzeba przydziału większej liczby godzin”. Należy wskazać, że przyznanie nauczycielowi na stanowisku kierowniczym 6 godzin ponadwymiarowych nie naruszałoby postanowień art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela tylko wówczas, gdyby obowiązkowy wymiar godzin nauczania nie był niższy niż 12. W załączniku do uchwały Rady z 11 czerwca 2000 r. przewidziano 10 godzin jako najwyższy na terenie gminy wymiar godzin (po obniżeniu) dla nauczyciela zajmującego stanowisko kierownicze. Może to skutkować przyznaniem godzin ponadwymiarowych w liczbie najwyżej 5.

Należy wskazać, że przepisy Karty Nauczyciela w art. 35 regulują kompleksowo zagadnienie dopuszczalnej liczby godzin ponadwymiarowych. W ustawie brak delegacji dla organu prowadzącego do odmiennego regulowania limitu godzin ponadwymiarowych. Przekraczanie dopuszczalnego wymiaru godzin ponadwymiarowych stwierdzono także podczas poprzedniej kontroli gospodarki finansowej.

Zwrócenia uwagi wymaga sposób planowania wydatków ZOS w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej. Z ustaleń kontroli problemowej wynika, że jednostka ta finansuje przewozy zawodników na zawody sportowe, a także przewozy strażaków ponosząc wydatki w rozdziale 80113 „Dowożenie uczniów do szkół”. Brak w jej planie limitów wydatków w działach 926 „Kultura fizyczna” i 754 „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa”.

Reasumując, dla usunięcia części stwierdzonych w trakcie kontroli Zespołu Obsługi Szkół nieprawidłowości niezbędne jest podjęcie przez Pana Wójta stosownych działań, polegających na:

a) przekazywaniu dyrektorowi ZOS oraz dyrektorom obsługiwanych szkół, w terminie 7 dni od dnia przedstawienia projektu uchwały budżetowej Radzie Gminy, informacji niezbędnych do opracowania projektów planów finansowych oraz egzekwowanie od dyrektorów przedłożenia projektów planów w terminie określonym przez art. 248 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, celem dokonania przez Pana Wójta weryfikacji ich zgodności z projektem uchwały budżetowej,

b) rozważeniu przedłożenia Radzie Gminy projektów zmian przywołanych wyżej uchwał, które będą polegały na wykreśleniu zapisów przewidujących możliwość realizacji przez nauczycieli zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych 6 godzin ponadwymiarowych niezależnie od ustalonego im tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin,

c) zwróceniu uwagi przy zatwierdzaniu arkuszy organizacyjnych szkół na zgodność liczby godzin ponadwymiarowych z przepisami art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela,

d) uwzględnieniu przy planowaniu wydatków budżetu wszystkich rodzajów działalności prowadzonej przez ZOS.

          Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Łomży