Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy w Sidrze

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 28 listopada 2011 roku (znak: RIO.I.6001-10/11), o treści jak niżej:

                                                                           Pan

Jan Hrynkiewicz

                                                                                              Wójt Gminy Sidra

W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Sidra za okres 2010 roku i inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy Sidra na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy i jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, wykonanie budżetu – m.in. realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

Badając wewnętrzne regulacje organizacyjno-prawne stwierdzono, że w kontrolowanej gminie nie zostało obsadzone stanowisko zastępcy Wójta. Jak stanowi art. 26a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), wójt w drodze zarządzenia, powołuje oraz odwołuje swojego zastępcę. Według zaś art. 28g ustawy, w przypadku zaistnienia jednej z – enumeratywnie wymienionych – przemijających przeszkód w wykonywaniu zadań i kompetencji wójta (m.in. niezdolności do pracy z powodu choroby trwającej powyżej 30 dni) zadania i kompetencje wójta przejmuje jego zastępca, zaś w razie niepowołania zastępcy – osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów w trybie art. 28h ustawy. Wskazana regulacja w sposób jednoznaczny określa zasady kierowania gminą, z tego względu, przy zaistnieniu okoliczności w tej regulacji przewidzianych, nieobsadzenie stanowiska zastępcy Wójta może prowadzić do naruszenia ciągłości działania organu wykonawczego gminy, w tym w zakresie wykonania budżetu – str. 2 protokołu kontroli.

Stwierdzono, że Urząd Gminy Sidra prowadzi obsługę finansowo – księgową Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Sidrzańskiego Ośrodka Kultury, co sprzeciwia się postanowieniom art. 11 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.). Jednostki te, działające jako odrębna osoba prawna (instytucja kultury SOK) oraz jako jednostka budżetowa (GOPS), są podmiotami zobowiązanymi do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 i pkt 4 lit. a) ustawy o rachunkowości, zatem na ich kierownikach spoczywają określone ustawą obowiązki, wynikające w szczególności z przepisów art. 4, art. 10 i art. 11 ust. 1 ustawy. Jednostka może prowadzić księgi rachunkowe samodzielnie lub powierzyć ich prowadzenie wyłącznie przedsiębiorcom wskazanym w art. 11 ust. 2 ustawy o rachunkowości, a zatem nie Urzędowi Gminy – str. 5-6, 112-113 protokołu kontroli.

         W zakresie spraw ogólno-organizacyjnych ustalono ponadto, że Pan Wójt, na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, udzielił pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych kierownikowi Sidrzańskiego Ośrodka Kultury. Należy wskazać, że udzielenie takiego pełnomocnictwa osobie zarządzającej instytucją kultury jako osobą prawną jest bezprzedmiotowe. Przywołany art. 47 ust. 1 ustawy odnosi się do kierowników jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej – str. 3 protokołu kontroli.

W sferze rachunkowości, w tym w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz wypełniania obowiązków sprawozdawczych, ustalono, że:

a) jednostkowe sprawozdanie Rb-28S z wykonania planu wydatków Urzędu Gminy za 2010 rok nie zostało sporządzone w sposób określony przepisem § 8 ust. 2 pkt 3 załącznika nr 39 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103), według którego w kolumnie „Wydatki wykonane” wykazuje się zrealizowane wydatki na podstawie danych księgowości analitycznej do rachunku bieżącego. Konto 130-2 „Rachunek bieżący – wydatki” wykazywało roczne obroty strony Ma w wysokości 3 880 452,44 zł i nie odzwierciedlało faktycznie zrealizowanych przez Urząd wydatków, które wykazano w sprawozdaniu w kwocie 4 945 370,23 zł. Urząd Gminy realizował wydatki bezpośrednio z rachunku budżetu gminy, jak jednak stwierdzono na koncie 130-2 nie ujmowano wszystkich zapisów dotyczących wydatków Urzędu jako jednostki budżetowej, księgowanych w ewidencji budżetu na koncie 133 „Rachunek budżetu”. W efekcie prezentowane dane sprawozdawcze stanowiły pochodną zapisów dokonywanych na kilku subkontach do konta 902 „Wydatki budżetowe” w ewidencji budżetu. Dodać przy tym należy, że obowiązujący w okresie kontrolowanym zakładowy plan kont jednostki nie odnosił się do okoliczności realizacji przez Urząd dochodów i wydatków bezpośrednio z rachunku budżetu – str. 11, 20, 117-118 protokołu kontroli;

