Informacje podstawowe
Podstawy prawne
Struktura organizacyjna
Organy izby
Kolegialne składy orzekające
Regionalna Komisja Orzekająca
Rzecznik DFP
Działalność nadzorcza
Działalność opiniodawcza
Działalność kontrolna
Działalność informacyjno-
-analityczna
Działalność szkoleniowa
Dostep do informacji publicznej
Roczne plany
i sprawozdania Izby
Wyjaśnienia RIO Białystok
w sprawach dotyczących
stosowania przepisów
o finansach publicznych
Petycje

Strona główna » Działalność kontrolna » Działalność kontrolna 2013

zalecenia - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Hajnówce  

zalecenia - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak  

zalecenia - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Szypliszkach  

zalecenia - Biuro Obsługi Szkół w Rutkach  

zalecenia - Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku  

zalecenia - Gmina Bakałarzewo  

zalecenia - Gmina Bielsk Podlaski  

zalecenia - Gmina Boćki  

zalecenia - Gmina Brańsk  

zalecenia - Gmina Filipów  

zalecenia - Gmina Grodzisk  

zalecenia - Gmina Hajnówka  

zalecenia - Gmina Jaświły  

zalecenia - Gmina Juchnowiec Kościelny  

zalecenia - Gmina Kobylin Borzymy  

zalecenia - Gmina Kuźnica  

zalecenia - Gmina Milejczyce  

zalecenia - Gmina Nowinka  

zalecenia - Gmina Orla  

zalecenia - Gmina Przytuły  

zalecenia - Gmina Puńsk  

zalecenia - Gmina Rudka  

zalecenia - Gmina Rutka-Tartak  

zalecenia - Gmina Rutki  

zalecenia - Gmina Siemiatycze  

zalecenia - Gmina Sokoły  

zalecenia - Gmina Szypliszki  

zalecenia - Gmina Śniadowo  

zalecenia - Gmina Turośń Kościelna  

zalecenia - Gmina Wąsosz  

zalecenia - Gmina Zbójna  

zalecenia - Gminny Zespół Obsługi Szkół w Siemiatyczach  

zalecenia - Gminny Zespół Obsługi Szkół w Siemiatyczach  

zalecenia - Gminny Zespół Oswiaty w Jaświłach  

zalecenia - Gminny Zespół Szkół w Michałowie  

zalecenia - Miasto i Gmina Supraśl  

zalecenia - Miasto Augustów  

zalecenia - Miasto Białystok  

zalecenia - Miasto Bielsk Podlaski  

zalecenia - Miasto i Gmina Jedwabne  

zalecenia - Miasto i Gmina Łapy  

zalecenia - Miasto i Gmina Łapy 2  

zalecenia - Miasto i Gmina Mońki  

zalecenia - Miasto i Gmina Nowogród  

zalecenia - Miasto i Gmina Rajgród  

zalecenia - Miasto i Gmina Suraż  

zalecenia - Miasto i Gmina Szczuczyn  

zalecenia - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Suwałkach  

zalecenia - Powiat Hajnowski  

zalecenia - Powiat Grajewski  

zalecenia - Powiat Łomżyński  

zalecenia - Powiat Sejneński  

zalecenia - Powiat Wysokomazowiecki  

zalecenia - Powiatowy Zespół Obsługi Szkół i Placówek Oświatowych w Wysokiem Mazowieckiem  

zalecenia - Samorząd Województwa Podlaskiego  

zalecenia - Szkoła Podstawowa nr 5 w Bielsku Podlaskim  

zalecenia - Szkoła Policealna Nr 2 Pracowników Medycznych i Społecznych w Białymstoku  

zalecenia - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach  

zalecenia - Zespół Obsługi Szkół w Grodzisku  

zalecenia - Zespół Szkół i Placówek Oświatowo-Wychowawczych w Surażu  

zalecenia - Zespół Szkół nr 1 w Grajewie  

zalecenia - Zespół Szkół Ogólnokształcących w Sejnach  

zalecenia - Zespół Szkół w Augustowie  

zalecenia - Zespół Szkół w Bakałarzewie  

zalecenia - Zespół Szkół w Boćkach  

zalecenia - Zespół Szkół w Filipowie  

zalecenia - Zespół Szkół w Kuźnicy  

zalecenia - Zespół Szkół w Mońkach  

zalecenia - Zespół Szkół z dodatkowym nauczaniem języka białoruskiego w Orli  



zalecenia - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak

Autor:  BIP Admin
Dodane przez:  BIP Admin
Data utworzenia:  2014-01-16 11:26
Data modyfikacji:  2014-01-16 11:26
Data publikacji:  2014-01-16 11:26
Wersja dokumentu:  1


Kontrola problemowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Biurze Obsługi Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół wSuwałkach

 

 

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 09 grudnia 2013 roku (znak: RIO.V.6002-4/13), o treści jak niżej:

 

 

Pani

Emilia Słowicka

Kierownik Biura

Obsługi Szkół Samorządowych

w Rutce-Tartak

 

 

W wyniku problemowej kontroli gospodarki finansowej Biura Obsługi Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak za 2012 r. i inne wybrane okresy, przeprowadzonej na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Suwałkach, stwierdzono szereg nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

 

Zakresem kontroli objęto sprawy ogólnoorganizacyjne, funkcjonowanie kontroli zarządczej, księgowość i sprawozdawczość, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, plan finansowy i jego wykonanie, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.), zamówienia publiczne, gospodarkę składnikami majątku, inwentaryzację, rozliczenia z budżetem gminy.

 

W kontrolowanym okresie Biuro prowadziło obsługę finansowo-księgową Gimnazjum Publicznego w Rutce-Tartak oraz Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak. Rada Gminy Rutka-Tartak uchwałą Nr XIX/112/13 z dnia 28 lutego 2013 r. utworzyła z dniem 1 września 2013 r. Zespół Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak, który pozostaje jedyną jednostką obsługiwaną przez Biuro. Kontrola wykazała, że dyrektor Zespołu Szkół Samorządowych nie wprowadził do czasu zakończenia czynności kontrolnych regulacji wewnętrznych opisujących przyjęte w ZSS zasady (politykę) rachunkowości. Należy wskazać, że obowiązek wdrożenia i aktualizacji dokumentacji opisującej przyjęte w obsługiwanych szkołach zasady rachunkowości należy do dyrektorów obsługiwanych jednostek. Wynika to z art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) określającego zakres zadań, które mogą być wykonywane w ramach wspólnej obsługi. Z zawartego w tym przepisie odesłania do art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, ze zm.) wynika, że okoliczność zorganizowania wspólnej obsługi finansowo-księgowej jednostek oświatowych nie oznacza zniesienia obowiązku opracowania przez ich kierowników dokumentacji opisującej przyjęte w obsługiwanych jednostkach zasady rachunkowości – str. 5-6 protokołu kontroli.

Analiza Statutu Biura Obsługi Szkół Samorządowych nadanego uchwałą Nr XVI/109/96 Rady Gminy Rutka-Tartak z dnia 10 grudnia 1996 r. wykazała, że Biuro obejmuje swą działalnością szkoły i placówki, które zostały założone przez gminę i jest powołane do obsługi ekonomiczno-administracyjnej oraz finansowo-księgowej szkół prowadzonych przez gminę. W Statucie postanowiono też, że Biuro rozlicza się z przychodów i rozchodów z budżetem gminy. Zapis ten pozostaje w sprzeczności z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, ze zm.), zgodnie z którym jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu – str. 4-5 protokołu kontroli. Stosowne uwagi w zakresie treści Statutu Biura przekażę Wójtowi Gminy Rutka-Tartak odrębnym pismem.

W zakresie wyposażenia Biura i obsługiwanych jednostek w majątek stwierdzono, że na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) Wójt Gminy Rutka-Tartak ustanowił decyzjami z dnia 11 czerwca 2013 r. trwały zarząd dla Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak oraz dla Gimnazjum Publicznego w Rutce-Tartak. Jak wyżej wskazano, od 1 września 2013 r. wymienione szkoły zostały połączone w Zespół Szkół Samorządowych. Trwały zarząd dla Zespołu Szkół Samorządowych nie został ustanowiony. Stosowne uwagi w tym zakresie przekażę Wójtowi Gminy Rutka-Tartak odrębnym pismem – str. 7-8 protokołu kontroli.

 

Księgi rachunkowe Biura i obsługiwanych jednostek (a obecnie ZSS) prowadzi pracownik zatrudniony na stanowisku p.o. głównego księgowego. Okazany zakres czynności, uprawnień i odpowiedzialności z dnia 10 października 2005 r. został przyjęty do wiadomości i stosowania przez tego pracownika. Analiza treści zakresu czynności wykazała, że nie odnosił się on w pełni do obowiązków i odpowiedzialności głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych wynikających z art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, ponieważ pomijał zagadnienia:

- wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi;

- dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym;

- dokonywania wstępnej kontroli kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych.

W trakcie kontroli, w dniu 26 sierpnia 2013 r., został powierzony p. o. głównego księgowego zakres czynności uwzględniający przepisy art. 54 ust. 1 ustawy o finansach publicznych – str. 3-4 protokołu kontroli.

 

W sferze prowadzenia ksiąg rachunkowych stwierdzono szereg rażących nieprawidłowości naruszających przepisy ustawy o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289). Wiele z nich dotyczyło ewidencji operacji związanych z gospodarowaniem środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W wyniku analizy ksiąg rachunkowych 2012 r. stwierdzono rozbieżności pomiędzy bilansem zamknięcia na dzień 31 grudnia 2011 r. a bilansem otwarcia na dzień 1 stycznia 2012 r.:

a) w księgach BOSS:

- konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Ma w wysokości 12.415,02 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. nie wykazywało salda po żadnej ze stron,

- konto 851 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo Wn w wysokości 14.724,24 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. nie wykazywało salda po żadnej ze stron. Konto 851 zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia może wykazywać saldo po stronie Ma, które oznacza stan zakładowego funduszu świadczeń socjalnych;

b) w księgach Gimnazjum w Rutce-Tartak:

- konto 234 na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Wn w wysokości 3.966,33 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Wn w wysokości 1.139,87 zł;

- konto 851 na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Ma w wysokości 10.672,27 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Ma w wysokości 6.447,04 zł;

c) w księgach Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak:

- konto 234 na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Wn w wysokości 34.799,38 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Wn w wysokości 25.210,82 zł;

- konto 851 na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Ma w wysokości 39.439,62 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Ma w wysokości 28.940,61 zł;

- konto 800 „Fundusz jednostki” na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Ma w wysokości 1.094.345,85 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Ma w wysokości 1.042.974,33 zł;

- konto 860 „Wynik finansowy” na dzień 31 grudnia 2011 r. wykazywało saldo po stronie Wn w wysokości 1.003.668,21 zł a na dzień 1 stycznia 2012 r. saldo po stronie Wn w wysokości 952.296,69 zł.

Wykazane w księgach rachunkowych na dzień ich zamknięcia stany aktywów i pasywów należy ująć w tej samej wysokości w księgach otwartych na następny rok obrotowy – art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Stwierdzono, że bilans otwarcia nie jest automatycznie przenoszony, zaś p.o. głównego księgowego ręcznie wprowadza dane w zakresie bilansu otwarcia. W wyjaśnieniu złożonym kontrolującemu w sprawie niezgodności sald bilansu zamknięcia 2011 r. z bilansem otwarcia 2012 r. p.o. głównego księgowego wskazuje, że różnice wynikające ze stanów aktywów i pasywów w zakresie ZFŚS wnikają z prowadzenia konta rachunku ZFŚS (135) w księgach BOSS natomiast kont 234 i 851 w księgach obsługiwanych szkół. Natomiast w odniesieniu do kont 800 i 860 jako uzasadnienie różnic wskazana została refundacja w 2011 r. wydatków poniesionych w 2010 r. na realizację projektu finansowanego ze środków wewnętrznych. Tez zawartych w wyjaśnieniu nie można uznać za obiektywne okoliczności powodujące rozbieżności między danymi bilansu zamknięcia a bilansem otwarcia. Urealnianie stanu poszczególnych kont bez dokonania zapisów księgowych, poprzez wprowadzenie bilansu otwarcia innego niż bilans zamknięcia, świadczy o braku zrozumienia podstawowych zasad i funkcji prowadzenia rachunkowości – str. 14-16 protokołu kontroli.

Biuro prowadziło w kontrolowanym okresie wspólną działalność socjalną z Gimnazjum i Szkołą Podstawową, na podstawie zawartych umów. W umowach zapisano, że jednostki będą wspólnie prowadziły dla swoich pracowników i osób uprawnionych działalność socjalną, utworzą wspólny Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, a środki Funduszu gromadzone będą na jednym rachunku bankowym. W związku z przyjętymi rozwiązaniami ewidencja środków Funduszu, stanu Funduszu oraz należności z tytułu udzielonych pożyczek powinna była być prowadzona wyłącznie w księgach rachunkowych BOSS. Jak wynika z ustaleń kontroli, konta 234 i 851 bezzasadnie prowadzono również w księgach rachunkowych Gimnazjum i Szkoły Podstawowej, co należy uznać za jedną z przyczyn występujących nieprawidłowości – str. 16 protokołu kontroli.

Ewidencja szczegółowa (analityczna) do konta 234 prowadzona była według poszczególnych osób posiadających pożyczki z ZFŚS. Kontrolującemu nie okazano pierwotnie wszystkich imiennych kartotek analitycznych. W trakcie kontroli, na żądanie kontrolującego, dostarczono brakujące kartoteki. Stwierdzono, że zapisy w niej dokonywane nie spełniają wymogów określonych w art. 23 ust. 2 ustawy o rachunkowości, ponieważ nie zawierają: daty dokonania operacji gospodarczej; określenia rodzaju i numeru identyfikacyjnego dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu; zrozumiałego tekstu; oznaczenia kont, których dotyczy. Na poszczególnych kartotekach wykazywano rok, miesiąc, kwotę i saldo.

Dalsza analiza danych wykazywanych na kontach służących ewidencji operacji związanych z ZFŚS wykazała, że bilanse otwarcia na dzień 1 stycznia 2012 r. wykazane na kartotekach analitycznych do konta 234 były niezgodne z bilansami otwarcia na dzień 1 stycznia 2012 r. wykazanymi na koncie syntetycznym 234 w ewidencji poszczególnych jednostek. Rozbieżności wykazuje także porównanie syntetycznych i analitycznych bilansów zamknięcia na kontach 234 na dzień 31 grudnia 2012 r. Na przykład z zestawienia obrotów i sald BOSS sporządzonego na dzień 31 grudnia 2012 r. wynikało, że na koncie 234 wystąpiło saldo Ma w wysokości 734,01 zł, ustalone jako „per saldo” kont 234-1 (Ma 4.125,51 zł) i 234-3 (Wn 3.391,50 zł). Z ewidencji analitycznej prowadzonej na poszczególnych pożyczkobiorców nie wynikało natomiast, aby występowały jakikolwiek zobowiązania wobec pracowników (nadpłaty pożyczek) – saldo Wn 1.787,50 zł. Z kolei z zestawienia obrotów i sald BOSS sporządzonego na dzień 31 grudnia 2011 r. wynikało, że na koncie 234 wystąpiło tylko saldo po stronie Ma w wysokości 12.415,02 zł. Z ewidencji analitycznej wynikało, że występują należności z tytułu pożyczek w wysokości 4.170,86 zł oraz nadpłata pożyczki w wysokości 91,42 zł. Rozbieżności między ewidencją analityczną i syntetyczną do konta 234 obrazują tabele:

- według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r.

Nazwa jednostki

Kwota wykazana na koncie syntetycznym

Kwota wykazana na koncie analitycznym

Wn

Ma

 

BOSS

-

12.415,02

Wn 4.170,86 zł, Ma 91,42 zł

Szkoła Podstawowa

34.799,38 zł

 

Wn 21.741,01 zł

Gimnazjum

3.966,33 

 

Wn 1.894,67 zł

Razem

38.765,71 zł

12.415,02

Wn 27.806,54 zł, Ma 91,42 zł

 

- według stanu na dzień 31 grudnia 2012 r.

Nazwa jednostki

Kwota wykazana na koncie syntetycznym

Kwota wykazana na koncie analitycznym

 

Wn

Ma

Wn

Ma

 

BOSS

3.391,50 zł

4.125,51

1.787,50 zł

 

 

Szkoła Podstawowa

25.210,82 zł

 

19.998,86 zł

91,42 zł

 

Gimnazjum

1.139,87 zł

 

5.286,17 zł

 

 

Razem

29.742,19 zł

4.125,51

27.072,53 zł

91,42

 

 

W związku z nieprawidłowym ustaleniem sald kont rozrachunkowych Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych szczegółowej analizie poddano realność zapisów dokonywanych w ewidencji analitycznej do konta 234 w korespondencji z obrotami konta 135 i wyciągami do rachunku bankowego ZFŚS za 2011 i 2012 rok oraz za okres styczeń-sierpień 2013 r. i stwierdzono, że zapisy nie były prowadzone na bieżąco, ponieważ nie wszystkie pożyczki w momencie wypłaty były ujmowane na koncie 234, np.:

- pożyczkę dla E.S. w wysokości 4.500 zł wypłacono 31 października 2010 r. (RK 459/2); w księgach rachunkowych pożyczka została ujęta błędnym zapisem Wn 851 – Ma 101 „Kasa” bezzasadnie zmniejszającym stan Funduszu; należność z tytułu pożyczki została ujęta na koncie 234 dopiero pod datą 31 grudnia 2011 r. (PK 193/7); pierwszą ratę w wysokości 137,50 zł potrącono z wynagrodzenia za luty 2011 r.;

- pożyczkę dla S.K. w wysokości 2.000 zł wypłacono 30 listopada 2012 r. (RK 251/7), zapis Wn 851 – Ma 101; pożyczka została zaksięgowana na konto 234 dopiero pod datą 31 sierpnia 2013 r. (PK 182/1); pierwsza rata w wysokości 61,11 zł została spłacona 15 marca 2013 r.;

- pożyczkę dla B.K. w wysokości 3.500 zł wypłacono 20 marca 2013 r. (RK 47/6); należność na koncie 234 została ujęta poda datą 31 maja 2013 r. (PK 114/4); pierwszą ratę w wysokości 106,94 potrącono z wynagrodzenia za czerwiec 2013 r.

