Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Komunalnym Zakładzie Budżetowym w Jedwabnem

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 26 lipca 2006 roku (znak: RIO.I.6010 - 1/06), o treści jak niżej:

Pan Zbigniew Chojnowski

Dyrektor

Komunalnego Zakładu Budżetowego

w Jedwabnem

W wyniku sprawdzającej kontroli gospodarki finansowej, przeprowadzonej w Komunalnym Zakładzie Budżetowym w Jedwabnem na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono brak faktycznej realizacji znacznej części zaleceń pokontrolnych wystosowanych pismem nr RIO.IV.6012-1/05 z dnia 11 marca 2005 r. Ustalenia kontroli sprawdzającej zostały opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Kontrola sprawdzająca wykazała, że podjęte przez Pana Kierownika działania zmierzające do wykonania wniosków pokontrolnych były dalece niewystarczające i nie doprowadziły do wyeliminowania nieprawidłowości w gospodarce finansowej i rachunkowości Zakładu.

Stwierdzono, że nie zostały zrealizowane wnioski pokontrolne dotyczące dostosowania dokumentacji opisującej przyjęte w KZB zasady rachunkowości do obowiązujących w tym zakresie regulacji. Mimo udzielonej odpowiedzi o ich wykonaniu, w dalszym ciągu w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych stosowane są te same zasady, które zostały przedstawione w protokole kontroli z dnia 10 lutego 2005 r. – str. 3-4 protokołu kontroli.

Z odpowiedzi na zalecenia wynika, że realizację wniosków pokontrolnych dotyczących właściwego prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz prowadzenia ewidencji księgowej w sposób zapewniający ustalenie kosztów poszczególnych rodzajów działalności, dla potrzeb ustalania cen usług świadczonych przez zakład budżetowy, przekazano do realizacji głównej księgowej. Z ustaleń kontroli sprawdzającej wynika, że w istocie Pan Dyrektor skierował w dniu 1 kwietnia 2005 r. pismo (załącznik nr 2 do protokołu kontroli) do pełniącej obowiązki głównej księgowej B. Zdanowicz. W piśmie tym nie określono terminu wykonania tych wniosków, ani formy ich realizacji. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), dokumentację opisującą przyjęte w jednostce zasady rachunkowości ustala i aktualizuje kierownik tej jednostki. W związku z tym, zlecenie prowadzenia ewidencji księgowej na poszczególne rodzaje działalności, bez uprzedniego dokonania zmian w zakładowym planie kont, należy uznać za bezprzedmiotowe. W zakresie sposobu prowadzenia ewidencji od czasu poprzedniej kontroli nie zaszły zmiany, w dalszym ciągu nie prowadzi się ewidencji kosztów według typów działalności na kontach zespołu 5. Z ustaleń kontroli wynika, że także pozostałe nieprawidłowości w zakresie prowadzenia rachunkowości, zaobserwowane podczas poprzedniej kontroli, nie zostały całkowicie wyeliminowane. W dalszym ciągu nie są sporządzane miesięczne zestawienia obrotów i sald, zaś poprawianie błędnych zapisów w księgach rachunkowych odbywa się w sposób niezgodny z zasadami określonymi w ustawie o rachunkowości – str. 4-5 protokołu kontroli.

Ponadto stwierdzono, iż nie były prowadzone w ewidencji zakładu konta 401 „Amortyzacja” i 761 „Pokrycie amortyzacji”, wymagane przepisami obowiązującego do 30 czerwca 2006 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości i planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 153, poz. 1752 ze zm.). W związku z tym odpowiednie dane dotyczące amortyzacji i jej pokrycia nie znalazły się w sprawozdaniach Rb-30 – str. 6 protokołu kontroli.