b) jednostkowe sprawozdanie Rb-27S z wykonania planu dochodów za 2010 rok zostało sporządzone przez Urząd także z uwzględnieniem danych wynikających z ksiąg rachunkowych Szkoły Podstawowej w Majewie (6 370,56 zł) oraz z ksiąg Ośrodka Pomocy Społecznej (4 109,48 zł), przez co treść sprawozdania jednostkowego Urzędu była tożsama z danymi sprawozdania zbiorczego gminy (dochody wykonane 9 835 956,88 zł). Ustalono przy tym, że GOPS nie sporządzał jednostkowej sprawozdawczości z dochodów budżetowych, zaś dla SP w Majewie takie sprawozdania były sporządzane, co powodowało dublowanie danych o części dochodów w sprawozdawczości jednostkowej – str. 11-12 protokołu kontroli. Ponadto stwierdzono niezgodność jednostkowego sprawozdania Rb-27S Urzędu ze sprawozdaniem zbiorczym w zakresie stanu należności z tytułu dochodów budżetowych: według danych sprawozdania Urzędu należności na koniec 2010 roku wynosiły 313 250,97 zł, natomiast w sprawozdaniu zbiorczym wykazano je w kwocie niższej o 85 938,50 zł – str. 25-26 protokołu kontroli. Kwotę różnicy stanowiła zaewidencjonowana w księgach rachunkowych budżetu, na podstawie wniosku pozytywnie zweryfikowanego przez instytucję zarządzającą, płatność w ramach projektu dotyczącego termomodernizacji budynku SP w Sidrze (według pisma instytucji zarządzającej z 30 grudnia 2010 r. płatność miała nastąpić w roku 2011, co uzasadniało niewykazywanie w sprawozdawczości kwoty 85 938,50 zł jako należnej w 2010 roku). Jak o tym stanowią przepisy § 6 ust. 1 pkt 1 i pkt 3 przywołanego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, sprawozdania jednostkowe powinny być sporządzane przez kierowników jednostek organizacyjnych na podstawie ksiąg rachunkowych, natomiast sprawozdania zbiorcze, w szczegółowości sprawozdań jednostkowych, są sporządzane przez zarządy jednostek samorządu terytorialnego (w gminach – wójta) na podstawie sprawozdań jednostkowych jednostek im podległych oraz sprawozdania jednostkowego jednostki samorządu terytorialnego, jako jednostki budżetowej i jako organu. Poza tym omawiane roczne sprawozdanie jednostkowe Rb-27S zostało sporządzone przez Urząd Gminy w dniu 21 lutego 2011 r., tj. z naruszeniem terminu wynikającego z załącznika nr 44 do rozporządzenia. Według przepisów tego załącznika sprawozdanie należało sporządzić do 1 lutego 2011 r. – str. 26 protokołu kontroli;

c) wykazany w bilansie budżetu za 2010 rok stan należności i zobowiązań nie odpowiadał w pełni stanowi wykazanemu w księgach rachunkowych, ponieważ w ewidencji księgowej nie wykazano dwustronnego salda konta 224 „Rozrachunki budżetu – sumy do wyjaśnienia” (faktyczne salda wynosiły: Wn 110,20 zł, Ma 132 zł; w księgach wykazano saldo Ma 21,80 zł) – str. 13 protokołu kontroli. Niewykazanie dwustronnego salda konta 224 było niezgodne z zasadami jego funkcjonowania, określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych… (Dz. U. Nr 128, poz. 861);

d) według przyjętego zakładowego planu kont jednostki, zrealizowane w kasie Urzędu dochody budżetowe ujmowane są w księgach w chwili ich odprowadzenia na rachunek bankowy po stronie Wn konta 130 w korespondencji z kontem 101 „Kasa”. W praktyce kontrolowana jednostka prowadziła ewidencję dodatkowo przy użyciu konta 140 „Środki pieniężne w drodze”, zatem faktyczna ewidencja zdarzeń nie wynikała z przyjętych regulacji – str. 17 protokołu kontroli;

e) według zestawienia obrotów i sald za 2010 rok konto 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” wykazywało saldo strony Wn w kwocie 223 801,58 zł i saldo strony Ma w kwocie 165 zł. Zgodnie ze stanem faktycznym konto to winno wykazywać saldo Wn w wysokości 226 296,98 zł, oznaczające stan należności z tytułu dochodów budżetowych, oraz saldo Ma w wysokości 2 660,40 zł oznaczające stan zobowiązań z tytułu nadpłat dochodów. Stwierdzone różnice pomiędzy danymi zestawienia a stanem faktycznym powstały na skutek nieprawidłowego funkcjonowania programu komputerowego, za pomocą którego jednostka prowadziła ewidencję księgową, powodującego, że konta syntetyczne o symbolach czterocyfrowych (utworzone w ramach konta 221) wykazywały stan należności i zobowiązań per saldo. Zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, konto 221 może wykazywać zarówno saldo należności, jak i zobowiązań. Zgodnie zaś z przepisem art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.) księgi rachunkowe powinny być rzetelne, tj. odzwierciedlać stan rzeczywisty – str. 23 protokołu kontroli;

f) ewidencja księgowa projektu „Dobry start w Klubach Przedszkolaka” odbywała się niezgodnie z zarządzeniem Wójta Gminy z dnia 27 grudnia 2010 r., ustalającym zasady ewidencji księgowej w zakresie realizacji projektu. Między innymi, pozyskane środki na realizację projektu (21 620 zł) zaewidencjonowano w budżecie gminy na kontach 140-20 i 222-20. Na kontach o tych symbolach ujęto też sprawozdanie Rb-27S (w sprawozdaniu tym wykazano dochody w wysokości równej poniesionym wydatkom), co spowodowało że konto 140 „Środki pieniężne w drodze” wykazywało na koniec 2010 roku saldo strony Wn w kwocie 2 602,69 zł, któremu odpowiadało saldo strony Ma konta 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”. Zapisy na tych kontach zostały dokonane z naruszeniem ich treści ekonomicznej, określonej w okresie badanym w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont.. (Dz. U. Nr 142, poz. 1020 ze zm.). Likwidacja wskazanych sald nastąpiła w 2011 roku, w którym zakończono i rozliczono projekt – str. 13, 40 protokołu kontroli;

g) w ewidencji budżetu funkcjonowało konto 222-2 „Rozliczenie łącznego zobowiązania pieniężnego”, na którym ewidencjonowano zrealizowane przez Urząd dochody podatkowe. Konto to nie było określone w zakładowym planie kont, zgodnie z którym zasady klasyfikacji zdarzeń na kontach budżetu gminy miały być prowadzone według przepisów załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. Według przepisów rozporządzenia, konto 222 służy do ewidencji rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu zrealizowanych przez te jednostki dochodów budżetowych, a zapisów na tym koncie dokonuje się na podstawie okresowych sprawozdań jednostek oraz dowodów przelewów dochodów na rachunek budżetu – str. 115-116 protokołu kontroli.

Badając regulacje stanowiące podstawę realizacji dochodów z mienia gminy stwierdzono, że w kontrolowanej jednostce nie obowiązuje wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy (poprzednio obowiązywał program na lata 2005 – 2009), co stanowi naruszenie przepisów art. 21 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.). Ponadto uchwała nr VII/49/03 Rady Gminy Sidra z dnia 22 października 2003 r. w sprawie określenia zasad nabycia, zbycia, zamiany, obciążania nieruchomości gruntowych i lokali oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż trzy lata nie wyczerpuje dyspozycji przepisu art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy o samorządzie gminnym – w brzmieniu obowiązującym od 22 października 2007 r. – nie reguluje ona bowiem zasad wydzierżawiania lub najmu nieruchomości na czas nieoznaczony – str. 29 protokołu kontroli.

Kontrola dochodów osiąganych z tytułu najmu i dzierżawy nieruchomości wykazała, że umowy najmu lokali użytkowych zawierane były bez uprzedniego sporządzenia wykazu nieruchomości, o którym mowa w art. 35 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) – str. 30, 31, 32 protokołu kontroli. Według postanowień art. 35 ust. 1 i 1b ustawy, właściwy organ (Wójt Gminy) sporządza i podaje do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych m.in. do oddania w najem lub dzierżawę (lokale, które nie stanowią odrębnego przedmiotu własności, są częściami składowymi nieruchomości gruntowej – art. 4 pkt 1 ustawy). Wykaz ten wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie urzędu, a ponadto informację o wywieszeniu tego wykazu podaje się do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych urzędu. Obowiązek ten nie dotyczy jedynie oddania nieruchomości w najem lub dzierżawę na czas oznaczony do 3 miesięcy; wykaz sporządza się i podaje do publicznej wiadomości, jeżeli po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 miesięcy strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

         Analiza dochodów ze sprzedaży nieruchomości wykazała natomiast, że kontrolowana jednostka nie zawiadamiała na piśmie nabywców nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży – str. 34 protokołu kontroli. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, organizator przetargu jest obowiązany zawiadomić osobę ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, co jasno wskazuje na obowiązek pisemnej formy zawiadomienia. Z art. 41 ust. 2 ustawy wynika ponadto, że w zawiadomieniu powinna znaleźć się informacja, iż w przypadku, gdy osoba ustalona jako nabywca nieruchomości nie stawi się bez usprawiedliwienia w miejscu i w terminie podanym w zawiadomieniu, organizator przetargu może odstąpić od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi.

Rada Gminy Sidra podjęła uchwałę nr XVI/110/08 z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej, w której określiła m.in. 30% stawkę opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego podziałem nieruchomości. Pomimo wydawania w latach 2008 – 2010 decyzji o podziale nieruchomości na wniosek ich właścicieli, w tym decyzji dotyczących podziału nieruchomości oznaczonych w ewidencji gruntów i budynków jako działki budowlane B, nie podejmowano żadnych udokumentowanych działań zmierzających do ustalenia opłat adiacenckich, o których mowa w art. 98a ustawy o gospodarce nieruchomościami. W wyjaśnieniu tej kwestii podinspektor w Referacie Budownictwa, Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska i Rolnictwa wskazał, że w gminie nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, oraz że po dokonaniu podziału nieruchomości każdorazowo dokonuje się „kalkulacji ekonomicznych” poboru tej opłaty (przy uwzględnieniu kosztów operatu szacunkowego oraz ewentualnych kosztów egzekucji należności), które „wykazały brak opłacalności wszczynania postępowania naliczania opłaty adiacenckiej”. Kontrolującym nie okazano udokumentowania wskazanych „kalkulacji ekonomicznych”. Należy też zauważyć, że opłaty adiacenckie mogą być naliczane w odniesieniu do nieruchomości, które (w braku planów miejscowych) nie są wykorzystywane na cele rolne i leśne w rozumieniu art. 92 ust. 2 ustawy (przepis ten zawiera odesłanie do ewidencji gruntów i budynków) – str. 38-39 protokołu kontroli. Dodać też należy, iż regulacja art. 92 ust. 2 ma również odpowiednie zastosowanie do ustalania podstaw naliczenia opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej – art. 143 ust. 1 ustawy.

W trakcie kontroli dochodów budżetowych gminy, badaniu poddano również dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 roku, Nr 8, poz. 60 ze zm.), jest Wójt Gminy. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru wskazanych dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych.

Z opisu zawartego na stronie 42 protokołu kontroli wynika, iż organ podatkowy nie przeprowadzał kontroli podatkowych, o których mowa w art. 281 § 1 Ordynacji podatkowej. Wadliwie też powierzył pracownikom obowiązki w tym zakresie. Użyte w analizowanych zakresach czynności zobowiązanie do „…kontroli płatników podatku w zakresie prawidłowości złożonych deklaracji podatkowych” nie jest tożsame z kontrolą podatników, o której mowa w art. 281 § 1 Op. Płatnikiem bowiem, w myśl art. 8 Ordynacji podatkowej jest podmiot obowiązany na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Nie stwierdzono także aby kontrolowana jednostka posiadała opracowane wytyczne dotyczące zakresu i przedmiotu kontroli, w oparciu o które wyznaczony pracownik mógłby kontrole prowadzić.