W złożonym wyjaśnieniu p.o. głównego księgowego wskazuje m.in., że Poprzez nieuwagę zapisy na kartotekach analitycznych nie są prowadzone na bieżąco – str. 19-23 protokołu kontroli.

Kontrolujący na podstawie wyciągów bankowych, list płac i kart wynagrodzeń ustalił należności od poszczególnych pracowników z tytułu pożyczek z ZFŚS na poszczególne dni, co przedstawiono w tabeli zawartej na str. 23-24 protokołu kontroli. Stan należności według ustaleń kontrolującego powinien kształtować się następująco:

- na 1 stycznia 2011 r. – 27.486,75 zł,

- na 31 grudnia 2011 r. – 27.960,71 zł,

- na 31 grudnia 2012 r. – 29.426,70 zł,

- na 30 sierpnia 2013 r. – 29.671,40 zł.

Kontrolujący sporządził ponadto zestawienie należności poszczególnych pracowników z tytułu pożyczek na podstawie kartotek analitycznych, mając na celu dokonanie konfrontacji danych analitycznych z danymi ustalonymi na podstawie dokumentów źródłowych. Według kartotek analitycznych stan należności wynosił:

- na 1 stycznia 2011 r. – 27.332,58 zł,

- na 31 grudnia 2011 r. – 27.806,54 zł,

- na 31 grudnia 2012 r. – 27.072,53 zł oraz nadpłata w wysokości 91,42 zł,

- na 30 sierpnia 2013 r. – 29.671,40 zł.

Analizując przyczyny rozbieżności ustalono, że wynikają one z następujących zdarzeń:

a) na początek i koniec 2011 r. różnica jest taka sama i wynosi 154,17 zł:

- w ewidencji analitycznej brak należności od F.K. na kwotę 200 zł. Zobowiązanie w kwocie 4.620 zł powstało w marcu 2008 r. – pożyczka z ZFŚS 4.200 zł plus odsetki 420 zł; na kartotece został ujęta kwota 4.420 zł. Pożyczka została spłacona w kwocie 3.849,90 zł, Dyrektor szkoły podjął decyzję o umorzeniu kwoty 570,10 zł (razem 4.420 zł), została do spłacenia kwota 200 zł,

- w ewidencji analitycznej nie została ujęta spłata raty pożyczki K.B. w wysokości 45,83 zł, potrącona z wynagrodzenia za listopad 2008 r. Z kartoteki analitycznej wynika, że saldo wynosi 196,56 zł a winno być 152,73 zł;

b) na dzień 31 grudnia 2012 r. różnica wynosi 2.354,17 zł po stronie należności i 91,42 zł po stronie zobowiązań:

- w ewidencji analitycznej nie ujęto pożyczki udzielonej S.K. w wysokości 2.000 zł plus odsetki 200 zł. Pożyczka została wypłacona 30 listopada 2012 r., zaś na należności zaksięgowano ją dopiero 31 sierpnia 2013 r.;

- pozostała kwota 154,17 zł została opisana w pkt a).

- w ewidencji analitycznej nie ujęto zwrotu nadpłaconej pożyczki na rzecz D.M. w wysokości 91,42 zł. Zwrotu dokonano z kasy w dniu 14 września 2012 r. – str. 25 protokołu kontroli.

Na podstawie przeprowadzonej analizy dokumentów źródłowych i ewidencji stwierdzono, że do dnia zakończenia kontroli (18 października 2013 r.) dwie osoby nie spłaciły pożyczek udzielonych ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych:

- M.D. – pożyczka w czerwcu 2006 r. w wysokości 3.000 zł plus odsetki 300 zł, spłacono kwotę 1.191,58 zł, na dzień 31 grudnia 2007 r. pozostała do spłaty kwota 2.108,42 zł;

- F.K. – pożyczka w marcu 2008 r. w wysokości 4.200 zł plus odsetki 420 zł, na dzień 31 grudnia 2010 r. pozostała do spłaty kwota 200 zł.

Nie stwierdzono żadnych działań skierowanych na wyegzekwowanie należności Funduszu. W wyjaśnieniu p.o. głównego księgowego podaje, że M.D. nie pracuje od 1 września 2007 r. a F.K. od 16 marca 2011 r. i nie były podejmowane żadne kroki w celu ściągnięcia należności w związku z przeoczeniem i nieuzgadnianiem konta analitycznego z kontem syntetycznym – str. 25-26 protokołu kontroli.

         Stan Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na koncie 851 wykazuje permanentną niezgodność ze stanem aktywów Funduszu, tj. sumą środków pieniężnych (konto 135) i należności (konto 234). W związku z bezpodstawnym prowadzeniem kont 234 i 851 w księgach obsługiwanych szkół, dokonano sumowania danych z poszczególnych ewidencji, na podstawie zestawień obrotów i sald, ustalając:

- na 1 stycznia 2011 r. – stan Funduszu 25.779,06 zł, stan aktywów 21.256,99 zł, różnica – 4.522,07 zł

- na 31 grudnia 2011 r. – stan Funduszu 35.387,65 zł, stan aktywów 30.965,58 zł, różnica – 4.422,07 zł

- na 31 grudnia 2012 r. – stan Funduszu 37.753,18 zł, stan aktywów 33.331,11 zł, różnica – 4.422,07 zł

- na 1 stycznia 2013 r. – stan Funduszu 37.753,18 zł, stan aktywów 34.470,98 zł, różnica – 3.282,20 zł.

W złożonym do protokołu kontroli wyjaśnieniu p.o. głównego księgowego wskazuje szereg mylnych księgowań skutkujących niezgodnością między aktywami i pasywami Funduszu. Pierwsze z nich p.o. głównego księgowego datuje na 2005 r., co prowadzi do wniosku o wieloletnim braku rzetelności danych ewidencyjnych w zakresie ZFŚS – str. 27-29 protokołu kontroli.

         Podsumowując zaprezentowane ustalenia dotyczące ewidencji operacji związanych z Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych należy wskazać, że przyczyną stwierdzonych nieprawidłowości jest nienależyte wykonywanie obowiązków przez pracownika zatrudnionego na stanowisku p.o. głównego księgowego, skutkujące naruszeniem następujących zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych:

- określonej w art. 5 ust. 1 ustawy o rachunkowości zasady ciągłości,

- określonej w art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości zasady rzetelności ksiąg rachunkowych, zgodnie z którą dokonane w księgach zapisy winny odzwierciedlać stan rzeczywisty,

- określonej w art. 24 ust. 3 ustawy o rachunkowości zasady bezbłędności, która wymaga wprowadzenia do ksiąg kompletnie i poprawnie wszystkich zakwalifikowanych do zaksięgowania w danym miesiącu dowodów księgowych, zapewnienia ciągłości zapisów oraz bezbłędności działania stosowanych procedur obliczeniowych,

- zawartego w art. 16 ust. 1 ustawy o rachunkowości wymogu prowadzenia kont pomocniczych (analitycznych) jako ksiąg służących uszczegółowieniu i uzupełnieniu zapisów kont księgi głównej, uzgodnionych z saldami i zapisami na kontach księgi głównej.

 

Kontrola prowadzenia ksiąg rachunkowych wykazała ponadto szereg innych nieprawidłowości naruszających przepisy ustawy o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont…, polegających na:

a) nieprowadzeniu w księgach BOSS i obsługiwanych szkół ewidencji analitycznej do konta 201 „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”, czym naruszono art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy oraz zasady funkcjonowania konta 201 określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia – str. 12 protokołu kontroli,

b) ujmowaniu w zestawieniach obrotów i sald kont pozabilansowych (zespół 9); zapisy na kontach pozabilansowych przewidzianych załącznikiem nr 3 do rozporządzenia były prowadzone dwustronnie z wykorzystaniem konta 990 „Rozliczenie zaangażowania”, które nie wynikało z dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości. Na kontach pozabilansowych obowiązuje zasada zapisu jednostronnego, a ewentualne salda występujące na tych kontach na koniec roku nie są ujmowane w bilansie – str. 12-13 protokołu kontroli,

c) braku kolejnej numeracji zapisów w dzienniku, co narusza art. 14 ust. 2 ustawy o rachunkowości – str. 13-14 protokołu kontroli,

d) ewidencjonowaniu kosztów jednostki z tytułu zobowiązań dotyczących wydatków w momencie zapłaty, co doprowadziło do naruszenia zasady określonej w art. 20 ust. 1 ustawy, zgodnie z którą do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Stwierdzono mianowicie, że faktura z dnia 25 września 2012 r. za olej na kwotę 29.337 zł, która wpłynęła do jednostki 27 września 2012 r., została zaksięgowana w koszty w momencie zapłaty, tj. w dniu 8 października 2012 r. W konsekwencji w księgach rachunkowych na dzień 30 września 2012 r. oraz w sprawozdaniu Rb-28S sporządzonym według stanu na ten dzień nie zostało wykazane zobowiązanie w wysokości 29.337 zł. Należy dodać, że w przepisach wewnętrznych jednostki przyjęto zasadę ewidencji zobowiązań w okresie sprawozdawczym, którego dotyczą, pod warunkiem, że dokument wpłynął do 15-go dnia następnego miesiąca – str. 16-17 protokołu kontroli. Naruszenie przywołanej zasady, z dodatkowym uchybieniem zasadzie memoriału określonej w art. 6 ust. 1 ustawy, stwierdzono także na koniec 2012 r. – do ksiąg 2012 r. nie ujęto opłaconych w 2013 r. kosztów i zobowiązań Gimnazjum w kwocie 170,99 zł oraz Szkoły Podstawowej w kwocie 294,84 zł – str. 16-17 protokołu kontroli,

e) dokonywaniu zapisów na koncie 130 „Rachunek bieżący jednostki” na podstawie dowodów wewnętrznych PK – polecenie księgowania; zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia zapisy na koncie 130 powinny być dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem. Wyjątek stanowią jedynie techniczne zapisy ujemne służące zachowaniu czystości obrotów na koncie 130 – str. 17-18 protokołu kontroli,

f) wykorzystywaniu do ewidencji środków pieniężnych w drodze między kasą a bankiem oraz między kontami w banku konta 140 „Krótkoterminowe aktywa finansowe”. Zgodnie z obowiązującymi aktualnie zasadami ewidencji, wynikającymi z załącznika nr 3 do rozporządzenia, tego typu operacje powinny być ujmowane na koncie 141 „Środki pieniężne w drodze”, które nie było przewidziane w regulacjach wewnętrznych – str. 17 protokołu kontroli,

g) zaksięgowaniu wartości stanu materiałów niezużytych na koniec roku, ustalonego w drodze spisu z natury, zapisem Wn 310 „Materiały” – Ma 130.2 „Rachunek bieżący – wydatki” i zapisem ujemnym Wn 401.4. „Zużycie materiałów i energii” – Ma 130.2. Księgowanie opisanej operacji nie może następować z wykorzystaniem konta 130, na którym – jak wyżej wskazano – obowiązuje zasada ewidencji zgodnie z wyciągami bankowymi. Właściwy zapis to Wn 310 – Ma 401 – str. 18 protokołu kontroli,

h) zmniejszaniu zobowiązań i kosztów w związku z korektami uprzednich naliczeń zobowiązań publicznoprawnych (np. składek na Fundusz Pracy) zapisami ujemnymi; jest to niezgodne z zasadami funkcjonowania konta 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” zawartymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia, zgodnie z którymi zmniejszenie zobowiązań księguje się po stronie Wn tego konta – str. 18 protokołu kontroli,

i) przyjmowaniu na rachunek bieżący (konto 130) wpłat wadiów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego na remont pomieszczeń Szkoły Podstawowej. Środki te, jako sumy depozytowe, powinny być gromadzone na rachunku ewidencjonowanym w ramach konta 139 „Inne rachunki bankowe”, stosownie do zasad jego funkcjonowania zawartych w załączniku nr 3 do rozporządzenia. Kontrolujący ustalił, że środki te, mimo okresowego przechowywania ich na rachunku bieżącym, nie były angażowane na pokrycie wydatków jednostki – str. 18-19 protokołu kontroli,

j) zaniechaniu prowadzenia ewidencji analitycznej do konta 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” oraz dokonywania przypisów należności na tym koncie, mimo obowiązujących umów najmu. Przypis należnej jednostce kwoty czynszu, wynikającej z obowiązującej umowy, powinien być ujęty zapisem Wn 221 – Ma 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” – str. 29 i 43 protokołu kontroli.

 

         Kontroli pod względem zgodności z przepisami ustawy o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont… poddano też postanowienia dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości. Stwierdzono, że przyjęta metoda ewidencji materiałów – odnoszenie w koszty w momencie zakupu, a następnie dokonanie wyceny zapasów na koniec roku i ujęcie ich wartości na koncie 310 – nie wynika z regulacji wewnętrznych. Opis konta 310 zawarty w zakładowym planie kont przewiduje, że materiały należy ewidencjonować według kartotek ilościowo-wartościowych poszczególnych materiałów. Zgodnie z przepisami art. 17 ust. 2 ustawy wyboru metod ewidencji rzeczowych składników aktywów obrotowych dokonuje kierownik jednostki – str. 72 protokołu kontroli.

Analiza zakładowego planu kont prowadzi do wniosku, że jednostka nie opracowywała go przy uwzględnieniu § 15 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, umożliwiającego ograniczenie planu kont o konta służące księgowaniu operacji niewystępujących w jednostce. Przewidziano w nim niestosowane w praktyce konta 300 „Rozliczenie zakupu”, 340 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów”, 600 „Produkty gotowe i półfabrykaty” i 620 „Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów”. Nie uwzględniono natomiast konta 141 „Środki pieniężne w drodze” przewidzianego rozporządzeniem i podlegającego zastosowaniu w ewidencji jednostki – str. 11 protokołu kontroli.

 

         W wyniku kontroli sprawozdawczości budżetowej stwierdzono, że sprawozdania Rb-28S BOSS i obsługiwanych szkół za 2012 r. zawierały w kolumnie „Zobowiązania wg stanu na koniec okresu spraw. ogółem” dane, które nie wynikały z ksiąg rachunkowych:

a) w sprawozdaniu Rb-28S Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak wykazano zobowiązania w wysokości 68.552,44 zł. Z ksiąg rachunkowych wynika, że jest to kwota 66.528,46 zł;

b) w sprawozdaniu Rb-28S Gimnazjum w Rutce-Tartak wykazano zobowiązania w wysokości 41.317,59 zł. Z ksiąg rachunkowych wynika, że jest to kwota 40.862,96 zł;

c) w sprawozdaniu Rb-28S BOSS wykazano zobowiązania w wysokości 13.713,26 zł. Z ksiąg rachunkowych wynika, że jest to kwota 13.493,27 zł.

Naruszono tym samym przepisy § 6 ust. 1 pkt 1 i § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 2013), które wymagają, aby sprawozdania jednostkowe były sporządzone zgodnie z danymi ksiąg rachunkowych. Instrukcja sporządzania sprawozdania Rb-28S zawarta w załączniku nr 39 do rozporządzenia przewiduje w § 8 ust. 2 pkt 4, że w kolumnie „Zobowiązania ogółem” wykazuje się wszystkie bezsporne zobowiązania niespłacone do końca okresu sprawozdawczego.

Według wyjaśnienia złożonego przez p.o. głównego księgowego Zobowiązana wg stanu na koniec okresu sprawozdawczego ogółem wykazane w sprawozdaniach Rb-28S zostały naliczone od dodatkowego wynagrodzenia rocznego w wersji roboczej, czyli nie od faktycznie poniesionych wydatków natomiast w księgach rachunkowych wykazane zostały po zweryfikowaniu i przeliczeniu – str. 30-31 protokołu kontroli. Z wyjaśnienia wynika zatem, że powodem wykazania błędnych danych w sprawozdaniach było niedokonanie ich korekty po ustaleniu rzeczywistej kwoty zobowiązań na koniec roku z tytułu dodatkowego wynagrodzenia rocznego.

         Kontrolą objęto również prawidłowość sporządzenia bilansów za 2012 r. Stwierdzono następujące nieprawidłowości:

a) w bilansie BOSS nie wykazano:

- po stronie aktywów – w poz. III.1. środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku ZFŚS w kwocie 7.714,43 zł; w poz. II.4. należności z konta 234-3 w kwocie 3.391,50 zł;

- po stronie pasywów – w poz. II.5. zobowiązań z konta 234-1 w kwocie 4.125,51 zł; w poz. III.1. stanu ZFŚS (konto 851) w kwocie 2.365,53 zł;

b) w bilansie Gimnazjum wykazano:

- po stronie aktywów – w poz. III.1. Środki pieniężne na rachunkach bankowych kwotę 4.450,11 zł (w księgach Gimnazjum konto 135 nie występuje), a w poz. II.4. pozostałe należności kwotę 4.531,37 zł. Z zestawienia obrotów i sald wynika, że na koncie 234 występuje saldo po stronie Wn w kwocie 1.139,87 zł;

- po stronie pasywów – w poz. III.1. stan ZFŚS na kwotę 10.983,39 zł. Z zestawienia obrotów i sald wynika, że na koncie 851 występuje saldo po stronie Ma w kwocie 6.447,04 zł;

c) w bilansie Szkoły Podstawowej wykazano:

- po stronie aktywów – w poz. III.1. Środki pieniężne na rachunkach bankowych kwotę 3.264,32 zł (w księgach SP konto 135 nie występuje), a w poz. II.4. pozostałe należności kwotę 21.085,31 zł. Z zestawienia obrotów i sald wynika, że na koncie 234 występuje saldo Wn w kwocie 25.210,82 zł;

- po stronie pasywów – w poz. III.1. stan ZFŚS na kwotę 26.769,79 zł. Z zestawienia obrotów i sald wynika, że na koncie 851 występuje saldo Ma w kwocie 28.940,61 zł.

Stwierdzone rozbieżności mają swoje źródło w opisanych wcześniej nieprawidłowościach dotyczących ewidencji operacji związanych z Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych. Potwierdza to także wyjaśnienie p.o. głównego księgowego – str. 32-33 protokołu kontroli.

 

         Kontrolą objęto przestrzeganie obowiązujących norm dotyczących inwentaryzacji środków pieniężnych, należności i zobowiązań. Ustalono, że inwentaryzacja gotówki w kasie w SP, Gimnazjum i BOSS na dzień 31 grudnia 2012 r. nie została przeprowadzona. Artykuł 26 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości wymaga przeprowadzenia na ostatni dzień każdego roku obrotowego inwentaryzacji środków pieniężnych w kasie. W złożonym wyjaśnieniu p.o. głównego księgowego wskazuje, że inwentaryzacja gotówki w kasie nie była przeprowadzona ze względu na stany zerowe. Przeprowadzono natomiast inwentaryzację druków ścisłego zarachowania (czeków i druków KP) – str. 39 protokołu kontroli.

Kontrolującemu okazano protokół weryfikacji konta 234 (należności z tytułu pożyczek z ZFŚS) przeprowadzonej na dzień 31 grudnia 2012 r. Osoby posiadające pożyczki z ZFŚS złożyły swoje podpisy na protokole weryfikacji. Dane z protokołu dokumentującego inwentaryzację nie wykazywały zgodności ani z ewidencją syntetyczną na koncie 234 BOSS i obsługiwanych jednostek, ani z ewidencją analityczną:

 

Nazwa jednostki

Kwota wykazana na koncie syntetycznym

Kwota wykazana na koncie analitycznym

Kwota wykazana w protokole weryfikacji konta 234

BOSS

3.391,50 zł

1.787,50 zł

-

Szkoła Podstawowa

25.210,82 zł

19.998,86 zł

21.986,36 zł

Gimnazjum

1.139,87 zł

5.286,17 zł

5.240,34 zł

Razem

29.742,19

27.072,53

27.226,70

 

W protokole weryfikacji należności BOSS zostały wykazane jako należności w Szkole Podstawowej. Różnica między protokołem weryfikacji a kartotekami analitycznymi to:

a) Gimnazjum – 45,83 zł. W protokole weryfikacji została wykazana prawidłowa kwota, błędne dane wynikają z ewidencji analitycznej;

b) Szkoły Podstawowej – 200 zł. W protokole weryfikacji została wskazana prawidłowa kwota, błędne dane wynikają z ewidencji analitycznej.

Nie stwierdzono, aby wyniki inwentaryzacji należności z tytułu pożyczek z ZFŚS przełożyły się na urealnienie stanu należności na koncie 234 na koniec 2012 r. Zgodnie z art. 27 ust. 2 ustawy o rachunkowości ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji. Nieprawidłowości w ewidencji zostały skorygowane dopiero w trakcie kontroli, w sierpniu 2013 r. – str. 39-40 protokołu kontroli.

 

         W zakresie prawidłowości stosowania klasyfikacji budżetowej stwierdzono, że środki otrzymane z PZU SA w wysokości 600 zł, przeznaczone na zadania prewencyjne polegające na doposażeniu dwóch sal lekcyjnych w wykładziny antypoślizgowe, zostały ujęte w par. 0830 „Wpływy z usług” zamiast w par. 0960 „Otrzymane spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej” jak to wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 38, poz. 207 ze zm.) – str. 43-44 protokołu kontroli.

        

Kontrola prawidłowości naliczania i wypłacania wynagrodzeń Pani Kierownik i p.o. głównego księgowego wykazała, że pismami z dnia 22 października 2012 r. dokonano zmiany wynagrodzenia zasadniczego od dnia 1 czerwca 2012 r. Wyrównanie wynagrodzenia nastąpiło w październiku. Kontrolujący ustalił, że wyrównania dokonano w nieprawidłowych kwotach:

- Pani Kierownik naliczono i wypłacono kwotę 495 zł, a należało wypłacić 575,89 zł,

- p.o. głównego księgowego naliczono i wypłacono kwotę 495 zł a należało wypłacić 571,20 zł – str. 45-46 protokołu kontroli.

         Badaniem objęto także prawidłowość wynagrodzeń nauczycieli stwierdzając przypadek nieprawidłowego naliczania i wypłacania jednemu nauczycielowi dodatku stażowego:

- w miesiącach styczeń-sierpień 2012 r. wypłacano dodatek stażowy w wysokości 8% wynagrodzenia zasadniczego, tj. w kwocie 204 zł, a należało wypłacać 9% czyli 229,50 zł,

- w miesiącach wrzesień-grudzień 2012 r. naliczano i wypłacano dodatek stażowy w wysokości 9% wynagrodzenia zasadniczego, tj. w kwocie 238,23 zł, a należało wypłacać 10% czyli 264,70 zł.

Razem w 2012 r. zaniżono wynagrodzenie o 309,08 zł. Stwierdzono, że od maja 2013 r. dodatek stażowy wypłacany jest w prawidłowej wysokości. Dopiero w wyniku kontroli, w dniu 4 października 2013 r., wypłacone zostało pracownikowi wyrównanie zaniżonego dodatku – str. 47-48 protokołu kontroli.

 

Dodatki za zrealizowane godziny ponadwymiarowe zbadano na przyjętej do kontroli próbie nauczycieli za okres od 1 do 28 września 2012 r. Wypłacano je na podstawie wykazu godzin ponadwymiarowych podpisanego przez nauczyciela oraz dyrektora szkoły. Wysokość stawki wynagrodzenia za jedną godzinę przeliczeniową dla nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin obliczano dzieląc odpowiednią minimalną stawkę wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela przez miesięczną liczbę godzin będącą wynikiem pomnożenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin przez 4,16 i nie zaokrąglano do pełnych godzin, wbrew § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli… (Dz. U. Nr 22, poz. 181 ze zm.) oraz § 13 pkt 3 regulaminu wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez Gminę Rutka-Tartak ustalonego uchwałą Rady Gminy Rutka-Tartak Nr XX/124/09 z dnia 19 marca 2009 r. Przyjęty sposób wyliczania godzin ponadwymiarowych powodował niewielkie równice w kwotach wynagrodzenia – str. 49 protokołu kontroli.

 

         W oparciu o przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2012 r. poz. 592, ze zm.) oraz art. 53 Karty Nauczyciela zbadano prawidłowość naliczenia oraz odprowadzenia odpisu na rachunek Funduszu. Z danych sprawozdań Rb-28S za 2012 r. wynika, że przekazany odpis na Funduszu wyniósł:

- w Szkole Podstawowej 48.228,98 zł,

- w Gimnazjum 28.700 zł,

- w BOSS 4.796 zł.

Kontrola prawidłowości naliczenia odpisu wykazała, że:

a) naliczenie odpisu w Szkole Podstawowej na zatrudnionych pracowników obsługi i nauczycieli wynosiło 42.286,02 zł, tj. o 5.942,96 zł mniej niż dokonane przelewy. Z wyjaśnienia p.o. głównego księgowego wynika, że odpis został zwiększony o emerytów, jednak kontrolującemu nie okazano dokumentu poświadczającego zwiększenie Funduszu o naliczony odpis na emerytów. Wysokość odpisu na 1 emeryta na 2012 r. wynosiła 182,32 zł (na pracowników obsługi) a dla nauczycieli, zgodnie z art. 53 ust. 2 Karty Nauczyciela, 5% pobieranych przez nauczycieli emerytur i rent. Dalej p.o. głównego księgowego wskazuje, że odpis na emerytów nie został wyliczony tylko została wstawiona kwota odpisu z roku poprzedniego. Na prośbę kontrolującego okazano opatrzony datą 14 października 2013 r. wykaz emerytów Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak, na których naliczono odpis w 2012 r. Z okazanego wykazu, podpisanego przez Dyrektora szkoły, wynika, że w 2012 r. należało dokonać odpisu na 3 emerytów pracowników obsługi i 13 emerytowanych nauczycieli. Łączna wysokość odpisu na emerytów na 2012 r. powinna wynosić 15.319,06 zł (obsługa 546,96 zł = 3 x 182,32 zł i nauczyciele 14.772,10 zł = 95.441,92 zł, kwota pobieranych emerytur podana w wykazie x 5%). Jednostka przekazała jako odpis na emerytów kwotę 5.942,96 zł, co wskazuje na jego zaniżenie o 9.376,10 zł;

b) odpis w Gimnazjum powinien wynosić 26.948,62 zł. Ze sprawozdania Rb-28S wynika, że wydatek w 2012 r. został poniesiony w wysokości 28.700 zł. Różnica wynosi 1.751,38 zł. W grudniu 2012 r. dokonano korekty naliczenia Funduszu, w wyniku której Fundusz należało zmniejszyć o kwotę 1.751,38 zł. Jednostka, zamiast dokonać zwrotu środków z rachunku ZFŚS na rachunek bieżący jednostki, kwotę 1.751,38 zł przelała jednakże z rachunku bieżącego na rachunek ZFŚS, ujmując ten wydatek w par. 4210 „Zakup materiałów i wyposażenia” zamiast w par. 4440 „Odpisy na zakładowy funduszu świadczeń socjalnych”. W wyniku błędnego ujęcia w ewidencji, w sprawozdaniu Rb-28S wydatki w par. 4210 zostały zawyżone o kwotę 1.751,38 zł, a w par. 4440 zaniżone o tę kwotę. Odpis na rachunek Funduszu został zatem z rachunku Gimnazjum przekazany w wysokości 30.451,38 zł, co odpowiada jego zawyżeniu o 3.502,76 zł;

c) odpis w BOSS powinien wynosić według wyliczeń 4.375,72 zł. Ze sprawozdania Rb-28S wynika, że wydatek w par. 4440 został poniesiony w wysokości 4.796 zł. Różnica wynosi 420,28 zł. W grudniu 2012 r. dokonano korekty Funduszu, w wyniku której Fundusz należało zmniejszyć o kwotę 420,28 zł. Jednostka zamiast dokonać zwrotu środków z rachunku ZFŚS na rachunek bieżący jednostki, kwotę 420,28 zł przelała z rachunku bieżącego na rachunek ZFŚS. Fundusz został zatem zawyżony o kwotę 840,56 zł, tj. dwukrotność zmniejszenia w wyniku dokonanej korekty – zmniejszenie nie zostało dokonane, a dodatkowo na rachunek ZFŚS przelano bezpodstawnie kwotę 420,28 zł – str. 50-53 protokołu kontroli.

 

         Badając prawidłowość stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, ze zm.) przy udzieleniu zamówienia na Remont pomieszczeń w budynku szkoły podstawowej w Rutce-Tartak, remont budynku gospodarczego oraz zagospodarowanie terenu przy budynku szkoły” stwierdzono, że kierownik zamawiającego i członkowie komisji w dniu 5 czerwca 2012 r. (a więc przed terminem, kiedy była znana lista wykonawców) złożyli pisemne oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w art. 17 ust. 1 Prawa zamówień publicznych – str. 63 protokołu kontroli.

Analiza realizacji tego zadania wykazała, że poleceniem księgowania Nr 183 z dnia 31 grudnia 2012 r. została zwiększona wartości budynku szkoły o kwotę 181.535,69 zł, wartość budynku gospodarczego o kwotę 23.610,24 zł oraz zdjęto ze stanu rozebrany budynek gospodarczy o wartości ewidencyjnej 10.987,03 zł. Stwierdzono, że roboty wykonywane były bez potrzeby uzyskania pozwolenia na budowę – na podstawie zgłoszenia – zatem należy im przypisać charakter remontu. Stosownie do przepisów art. 29 ust. 2 pkt 1 i 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), robotami budowlanymi w budynkach, które mogą być wykonywane na podstawie zgłoszenia są remonty oraz docieplenia w budynkach o wysokości do 12 m. Opis przedmiotu tego zadania zamieszczony na str. 63-64 protokołu kontroli przesądza, że większość robót nie miało charakteru inwestycyjnego. Zarówno według przepisów Prawa budowlanego (zawierającego definicję remontu w art. 3 pkt 8), jak i przepisów art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wskazujących jako podstawę zwiększenia wartości początkowej środka trwałego poniesienie nakładów na jego ulepszenie (do nakładów tych nie zalicza się kosztów remontów, jako wydatków bieżących poniesionych na odtworzenie stanu pierwotnego, w tym przy zastosowaniu wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotny), poniesione wydatki nie powinny być kwalifikowane jako wydatki majątkowe – str. 69-70 protokołu kontroli.

Roboty w budynkach polegały m.in. na odnowieniu ścian, odnowieniu kominów, wykonaniu elewacji, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, wymianie pokryć dachowych. Na część kosztów składała się rozbiórka budynku gospodarczego. Inwestycyjny charakter można przypisać jedynie robotom określonym jako „zagospodarowanie terenu przy budynku szkoły”, polegającym m.in. na wykonaniu utwardzonych ciągów komunikacyjnych i wykonaniu ogrodzeń.

Niewłaściwe stosowanie klasyfikacji budżetowej, wpływające na wysokość wydatków bieżących budżetu, powoduje nieprawidłowości w obliczeniu indywidualnego wskaźnika spłaty zadłużenia gminy oraz relacji dochodów bieżących do wydatków bieżących budżetu (art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych), a także w ustaleniu wartości początkowej środków trwałych. Stosowne uwagi w tym zakresie przekazane zostaną Wójtowi Gminy.

 

         Kolejnym obszarem, w którym wystąpiły nieprawidłowości była gospodarka pozostałymi składnikami majątku. Stwierdzono, że w dniu 31 października 2011 r. Wójt Gminy Rutka-Tartak przekazał Gimnazjum sprzęt sportowy o wartości 36.576,02 zł. W wykazie znajdował się m.in. sprzęt, którego wartość jednostkowa nie przekraczała kwoty 3.500 zł. Cała kwota została ujęta w księgach na koncie 011, sprzęt został wpisany do książki środków trwałych (ewidencji analitycznej) pod jedną pozycją – bez wyszczególnienia poszczególnych urządzeń. Z ewidencji analitycznej środków trwałych nie wynika zatem, jaki sprzęt znajduje się w siłowni Gimnazjum. Następnie pod datą 31 grudnia 2012 r. sprzęt o wartości poniżej 3.500 zł został wyksięgowany z konta 011 i ujęty na koncie 013. Jednak książka środków trwałych w dalszym ciągu nie informuje o sprzęcie, jaki znajduje się w siłowni. Kontrolujący ustalił, że były to takie urządzenia jak: atlas stanowiskowy – 19.632,06 zł, bieżnia lekkoatletyczna – 5.454,73 zł, ORBITREK – 3.544,95 zł – str. 68-69 protokołu kontroli.

         Ponadto z ewidencji analitycznej środków trwałych wynika, że na koncie 011 zostały ujęte środki trwałe, których wartość początkowa jest niższa niż 3.500 zł. Przeczy to zarówno uregulowaniom zawartym w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości… jak i postanowieniom przepisów wewnętrznych jednostki. Ponadto na koncie 013 ujmowane są środki trwałe, których wartość jednostkowa jest niższa niż 1.000 zł, czy naruszono regulacje wewnętrzne – str. 70-71 protokołu kontroli.

         Na podstawie zapisów na koncie 013 w ewidencji Szkoły Podstawowej ustalono, że zostały zakupione pomoce szkolne za kwotę 12.000 zł. Pomoce szkolne zostały ujęte w ewidencji na podstawie dowodu PK w kwietniu 2012 r. Stwierdzono, że podstawą wystawienia dowodu PK była faktura z dnia 22 grudnia 2011 r., opłacona 29 grudnia 2011 r. Pomoce naukowe powinny zatem być ujęte na koncie 013 w księgach 2011 r. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Ponadto na koncie 013 ujmowano wartość zakupionych programów komputerowych, która powinna być zaksięgowana na koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne” – str. 70-71 protokołu kontroli.

 

         W zakresie inwentaryzacji aktywów rzeczowych stwierdzono, że nie przestrzegano obowiązków w zakresie przeprowadzania inwentaryzacji środków trwałych ujętych w ewidencji księgowej na koncie 011 „Środki trwałe” drogą spisu z natury. W dniach 29 sierpnia – 30 września 2011 r. w Szkole Podstawowej w Rutce-Tartak została przeprowadzona inwentaryzacja zdawczo–odbiorcza. Spisem z natury zostały objęte środki trwałe ujęte na koncie 013, nie zostały zaś zinwentaryzowane środki trwałe ujęte na koncie 011. Jak wynika z ustaleń zawartych na str. 73 protokołu kontroli, podczas inwentaryzacji na dzień 31 grudnia 2012 r. stan konta 011 poddano weryfikacji.

         Zarządzeniem Nr 10/2012 z dnia 31 grudnia 2012 r. dyrektor Gimnazjum w Rutce-Tartak powołał trzyosobowy zespół spisowy do przeprowadzenia inwentaryzacji okresowej środków trwałych oraz oleju opałowego lekkiego w kotłowni Gimnazjum. Inwentaryzacją w drodze spisu z natury nie zostały objęte wszystkie środki trwałe wykazane w ewidencji analitycznej (księgach inwentarzowych) Gimnazjum, a mianowicie pominięto zespoły komputerowe – str. 74 protokołu kontroli.

         Zarządzeniem Nr 9/2012 z dnia 31 grudnia 2012 r. Pani Kierownik powołała zespoły spisowe do przeprowadzenia inwentaryzacji wyposażenia oraz oleju napędowego w autobusach szkolnych, a także przeprowadzenia okresowej inwentaryzacji środków trwałych w BOSS. Spisem z natury nie został objęty komputer z wyposażeniem, który jest ujęty na koncie 011.

Środki trwałe pominięte na arkuszach spisu z natury w Gimnazjum i BOSS zostały objęte „protokołami weryfikacji środków trwałych”. Należy wskazać, że przestrzeganie obowiązków inwentaryzacyjnych przez obsługiwane jednostki powinno być zapewnione przez BOSS, co wynika z art. 5 ust. 7 pkt 3 ustawy o systemie oświaty w zw. z art. 4 ust. 3 pkt 3 ustawy o rachunkowości.

 

         Podkreślenia wymaga, że niektóre ze stwierdzonych nieprawidłowości nie zostały wyeliminowane mimo wydania przez Izbę Obrachunkową zaleceń w wyniku poprzedniej kontroli gospodarki finansowej Biura oraz poinformowania Izby przez kierownika Biura o przyjęciu ich do realizacji. Do powtarzających się nieprawidłowości należy w szczególności zaliczyć:

- brak ewidencji szczegółowej do konta 201,

- nieuzgadnianie salda kont syntetycznych z saldami wynikającymi z ewidencji analitycznej,

- księgowanie operacji gospodarczych z naruszeniem art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości,

- dokonywanie zapisów na koncie 130 z naruszeniem zasady dokonywania ich na podstawie dokumentów bankowych – str. 77 protokołu kontroli.

 

         Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości samorządowych jednostek budżetowych. Zakres i rodzaj nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych świadczy o nierzetelnym wykonywaniu obowiązków przez pracownika pełniącego obowiązki głównego księgowego. Uzasadnia to wniosek o rozważenie przez Panią Kierownik zasadności dalszego zatrudniania tego pracownika.

Odpowiedzialność za gospodarkę finansową jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Pani Kierownik oraz kierowniku obsługiwanej jednostki, zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości ponosi Pani też odpowiedzialność, z tytułu nadzoru, za wykonywanie obowiązków z zakresu rachunkowości.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywały na p.o. głównego księgowego BOSS. Prawa i obowiązki głównego księgowego określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

 

         Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

 

1. Zapewnienie wprowadzenia przez dyrektora Zespołu Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości.

2. Podjęcie zdecydowanych działań dyscyplinujących wobec pracownika pełniącego obowiązki głównego księgowego, mających na celu wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, poprzez:

a) bezwzględne zachowywanie zgodności między saldami bilansu zamknięcia a saldami bilansu otwarcia na kolejny rok kont księgi głównej i kont ksiąg pomocniczych, mając na uwadze, że ewentualne korekta danych ustalonych na kontach powinna nastąpić w formie zapisu księgowego dokonanego na podstawie dowodu księgowego,

b) prowadzenie kont 135, 234 i 851 dotyczących ZFŚS wyłącznie w księgach Biura, jako podmiotu, któremu powierzono prowadzenie wspólnej działalności socjalnej,

c) doprowadzenie do zgodności między stanem aktywów (konta 135 i 234) i pasywów (konto 851) Funduszu oraz bieżącą weryfikację zgodności tych wartości,

d) dokonywanie w ewidencji analitycznej do konta 234 zapisów posiadających cechy wymagane dla zapisu księgowego przepisami art. 23 ust. 2 ustawy o rachunkowości,

e) bieżące uzgadnianie sald kont analitycznych z saldem konta syntetycznego 234, mając na uwadze, że dane analityczne, ujęte na kartotekach pożyczkobiorców, mogą stanowić w świetle art. 16 ust. 1 ustawy o rachunkowości wyłącznie uszczegółowienie zapisów dokonanych w ewidencji syntetycznej,

f) zaniechanie księgowania wypłaty pożyczki z ZFŚS w korespondencji ze stroną Wn konta 851, bowiem nie jest to zdarzenie zmniejszające stan Funduszu,

g) bieżące, tj. w dniu wypłaty środków, ujmowanie w księgach należności od pożyczkobiorców na koncie 234, mając na uwadze, że dane wynikające z ksiąg rachunkowych powinny być zgodne ze stanem rzeczywistym,

h) prowadzenie ewidencji szczegółowej do kont 201 i 221, stosownie do zasad funkcjonowania tych kont określonych załącznikiem nr 3 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości…,

i) zaniechanie prowadzenia konta pozabilansowego 990 oraz dokonywania zapisów dwustronnych na kontach pozabilansowych,

j) kolejne numerowanie zapisów w dzienniku,

k) ujmowanie w księgach rachunkowych kwot nieopłaconych zobowiązań dotyczących upływającego okresu sprawozdawczego, przynajmniej według stanu na ostatni dzień miesiąca kończącego kwartał, mając na uwadze przepisy art. 6 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości oraz zasady sporządzania sprawozdań Rb-28S, a także Rb-Z,

l) dokonywanie zapisów na koncie 130 wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych, z zastosowaniem technicznego zapisu ujemnego,

m) ewidencjonowanie środków pieniężnych w drodze na koncie 141,

n) księgowanie wartości zapasu materiałów ustalonego na koniec roku zapisem Wn 310 – Ma 401,

o) zaniechanie dokonywania ujemnych zapisów na koncie 229,

p) przyjmowanie środków depozytowych na wyodrębniony w tym celu rachunek bankowy, ewidencjonowany na koncie 139,

q) dokonywanie przypisów należności z tytułu dochodów budżetowych na koncie 221,

r) ujmowanie na koncie 011 środków trwałych o wartości powyżej 3.500 zł.

s) ujmowanie na koncie 013 środków trwałych, których wartość jednostkowa wynosi, co najmniej 1.000 zł, jak to zostało uregulowane w przepisach wewnętrznych. Rozważenie zmiany przepisów wewnętrznych poprzez obniżenie dolnej granicy wartości pozostałych środków trwałych podlegających ewidencji ilościowo-wartościowej, mając na uwadze stwierdzone nieprawidłowości w tym zakresie,

t) księgowanie wartości niematerialnych i prawnych na koncie 020,

u) podawanie w ewidencji analitycznej prowadzonej do kont 011 i 013 danych dotyczących poszczególnych obiektów inwentarzowych, umożliwiających rzetelne zweryfikowanie wyników inwentaryzacji i powiązanie ich z danymi ksiąg rachunkowych.

3. Podjęcie działań w celu wyegzekwowania niespłacanych pożyczek z ZFŚS w łącznej wysokości 2.308,42 zł.

4. Dokonanie modyfikacji w treści dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości, poprzez:

a) formalne uregulowanie stosowanej metody ewidencji rzeczowych składników aktywów obrotowych (materiałów),

b) dostosowanie zakładowego planu kont do faktycznych potrzeb jednostki, mając na uwadze przepisy § 15 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości…

5. Wykazywanie w sprawozdaniach Rb-28S kwoty zobowiązań zgodnej z danymi ewidencji księgowej. Dokonywanie korekt sprawozdań w przypadku zmiany danych ewidencyjnych.

6. Wykazywanie w bilansach danych wynikających z ksiąg rachunkowych.

7. Ujmowanie w księgach rachunkowych różnic między stanem rzeczywistym, ustalonym w drodze inwentaryzacji, a stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych, w księgach tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.

8. Dokumentowanie przeprowadzenia inwentaryzacji gotówki w kasie na ostatni dzień roku obrotowego.

9. Prawidłowe klasyfikowanie dochodów budżetowych mających charakter darowizny.

10. Rozliczenie wyrównania wynagrodzeń wypłaconego w 2012 r. w zaniżonej wysokości wynoszącej 80,89 zł w przypadku Pani Kierownik i 76,20 zł w przypadku p.o. głównego księgowego.

11. Obliczanie wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe z uwzględnieniem uwag zawartych w części opisowej wystąpienia.

12. Zwiększenie odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych za 2013 r. Zespołu Szkół Samorządowych o kwotę 5.873,34 zł (stanowiącą sumę przedstawionych w części opisowej wystąpienia zawyżeń i zaniżeń Funduszu dla SP i Gimnazjum za 2012 r.) oraz zmniejszenie odpisu na ZFŚS Biura o kwotę 840,56 zł odpowiadającą zawyżeniu odpisu za 2012 r.

13. Składanie oświadczeń, o których mowa w art. 17 ust. 2 Prawa zamówień publicznych, najwcześniej w dniu, w którym upływa termin składania ofert, jeżeli postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego.

14. Zapewnienie prawidłowego klasyfikowania wydatków, mając na uwadze w szczególności, aby zadania stanowiące remont w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego nie były finansowane jako wydatki inwestycyjne.

15. Niezwłoczne przeprowadzenie drogą spisu z natury inwentaryzacji środków trwałych ujętych na koncie 011 i podlegających inwentaryzacji tą metodą w świetle przepisów art. 26 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

16. Zapewnienie rzetelnej realizacji wniosków pokontrolnych, stosownie do udzielonej odpowiedzi o sposobie ich wykonania.

 

         O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Suwałkach w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

         Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

 

 

 

 

        Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

 

 

 

Do wiadomości:

1. Wójt Gminy Rutka-Tartak

2. Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Suwałkach

 

 

 

 

 

 

 

 

         W wyniku kontroli w ww. jednostce skierowano pismo z dnia 09 grudnia 2013 roku, do organu wykonawczego:

 

 

                                                                                              Pan

                                                                                              Jan Racis

                                                                                              Wójt Gminy Rutka-Tartak

 

 

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku Zespół w Suwałkach przeprowadziła w okresie sierpień-październik 2013 r. problemową kontrolę gospodarki finansowej Biura Obsługi Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak. Ustalenia kontroli zawarto w protokole kontroli, podpisanym 18 października 2013 r. przez kierownika BOSS przy udziale p.o. głównego księgowego.

Podczas kontroli stwierdzono szereg nieprawidłowości, przede wszystkim w sferze rachunkowości, spośród których część posiada charakter rażących zaniedbań obowiązków przez pracownika pełniącego obowiązki głównego księgowego BOSS. Opis nieprawidłowości zawarty jest w wystąpieniu pokontrolnym skierowanym do kierownika BOSS, którego egzemplarz przekazuję Panu Wójtowi.

Z przedstawionego w protokole aktualnego stanu w zakresie organizacji oświaty wynika, że jedyną oświatową jednostką budżetową prowadzoną przez gminę jest od dnia 1 września 2013 r. Zespół Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak. Nakazuje to poddanie Panu Wójtowi pod rozważenie zasadności dalszego funkcjonowania BOSS, zwłaszcza mając na uwadze stwierdzony podczas kontroli standard wykonywania przez Biuro zadań, do realizacji których zostało powołane, tj. prowadzenia ksiąg rachunkowych szkół. Zdaniem Izby prowadzenie przez gminę tylko jednej szkoły (jako jednostki budżetowej) uzasadnia zatrudnienie głównego księgowego przez dyrektora tej szkoły, a nie utrzymywanie dodatkowej jednostki w celu zatrudnienia osoby prowadzącej księgi tej szkoły.

Z ustaleń kontroli wynika, że wyeliminowanie niektórych ze stwierdzonych nieprawidłowości lub zapobieżenie im w przyszłości wymaga podjęcia stosownych czynności przez Pana Wójta.

Ze Statutu BOSS nadanego uchwałą Nr XVI/109/96 Rady Gminy Rutka-Tartak z dnia 10 grudnia 1996 r. wynika, że Biuro obejmuje swoją działalnością szkoły i placówki założone przez gminę i jest powołane do obsługi ekonomiczno-administracyjnej oraz finansowo-księgowej szkół prowadzonych przez gminę. W Statucie postanowiono też, że Biuro rozlicza się z przychodów i rozchodów z budżetem gminy. Zapis ten pozostaje w sprzeczności z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, ze zm.), zgodnie z którym jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu.

W zakresie wyposażenia Biura i obsługiwanych jednostek w majątek stwierdzono, że na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) Pan Wójt ustanowił, decyzjami z dnia 11 czerwca 2013 r., trwały zarząd nieruchomościami na rzecz Szkoły Podstawowej w Rutce-Tartak oraz Gimnazjum Publicznego w Rutce-Tartak. Jak wyżej wskazano, od 1 września 2013 r. wymienione szkoły zostały połączone w Zespół Szkół Samorządowych. Z ustaleń kontroli wynika, że trwały zarząd dla Zespołu Szkół Samorządowych nie został ustanowiony.

Kontrola realizacji zadania Remont pomieszczeń w budynku szkoły podstawowej w Rutce-Tartak” wykazała, że poleceniem księgowania Nr 183 z dnia 31 grudnia 2012 r. została zwiększona wartości budynku szkoły o kwotę 181.535,69 zł, wartość budynku gospodarczego o kwotę 23.610,24 zł oraz zdjęto ze stanu rozebrany budynek gospodarczy o wartości ewidencyjnej 10.987,03 zł. Wydatki na wykonanie tego zadania zaliczono w całości do wydatków majątkowych, co należy uznać za pochodną nieprawidłowej klasyfikacji w uchwale budżetowej. Stwierdzono bowiem, że roboty wykonywane były bez potrzeby uzyskania pozwolenia na budowę – na podstawie zgłoszenia – zatem należy im przypisać charakter remontu, podlegającego finansowaniu ze środków bieżących budżetu. Stosownie do przepisów art. 29 ust. 2 pkt 1 i 4 w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), robotami budowlanymi w budynkach, które mogą być wykonywane na podstawie zgłoszenia są remonty oraz docieplenia w budynkach o wysokości do 12 m. Opis przedmiotu tego zadania zamieszczony w protokole kontroli przesądza, że większość robót nie miało charakteru inwestycyjnego. Zarówno według przepisów Prawa budowlanego (zawierającego definicję remontu w art. 3 pkt 8), jak i przepisów art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, ze zm.), wskazujących jako podstawę zwiększenia wartości początkowej środka trwałego poniesienie nakładów na jego ulepszenie (do nakładów tych nie zalicza się kosztów remontów, jako wydatków bieżących poniesionych na odtworzenie stanu pierwotnego, w tym przy zastosowaniu wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotny), poniesione wydatki nie powinny być kwalifikowane jako wydatki majątkowe.

Roboty w budynkach polegały m.in. na odnowieniu ścian, odnowieniu kominów, wykonaniu elewacji, wymianie stolarki okiennej i drzwiowej, wymianie pokryć dachowych. Na część kosztów składała się rozbiórka budynku gospodarczego. Inwestycyjny charakter można przypisać jedynie robotom określonym jako „zagospodarowanie terenu przy budynku szkoły”, polegającym m.in. na wykonaniu utwardzonych ciągów komunikacyjnych i wykonaniu ogrodzeń.

Niewłaściwe stosowanie klasyfikacji budżetowej, wpływające na wysokość wydatków bieżących budżetu, powoduje nieprawidłowości w obliczeniu indywidualnego wskaźnika spłaty zadłużenia gminy oraz relacji dochodów bieżących do wydatków bieżących budżetu (art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych), a także w ustaleniu wartości początkowej środków trwałych.

 

Reasumując, dla usunięcia przedstawionych wyżej nieprawidłowości niezbędne jest podjęcie przez Pana Wójta następujących działań:

 

a) przedłożenie Radzie Gminy – w przypadku zamiaru dalszego utrzymywania BOSS – projektu uchwały eliminującej ze Statutu BOSS postanowienia sprzeczne z ustawą o finansach publicznych,

 

b) wydanie przez Pana Wójta decyzji ustanawiającej trwały zarząd nieruchomościami, którymi włada Zespół Szkół Samorządowych w Rutce-Tartak,

 

c) wnikliwe analizowanie charakteru robót budowlanych planowanych do realizacji, mając na uwadze, że zadania posiadające cechy remontu nie mogą być finansowane wydatkami majątkowymi.

 

 

          Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

 

 

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Suwałkach

 

 

 

 

 





Odsłon dokumentu: 120436810
Poprzdnie wersje tego dokumentu: brak


www.bialystok.rio.gov.pl | Wejść na stronę: 120436810 Strona główna | Informacje niedostępne | Pomoc | Redakcja | Kontakt |