W wystąpieniu pokontrolnym zalecono stosowanie prawidłowej klasyfikacji budżetowej. Kontrola sprawdzająca potwierdziła, że informacja zawarta w odpowiedzi na zalecenia o przekazaniu tego wniosku do realizacji głównemu księgowemu, jest zgodna z prawdą. Jednakże ustalenia kontroli wskazują, że w dalszym ciągu nie jest stosowana prawidłowa klasyfikacja budżetowa. W zakresie paragrafów przychodów wyraża się to tym, że dochody z tytułu czynszów są ujmowane w par. 0830 „Wpływy z usług”, zamiast w par. 0750 „Dochody z najmu i dzierżawy składników majątkowych skarbu państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze”. Dotacje przedmiotowe otrzymywane z budżetu gminy są ujmowane w niewystępującym w aktualnie obowiązującej klasyfikacji budżetowej par. 2610, zamiast w par. 2650. Paragraf dochodów, jak i wydatków, o numerze 2610 był zawarty w treści rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 59, poz. 688 ze zm.) i dotyczył dotacji przedmiotowych przekazywanych z budżetu dla zakładu budżetowego lub gospodarstwa pomocniczego (wydatek budżetu) i dotacji przedmiotowych otrzymywanych przez te jednostki (przychód w zakładzie budżetowym lub gospodarstwie pomocniczym). W obowiązującym od 1 stycznia 2005 r. rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 września 2004 r w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 209, poz. 2132 ze zm.) par. 2610 nie występuje, a w jego miejsce wprowadzono m.in. par. 2650 „Dotacja przedmiotowa z budżetu otrzymana przez zakład budżetowy” – str. 8 protokołu kontroli. Od 1 lipca 2006 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 107, poz. 726), które utrzymuje zasadę ujmowania dotacji przedmiotowej jako przychodu zakładu budżetowego w par. 2650.

W zakresie stosowania klasyfikacji budżetowej w odniesieniu do wydatków stanowiących koszty, kontrola sprawdzająca wykazała ponadto, że wydatki z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło nie są klasyfikowane w par. 4170 „Wynagrodzenia bezosobowe”, lecz w par. 3030 „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych” – str. 8 protokołu kontroli.

Poprzednia kontrola stwierdziła, że KZB nie sporządza sprawozdań Rb-Z i Rb-N, w związku z czym zalecono sporządzanie wszystkich wymaganych sprawozdań budżetowych. Obowiązki kierownika zakładu budżetowego w zakresie sporządzania i przekazywania sprawozdań jednostkowych określał przepis § 4 ust.1 pkt 2 lit. e) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 24, poz. 279 ze zm.), a poczynając od sprawozdań składanych za III kw. 2005 r. - przepis § 4 pkt 2 lit. d) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2005 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 170, poz. 1426). Zgodnie z przywołanymi przepisami kierownik gminnego zakładu budżetowego sporządza i przekazuje sprawozdania Rb-30, Rb-Z i Rb-N. W odpowiedzi na zalecenia zamieszczono informację, że zobowiązano główną księgową do sporządzania wszystkich wymaganych sprawozdań budżetowych, co niniejsza kontrola potwierdziła. Mimo tego stwierdzono jednak równocześnie, że sprawozdania Rb-Z i Rb-N w dalszym ciągu nie są sporządzane.

Kontrola sprawdzająca wykazała także, że półroczne i roczne sprawozdania Rb-30 za I półrocze 2003 r., za 2003 r., za I półrocze 2004 r., za 2004 r. i za I półrocze 2005 r. zostały sporządzone na druku stanowiącym załącznik nr 8 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie zasad i terminów sporządzania sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 164, poz. 1175), zamiast na formularzu stanowiącym załącznik nr 20 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. W związku z tym, w sprawozdaniach tych nie występuje w części dotyczącej przychodów kolumna „Należności”, a w części dotyczącej kosztów kolumna „Zobowiązania”. Wymienione sprawozdania Rb-30 są obarczone ponadto błędami wynikającymi ze stosowania niewłaściwych paragrafów klasyfikacji budżetowej. Na takim samym wzorze, jak poprzednie sprawozdania Rb-30, zostało sporządzone sprawozdanie za 2005 r. Sprawozdanie to należało sporządzić na formularzu stanowiącym załącznik nr 20 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2005 r. Roczne sprawozdanie Rb-30 za 2005 r. jest obarczone błędami wynikającymi ze stosowania niewłaściwej klasyfikacji paragrafów przychodów i kosztów, a poza tym zawiera błędy wynikające z nieznajomości zasad sporządzania tego sprawozdania określonych w Rozdziale 10 załącznika nr 31 obowiązującego w czasie jego sporządzania rozporządzenia z 19 sierpnia 2005 r. W omawianym sprawozdaniu dotacje przedmiotowe wykazano w kwocie otrzymanej z budżetu gminy, zamiast w kwocie netto, tj. bez podatku VAT, który wykazuje się w części D sprawozdania. W 2005 r. KZB otrzymał dotacje w kwocie 90.000 zł, w tym wartość netto 84.112 zł i VAT należny 5.888 zł. W sprawozdaniu za 2005 r. nie wykazano w części dotyczącej przychodów zwiększenia z tytułu tzw. „pokrycia amortyzacji, a w części dotyczącej kosztów zwiększenia kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych. Ustalenia w zakresie sporządzania sprawozdań budżetowych zamieszczono na str. 5 i 6 protokołu kontroli.

Wskazania wymaga, iż od 1 lipca 2006 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej z dnia 27 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 781). Zgodnie z § 22 tego rozporządzenia, ma ono zastosowanie do sprawozdań półrocznych Rb-30 sporządzanych za I półrocze 2006 r. i sprawozdań kwartalnych Rb-Z i Rb-N sporządzanych za II kwartał 2006 r.

Poprzednia kontrola wykazała nieprawidłowości w zakresie sporządzania projektów planów finansowych i planów finansowych KZB, w związku z czym zalecono ich sporządzanie w oparciu o informacje otrzymane od organu wykonawczego gminy. Odpowiedź na zalecenia zawiera informację, że plan finansowy na 2005 r. został opracowany właśnie w taki sposób. Kontrola sprawdzająca pozwoliła stwierdzić, że plan finansowy na 2006 r. został zatwierdzony przez Dyrektora KZB w dniu 20.12.2005 r., a więc przed przyjęciem budżetu gminy na 2006 r., które nastąpiło w dniu 30.12.2005 r. (dane zawarte w tym dokumencie, stanowiącym z formalno-prawnego punktu widzenia projekt planu, zachowały zgodność z danymi wynikającymi z budżetu gminy). Procedurę opracowania planu finansowego zakładu budżetowego, jako jednostki podległej jednostce samorządu terytorialnego, określają obecnie przepisy art. 185 i 186 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) oraz obowiązujące od 1 lipca 2006 r. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formą organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783).

Badając wykonanie planu kosztów za 2005 r. stwierdzono, że wykonanie kosztów wyniosło 640.152 zł i było o 72.652 zł wyższe od kwoty wynikającej z planu. Wykonano także wyższe od planowanych przychody. Zgodnie z art. 19 ust. 13 obowiązującej do 1 stycznia 2006 r. ustawy o finansach publicznych z dnia 26 listopada 1998 r. oraz obowiązującego do 30 czerwca 2006 r. § 37 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych… (Dz. U. Nr 23, poz. 190), w planie finansowym zakładu budżetowego mogły być dokonywane zmiany w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i wydatków. Pan Dyrektor z możliwości zmiany planu na 2005 r. nie skorzystał, mimo iż przepis art. 26 ust. 3 przywołanej ustawy o finansach publicznych z 1998 r. stanowił, że zmiany wydatków wynikające z realizowania wyższych przychodów wymagają dokonania zmian w rocznym planie finansowym – str. 11-12 protokołu kontroli.

Analogiczne zasady dokonywania zmian w planie finansowym zakładu określają w 2006 r. przepisy art. 24 ust. 10 i art. 34 ust. 3 ustawy o finansach publicznych z 30 czerwca 2005 r. oraz § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych…

Kontrola sprawdzająca ustaliła, że zalecenie pokontrolne nakazujące rozliczanie z budżetem otrzymywanej dotacji przedmiotowej, w oparciu o iloczyn jednostkowej stawki dotacji do danego rodzaju usługi i zakresu realizacji usługi w roku budżetowym, nie zostało przez KZB uwzględnione zarówno w 2005, jak i 2006 r. Jest to skutkiem nie wystąpienia do Burmistrza Jedwabnego z wnioskiem o doprowadzenie do przyjęcia przez Radę Miejską jednostkowych stawek dotacji dla zakładu budżetowego. Działania takie nie zostały podjęte i w związku z tym w 2005 r. dotacje przedmiotowe z budżetu gminy zostały przekazane do KZB niezgodnie z art. 117 obowiązującej w tym okresie ustawy o finansach publicznych. W 2005 r. zakład otrzymywał dotacje przedmiotowe do dostaw wody, odprowadzania ścieków i utrzymania wysypiska odpadów, z tym że w budżecie nie określono nawet kwot łącznych dopłat do każdego z rodzajów działalności. Należy podkreślić, iż brak danych w zakresie kosztów poszczególnych rodzajów usług świadczonych przez Zakład w praktyce wykluczał możliwość prawidłowego skalkulowania jednostkowych stawek dotacji przedmiotowych.

Brak merytorycznych działań w zakresie realizacji wniosku pokontrolnego dotyczącego obowiązku prowadzenia ewidencji księgowej kosztów na poszczególne typy działalności sprawiło, że również w 2006 r. dotacje z budżetu gminy są przekazywane z naruszeniem obowiązujących przepisów (od 1 stycznia 2006 r. jest to art. 174 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych). W budżecie gminy na 2006 r określono dotacje przedmiotowe do sprzedaży wody w kwocie 48.000 zł i do utrzymania gminnego wysypiska odpadów kwocie 49.200 zł. Biorąc pod uwagę planowane przychody ze sprzedaży wody i jej cenę możliwe jest wyliczenie sprzedaży w jednostkach fizycznych (53.000 m³). Dzieląc kwotę dotacji przez planowaną sprzedaż wody, stawka dotacji w istocie odpowiada wysokości 0,906 zł/m³.

W wystąpieniu pokontrolnym wskazano, że sposób prowadzenia ewidencji księgowej KZB, rozpatrywany pod kątem wymagań związanych z prowadzeniem działalności wodociągowo-kanalizacyjnej, nie pozwala na uzyskanie informacji wymaganych przepisami art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.). Ewidencja księgowa przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego powinna zapewniać m.in. wydzielenie kosztów stałych i zmiennych oraz przychodów związanych z poszczególnymi rodzajami działalności przedsiębiorstwa (np. sprzedażą wody, odprowadzaniem ścieków, prowadzeniem wysypiska, wywozem pojemników, wywozem szamb), co jest niezbędne do prawidłowego skalkulowania taryf za sprzedaną wodę i odprowadzane ścieki. Wymagania w zakresie prowadzenia ewidencji księgowej będą określały od dnia 16 sierpnia 2006 r. przepisy rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 127, poz. 886), które zastąpi dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 marca 2002 r. Kontrola sprawdzająca wykazała, że przywołane w wystąpieniu pokontrolnym argumenty nie zostały uwzględnione, o czym świadczy wystąpienie z wnioskiem o zatwierdzenie taryfy na 2006 r. bez poparcia odpowiednimi kalkulacjami cenowymi oraz fakt, że o dopłaty do sprzedaży wody wystąpiono jeszcze przed zatwierdzeniem taryfy, także bez poparcia wniosku rzetelnym rachunkiem ekonomicznym. Należy w tym miejscu wskazać, że zgodnie z przepisami Rozdziału 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę..., do obowiązków przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego należy przedłożenie taryf, skalkulowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami, natomiast ustalenie cen w rozliczeniach z indywidualnymi odbiorcami usług na poziomie niższym niż wynikający z taryfy i związane z tym określenie dopłat do danej taryfowej grupy odbiorców należy do kompetencji rady gminy.

Kontrola sprawdzająca wykazała, że utrzymanie gminnego wysypiska odpadów nie powinno być finansowane poprzez przekazanie dotacji przedmiotowej, ponieważ przychody z tej działalności są znikome (186,92 zł w 2005 r.), a zatem brak możliwości skalkulowania kwoty dotacji na dofinansowanie tego rodzaju działalności. Uzasadnione jest w związku z tym pobieranie od gminy wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług. Ustalenia kontroli sprawdzającej w zakresie dotacji przedmiotowych przedstawiono na str. 9-11 protokołu kontroli.

Ustalenia kontroli dotyczyły także realizacji porozumienia zawartego między gminami Jedwabne, Przytuły, Radziłów i Wizna w dniu 25 lutego 2003 r., na mocy którego KZB świadczy usługi wywozu pojemników za odpłatnością pobieraną według cen obowiązujących na terenie poszczególnych gmin. Zgodnie z porozumieniem wymienione gminy mają obowiązek pokrycia różnic między rzeczywistymi kosztami świadczonych usług, a ich cenami, na podstawie przedkładanych przez KZB szczegółowych kalkulacji. W rzeczywistości rozliczenia dokonywano na podstawie zakładanych, a nie rzeczywistych, różnic w cenach – str. 11 protokołu kontroli, załącznik nr 6 do protokołu kontroli.

Poprzednia kontrola stwierdziła nieprawidłowości w zakresie działalności socjalnej, polegające na niewłaściwym ustalaniu kwoty odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych i nieterminowym przekazywaniu naliczonych odpisów na wyodrębniony rachunek bankowy, w związku z czym zalecono wyeliminowanie tych nieprawidłowości. Z odpowiedzi na zalecenia wynika, że do wykonania tego wniosku zobowiązano głównego księgowego. Kontrola sprawdzająca wykazała, że terminy przekazywania odpisów na rachunek ZFŚS nie zostały w 2005 r. zachowane, a kwota naliczenia na fundusz została zawyżona o 40,50 zł. Ponadto ustalono, że wymienione w protokole z poprzedniej kontroli saldo na koniec 2004 r. w kwocie 24.350 zł, występujące jako zobowiązanie wobec działalności socjalnej, powstało w wyniku wykorzystania w 2002 i 2003 r. środków znajdujących się na rachunku bankowym ZFŚS na uregulowanie zobowiązań działalności podstawowej. Stwierdzono, że środki te dotychczas nie zostały zwrócone na rachunek ZFŚS, w związku z czym omawiane zobowiązanie pozostaje na niezmienionym poziomie – str. 7 i 12 protokołu kontroli.

Badając plan finansowy na 2006 r. stwierdzono, że w par. 083 dotyczącym wpływów z usług ujęto przychody z najmu, które od 1 stycznia 2006 r., na mocy art. 24 ust. 2 ustawy o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 r., nie mogły być zaliczane do przychodów własnych zakładu budżetowego. Wpływy z najmu pobrane przez zakład budżetowy nie mogły zatem być zaliczane do przychodów zakładu i podlegały przekazaniu jako dochody budżetu gminy. Posiadane z tego tytułu środki winny zatem być uwidocznione w ewidencji jako rozrachunki (zobowiązania) z budżetem gminy. Realizacja wpływów z najmu zamknęła się w okresie do końca kwietnia 2006 r. kwotą 14.317,14 zł – str. 9 protokołu kontroli. Począwszy od 1 lipca 2006 r., zgodnie z przepisami § 46 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych…, przychodami zakładu budżetowego mogą być wpływy związane ze świadczonymi przez zakład budżetowy usługami związanymi z administrowaniem i zarządzaniem nieruchomościami w zakresie obejmującym najem i dzierżawę składników majątkowych jednostek samorządu terytorialnego. Wpływy z tytułu świadczonych przez zakład usług administrowania i zarządzania nieruchomościami, pomniejszone o koszty ich uzyskania stanowią dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, iż do przychodów zakładu mogą być zaliczone wpływy z tytułu najmu i dzierżawy, powinny być one jednakże konfrontowane z kosztami ich uzyskania. Ewentualna nadwyżka przychodów nad kosztami w zakresie świadczenia tych usług podlega odprowadzeniu na rachunek budżetu jako dochód budżetu gminy. Z obowiązujących aktualnie rozwiązań wynika zatem, iż niezbędne dla prawidłowości rozliczeń z budżetem z tego tytułu jest prowadzenie ewidencji kosztów wyodrębniającej koszty usług dotyczących zarządzania i administrowania nieruchomościami gminnymi.

Pozostałe wnioski pokontrolne zostały wykonane, z tym, że zastrzeżenia budzi nie zamieszczenie w regulaminie organizacyjnym daty jego opracowania, ani daty wejścia regulaminu w życie. Ponadto regulamin ten jest wewnętrznie niespójny, ponieważ część opisowa nie pokrywa się ze schematem organizacyjnym – str. 3 protokołu kontroli. W zakresie spraw organizacyjnych należy ponadto wskazać, iż osobie pełniącej funkcję Głównego Księgowego KZB nie określił Pan zakresu obowiązków, co pozostaje w sprzeczności ze „Standardami kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych”, ogłoszonych Komunikatem Ministra Finansów Nr 13 z dnia 30 czerwca 2006 roku, zgodnie z którymi każdemu pracownikowi został przedstawiony na piśmie zakres jego obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności (standard A.3 „Struktura organizacyjna”).

Ustalenia kontroli sprawdzającej świadczą o tym, że rezultaty poprzedniej kontroli i wystosowane w związku z tym wnioski pokontrolne nie zostały w zakresie większości spraw uwzględnione w praktyce, co dotyczy przede wszystkim kwestii mających zasadniczy wpływ na prawidłowość gospodarki finansowej KZB. Podjęte działania nie przyczyniły się do wyeliminowania uprzednich nieprawidłowości, dlatego należy uznać, że obrany przez Pana sposób wykonania zaleceń, polegający przede wszystkim na zobowiązaniu głównego księgowego do przestrzegania przepisów prawa, był nieskuteczny. Bez podjęcia rzeczywistych, merytorycznych działań, nie jest możliwa poprawa gospodarki finansowej Zakładu. Wnioski pokontrolne zawarte w wystąpieniu z dnia 11 marca 2005 r. należy uznać w znacznym stopniu za nadal aktualne, nie wykonano bowiem wniosków oznaczonych w wystąpieniu jako nr 1, 2, 4, 5a, 5b, 6, 7, 8c i 12. Konkluzją wynikającą z kontroli sprawdzającej jest ponadto nie dostosowywanie zasad prowadzenia gospodarki finansowej Zakładu do zmian wynikających z nowelizacji przepisów prawa istotnych z punktu widzenia funkcjonowania zakładu budżetowego.

Stosownie do postanowień art. 44 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 roku o finansach publicznych, odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej jednostki sektora finansów publicznych, w tym wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli finansowej, ponosi jej kierownik. Na kierowniku jednostki spoczywa też powinność wdrożenia i aktualizacji dokumentacji zasad rachunkowości obowiązujących w jednostce oraz nadzór nad prowadzeniem rachunkowości, stosownie do postanowień art. 4 ust. 5 i art. 10 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Obowiązki w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych należały do głównego księgowego oraz innych pracowników, zgodnie z nadanymi im zakresami czynności. Prawa i obowiązki głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych określają przepisy art. 45 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Uzupełnienie dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości o elementy wskazane w części opisowej poprzedniego wystąpienia pokontrolnego i protokole z poprzedniej kontroli, w tym przede wszystkim o zasady prowadzenia ewidencji księgowej na kontach zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczanie”, umożliwiające ustalenie kosztów dotyczących poszczególnych rodzajów działalności, co stanowi niezbędny warunek zapewnienia prawidłowości: prowadzenia gospodarki wodociągowo-kanalizacyjnej, kalkulowania stawek dotacji przedmiotowej oraz rozliczeń z budżetem z tytułu wpływów gromadzonych z najmu i dzierżawy gminnych składników majątkowych.

2. Zobowiązanie pracownika pełniącego obowiązki głównego księgowego KZB do wyeliminowania nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych poprzez:

a) sporządzanie comiesięcznych zestawień obrotów i sald kont syntetycznych,

b) poprawianie błędnych zapisów księgowych w sposób zgodny z ustawą o rachunkowości,

c) prowadzenie ewidencji kosztów amortyzacji i jej pokrycia na kontach określonych obowiązującymi przepisami prawa.

3. Stosowanie prawidłowych podziałek klasyfikacji budżetowej w odniesieniu do paragrafów przychodów i kosztów, stosownie do przepisów obowiązującego od 1 lipca 2006 r. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r.

4. Wykonywanie obowiązków w zakresie sporządzania kwartalnych sprawozdań Rb-Z i Rb-N oraz półrocznego i rocznego sprawozdania Rb-30, ze szczególnym zwróceniem uwagi na prawidłowość prezentowania w nich danych, zgodnie z obowiązującym formularzem.

5. Sporządzanie projektów planów finansowych i planów finansowych KZB oraz dokonywanie zmian w tych planach w danym roku budżetowym na zasadach określonych przepisami ustawy o finansach publicznych i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych…

6. Wystąpienie do Burmistrza Jedwabnego o ustalenie wynagrodzenia za utrzymywanie gminnego wysypiska odpadów stałych w miejsce otrzymywanej dotacji przedmiotowej.

7. Rozliczanie różnic między kosztami wywozu pojemników a cenami stosowanymi na terenie gmin Jedwabne, Przytuły i Wizna na zasadach określonych w porozumieniu z dnia 25 lutego 2003 r.

8. Prawidłowe naliczanie odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i terminowe przekazywanie środków z tego tytułu na rachunek Funduszu.

9. Zwrócenie na rachunek Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych środków w kwocie 24.350 zł wykorzystanych w 2002 i 2003 r. na opłacenie zobowiązań działalności podstawowej. Zmniejszenie odpisu na Fundusz dotyczącego 2006 roku o kwotę 40,50 zł, o którą zawyżono odpis na rok 2005.

10. Określanie taryf za dostarczanie wody i za odprowadzanie ścieków na podstawie rzetelnych kalkulacji cenowych, mających oparcie w ewidencji kosztów prowadzonej zgodnie z wymaganiami przepisów rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

11. Rozliczenie z budżetem gminy za 2006 rok nadwyżki przychodów nad kosztami w zakresie działalności dotyczącej najmu i dzierżawy składników majątkowych, a także otrzymanych z budżetu dotacji przedmiotowych, stosownie do obowiązujących od 1 lipca 2006 r. przepisów § 46 i § 52 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych…

12. W zakresie spraw organizacyjnych:

a) dołożenie należytej staranności przy określaniu treści i wprowadzaniu do stosowania przepisów wewnętrznych, mając na uwadze uwagi zawarte w części opisowej wystąpienia,

b) nadanie zakresu obowiązków pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku głównego księgowego, mając na uwadze postanowienia art. 45 ustawy o finansach publicznych.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia. Informuję Pana Kierownika, że stosownie do przepisów art. 27 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, niezgodne z prawdą informowanie o wykonaniu wniosków pokontrolnych zagrożone jest karą grzywny.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

   Z-ca Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

                                                                                       w Białymstoku

Do wiadomości:

Burmistrz Jedwabnego