Stwierdzono, że w przypadku podatnika wskazanego w opisie na stronie 44 protokołu kontroli, nie rejestrowano danych, co do powierzchni, rodzajów i klas gruntów. Uniemożliwia to weryfikację danych, zawartych w złożonych przez podatnika deklaracjach podatkowych na podatek rolny, w ramach czynności sprawdzających, które powinny być dokonywane przez organ podatkowy stosownie do przepisów art. 272 ustawy Ordynacja podatkowa. Analogiczną sytuację stwierdzono w grupie osób prawnych – podatników deklarujących podatek leśny – str. 48 protokołu kontroli. Z kolei opis nieprawidłowości zawarty na stronie 51 protokołu kontroli a dotyczący wyników badania prawidłowości osiągania przez gminę dochodów z tytułu podatku od nieruchomości od osób prawnych, wskazuje, iż kontrolowana jednostka, w stosunku do tej grupy podatników, również nie wykonywała czynności sprawdzających. Było to przyczyną, ustalonych w toku kontroli przypadków braku reakcji organu podatkowego m. in. na wadliwe opodatkowanie budynków biurowych, których właścicielami są nadleśnictwa a także przypadek złożenia deklaracji podatkowej na wzorze innym niż ustalony przez Radę Gminy w Sidrze.

Sprawdzeniu poddano także wymiar podatku rolnego w grupie podatników - osób fizycznych w wyniku czego ustalono jednostkowe nieprawidłowości opisane na stronie 46 protokołu kontroli, dotyczące następujących sytuacji:

- opodatkowania współwłasności niezgodnie z zapisami art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 o podatku rolnym ( tekst jednolity Dz. U. z  2006 roku Nr 136, poz. 969 z zm.), który stwierdza, że jeżeli grunty, o których mowa w art. 1 ustawy, znajdują się we współwłasności lub w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowią odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach – posiadaczach,

- nie złożenia przez podatnika korekty informacji podatkowej, wymaganej treścią art. 6a ust. 5, nakazujący osobom fizycznym, złożenie właściwemu organowi podatkowemu informacji o gruntach, sporządzonej na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku rolnego.

Dokonane ustalenia dotyczyły również nieprawidłowości w opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podatnika wskazanego w opisie na stronach 51 - 59 protokołu kontroli, który posiada wyrobiska kopalniane poddane procesowi rekultywacji. Z przywołanych tamże interpretacji przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz orzeczeń sądów jednoznacznie wynika, że przyjęty w tej sprawie przez organ podatkowy punkt widzenia nie był właściwy. Brak konsekwencji oraz niekompetentne podejście do kwestii opodatkowania gruntów podlegających rekultywacji spowodowało utratę dochodów.

Ustalono, iż kontrolowana jednostka nie prowadziła pełnych i terminowych działań windykacyjnych, co świadczy o naruszeniu przez organ podatkowy obowiązków wynikających z przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 96, poz. 161 ze zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2001 r. Nr 137, poz. 1541, z 2003 r. Nr 9, poz. 106, z 2004 r. Nr 10, poz. 79) – str. 64-65 protokołu kontroli.

W toku kontroli stwierdzono, że jednostka nie realizowała dochodów z tytułu opłaty targowej, której dzienne stawki, obowiązujące na terenie gminy, zostały określone uchwałą Rady Gminy Sidra Nr XV/116/04 z dnia 30 listopada 2004 roku w sprawie ustalenia stawek opłaty targowej – strona 65 protokołu kontroli.

W zakresie przyznawania ulg w zapłacie zobowiązań podatkowych, przeprowadzona kontrola decyzji wymienionych na stronie 66 protokołu kontroli wykazała brak w nich uzasadnienia faktycznego, wymaganego treścią pkt 6 w §1 art. 210 ustawy Ordynacja podatkowa. Wprawdzie § 5 tego artykułu dopuszcza możliwość odstąpienia od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony jednakże nie dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwołania bądź na podstawie której przyznano ulgę w zapłacie podatku. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno zawierać w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności.

Badaniu poddano prawidłowość i rzetelność sporządzania sprawozdań z wykonania podstawowych dochodów podatkowych (Rb-PDP) za rok 2010. W opisie na stronie 71 protokołu kontroli wskazano nieprawidłowości w tym zakresie, z uwzględnieniem ich skutków finansowych oraz okresów sprawozdawczych, których dotyczą. Obowiązujące w 2010 roku zasady sporządzania sprawozdania Rb-PDP zawarte są w załączniku nr 39 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103).

Badając wydatki bieżące z tytułu dotacji celowych dla podmiotów niezaliczanych do sektora finansów publicznych stwierdzono nieprzestrzeganie art. 17 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. N 234, poz. 1536). Przywołany przepis obliguje organ administracji publicznej zlecający zadanie do dokonywania kontroli i oceny realizacji zadania, a w szczególności: stanu realizacji zadania; efektywności, rzetelności i jakości wykonania zadania; prawidłowości wykorzystania środków publicznych otrzymanych na realizację zadania; prowadzenia dokumentacji określonej w przepisach prawa i w postanowieniach umowy. Jak wyjaśniła Skarbnik Gminy czynności kontrolne wykonywane są przez organ zlecający zadanie po jego zakończeniu, w oparciu o sprawozdanie jednostki pozarządowej. Nie okazano jednak żadnej dokumentacji, która potwierdzałaby okoliczności dokonania kontroli realizacji zadania; ustalono ponadto, że obowiązki w zakresie sprawowania takiej kontroli nie zostały przydzielone na piśmie żadnemu pracownikowi Urzędu – str. 77-78 protokołu kontroli.

Kontrola udzielenia powiatowi sokólskiemu dotacji celowej na dofinansowanie zadania „Ustawienie krawężników na drodze powiatowej nr 1261B…” wykazała, że umowę o dofinansowanie zadania zawarto 10 maja 2010 r., natomiast uchwała w sprawie udzielenia powiatowi pomocy finansowej została podjęta przez Radę Gminy Sidra w dniu 29 czerwca 2010 r., czyli po zawarciu umowy dotacyjnej – str. 79 protokołu kontroli. Stanowiło to naruszenie art. 216 ust. 2 pkt 5 w zw. z art. 220 i 250 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz.1240 ze zm.), z których wynika, że zawarcie umowy określającej m.in. zakres i kwotę dotacji celowej udzielanej innej jednostce samorządu terytorialnego tytułem pomocy finansowej powinno być poprzedzone podjęciem przez Radę Gminy odrębnej uchwały określającej tę pomoc.

Ustalono również, że w 2008 r., w wykonaniu uchwały Rady Gminy z 31 marca 2008 r. podjętej na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o samorządzie gminnym, zostało zawarte porozumienie z powiatem sokólskim w sprawie przejęcia przez gminę na okres 5 lat obowiązków zarządcy drogi powiatowej nr 1249B. Jak zapisano w porozumieniu, powiat nie ponosi żadnych kosztów finansowych związanych z zarządzaniem drogą, z wyjątkiem ewentualnego dofinansowania inwestycji na przekazanym odcinku drogi. W ślad za tym porozumieniem zawierano kolejne umowy, których przedmiotem było finansowanie przebudowy układu komunikacyjnego gminy, w tym też wskazanej drogi powiatowej. Łączny udział gminy w nakładach finansowych na drogę powiatową wyniósł 2 566 885,32 zł. Należy wskazać, że według art. 8 ust. 2a ustawy o samorządzie gminnym gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu na podstawie porozumienia z powiatem. Jednakże w takim przypadku gmina powinna otrzymywać środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania przyjętych zadań, o czym stanowi przepis zawarty w ust. 3 przywołanego artykułu. W omawianym przypadku przejęcie zarządu drogą powiatową, niemające wskazanych cech porozumienia, było w istocie pomocą rzeczową udzieloną powiatowi, którą winna była określić Rada Gminy na podstawie art. 167 ust. 2 pkt 5 obowiązującej wówczas ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych. Jak natomiast stwierdzono, Rada Gminy, po poniesieniu w kolejnych latach budżetowych wydatków na drogę powiatową, podjęła uchwałę z dnia 15 października 2010 r. o udzieleniu pomocy rzeczowej polegającej na przekazaniu powiatowi sokólskiemu drogi nr 1249B. Wartość tej pomocy określono w wysokości poniesionych przez gminę nakładów inwestycyjnych – str. 111-112 protokołu kontroli.

W trakcie kontroli badaniu poddano również wykonanie wydatków w ramach wyodrębnionego w budżecie gminy na 2010 rok funduszu sołeckiego (str. 80-99 protokołu kontroli). Ustalono, że w ciężar funduszu sołeckiego gmina zaewidencjonowała wydatki wykonane na łączną kwotę 138 860,03 zł. Kwota ta została ujęta we wniosku gminy o zwrot z budżetu państwa części (30%) poniesionych wydatków – 31 sierpnia 2011 r. na rachunek budżetu gminy wpłynęła dotacja celowa w wysokości 41 658 zł. Czynności kontrolne wykazały jednakże, iż do wydatków funduszu zaliczono wydatki na łączną sumę 37 153,06 zł, które zostały poniesione na przedsięwzięcia niezgłoszone we wnioskach uchwalonych przez zebrania wiejskie, wbrew przepisom art. 1 ust. 3 i art. 4 ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. Nr 52, poz. 420 ze zm.). W dwóch przypadkach stwierdzono, że przekazane Panu Wójtowi przez sołtysów wnioski różniły się od wniosków uchwalonych przez zebrania wiejskie (do wniosków dodano zadania odśnieżania dróg gminnych nieujęte w uchwałach zebrań wiejskich). Wnioski te podlegały odrzuceniu przez Pana Wójta na podstawie art. 4 ust. 5 ustawy. W pozostałym zakresie nieprawidłowości były przede wszystkim wynikiem akceptowania pism kierowanych przez Pana Wójta do sołtysów, zawierających propozycję przekazania części środków przysługujących danemu sołectwu w ramach funduszu na odśnieżanie dróg gminnych, a tym samym zmniejszenia kwot na przedsięwzięcia ujęte we wnioskach sołectw (przedsięwzięcia te dotyczyły z reguły remontów bądź modernizacji dróg). W konsekwencji, wskazane wydatki nie mogły stanowić podstawy wyliczenia dotacji celowej z budżetu państwa tytułem zwrotu części wydatków wykonanych w ramach funduszu, o której mowa w art. 2 ust. 4 ustawy. W świetle ustaleń kontroli gmina Sidra mogła wnioskować o dotację celową w kwocie 30 512,09 zł. Z korespondencji Izby Obrachunkowej z Podlaskim Urzędem Wojewódzkim wynika, że kontrolowana gmina zwróciła nadmiernie pobraną dotację w wysokości 11 145,91 zł oraz uiściła odsetki w kwocie 90 zł.

W wyniku kontroli prawidłowości stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) ustalono, że w specyfikacji istotnych warunków zamówienia na budowę odcinka drogi gminnej nr 103607B (postępowanie prowadzono w 2010 roku) zamawiający określił m.in. wymóg, aby wykonawca dysponował przy realizacji zamówienia co najmniej jedną osobą z nie mniej niż trzyletnim doświadczeniem na stanowisku kierownika budowy, posiadającą uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w specjalności drogowej. Podobny wymóg – dysponowania kierownikiem budowy z uprawnieniami do kierowania robotami budowlanymi z nie mniej niż trzyletnim doświadczeniem na tym stanowisku – zawarto też w specyfikacji istotnych warunków zamówienia na budowę sieci kanalizacji sanitarnej przy ul. Grodzieńskiej w Sidrze (postępowanie prowadzono w 2009 roku). Prawo zamówień publicznych w art. 25 ust. 1 stanowi, że zamawiający może żądać od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania. Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mają być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817), w celu wykazania spełniania przez wykonawcę warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 Prawa zamówień publicznych, zamawiający może żądać oświadczenia, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień (poprzednio kwestię tę regulował § 1 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 maja 2006 r. (Dz. U. Nr 87, poz. 605 ze zm.)). Jak wynika z cytowanej normy prawnej, zamawiający uprawniony jest – w zakresie dotyczącym potwierdzenia spełniania wymogu dysponowania osobami posiadającymi wymagane uprawnienia – do żądania od wykonawcy jedynie poświadczenia faktu posiadania uprawnień, a nie określonego czasu ich posiadania – str. 102-103 i 107 protokołu kontroli.

W zakresie rozliczeń budżetu gminy z Sidrzańskim Ośrodkiem Kultury ustalono, że uchwałą Rady Gminy z dnia 26 sierpnia 2010 r. zwiększono dotację dla tej instytucji kultury o kwotę 5.300 zł. Stwierdzono, że Ośrodek Kultury nie dokonał zmian w planie finansowym w związku ze zwiększeniem kwoty dotacji. Stanowiło to naruszenie m.in. art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123 ze zm.), według którego podstawą gospodarki finansowej instytucji kultury jest plan działalności instytucji, zatwierdzony przez dyrektora z zachowaniem wysokości dotacji organizatora – str. 118 protokołu kontroli.

Ponadto sprawozdanie finansowe SOK za 2010 rok nie zawierało informacji dodatkowej, o której mowa w art. 45 ust. 2 pkt 3 ustawy o rachunkowości, sprawozdanie to nie zostało opatrzone datą jego sporządzenia. Daty sporządzenia nie zawierało również sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego instytucji kultury – str. 119 protokołu kontroli.

Badaniu poddano też rozliczenia z Zakładem Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Sidrze, który pełni funkcję przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.). Kontrolą objęto m.in. prawidłowość opracowywania taryf za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków – str. 120-121 protokołu kontroli. Kwestia ta była również przedmiotem badania podczas przeprowadzonej przez Izbę Obrachunkową kontroli problemowej gospodarki finansowej Zakładu. Wystąpienie pokontrolne wydane w wyniku tej kontroli, zawierające m.in. zalecenia dotyczące wniosków Zakładu o zatwierdzanie taryf, zostało przekazane Panu Wójtowi do wiadomości.

Na podstawie ustaleń obu kontroli należy stwierdzić, iż naruszane są przepisy ustawy określające tryb zatwierdzania taryf. Uchwały Rady Gminy w sprawie zatwierdzenia taryf zawierają bowiem inne stawki cen i opłat niż wynikające z wniosków składanych przez ZGKiM. Zgodnie z ustawą, taryfę za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków określa przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne (art. 20 ust 1) oraz przedstawia wójtowi wniosek o ich zatwierdzenie. Do obowiązków wójta należy sprawdzenie, czy taryfy ujęte we wniosku zostały opracowane zgodnie z przepisami ustawy oraz weryfikacja kosztów związanych ze świadczeniem usług przez przedsiębiorstwo pod względem celowości ich ponoszenia (art. 24 ust. 2 i 4) – w trakcie kontroli nie stwierdzono udokumentowania w kwestii wykonania przez Pana Wójta obowiązku analizy taryf zawartych we wniosku Zakładu z listopada 2009 r. Organowi stanowiącemu gminy, stosownie do art. 24 ust. 1 i 5 ustawy, przysługuje natomiast kompetencja do podjęcia uchwały w sprawie zatwierdzenia taryf, albo o odmowie ich zatwierdzenia, jeżeli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami. Jak ustalono, Rada Gminy w uchwale Nr XXII/149/09 z dnia 25 listopada 2009 r. zatwierdziła taryfę za zbiorowe odprowadzenie ścieków na okres 2010 roku z podziałem na grupy odbiorców, podczas gdy wniosek o ich zatwierdzenie takiego podziału nie określał. Przyjęte w przywołanej uchwale, a także w uchwale Nr XXII/148/09 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie zatwierdzenia taryfy dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę, stawki cen i opłat były niższe niż określone we wniosku Zakładu. Różnica miedzy stawkami zawartymi we wniosku Zakładu oraz przyjętymi w uchwałach Rady znalazła odzwierciedlenie w uchwale budżetowej na 2010 rok (podjętej 29 grudnia 2009 r.), w której przyjęto stawki dotacji przedmiotowych do działalności wodociągowo-kanalizacyjnej. Stosownie do art. 24 ust. 6 omawianej ustawy, rada gminy może podjąć uchwałę o dopłacie dla jednej, wybranych lub wszystkich taryfowych grup odbiorców usług. W kontrolowanej jednostce dopłaty (w postaci dotacji przedmiotowej przekazywanej Zakładowi) nie wynikały jednakże z faktu zatwierdzenia stawek i opłat w wysokości określonej we wniosku. W świetle przepisów art. 24 ustawy właściwy tryb postępowania winien polegać na zatwierdzeniu taryfy prawidłowo określonej przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, ustaleniu ewentualnych dopłat i w konsekwencji przyjęciu cen i stawek opłat obowiązujących w rozliczeniach przedsiębiorstwa z odbiorcami (grupami odbiorców) usług.

         W trakcie kontroli problemowej stwierdzono ponadto, że Zakład opracował i przedłożył wniosek o zatwierdzenie taryf na 2011 rok, natomiast Rada Gminy z własnej inicjatywy podjęła w dniu 21 lutego 2011 r. uchwały w sprawie przedłużenia okresu obowiązywania taryf dotychczasowych. Stanowiło to naruszenie przepisu art. 24 ust. 9a ustawy, z którego wynika, że przedłużenie czasu obowiązywania o 1 rok dotychczasowych taryf może nastąpić na uzasadniony wniosek przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

         W 2011 roku Izba Obrachunkowa przeprowadziła również problemową kontrolę gospodarki finansowej Gminnego Biura Obsługi Szkół w Sidrze, obejmując nią elementy gospodarki finansowej jednostek, dla których Biuro prowadzi obsługę finansowo-księgową (wystąpienie pokontrolne skierowane do kierownika Biura, a także pismo adresowane do dyrektora Zespołu Szkół w Sidrze zostały przekazane do wiadomości Pana Wójta). W trakcie tej kontroli ustalono m.in., że podstawę prowadzenia wspólnej obsługi szkół stanowi uchwała Rady Gminy z dnia 30 grudnia 1995 r. powołująca GBOS. Mimo reorganizacji jednostek oświaty (powstania w 1999 r. Gimnazjum w Sidrze, a w 2011 r. Zespołu Szkół w Sidrze) organ prowadzący nie dokonał zmian w wymienionej uchwale – według jej postanowień Biuro zostało utworzone w celu prowadzenia obsługi ekonomiczno-finansowej szkół podstawowych gminy.

         Kontrola problemowa wykazała również, że w 2010 roku żadna z jednostek oświatowych nie planowała realizacji dochodów budżetowych. Jak natomiast ustalono, Szkoła Podstawowa w Majewie realizowała dochody z najmu lokali mieszkalnych na podstawie dwóch umów zawartych w latach wcześniejszych – łączne dochody w 2010 r. wyniosły 6 370,56 zł. Z uwagi, że wpływy te stanowią stałe źródło dochodów gminy właściwe jest ustalanie planu tych dochodów w budżecie gminy i planie finansowym jednostki.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były wynikiem nieprzestrzegania bądź błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy.

Organem wykonawczym gminy jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowania projektów uchwał Rady Gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem gminy, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową gminy (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy gminy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Wójcie – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

         Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywają na Skarbniku Gminy, stosownie do zakresu czynności i postanowień art. 54 ustawy o finansach publicznych.

         Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Rozważenie powołania zastępcy Wójta, mając na uwadze wskazane w części opisowej wystąpienia regulacje prawne w kwestii zapewnienia ciągłości funkcjonowania gminy podczas zaistnienia jednej z przemijających przeszkód w wykonywaniu zadań i kompetencji przez Pana Wójta.

2. Zapewnienie warunków umożliwiających wykonywanie przez kierowników Ośrodka Pomocy Społecznej i Sidrzańskiego Ośrodka Kultury obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości.

3. Spowodowanie wyeliminowania nieprawidłowości w sferze prowadzenia rachunkowości, poprzez:

a) prowadzenie zapisów na koncie 130-2 w sposób umożliwiający sporządzenie jednostkowych sprawozdań Rb-28S z wykonania planu wydatków budżetowych Urzędu oraz określenie w zakładowym planie kont zasad funkcjonowania konta 130 w związku z realizacją przez Urząd Gminy dochodów i wydatków bezpośrednio z rachunku budżetu gminy;

b) zaniechanie obejmowania jednostkowymi sprawozdaniami Rb-27S Urzędu Gminy danych wynikających z ksiąg rachunkowych innych jednostek budżetowych;

c) sporządzanie przez GOPS jednostkowych sprawozdań Rb-27S z wykonania planu dochodów;

d) sporządzanie sprawozdań zbiorczych Rb-27S na podstawie sprawozdań jednostkowych (w celu zachowania zgodności sprawozdań ewentualne niezbędne korekty powinny być dokonywane w sprawozdaniu jednostkowym przed włączeniem jego danych do sprawozdania zbiorczego);

e) terminowe sporządzanie jednostkowego sprawozdania Rb-27S Urzędu Gminy;

f) wykazywanie w księdze głównej oraz w zestawieniu obrotów i sald kont księgi głównej (budżetu i Urzędu jako jednostki budżetowej) rzeczywistych sald poszczególnych kont rozrachunkowych;

g) prowadzenie zapisów księgowych na kontach określonych w zakładowym planie kont, z uwzględnieniem treści ekonomicznej kont wynikającej z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r., stosownie do przyjętych zasad ich funkcjonowania.

4. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy.

5. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały zmieniającej uchwałę w sprawie zasad gospodarowania nieruchomościami poprzez objęcie jej regulacją zasad wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości na czas nieoznaczony; do czasu określenia zasad dokonywanie tych czynności wyłącznie za zgodą Rady Gminy, jak o tym stanowi art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy o samorządzie gminnym.

6. Sporządzanie i podawanie do publicznej wiadomości wykazów nieruchomości przeznaczonych do oddania w najem lub dzierżawę, jak tego wymagają przepisy art. 35 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

7. Pisemne zawiadamianie osoby ustalonej jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży.

8. Podejmowanie działań zmierzających do ustalenia opłaty adiacenckiej w przypadku wzrostu wartości nieruchomości w wyniku jej podziału, mając na uwadze postanowienia art. 92 i art. 98a ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz uchwały Rady Gminy w sprawie wysokości stawki procentowej opłaty adiacenckiej.

9. Przestrzeganie przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych.

10. Wyeliminowanie wskazanych w protokole i w części opisowej wystąpienia nieprawidłowości w zakresie rzetelności danych wykazanych w informacjach i deklaracjach podatkowych oraz ich zgodności zobowiązującymi przepisami. W odpowiedzi na zalecenia przedstawienie wyników poszczególnych ustaleń, także w aspekcie finansowym.

11. Stosowanie przepisów Działu IV Ordynacji podatkowej celem zachowania prawidłowości prowadzenia postępowania podatkowego.

12. Wyeliminowanie nieprawidłowości, opisanych w protokole kontroli i części opisowej wystąpienia pokontrolnego, w zakresie opodatkowania podatkami i opłatami lokalnymi, których źródłem są zaniechania w prowadzeniu przez organ podatkowy czynności sprawdzających wynikających z przepisów ustawy Ordynacja podatkowa.

13. Rzetelną realizację wniosków pokontrolnych dotyczących uzyskiwania dochodów z tytułu opłaty targowej.

14. Prowadzenie terminowych i systematycznych działań windykacyjnych w stosunku do podatników na których ciążą zaległości podatkowe, mając na względzie przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

15. Zweryfikowanie rzetelności danych służących za podstawę sporządzania sprawozdań z wykonania podstawowych dochodów podatkowych (Rb-PDP) za wskazane okresy sprawozdawcze, skorygowanie wartości błędnie wykazanych w powyższych sprawozdaniach oraz przekazanie poprawnej wersji sprawozdań do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku.

16. Dokonywanie kontroli realizacji zadań zleconych podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych, jak tego wymaga art. 17 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie; przypisanie zadań w tym zakresie pracownikom Urzędu.

17. Zawieranie umowy w sprawie udzielenia pomocy finansowej lub rzeczowej innej jednostce samorządu terytorialnego po podjęciu przez Radę Gminy odrębnej uchwały określającej tę pomoc, mając na uwadze, że uchwała taka jest wymagana w każdym przypadku finansowania środkami budżetu gminy zadań własnych innej jednostki samorządu terytorialnego, niezależnie od przyjętej nazwy umowy.

18. W zakresie realizacji wydatków w ramach funduszu sołeckiego:

a) odrzucanie wniosku sołectwa w przypadku, gdy określa on przedsięwzięcia niewskazane w uchwale zebrania wiejskiego;

b) zaniechanie kierowania do sołectw pism dotyczących zmiany przedsięwzięć przyjętych do realizacji przez zebrania wiejskie w ramach środków funduszu przypadających na poszczególne sołectwa;

c) obejmowanie wnioskiem o dotację celową z budżetu państwa wyłącznie wydatków, które zostały wykonane w ramach funduszu, tj. na przedsięwzięcia przyjęte do realizacji przez zebrania wiejskie ze środków funduszu przypadających na poszczególne sołectwa.

19. Żądanie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego od wykonawców wyłącznie oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r.

20. Zobowiązanie kierownika Sidrzańskiego Ośrodka Kultury do:

a) dokonywania zmian w planie finansowym instytucji kultury w związku ze zmianą wysokości dotacji z budżetu;

b) sporządzania sprawozdania finansowego instytucji kultury z uwzględnieniem wymogów art. 45 ust. 2 ustawy o rachunkowości oraz opatrywania sprawozdań datami ich sporządzenia.

21. W zakresie ustalania taryf na podstawie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków:

a) dokonywanie analizy prawidłowości wniosków ZGKiM o zatwierdzenie taryf w zakresie wymaganym przez art. 24 ust. 4 ustawy;

b) wskazanie Radzie Gminy na jej kompetencje w zakresie zatwierdzania taryf wynikające z przepisów art. 24 ustawy, mając na uwadze nieprawidłowości w tym obszarze wskazane w niniejszym wystąpieniu.

22. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały w sprawie prowadzenia wspólnej obsługi szkół, odnoszącej się do faktycznie obsługiwanych przez GBOS jednostek oświatowych.

23. Objęcie planem budżetu dochodów z najmu realizowanych przez Szkołę Podstawową w Majewie.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

        Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku