Kontrola doraźna gospodarki finansowej gminy Łapy

w zakresie udzielania w 2012 r. dotacji szkołom

prowadzonym przez podmioty inne niż gmina

przeprowadzona w Urzędzie Miejskim w Łapach

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 07 października 2013 roku (znak: RIO.I.6003-3/13), o treści jak niżej:

Pan

Wiktor Brzosko

Burmistrz Łap 

W wyniku doraźnej kontroli gospodarki finansowej gminy Łapy w zakresie udzielania w 2012 r. dotacji szkołom prowadzonym przez podmioty inne niż gmina, przeprowadzonej w Urzędzie Miejskim w Łapach na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113) przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto uchwałę organu prowadzącego w sprawie udzielania dotacji jednostkom oświatowym prowadzonym przez podmioty inne niż gmina, procedurę przyznania dotacji, prawidłowość obliczenia kwoty dotacji oraz tryb jej przekazywania, a także wykorzystanie dotacji i jej rozliczenie.

W 2012 r. dotację z budżetu gminy Łapy otrzymywały dwie niepubliczne szkoły podstawowe: Katolicka Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Łapach oraz Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Daniłowie Dużym prowadzona przez Fundację LARUS. Podstawę udzielenia dotacji stanowił przepis art. 90 ust. 2a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), zgodnie z którym dotacje dla szkół niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, w których realizowany jest obowiązek szkolny lub obowiązek nauki, przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego ucznia danego typu i rodzaju szkoły w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez jednostkę samorządu terytorialnego, pod warunkiem że osoba prowadząca szkołę poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. Rada Miejska w Łapach sprecyzowała regulację art. 90 ust. 2a ustawy uchwałą Nr VII/53/11 z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych szkół, przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego prowadzonych na terenie Gminy Łapy oraz ustalenia trybu i zakresu kontroli prawidłowości wykorzystywania tych dotacji, podjętą na podstawie art. 90 ust. 4 ustawy o systemie oświaty, postanawiając że dotacja dla szkół niepublicznych przysługuje na każdego ucznia w wysokości równej kwocie przewidzianej na jednego ucznia danego typu i rodzaju szkoły w części oświatowej subwencji ogólnej otrzymywanej przez Gminę Łapy.

Przeprowadzona analiza wykazała zawyżenie sumy dotacji dla obu szkół w łącznej wysokości 28.081,21 zł, z tego 20.539,01 zł dla Katolickiej Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Łapach oraz 7.542,20 zł dla Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Daniłowie Dużym. Do zawyżenia kwoty dotacji – w świetle art. 90 ust. 2a ustawy o systemie oświaty i uchwały Rady Miejskiej – doszło w szczególności w wyniku:

a) ustalenia kwoty subwencji na ucznia na podstawie faktycznej liczby uczniów w gminie, a nie liczby uczniów wskazanych w kol. 3 otrzymanej z Ministerstwa Edukacji Narodowej metryczki subwencji oświatowej na 2012 rok, w wyniku czego kwota subwencji na ucznia przyjęta do obliczenia dotacji była wyższa niż otrzymana w części oświatowej subwencji;

b) nieprzeliczenia dotacji na koniec roku w odniesieniu do średniorocznej liczby uczniów ustalanej jako suma uczniów z wszystkich miesięcy dzielona przez 12; z użytego w stanowiącym podstawę udzielenia dotacji przepisie art. 90 ust. 2a ustawy o systemie oświaty sformułowania na każdego ucznia wynika, iż dotację należy ustalać w stosunku do  rzeczywistej liczby uczniów (Wyrok NSA z dnia 29 lutego 2012 r. (II GSK 42/11)). Oznacza to, że rozliczenie dotacji powinno być dokonywane w oparciu o faktyczną liczbę uczniów w całym roku budżetowym. W trakcie roku budżetowego faktyczna liczba uczniów może ulegać zmianie i odbiegać od liczby uczniów wskazanej we wniosku o udzielenie dotacji, co oznacza, że w sytuacji gdy liczba uczniów w danym miesiącu jest wyższa od zgłoszonej, to dotacja przysługuje na wyższą, a gdy jest niższa – na niższą liczbę uczniów i wówczas spadek ilości uczniów w trakcie roku budżetowego wiąże się ze zmniejszeniem dotacji i koniecznością zwrotu nadmiernie pobranej dotacji;

c) błędnym zakwalifikowaniu 1 ucznia z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu lekkim do wagi P28 zamiast P2. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2012 (Dz. U. Nr 288, poz. 1693) waga P28 dotyczy uczniów przedszkoli posiadających orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu lekkim. Dla ucznia szkoły podstawowej z takim orzeczeniem należało zastosować wagę P2.

         Szczegółowe obliczenia prawidłowej kwoty dotacji dla wymienionych szkół zostały zawarte w protokole kontroli.

Ponadto kontrola wykazała, że większość obowiązków z zakresu udzielania dotacji niepublicznym  jednostkom oświaty (w tym m.in.: ustalanie należnej kwoty dotacji na 1 ucznia w oparciu o dane zawarte w metryczkach subwencji oświatowej otrzymywanych z Ministerstwa Edukacji Narodowej, zatwierdzanie sprawozdań z wykorzystania dotacji, dokonywanie comiesięcznych obliczeń należnych niepublicznym jednostkom oświaty dotacji) wykonywała Elżbieta Dzierżek zatrudniona na stanowisku dyrektora Biura Obsługi Szkół Samorządowych w Łapach. Określający obowiązki dyrektora regulamin organizacyjny Biura nie odnosi się do przedmiotowego zagadnienia, podobnie jak Statut BOSS – str. 4 protokołu kontroli.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były wynikiem błędnej interpretacji lub nieprzestrzegania przepisów prawnych dotyczących udzielania dotacji jednostkom oświatowym prowadzonym przez podmioty inne niż gmina, a także niewłaściwego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Obowiązki dotyczące m.in. wykonywania budżetu, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową gminy, spoczywają na organie wykonawczym (Burmistrzu) stosownie do postanowień art. 30 ust. 1 i 2 i art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, ze zm.), a także art. 53 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Niektóre obowiązki dotyczące ustalania i rozliczania dotacji dla niepublicznych szkół spoczywały na pracownikach wskazanych w protokole kontroli.

         Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Wystąpienie o zwrot dotacji zawyżonych za 2012 r. dla Katolickiej Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Łapach w kwocie 20.539,01 zł oraz dla Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Daniłowie Dużym w kwocie 7.542,20 zł.

2. Zapewnienie formalnego przypisania obowiązków w zakresie ustalania wysokości dotacji niepublicznym jednostkom oświaty pracownikowi BOSS faktycznie wykonującemu te czynności.

O sposobie wykonania zaleceń proszę powiadomić Regionalna Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

         Dodatkowo informuję o możliwości składania w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa Izby do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

      Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku