Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy Dubicze Cerkiewne

przez inspektorów

Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 18 grudnia 2019 roku (znak: RIO.I.6001-10/19), o treści jak niżej:

                                                                                      Pan

                                                                                      Leon Małaszewski

                                                                                      Wójt Gminy

Dubicze Cerkiewne

           W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Dubicze Cerkiewne za 2018 rok i inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy Dubicze Cerkiewne na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2137) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215), udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

Na podstawie uchwały Nr 9.71.2015 Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie organizacji wspólnej obsługi finansowej i administracyjnej jednostek organizacyjnych Gminy Dubicze Cerkiewne, Urzędowi Gminy powierzono prowadzenie obsługi Zespołu Szkolno-Oświatowego (obecnie Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych). Natomiast w wyniku zawartych w lutym 2017 r. porozumień Urząd Gminy prowadzi także obsługę gminnych instytucji kultury (Gminnej Biblioteki Publicznej i Gminnego Ośrodka Kultury). Okazana podczas kontroli dokumentacja opisująca przyjęte zasady rachunkowości Szkoły oraz Biblioteki została wprowadzona przez kierowników tych jednostek. Polityki rachunkowości GOK w ogóle nie okazano. W związku z tym, że do zadań Urzędu Gminy jako jednostki obsługującej należy prowadzenie rachunkowości jednostek obsługiwanych, Pan Wójt powinien – jako kierownik jednostki obsługującej – wprowadzić dokumentację opisującą przyjęte w jednostkach obsługiwanych zasady rachunkowości, jak to wynika z art. 10c ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506, ze zm.) – str. 2-3 protokołu kontroli.

Badając dokumentację opisującą przyjęte w jednostce zasady rachunkowości, w świetle przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911, ze zm.), stwierdzono, że:

a) według przyjętych regulacji wewnętrznych odpisy aktualizujące należności tworzy się w zależności od okresu zalegania z płatnością. Do 1 roku zalegania z płatnością odpisy aktualizujące nie są dokonywane. Jeżeli okres zalegania z płatnością przekracza 1 rok, ale nie jest dłuższy od 3 lat odpis się tworzy w wysokości 25% wymagalnej zaległości, a dla zaległości wynoszących od 3 do 5 lat w wysokości 35%. Dopiero dla zaległości powyżej 5 lat odpis aktualizujący jest tworzony w pełnej wysokości. Zapisy dotyczące „wiekowania” należności nie powinny pojawić się w regulacjach wewnętrznych, gdyż ustawa o rachunkowości nie przewiduje możliwości dokonywania odpisów z pominięciem przesłanek określonych w treści jej art. 35b. Biorąc pod uwagę, że Urząd Gminy – jako jednostka sektora finansów publicznych – obowiązany jest do prowadzenia terminowych czynności egzekucyjnych wobec przypadających mu należności, stosownie do art. 42 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869,ze zm.), podstawą oceny konieczności dokonania odpisu powinny być wyniki postępowania egzekucyjnego (jego ewentualna bezskuteczność jako wyznacznik sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika), a nie okres zalegania z płatnością. Przedstawione rozwiązanie przewidziano również w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dubiczach Cerkiewnych, wprowadzonej zarządzeniem kierownika GOPS z dnia 29 grudnia 2017 r., co wpływa na brak adekwatności takich zasad dokonywania odpisu względem statusu należności przypadających GOPS od dłużników alimentacyjnych – str. 4-5 i 23-25 protokołu kontroli. Jak wynika z ustaleń kontroli, przedstawione zasady stosowano do ustalania wysokości odpisów i w księgach Urzędu Gminy i w księgach GOPS. Przykład nieprawidłowości wynikających z tego tytułu w księgach GOPS przedstawiono w części wystąpienia poświęconej prawidłowości zapisów księgowych;

b) w zakładowym planie kont dla Urzędu Gminy zostały zamieszczone konta służące do ewidencjonowania operacji, które nie mogą wystąpić w Urzędzie: 137 „Rachunek środków pochodzących ze źródeł zagranicznych”, 228 „Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi” i 870 „Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy” – str. 5 protokołu kontroli;

c) opisy niektórych kont w zakładowym planie kont przewidują rozwiązania występujące wyłącznie w państwowych jednostkach  budżetowych będących dysponentami środków dla jednostek organizacyjnych niższego stopnia lub w samorządowych jednostkach organizacyjnych będących instytucjami pośredniczącymi lub zarządzającymi w zakresie płatności z budżetu środków europejskich. Uwagi w tym zakresie dotyczą kont: 130 „Rachunek bieżący jednostki” (w opisie przewidziano m.in., że ma służyć do ewidencji wpływów środków na realizację wydatków dla dysponentów niższego stopnia), 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” (przewidziano, że ma służyć do ewidencji okresowych wpływów środków na realizację wydatków dla dysponentów niższego stopnia), 224 „Rozliczenie dotacji budżetowych oraz płatności z budżetu środków europejskich” i 810 „Dotacje budżetowe, płatności z budżetu środków europejskich oraz środki z budżetu  na inwestycje” (przewidziano, że mają służyć m.in. do ewidencji rozliczenia płatności z  budżetu środków europejskich). W zakładowym planie kont Urzędu nie występuje konto 101 „Kasa”, w związku z czym opis konta 130 nie powinien przewidywać, że na stronie Ma konta ujmuje się środki pobrane do kasy na realizację wydatków budżetowych – str. 5-6 protokołu kontroli.

Badając zapisy w księgach rachunkowych, w świetle przepisów ustawy o rachunkowości, rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont… oraz przepisów wewnętrznych jednostki, stwierdzono, że:

a) nakłady inwestycyjne poniesione na realizację zadania pn. „Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Dubiczach Cerkiewnych” w łącznej kwocie 1.738.090,20 zł zostały rozliczone jako efekty w postaci zwiększenia wartości budynku stacji uzdatniania wody o 1.136.393,53 zł oraz przyjęcia urządzeń ujętych w kosztorysie  ofertowym w zakresie sieci i instalacji sanitarnych oraz robót elektrycznych, w podziale na środki trwałe (konto 011)  o łącznej wartości 566.986,80 zł i pozostałe środki trwałe (konto 013) o łącznej wartości 34.709,87 zł. Z ustaleń kontroli wynika, ze do wyceny budynku stacji uzdatniania wody poza wartością robót budowlanych w kwocie 335.557,68 zł, przyjęto wartość robót elektrycznych w wysokości 70.622,75 zł oraz wartość robót sanitarnych w kwocie 629.122,91 zł, w której znajdował się m.in. podatek VAT od wartości urządzeń przyjętych odrębnie na stan środków trwałych i pozostałych środków trwałych. Ogółem do wyceny budynku stacji uzdatniania wody przyjęto VAT nieuwzględniony przy wycenie wartości urządzeń w łącznej kwocie 138.390,23 zł. Rozliczenie nakładów inwestycyjnych na efekty inwestycyjne powinno uwzględniać zasady określone w uchwale Nr 4/2017 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 11 „Środki trwałe” (Komunikat Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia Krajowego Standardu Rachunkowości Nr 11 „Środki trwałe” – Dz. U. Min. RiF. z 2017 r. poz. 105), z której wynika m.in., że na potrzeby ewidencji środków trwałych uznaje się, że odrębnymi obiektami inwentarzowymi są: sieć kanalizacyjna (rury), pompy zamontowane w przepompowni oraz budynek przepompowni. Podobnie, oddzielne obiekty inwentarzowe stanowią: sieci energetyczne (słupy i druty), budynek transformatorowni i transformatory (przykład do 5.14 KSR), co w odniesieniu do stacji uzdatniania wody pozwala na przyjęcie, że odrębnymi obiektami wchodzącymi w jej skład są instalacje wodociągowe i elektryczne, maszyny i urządzenia do przetaczania wody i uzdatniania wody oraz budynek stacji uzdatniania wody. W danym przypadku  zastosowany przez jednostkę podział można więc uznać za akceptowalny. Natomiast za nieprawidłowy należy uznać sposób wyceny poszczególnych urządzeń potraktowanych jako odrębne środki trwałe, polegający na przyjęciu ich wartości początkowej w cenie nabycia pomniejszonej o VAT niepodlegający odliczeniu (zakup niezwiązany ze sprzedażą opodatkowaną), przy jednoczesnym zwiększeniu wartości budynku stacji uzdatniania o VAT stanowiący element ceny nabycia urządzeń stanowiących odrębny obiekt inwentarzowy – art. 28 ust. 1 pkt 1 i ust. 8 pkt 1 ustawy o rachunkowości – str. 7-8 i 11-12 protokołu kontroli;

b) z analizy zapisów związanych z zakupem pozostałych środków trwałych o łącznej wartości 78.959,18 zł wynika, że faktura zakupu nie stanowiła podstawy ich przyjęcia na stan zapisem Wn 013 „Pozostałe środki trwałe” – Ma 201 „Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami”, lecz podstawę zaksięgowania ich wartości w ciężar kosztów zapisem Wn 401 „Zużycie materiałów i energii” – Ma 201. Ujęcie na koncie 013 pozostałych środków trwałych było każdorazowo dokonywane w korespondencji z kontem 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych…”, co jest niezgodne z zasadami funkcjonowania tego konta zamieszczonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia, przewidującymi księgowanie umorzenia w korespondencji z kontem 401 – str. 9 protokołu kontroli;

c) pod datą 2 lutego 2018 r. na stronie Wn konta 013 ujęto zakup 9 par nart biegowych o wartości 3.937,05 zł a na stronie Ma ich przekazanie dla Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych, zapisem Wn 072 – Ma 013. W danym przypadku nie nastąpiło przekazanie zakupionych składników majątkowych do użytkowania w Urzędzie Gminy i z tego względu nie należało dokonywać ich jednorazowego umorzenia w księgach Urzędu. Właściwy sposób księgowania tej operacji zamieszczono na str. 10 protokołu kontroli. Z zapisów na koncie 013 wynika, że w 2018 r. zakupiono również sprzęt przeciwpożarowy o łącznej wartości 43.073,01 zł, który został przyjęty na stan Urzędu Gminy i umorzony a następnie przekazany w formie darowizny dla poszczególnych jednostek OSP. Na sprzęt składały się m.in. (z podaniem wartości): automatyczny defibrylator zewnętrzny – 4.900 zł, 2 latarki akumulatorowe – 1.650 zł, przenośny zestaw oświetleniowy – 3.166,67 zł zbijak do szyb – 100 zł, nóż do pasów bezpieczeństwa – 123 zł, parawan do osłony miejsc wypadków i zasłaniania ofiar – 1.200 zł, nosze typu deska BOX – 1.100 zł, szyny – 450 zł. Uzasadnia to analogiczne uwagi co do umarzania w księgach Urzędu pozostałych środków trwałych, jak w przypadku przekazania Szkole nart.

Ponadto odnosząc się do umorzenia w księgach Urzędu nart oraz sprzętu pożarniczego należy wskazać, że umorzeniem objęto w efekcie pojedyncze środki trwałe o wartości początkowej poniżej 1.000 zł, które według przepisów wewnętrznych powinny być obejmowane wyłącznie ewidencją ilościową, a zatem ich zakup również ze względu na samą wartość nie powinien znajdować odzwierciedlenia na kontach 013 i 072. W zakresie jednorazowego umarzania składników aktywów trwałych przyjęto bowiem w dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości m.in., że jednorazowo poprzez spisanie w koszty w miesiącu przyjęcia do używania umarza się pozostałe środki trwałe inne niż meble, sprzęt RTV, rzutniki i aparatura nagłaśniająca, o wartości nie mniejszej niż 10% i nie więcej niż 100% kwoty ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych. Przyjęta regulacja oznacza, że na podstawie § 7 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia składniki o wartości poniżej 1.000 zł, nie powinny być ujmowane na koncie 013 i jednorazowo umarzane – str. 5 i 10 protokołu kontroli;

d) zapisem Wn 310 „Materiały” – Ma 800 „Fundusz jednostki” zaksięgowano wartość pozyskanego nieodpłatnie torfu kwaśnego o wartości 32.214 zł  (1.534 m³ w cenie 21 zł/m³); prawidłowo należało zastosować zapis Wn 310 – Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne” – str. 15 protokołu kontroli;

e) bezpodstawnie ujęto pod datą 31 grudnia 2018 r. zapisem Wn 224-7 „Rozrachunki budżetu” – Ma 901-1  „Dochody budżetu” odsetki od lokaty terminowej w BGK w wysokości podanej przez bank w potwierdzeniu stanu środków na lokacie na dzień 31 grudnia 2018 r. w wysokości 754,52 zł. Jak wynika z ustaleń kontroli, odsetki te nie zostały skapitalizowane na rachunku bankowym na dzień 31 grudnia 2018 r., zatem nie było podstaw do ujmowania ich w księgach, w szczególności zaś jako realizacji dochodu budżetu, z uwagi na brak kasowej realizacji tych odsetek. Wbrew zasadzie kasowego ustalania wyniku budżetu, wyrażonej w art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.) i § 5 rozporządzenia, zawyżono wynik wykonania budżetu za 2018 r. o 754,52 zł – str. 21 protokołu kontroli;

f) saldo Wn konta 870 „Podatki i obowiązkowe rozliczenia z budżetem obciążające wynik finansowy” w wysokości 4.917,06 zł, nie zostało w końcu 2018 r. przeniesione na stronę Wn konta 860 „Wynik finansowy” w księgach obsługiwanej przez Urząd Gminy Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych; naruszono tym samym zasady funkcjonowania konta 870 określone załącznikiem nr 3 do rozporządzenia – str. 25 protokołu kontroli;

g) stan środków na rachunku bankowym Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych wynosił na początku 2018 r. 25.833,20 zł, a na koniec roku 21.628,18 zł. Należności Funduszu  z tytułu  udzielonych pożyczek na początek i koniec 2018 r. wynosiły odpowiednio 3.370,80 zł i 5.854,02 zł. Suma aktywów na początku roku wynosiła 29.204 zł i była wyższa o 770 zł od stanu funduszu wynoszącego na początku roku 28.434 zł (saldo Ma konta 851 „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”). Na koniec roku suma aktywów była z kolei o 1.125 zł wyższa od stanu Fundusz – str. 31-32 protokołu kontroli;

h) w księgach rachunkowych kontrolowanej jednostki na dzień 31 grudnia 2018 r. nie została wykazana należność od urzędu skarbowego z tytułu centralnego rozliczenia podatku VAT, wynikająca z deklaracji VAT-7 gminy za grudzień 2018 r. w kwocie 11.630 zł; zgodnie z deklaracją ustalona kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym podlegała przeniesieniu na następny okres rozliczeniowy. Należność ta powinna wynikać z konta 225 „Rozrachunki z budżetami”, natomiast konto 225-2 wykazywało saldo dwustronne – Wn 13.853,43 zł i Ma 2.031,76 zł (per saldo 11.821,67 zł); z ustaleń kontroli wynika, że kwoty te dotyczyły podatku naliczonego (saldo należności) i podatku należnego (saldo zobowiązań), zamiast obrazować wyłącznie stan rozliczeń gminy wynikający z deklaracji VAT-7; zaniechanie ustalenia salda rozliczeń z urzędem skarbowym skutkowało zawyżeniem należności i zobowiązań Urzędu w bilansie, w szczególności o równowartość podatku należnego ujętego po stronie Ma konta 225 – str. 23, 33 i 35 protokołu kontroli;

i) na podstawie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej GOPS za 2018 r. ustalono, że należności wymagalne od 11 dłużników alimentacyjnych z tytułu zaliczki alimentacyjnej, funduszu alimentacyjnego i odsetek za zwłokę według stanu na koniec roku wynosiły łącznie 322.974,64 zł (w tym odsetki 68.456,93 zł), zaś odpisy aktualizujące te zaległości jedynie 148.704,20 zł (46,04%). Wyegzekwowano w 2018 r. należności w łącznej kwocie 13.176,38 zł, przy czym podobnie jak w 2017 r. nie wyegzekwowano żadnych wpłat z tytułu zaliczki alimentacyjnej. Stosowane w GOPS zasady dokonywania odpisów aktualizujących należności ilustruje w szczególności stan należności wymagalnych od dłużników oznaczonych numerami 227, 229 i 259, których łączne zadłużenie według stanu na koniec 2016 r. wynosiło 85.761,83 zł, na koniec 2017 r. – 85.761,83 zł i na koniec 2018 r. – 89.305,06 zł, a odpisy na koncie 290 „Odpisy aktualizujące należności” na koniec tych lat odpowiednio: 0 zł, 69.886,45 zł (81,49%) i 79.111,82 zł (88,59% zaległości). Od wymienionych dłużników w latach 2016-2018 nie wyegzekwowano żadnych wpłat, w związku z czym całość zaległości powinna być objęta odpisem aktualizującym. Z kolei od dłużnika nr 726, od którego zaległości powstałe w latach 2016-2018 wynoszą według stanu na koniec 2017 r. 8.924,50 zł a na koniec 2018 r. 14.225,30 zł, i od którego w tym okresie nie wyegzekwowano żadnej wpłaty, odpis aktualizujący na koniec 2017 r. wynosił 632,79 zł (7,09% zaległości), a na koniec 2018 r. 2.231,13 zł (15,68%). Przed 2017 r. odpisy aktualizujące należności od dłużników alimentacyjnych w ogóle nie były dokonywane. Przedstawiony stan odpisów aktualizujących należności jest pochodną przyjęcia przepisami wewnętrznymi przedstawionych wyżej zasad dokonywania odpisów opartych o czas zalegania z płatnością – str. 23-25 protokołu kontroli.

W wyniku kontroli prawidłowości sporządzenia sprawozdawczości na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 1393, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773) oraz sprawozdawczości finansowej określonej rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont… stwierdzono, że:

a) w sprawozdaniu Rb-27S za 2018 r. zaniżono dochody otrzymane o kwotę 407 zł, ponieważ – jak wynika z ustaleń zawartych na str. 17 protokołu kontroli – przy obliczeniu ich wysokości bezpodstawnie uwzględniono saldo Ma konta 224-3 „Rozrachunki z PUW z tytułu funduszu alimentacyjnego (FA)” wykazane na początek 2018 r., oznaczające wysokość zrealizowanych w 2017 r. dochodów z zadań zleconych w części należnej budżetowi państwa, przekazanych do PUW w styczniu 2018 r.; zgodnie z zasadami sporządzania sprawozdania Rb-27S zawartymi w załączniku nr 36 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, operacje dotyczące rozliczenia z PUW dochodów z zadań zleconych nie mogą mieć wpływu na kwotę dochodów dotrzymanych wykazywaną w sprawozdaniu Rb-27S,

b) w jednostkowym własnym sprawozdaniu Rb-N za 2018 r. pozostałe należności zostały wykazane z podziałem na należności z tytułu dostaw towarów i usług (poz. N5.1) – 18.742,82 zł i z pozostałych tytułów (poz. N5.3) – 33.340,81 zł. Analiza prawidłowości tego podziału wykazała, że w poz. N5.1 nie zostały ujęte należności od jednostek budżetowych gminy z tytułu dochodów sklasyfikowanych w rozdziale 90001 „Gospodarka ściekowa i ochrona wód”, par. 0830 „Wpływy z usług” w kwocie 940,21 zł, które zostały błędnie wykazane w poz. N5.3; zasady sporządzania sprawozdania Rb-N wynikają z załącznika nr 9 do rozporządzenia w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych – str. 19-20 protokołu kontroli;

c) długoterminowe należności budżetowe zostały wykazane w jednostkowym bilansie Urzędu Gminy na 31 grudnia 2018 r. w wysokości wynikającej z salda Wn konta 226 „Długoterminowe należności budżetowe”, bez podziału na należności krótkoterminowe wymagalne w 2019 r. – 8.100 zł i należności długoterminowe, których termin wymagalności wynosił ponad 12 miesięcy – 24.300 zł – str. 22 protokołu kontroli. Pozostawanie na koncie 226 na koniec 2018 r. należności podlegających opłaceniu w 2019 r. i wykazaniu jako krótkoterminowe świadczy o niezastosowaniu obowiązującego od 2018 r. zmienionego opisu funkcjonowania konta 226, z którego wynika, że zasady ewidencyjnego zaliczania należności do długoterminowych w jednostkach budżetowych są takie same jak wynikające z art. 3 ust. 1 pkt 18 lit. c) ustawy o rachunkowości, tj. krótkoterminowy charakter posiadają należności, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Kwota 8.100 zł powinna zatem na koniec 2018 r. wynikać z konta 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”;

d) w bilansie Urzędu na koniec roku nie zostały wykazane należności z tytułu dostaw i usług, mimo iż według sprawozdania Rb-27S same należności z tytułu opłat za zbiorowe odprowadzanie ścieków wynosiły 18.170,44 zł, zaś według sprawozdania Rb-N za 2018 r. należności  z tytułu dostaw i usług wynosiły 19.991,03 zł. Należności z wymienionego tytułu zostały wykazane w bilansie jako pozostałe należności – str. 23 protokołu kontroli;

e) w jednostkowym rachunku zysków i strat Urzędu Gminy sporządzonym na dzień 31 grudnia 2018 r. w części A sprawozdania nie wykazano przychodów netto ze sprzedaży towarów i materiałów (poz. A.IV) zrealizowanych w 2018 r. w łącznej kwocie 1.209,92 zł i zaksięgowanych na koncie 760; zostały one wykazane w rachunku zysków i strat jako pozostałe przychody operacyjne. W kosztach działalności operacyjnej nie została wykazana wartość sprzedanych towarów i materiałów (poz. B.VIII) ujętych na koncie 761 „Pozostałe koszty operacyjne” w łącznej kwocie 878,02 zł – kwota ta została wykazana w poz. E. „Pozostałe koszty operacyjne” – str. 25-27 protokołu kontroli;

f) w jednostkowym zestawieniu zmian w funduszu GOPS za 2018 r.  wynik finansowy netto za rok bieżący (+, -) (poz. III) według stanu na koniec roku poprzedniego został wykazany w wysokości zerowej, zamiast w kwocie minus 1.574.442,37 zł. Prawidłowo według stanu na koniec roku poprzedniego w poz. III i w poz. III.2. „Strata netto (-)” należało wykazać kwotę minus 1.679.046,79 zł, w związku z czym kwota w poz. IV. „Fundusz (II+, -III)” wyniosłaby 44.788,18 zł (jest 1.723.834,97 zł) – str. 29 protokołu kontroli;

g) w jednostkowym zestawieniu zmian w funduszu Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych za 2018 r. wynik finansowy netto za rok bieżący (+, -) (poz. III) według stanu na koniec roku poprzedniego został wykazany w wysokości pozostałości środków na rachunku dochodów zwróconych na rachunek budżetu gminy (poz. III.3) wynoszącej 6.848,39 zł. Prawidłowo, według stanu na koniec roku poprzedniego w poz. III.2. „Strata netto (-)” należało wykazać kwotę minus 1.679.046,79 zł, w poz. III.3 – minus  6.848,39 zł a w poz. III – kwotę  minus  1.685.895,66 zł, w związku z czym kwota w poz. IV. „Fundusz (II+, -III)” wyniosłaby 1.826.486,27 zł (jest 3.519.229,84 zł) – str. 29 protokołu kontroli.

Z ustaleń zawartych na str. 115 protokołu kontroli wynika, że należy dostosować brzmienie uchwały Nr XXXVII/169/10 Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 28 września 2010 r. w sprawie określenia jednostek  budżetowych, prowadzących działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, które gromadzą dochody określone w uchwale na wydzielonym rachunku, źródeł tych dochodów i ich przeznaczenia… do aktualnego – powstałego po reformie oświatowej – stanu w zakresie nazwy szkoły wymienionej w tej uchwale jako uprawniona do gromadzenia dochodów na wydzielonym rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Uchwała wymienia nadal Zespół Szkół w Dubiczach Cerkiewnych, podczas gdy aktualnie funkcjonuje Szkoła Podstawowa w Dubiczach Cerkiewnych. Ponadto uchwała powołuje się w tytule na ustawę o systemie oświaty, podczas gdy działalność oświatowa regulowana jest obecnie przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148), co wynika też wprost z art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Stwierdzono, że wbrew postanowieniom art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1182, ze zm.) Rada Gminy nie uchwaliła do czasu kontroli wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Poprzedni wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy został przyjęty uchwałą Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 29 czerwca 2014 r. i obowiązywał w latach 2014-2018 – str. 42 protokołu kontroli. Ponadto wbrew wymogowi z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie prawa lokatorów… nie zostały uchwalone przez Radę Gminy zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Szczegółowość zasad wynajmowania lokali określa art. 21 ust. 3 ustawy – str. 50 protokołu kontroli.

W wyniku kontroli procedury sprzedaży nieruchomości w Tofiłowcach oraz lokali mieszkalnych w Dubiczach Cerkiewnych stwierdzono, że w zawiadomieniach przesłanych nabywcom o terminie i miejscu podpisania umów sprzedaży nie były zawarte informacje o uprawnieniu organizatora przetargu wynikającym art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami  (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204, ze zm.) dotyczącym zatrzymania wadium w przypadku nieusprawiedliwionego nieprzystąpienia nabywcy do zawarcia umowy. Z ustaleń kontroli wynika, że informację tego rodzaju zamieszczano w treści protokołów z przeprowadzonych przetargów – str. 43-45 protokołu kontroli.

Kontrola dochodów z najmu i dzierżawy nieruchomości wykazała, że jednemu z dzierżawców ustalono odsetki za przekroczenie terminu płatności czynszu w nieprawidłowej wysokości. Odsetki od rat czynszu za 2017 r. opłaconych z uchybieniem terminu płatności obliczone na podstawie art. 481 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, ze zm.) winny wynosić 900,64 zł, zaś kontrolowana jednostka naliczyła i pobrała kwotę 1.009,71 zł tj. o 109,07 zł za dużo. Temu samemu dzierżawcy zaniechano natomiast naliczenia odsetek za nieterminowe wpłaty czynszu w 2018 r. Zgodnie z umową dzierżawy czynsz należało opłacać w dwóch ratach, do 15 marca i 15 września. W 2018 r. czynsz opłacono 21 czerwca i 10 października 2018 r. Nienaliczona kwota odsetek wynosiła 154,85 zł. Zaniechanie naliczenia należnych odsetek jest sprzeczne z art. 42 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.) zobowiązującym jednostki sektora finansów publicznych do ustalania przypadających im należności, w tym cywilnoprawnych. Do ujęcia należnych odsetek w księgach na koniec każdego kwartału zobowiązuje § 11 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont… Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi – str. 46-47 protokołu kontroli. Per saldo zaniżono należne gminie odsetki o 45,78 zł.

W wyniku analizy dochodów z najmu lokalu użytkowego na prowadzenie apteki stwierdzono, że nie zaniechano waloryzacji czynszu wbrew postanowieniom aneksu do umowy zawartego 24 czerwca 2008 r., z którego wynika, że „wysokość stawki czynszu (…) będzie przez Wynajmującego waloryzowana co roku o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za rok ubiegły”. Stawka czynszu od 2013 r. nie uległa zmianie i wynosi 6,55 zł/m². Wskaźniki waloryzacji w latach 2014-2018 wynosiły: 2014 – 100%, 2015 – 99,1%, 2016 – 99,4%, 2017 – 102%, 2018 – 101,6% – str. 47-48 protokołu kontroli.

Badanie zagadnień związanych z dochodami z tytułu wytwarzania i dostarczania przez gminę energii cieplnej do lokali wykazało, że gmina posiada kotłownię, w której wytwarza ciepło niezbędne do ogrzewania 3 budynków: Urzędu Gminy, GOK i budynku „ośrodka zdrowia”, w którym umiejscowiona jest kotłownia. Obciążenia dla najemców lokali użytkowych i mieszkalnych w budynku „ośrodka zdrowia” z tytułu dostaw ciepła ustalane są według różnych stawek za 1 m² ogrzewanej powierzchni: dla lokalu użytkowego wynajmowanego przez Samodzielny Publiczny ZOZ w Hajnówce ustalono stawkę 5,38 zł/m² (wprowadzona aneksem do umowy z 30 lipca 2012 r.), stawkę 3,60 zł/m² ustalono dla lokalu użytkowego wynajmowanego stomatologowi (wprowadzona 9 lutego 2016 r.) oraz dla najemcy lokalu mieszkalnego (wprowadzona 28 stycznia 2016 r.). Z wyjaśnienia Pana Wójta wynika, że w 2016 roku dokonano kalkulacji za ogrzewanie, w związku ze zmianą systemu ogrzewania i zmianą pieca (z oleju opałowego na ekogroszek) w kotłowni znajdującej się w budynku Gminnego Ośrodka Zdrowia, w wyniku której wyszło, że nowa stawka za ogrzewanie wynosi 3,60 zł/m². Nowe stawki zastosowano na wniosek zainteresowanych najemców lokali (zarówno użytkowych jak i mieszkalnych). Z okazanej w trakcie kontroli kalkulacji kosztów za okres od października 2015 r. do września 2016 r. wynika, że stawka z uwzględnieniem poniesionych faktycznie kosztów wynosiła 3,60 zł/m². Za okres od października 2016 r. do września 2017 r. nie okazano kalkulacji kosztów ogrzewania. W trakcie kontroli Skarbnik Gminy sporządziła kalkulację kosztów ogrzewania za okres od października 2017 r. do września 2018 r. Rzeczywista stawka za ten okres, wynikająca z poniesionych kosztów, wyniosła 3,94 zł/m². Wynika stąd, że najemca lokalu mieszkalnego oraz stomatolog wynajmujący lokal użytkowy wnosili w tym okresie opłaty za ogrzewanie niepokrywające kosztów ponoszonych przez gminę. Łącznie podmioty te nie pokryły za wskazany okres kosztów ogrzewania w wysokości odpowiednio 195,84 zł i 105,75 zł.

W odniesieniu do najmu lokalu mieszkalnego należy wskazać, że stosowana praktyka pobierania od najemcy raz ustalonej stawki za ogrzewanie, niepodlegającej późniejszemu rozliczeniu do faktycznie ponoszonych kosztów, jest niezgodna z art. 9 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów…, który stanowi, że wysokość opłat niezależnych od właściciela powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie przez odbiorców kosztów wytworzenia energii cieplnej. Brak bieżącej kalkulacji kosztów wytworzenia ciepła uniemożliwia zweryfikowanie prawidłowości wnoszonych przez najemców opłat. W świetle przywołanego przepisu ustawy opłaty te nie mogą być ustalone na poziomie niższym od faktycznych kosztów wytworzenia ciepła, jak również nie mogą obciążać najemców lokali mieszkalnych ponad faktycznie poniesione przez gminę koszty. Wynik rozliczenia powinien skutkować ustaleniem dopłat lub nadpłat najemców.

Przywołana wyżej regulacja ustawowa nie ma zastosowania do najmu lokali użytkowych. Wysokość opłat za ogrzewanie podlega ustaleniu między kontrahentami w umowie. Należy jednakże wskazać, że w zakresie zadań gminy nie mieści się ponoszenie kosztów funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Sytuacja taka wystąpiła zaś w przypadku najmu lokalu użytkowego dla stomatologa, gdzie pobierana opłata za ogrzewanie nie pokrywała kosztów poniesionych przez gminę w okresie od października 2017 r. do września 2018 r. W przypadku najmu lokalu dla SP ZOZ należy zaś wskazać, że stosowane w praktyce zróżnicowanie stawki za ogrzewanie względem innych najemców nie wydaje się mieć racjonalnego uzasadnienia. Podmiot ten opłacił w okresie od października 2017 r. do września 2018 r. koszty ogrzewania wyższe o 1.477,27 zł od poniesionych faktycznie przez gminę, natomiast za okres od października 2015 r. do września 2016 r. o 1.826,07 zł – str. 48-51 protokołu kontroli.

Kontrola wykazała, że corocznie waloryzowano czynsz za lokale mieszkalne bez zmiany stawki bazowej obowiązującej na terenie gminy na podstawie zarządzenia Nr 67/2008 Wójta Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 27 maja 2008 r. w sprawie ustalenia wysokości stawek czynszu za najem lokali mieszkalnych stanowiących mieszkaniowy zasób gminy. Należy wskazać, że warunkiem podwyższenia czynszu dla najemców lokali mieszkalnych powinno być każdorazowo dokonanie zmiany – w drodze zarządzenia – stawki obowiązującej na terenie gminy a następnie dokonanie wypowiedzenia najemcom dotychczasowych stawek wynikających z umów, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie praw lokatorów…, w szczególności art. 8a ust. 1-3. Stwierdzono, że od 2008 r. nie były podejmowane zarządzenia podnoszące formalnie stawkę czynszu obowiązującą na terenie gminy o wskaźnik inflacji. Pomimo braku stosownych zarządzeń podwyższających stawkę czynszu, dokonywano corocznych waloryzacji czynszu poprzez zmiany w umowach. Tym samym zawyżono – względem obowiązującej w gminie stawki – czynsz pobrany w okresie od marca 2015 r. do sierpnia 2019 r. od najemców 4 sprawdzonych lokali opisanych na str. 50-53 protokołu kontroli na kwotę łączną 1.309,45 zł.

Kontrola prawidłowości ustalania należności wynikających z najmu lokali użytkowych wykazała, że w przypadku Banku Spółdzielczego w Hajnówce w okresie październik-grudzień 2018 r. stosowano stawkę za odprowadzenie ścieków w wysokości mniejszej od obowiązującej na terenie gminy, zaniżając należności o kwotę 13,80 zł. Korekty faktur na łączną kwotę zaniżenia wystawiono w trakcie kontroli – str. 50 protokołu kontroli.

W toku kontroli dochodów budżetu gminy badaniu poddano dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, ze zm.), jest Pan Wójt. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych, co doprowadziło do następujących ustaleń.

W wyniku przeprowadzonej kontroli realizacji dochodów z tytułu podatku rolnego od osób prawnych stwierdzono, iż w przypadku podatnika opisanego na str. 55 protokołu kontroli nie można było przeprowadzić weryfikacji poprawności złożonej przez niego deklaracji podatkowej. Powodem tej sytuacji było to, że kontrolującemu udostępniono dane geodezyjne z 2019 r., które różniły się znacząco od danych z 2018 r., za który składana była deklaracja. Ponadto podatnik nie obliczył podstawy opodatkowania (hektarów przeliczeniowych), prezentując w deklaracji tylko wartość podatku. Z kolei opis na str. 56 protokołu kontroli wskazuje sytuację, gdy podatnik będący zarządcą gruntów Skarbu Państwa w załączonej dokumentacji do deklaracji podatkowej dotyczącej działek oddanych w dzierżawę nie podał powierzchni wydzierżawionych użytków. Utrudnia to stwierdzenie czy złożona deklaracja jest poprawna. W zakresie dochodów z tytułu podatku leśnego od osób prawnych stwierdzono jednostkową nieprawidłowość wskazaną na str. 57 protokołu kontroli, która dotyczyła podatnika nie ujawniającego do opodatkowania lasów o powierzchni 0,79 ha.

Kontrolą została objęta również  realizacja dochodów z tytułu podatku od nieruchomości od osób prawnych. W jej wyniku ustalono następujące nieprawidłowości opisane na str. 61 protokołu kontroli:

a) przypadek podatnika, który zadeklarował do opodatkowania budynki jako związane z działalnością gospodarczą o pow. 803,70 m²; w czasie kontroli stwierdzono za pomocą pomiarów wykonanych przy użyciu internetowej aplikacji geoportal, iż po obmiarze zewnętrznym powierzchnia ta wynosi około 930 m², niezbędne jest zatem podjęcie kontroli mającej na celu ustalenie czy podatnik ujawnił prawidłową powierzchnię budynku;

b) podatnicy będący spółkami kolejowymi nie ujawnili w sumie 3.000 m² gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków symbolem „Tk”; ze względu na nieprecyzyjne zapisy w ewidencji gruntów i budynków nie można było ustalić w czasie kontroli, która ze spółek powinna zadeklarować te grunty;

c) podatnik będący jednostką organizacyjną gminy zadeklarował do opodatkowania 5,6 ha gruntów jako sztuczny zbiornik wodny, tymczasem w ewidencji gruntów i budynków powierzchnia ta nie jest sklasyfikowana jako wody stojące lub zbiornik wodny; ponadto ustalono, iż identyczny przedmiot opodatkowania zadeklarowała gmina, przez co został on opodatkowany podwójnie;

d) na podstawie danych uzyskanych za pomocą aplikacji internetowej geoportal ustalono, iż na gruntach będących własnością rolniczej spółdzielni produkcyjnej prawdopodobnie znajduje się budynek (budynki) o przeznaczeniu biurowym, czego podatnik nie ujawnił do opodatkowania w złożonej deklaracji.

Opis na str. 61-62 protokołu kontroli, ilustruje efekty kontroli, którą objęto również deklarację podatkową na podatek od nieruchomości złożoną przez kontrolowaną jednostkę. W jej wyniku ustalono, iż zadeklarowana jako zwolniona uchwałą Rady Gminy Dubicze Cerkiewne powierzchnia gruntów pozostałych wynosząca 110.988 m², o wartości podatku w kwocie 53.274,24 zł, stanowi drogi gminne wewnętrzne będące własnością gminy Dubicze Cerkiewne, a tym samym zwolnione na mocy art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170, ze zm.). Ustalono również, iż kontrolowana gmina posiada budowle sieci wodociągowych, które zostały przekazane na mocy umowy użyczenia podmiotowi zewnętrznemu działającemu w formie spółki z o.o. Budowle te o łącznej wartości 2 326 086,87 zł nie zostały zadeklarowane do opodatkowania ani przez dzierżący je podmiot, ani również przez gminę Dubicze Cerkiewne. Kwota nie zadeklarowanego podatku wynosi 46.521,74 zł. W czasie kontroli organ podatkowy nie określił, który z podmiotów powinien zadeklarować należny podatek. Ustalono również, że kontrolowana jednostka nie zadeklarowała do opodatkowania gruntów, które objęła we władanie na zasadach posiadania samoistnego w obrębie 9 – działka nr 33 o powierzchni 0,05530 ha, sklasyfikowana jako „Bz” oraz działka nr 34 o powierzchni 0,2227 ha, sklasyfikowana jako „K” – łączna powierzchnia 0,2757 ha generująca podatek o wartości 1.323,36 zł.

Badaniu poddano prawidłowość realizacji dochodów podatkowych gminy z tytułu podatków rolnego, leśnego oraz od nieruchomości w grupie podatników będących osobami fizycznymi. W jego wyniku ustalono nieprawidłowości opisane na str. 65-66 protokołu kontroli, naruszające przepisy prawa podatkowego poprzez:

- wadliwe ustalenie podstaw opodatkowania, skutkujące zaniżeniem lub zawyżeniem kwoty podatku,

- wadliwym opodatkowaniem podatkiem rolnym gruntów rolnych nie spełniających normy obszarowej gospodarstwa rolnego,

- nieustalenie wieku drzewostanu skutkujące niewłaściwym stosowaniem zwolnienia z opodatkowania podatkiem leśnym,

- błędnym stosowaniu przepisów o łącznym zobowiązaniu pieniężnym, skutkującym wydaniem dwóch decyzji wymiarowych zamiast jednej.

Ustaleń dokonano także w poddanym badaniu obszarze windykacji zaległości podatkowych. Stwierdzono przypadki podejmowania czynności windykacyjnych z opóźnieniem – str. 68-70 protokołu kontroli. Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1438, ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1483) nakładają na wierzyciela obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (art. 6 ust. 1 ustawy), przy czym niezwłocznie ma to nastąpić poprzez wydanie upomnienia w przypadku gdy łączna wysokość należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnych przekroczy wartość dziesięciokrotności kosztów upomnienia (§ 7 rozporządzenia). Natomiast § 9 określa obwiązki wierzyciela w przypadkach, w których egzekucja administracyjna może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia. W takich przypadkach wystawienie tytułu wykonawczego powinno nastąpić:

a) niezwłocznie, w szczególności, jeżeli:

- łączna wysokość należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnych przekroczy dziesięciokrotność kosztów upomnienia i nie zostały podjęte działania informacyjne,

- z podjętych działań informacyjnych w sprawie wynika, że obowiązek nie zostanie dobrowolnie wykonany;

b) nie później niż po upływie 21 dni od dnia, w którym po raz pierwszy podjęto działania informacyjne, jeżeli z tych działań wynika, że obowiązek zostanie dobrowolnie wykonany.

Nieprawidłowości stwierdzono również w zakresie realizacji należności z tytułu opłaty targowej. Rada Gminy Dubicze Cerkiewne Uchwałą Nr 8.56.2015 z dnia 23 listopada 2015 r. w sprawie ustalenia dziennej stawki opłaty targowej na terenie gminy Dubicze Cerkiewne wprowadziła stawkę opłaty targowej w wysokości 250 zł od każdego stoiska. Treść § 4 ust. 2 uchwały ustanawia wynagrodzenie z tytułu inkasa opłaty targowej w wysokości 2% od wpływów należnych gminie. W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, iż w latach 2016-2019 nie wypłacono inkasentom wynagrodzenia za pobraną opłatę targową na łączną kwotę 410 zł – str. 70 protokołu kontroli.

Przedmiotem kontroli były także zagadnienia dotyczące prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku od środków transportowych. Na podstawie wykazu ze Starostwa Powiatowego w Hajnówce stwierdzono, iż w dniu 14 lutego 2018 r. został czasowo wycofany z ruchu autobus będący własnością Urzędu Gminy Dubicze Cerkiewne, a kontrolowana jednostka nie zadeklarowała tego pojazdu za miesiące styczeń-luty 2018 r. (niezadeklarowana kwota podatku wynosi 400,62 zł). Według informacji uzyskanych w trakcie kontroli pojazd został sprzedany w sierpniu 2018 r. – str. 71 protokołu kontroli.

W zakresie przyznawania ulg ustawowych w podatku rolnym z tytułu nabycia gruntów na powiększenie lub utworzenie nowego gospodarstwa rolnego dokonane ustalenia zaprezentowano na str. 72 protokołu kontroli. Wskazany tam podatnik ubiegał się o przyznanie zwolnienia oraz ulg z tytułu nabycia aktem notarialnym dwóch działek użytków rolnych. Kontrolowany organ podatkowy przyznał zwolnienie oraz ulgę tylko za jedną działkę, natomiast druga nie została objęta zwolnieniem bez podania przyczyn.

Poddanie kontroli zagadnień z zakresu rachunkowości podatków i opłat lokalnych pozwoliło ustalić jednostkowy przypadek, opisany na str. 75 protokołu kontroli, błędnego zaksięgowania daty dokonania operacji przelewu bankowego. Czynności zapłaty należności podatkowej za raty III i IV dokonano w dniu 12 czerwca 2018 r. natomiast zaksięgowana data operacji finansowej to 13 czerwca 2018 r.

Objęcie kontrolą wynagrodzeń należnych inkasentom podatków lokalnych pozwoliło ustalić, że ich kwoty brutto wyliczano niezgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej. Przepis ten nakazuje, aby podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrąglać do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych, czego kontrolowany podmiot nie stosował – str. 76 protokołu kontroli.

Nieprawidłowości stwierdzono również w rocznym sprawozdaniu Rb-PDP sporządzonym za 2018 r. W pozycji A7 „Podatek od środków transportowych”, w kolumnie 3 „skutki obniżenia górnych stawek podatków za okres sprawozdawczy” nie wykazano kwoty 38,61 zł. Natomiast w kolumnie 4 zaprezentowano kwotę 1.633 zł, jako skutek finansowy zastosowania zwolnienia wynikającego z uchwały Rady Gminy. Ponieważ w czasie trwania kontroli nie okazano kontrolującemu uchwały zwalniającej w podatku od środków transportowych należy stwierdzić, iż w tym punkcie skutki zostały zawyżone o powyższą kwotę. Z kolei w pozycji A5 „podatek od nieruchomości”, w kolumnie 4 „skutki udzielenia ulg i zwolnień obliczone za okres sprawozdawczy (bez ulg i zwolnień ustawowych)” wykazano kwotę 53.274,24 zł, jako skutek zastosowania zwolnienia wynikającego z uchwały Rady Gminy. Tymczasem faktycznie jest to wartość podatku za grunty będące własnością kontrolowanej jednostki sklasyfikowane symbolem „dr”, zwolnione na mocy art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – str. 76-77 protokołu kontroli.

W zakresie prawidłowości stosowania postanowień rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1053, ze zm.) stwierdzono, że:

a) wydatki z tytułu zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużytego do produkcji rolnej w łącznej kwocie 233.731,88 zł,  zostały sklasyfikowane w 2018 r. w dwóch różnych paragrafach: 3030 „Różne wydatki na rzecz osób fizycznych” na kwotę 205.468,92 zł (zwroty dla osób fizycznych) i 443 „Różne opłaty i składki” – 28.262,96 zł (zwroty dla osób prawnych). Rozróżnienie takie nie ma uzasadnienia w świetle zasad stosowania klasyfikacji budżetowej. Z ustaleń kontroli wynika, że analogiczne zasady stosowano też w latach wcześniejszych oraz są stosowane w 2019 r. Zgodnie z interpretacjami Ministerstwa Rolnictwa wydatki z tego tytułu należy ujmować wyłącznie w  paragrafie 4430 – str. 26-27 protokołu kontroli;

b) oprocentowanie rat, na które rozłożono cenę za sprzedaż nieruchomości wykazano w par. 0910 „Wpływy z odsetek od nieterminowych wpłat z tytułu podatków i opłat” przeznaczonym do wykazywania odsetek od należności podatkowych, zamiast w par. 0920 „Wpływy z pozostałych odsetek” – str. 54 protokołu kontroli.

Analiza wydatków poniesionych na wynagrodzenia pracowników wykazała, że pracownikowi zatrudnionemu w wymiarze ¾ etatu na stanowisku podinspektora oraz w wymiarze ¼ etatu  na stanowisku Zastępcy Kierownika USC ustalono i wypłacano w nieprawidłowej wysokości dwa składniki wynagrodzenia – dodatek funkcyjny i stażowy. Porozumieniem stron zmieniającym warunki pracy i płacy z dnia 30 września 2016 r., ustalającym wymienione wyżej ułamkowe wymiary etatu, przyznano m.in. dodatek funkcyjny „według stawki 1 (załącznik Nr 3 do w/w zarządzenia) w wysokości 30% najniższego wynagrodzenia zasadniczego w I kategorii zaszeregowania”. Na dzień zawarcia porozumienia zapis o dodatku funkcyjnym był zgodny z obowiązującym wówczas regulaminem wynagradzania przyjętym zarządzeniem Nr 11/09 z dnia 8 czerwca 2009 r., gdzie z tabeli stawek dodatku funkcyjnego wynikało, że według I stawki dodatek funkcyjny może wynosić do 40% najniższego wynagrodzenia (czyli maksymalnie 440 zł). Wysokość wypłacanego dodatku funkcyjnego wynosiła zaś 330 zł (ówcześnie obowiązujące najniższe wynagrodzenie wynoszące 1.100 zł x 30%). Dodatek w wysokości 330 zł wypłacano od dnia podpisania porozumienia do chwili przeprowadzania czynności kontrolnych.

Zarządzeniem z dnia 11 września 2017 r. wprowadził Pan modyfikacje w regulaminie z 2009 r. zmieniając tabelę miesięcznych kwot wynagrodzenia (najniższe 1.700 zł). Wysokość stawki 1 dodatku funkcyjnego nie zmieniła się, jedynie została wyrażona kwotowo – 440 zł. Regulamin wszedł w życie 2 tygodnie od zapoznania się z jego treścią przez pracowników. W tym momencie 30% najniższego wynagrodzenia zaczęło odpowiadać kwocie 510 zł i należało zmienić wysokość wypłacanego dodatku funkcyjnego, czego nie uczyniono. Niezgodność między aktualną podstawą obliczenia dodatku funkcyjnego a jego wypłacaną wysokością pozostaje nadal. Powstała też niezgodność między kwotą należnego dodatku (510 zł) a jego stawką określoną w porozumieniu.

Z chwilą wejścia w życie nowego regulaminu przyjętego zarządzeniem z dnia 20 marca 2018 r. dodatek funkcyjny dla Zastępcy Kierownika USC wynosi do 4 stawki, czyli do 1.100 zł (w porozumieniu nadal jest według stawki 1, czyli maksymalnie do 440 zł), zaś wysokość dodatku wynosząca 30% najniższego wynagrodzenia w dalszym ciągu powinna odpowiadać kwocie 510 zł.

Stosując postanowienia regulaminu i porozumienia, kwota dodatku winna wynosić 510 zł, tj. 30% najniższego wynagrodzenia (30% x 1.700 zł). Nie jest to aktualnie sprzeczne w zakresie wysokości ze stawką 4 przewidzianą regulaminem dla zajmowanego stanowiska, tj. do 1.100 zł. Intencją pracodawcy, jak wynika z porozumienia i faktycznego sposobu ustalenia dodatku, było określenie wysokości dodatku funkcyjnego na poziomie 30% najniższego wynagrodzenia, mieszczącym się jednocześnie w określonej temu stanowiska stawce dodatku funkcyjnego. Niezbędne jest zatem dokonanie zmiany zapisu w angażu (porozumieniu) ze stawki 1 na stawkę 4 dodatku funkcyjnego – w celu zachowania formalnej zgodności z regulaminem w tym zakresie – i jednoczesne wyrównanie pracownikowi zaniżonej kwoty dodatku od momentu powstania niezgodności, tj. od dnia wejścia w życie zarządzenia z 11 września 2017 r. Przyjmując, że zarządzenie weszło w życie 1 października 2017 r. (tj. 2 tygodnie od zapoznania się z jego treścią przez pracowników Urzędu), pracownik powinien od tego czasu do września 2019 r. otrzymać wynagrodzenie z tytułu dodatku funkcyjnego wyższe o 4.320 zł – str. 78-80 protokołu kontroli.

Ponadto pracownikowi temu z chwilą zawarcia porozumienia ustalono dodatek za wysługę lat w tej samej procentowo wielkości na stanowisku pracy referenta (obecnie podinspektora, zajmowanym od 2011 r.) i Zastępcy Kierownika USC (od 2016 r.). Zgodnie z art. 38 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1282, ze zm.) do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Z kolei z § 7 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 936, ze zm.) wynika, że jeżeli pracownik samorządowy był zatrudniony równocześnie w ramach więcej niż jednego zakończonego stosunku pracy, do okresu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę wlicza się jeden z tych okresów zatrudnienia. Podobny wniosek w stwierdzonym stanie faktycznym wynikał z § 7 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1786, ze zm.). Zatem w  przypadku, gdy praca na stanowisku Zastępcy Kierownika USC stanowi dodatkowe zatrudnienie – a tak należy rozumieć umowę na 1/4 etatu – zatrudnienie podstawowe (od 2011 r.) nie podlega wliczeniu do stażu uprawniającego do dodatku za wysługę lat z tytułu umowy dodatkowej. Jest to zgodne z zasadą, iż w przypadku dwóch równolegle trwających stosunków pracy wlicza się tylko jeden z nich, a także, iż do stażu pracy wliczane są tylko zakończone okresy zatrudnienia. W badanym przypadku pracownik został zatrudniony w 2011 r. Z uwzględnieniem pracy w gospodarstwie rolnym wymiar dodatku stażowego w chwili zatrudnienia wynosił 6%. I tylko taką wartość należało przyjąć do ustalenia wysokości dodatku stażowego z chwilą zatrudnienia na stanowisku Zastępcy Kierownika USC (tj. o 5% mniej niż przyjęto) w ramach nowego stosunku pracy. Kwota nadpłaconego dodatku stażowego wynosi 889,20 zł za okres od października 2016 r. do czerwca 2019 r. – str. 80-81 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości przyznawania pracownikom dodatków specjalnych w 2018 r. wykazała, że dwóm pracownikom przyznał Pan takie dodatki „z tytułu prowadzenia spraw związanych ze zwrotem producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużywanego do produkcji rolnej”. Kontrola zakresów czynności tych pracowników wykazała, że stanowiące podstawę przyznania dodatków obowiązki pokrywały się z obowiązkami ustalonymi w zakresach czynności. Zgodnie z art. 36 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych dodatek specjalny może być przyznany z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań. W badanych przypadkach doszło do przyznania i wypłaty dodatków za czynności objęte stałym zakresem czynności. Nie były to zatem żadne dodatkowe obowiązki ani też okresowe zwiększenie zadań, o których mowa w art. 36 ust. 5 ustawy. Zadania związane ze zwrotem podatku akcyzowego wiążą się – co wynika z istoty tej instytucji – ze znacznym natężeniem pracy w dwóch okresach roku. Jednakże okoliczność, że zagadnienie to zostało ujęte w stałym zakresie obowiązków nakazuje przyjąć, że znalazło odpowiednie, z uwzględnieniem tej specyfiki, odzwierciedlenie w stałych składnikach wynagrodzenia pracowników – str. 82 protokołu kontroli.

Kontrola wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych przyjętych do próby podczas badania prawidłowości przeprowadzenia analizy osiągania średnich wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkole prowadzonej przez gminę Dubicze Cerkiewne wykazała, że dyrektor Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych ustaliła dodatki funkcyjne za pełnienie funkcji opiekuna stażu i za wychowawstwo klasy w wysokościach niezgodnych z postanowieniami regulaminu wynagradzania nauczycieli przyjętego uchwałą Nr XXIV/119/09 Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 13 marca 2009 r. w sprawie regulaminu wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę Dubicze Cerkiewne. Zgodnie z regulaminem dodatek funkcyjny za opiekuna stażu wynosi 2% wynagrodzenia zasadniczego stażysty przy poziomie wykształcenia pozostałego z tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 416, ze zm.), zaś dodatek funkcyjny za wychowawstwo wynosi 5% tak określonego wynagrodzenia stażysty. Stwierdzono, że ustalenia dodatków dyrektor Szkoły dokonała z uwzględnieniem kwoty wynagrodzenia stażysty wynoszącej 1.533 zł, co odpowiada dodatkowi za opiekuna stażu w wysokości 31 zł, zaś za wychowawstwo 76 zł. Tymczasem od dnia 1 kwietnia 2018 r. stawka wskazanego uchwałą wynagrodzenia nauczyciela stażysty wzrosła do kwoty 1.877 zł. Dodatki powinny zatem wynosić odpowiednio 38 zł oraz 94 zł. Zaniżenie dotyczyło dodatków ustalonych na rok szkolny 2017/2018 (od kwietnia 2018 r.) oraz na cały rok szkolny 2018/2019. Łączne zaniżenie wynagrodzeń nauczycieli z powyższych tytułów (opis szczegółowy na str. 85-86 protokołu kontroli) wyniosło 3.603 zł, z tego 1.875 zł w 2018 r. i 1.728 zł w 2019 r.

Ponadto ustalono, że wbrew postanowieniom zarządzenia Nr 12/2018 Dyrektora Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych z dnia 17 maja 2018 r. w sprawie wysokości ekwiwalentu pieniężnego przysługującego pracownikom za używanie własnej odzieży roboczej nie wypłacano nauczycielowi wychowania fizycznego (zatrudnionemu na czas nieokreślony) dodatku za używanie własnej odzieży roboczej. Zgodnie z zarządzeniem pracownikom zatrudnionym na czas nieokreślony dodatek winien być wypłacony w ostatnim miesiącu roku w terminie wypłaty wynagrodzenia. Dodatek dla nauczyciela wychowania fizycznego powinien wynosić: 148,20 zł za kurtkę ocieploną (okres użytkowania 4 o.z.), 159,50 zł za dres (okres użytkowania 36 miesięcy), 28,40 zł za podkoszulek (okres użytkowania 12 miesięcy), 25,20 zł za spodenki gimnastyczne (okres użytkowania 12 miesięcy), 103,03 zł za obuwie sportowe (okres użytkowania 24 miesiące). Ponadto wysokość ekwiwalentu należało zwaloryzować w czerwcu 2019 r. o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych – str. 87 protokołu kontroli.

Kontrola wykazała również, że w Szkole Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych nie były nauczycielom przyznawane dodatki motywacyjne. Ustalono, że wbrew postanowieniom uchwały Nr XXIV/119/09 Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 13 marca 2009 r. w sprawie ustalenia regulaminu wynagradzania nauczycieli… nie przewidziano w planie wydatków puli środków na dodatki motywacyjne. Z postanowień § 5 ust. 1-7 regulaminu wynika, że nauczycielom i dyrektorowi szkoły może być przyznany w ramach posiadanych środków na ten cel dodatek motywacyjny; dodatek ma charakter uznaniowy i zależy od spełniania określonych regulaminem kryteriów (np. uzyskiwanie szczególnych osiągnięć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych); jego wysokość określono w przedziale od 2% do 15% wynagrodzenia zasadniczego. Zgodnie z regulaminem ustala się łączną wysokość środków finansowych przeznaczonych na wypłatę dodatków motywacyjnych w wysokości co najmniej 4% kwoty planowanej na wynagrodzenia zasadnicze ogółu nauczycieli zatrudnionych w danej placówce; fundusz dodatku można zwiększać w ramach posiadanych środków. Analiza sprawozdania Rb-28S Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych za 2018 r. wykazała, że nie był ustalany przewidziany regulaminem fundusz na wypłatę dodatków motywacyjnych. Świadczy o tym – w świetle faktu ich nieprzyznawania – poziom niewykonania planu finansowego Szkoły w par. 4010 „Wynagrodzenia osobowe pracowników”. Na przykład w rozdz. 80101 „Szkoły podstawowe” niewykonanie planu w tym paragrafie wyniosło 2.611 zł, podczas gdy 4% planu wydatków to kwota 35.284,92 zł. Brak zabezpieczenia środków w planie finansowym szkoły z przeznaczeniem na wypłatę dodatków motywacyjnych jest sprzeczny z obowiązującym w gminie regulaminem wynagradzania – str. 85-86 i 87-88 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości ustalenia jednorazowych dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli za 2018 r., przeprowadzona na próbie obejmującej nauczycieli dyplomowanych, wykazała, że przyjęto nieprawidłowy sposób podzielenia między nauczycieli kwoty ujemnej różnicy między wydatkami faktycznie poniesionymi w 2018 r. na wynagrodzenia a sumą iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń, skutkujący błędnym ustaleniem osobistych stawek zaszeregowania nauczycieli. W efekcie kwoty dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli dyplomowanych ustalono w wysokościach nieprawidłowych, mimo właściwie wyliczonej ujemnej różnicy wynoszącej 14.598,10 zł. Nieprawidłowe ustalenie osobistych stawek zaszeregowania wynikało z pominięcia okresów zasiłków wypłacanych przez ZUS i urlopów bezpłatnych. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r., Nr 6, poz. 35 ze zm.) dla każdego nauczyciela oddzielnie należy wyliczyć osobistą stawkę wynagrodzenia zasadniczego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia według następującego wzoru: S_j = A x B x C, gdzie: A –k stawka wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela na pełnym etacie; B – tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczyciela w przeliczeniu na pełny etat; C – okres zatrudnienia, tj. czas, w którym nauczyciel był zatrudniony na danym stopniu awansu zawodowego i pobierał wynagrodzenie ze środków ujętych w planie finansowym szkoły. Ogółem suma Sj została zawyżona o 1.483,67 zł i powinna wynosić 35.391,52 zł. Szczegółowe wyliczenie dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli zawarto na str. 89-92 protokołu kontroli. Wynika z niego, że niektórym nauczycielom zaniżono jednorazowy dodatek uzupełniający za 2018 r. (maksymalnie o 54,35 zł) zaś niektórym został on zawyżony (maksymalnie o 517,05 zł).

Kontrola wydatków poniesionych na wypłatę diet radnym Rady Gminy wykazała, że w przypadku nieobecności radnego w rubryce przeznaczonej na podpis Przewodniczący Rady wpisywał „usprawiedliwione” i składał podpis. W okazanej do kontroli dokumentacji brak dowodów potwierdzających zasadność usprawiedliwienia nieobecności radnego w postaci np. zwolnienia lekarskiego lub oświadczenia radnego wyjaśniającego powody nieobecności. Uchwałami z 1 grudnia 2014 r. i z 19 listopada 2018 r. w sprawie ustalenia wysokości diet i zwrotu kosztów podróży radnym przewidziano potrącenia z tytułu nieusprawiedliwionych nieobecności, liczone proporcjonalnie za każdą nieobecność na posiedzeniu. Za nieobecność usprawiedliwioną uznano w uchwale nieobecność spowodowaną zdarzeniem losowym, zwolnieniem lekarskim, uroczystościami rodzinnymi (najbliższej rodziny), honorowym krwiodawstwem, wezwaniem organów wojskowych i udziałem w akcjach ratowniczych – str. 93-94 protokołu kontroli.

W wyniku badania prawidłowości wypłacania ryczałtu za jazdy lokalne Sekretarzowi Gminy stwierdzono, że za podstawę wypłacania ryczałtu przyjmowano umowę z 26 kwietnia 1998 r. zawartą z ówczesnym Wójtem Gminy, w której wskazano, że „pracodawca dokonuje zwrotu kosztów za jazdy lokalne w formie miesięcznego ryczałtu według stawek za 1 km przebiegu określonych w par. 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z 26.03.1998 r. w sprawie warunków ustalania zasad zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (…) pracodawca ustala miesięczny limit na jazdy lokalne w wysokości 200 km”. Kontrola wykazała, że kwota ryczałtu bez potrąceń ustalana była na poziomie 150 zł, ponieważ stosowano stawkę 0,75 zł (oświadczenie sporządzano na formularzu, który przewidywał taką stawkę). Powołane w umowie rozporządzenia zostało uchylone z dniem 1 stycznia 2002 r. Od tego czasu obowiązuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271), które w § 2 określa jako maksymalną stawkę dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm³ 0,8358 zł za 1 km przebiegu. Umowa nie wskazuje stawki 0,75 zł za 1 km jako obowiązującej przy ustalaniu ryczałtu. Nie można także powiązać stosowanej stawki ze stawkami wynikającymi z rozporządzeń obowiązujących od czasu zawarcia umowy. Na przykład stawka maksymalna wynikająca z rozporządzenia z dnia 25 marca 2002 r. wynosiła pierwotnie 0,7195 zł, od 18 listopada 2014 r. – 0,7846 zł, zaś od 14 listopada 2007 r. do chwili obecnej wynosi 0,8358 zł – str. 94-95 protokołu kontroli.

Kontrola wydatków sklasyfikowanych jako poniesione na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na 2018 rok, przyjętego uchwałą Nr 23.153.2017 Rady Gminy z dnia 28 grudnia 2017 r., wykazała, że zaliczono do nich wydatki na zadania nie wykazujące należytego związku z Programem. Uwaga ta dotyczy wydatków opisanych jako zakupy na rzecz honorowych dawców krwi w kwocie łącznej 140 zł, na podstawie not obciążeniowych ze sklepu Rossman, w tym 20 zł za doładowanie do karty. Z wyjaśnienia złożonego przez Pana Wójta wynika, że wydatki na rzecz honorowych dawców krwi były sfinansowane w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (…) w ramach rozdziału III ust. 3 pkt 16 dofinansowywanie spotkań profilaktycznych i współpraca z organizacjami pozarządowymi, które propagują zdrowy styl życia oraz rozdziału III ust. 4 pkt 6 z środków z opłat za korzystanie z zezwoleń sfinansowaniu podlegają także zadania niewymienione w niniejszym programie, których potrzeba realizacji powstanie w trakcie roku i zostanie uwzględniona przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zgodnie z art. 4¹ ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2277, ze zm.) realizacja zadań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych odbywa się na podstawie uchwalonego przez Radę Gminy programu. Przeznaczanie środków z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu na cele niewynikające z programu zabronione jest przez art. 18² tej ustawy – str. 95 oraz 102 protokołu kontroli.

Kontrola udzielania zamówień publicznych o wartości nieprzekraczającej 30.000 euro wykazała, że zapytanie ofertowe na dostawę paliwa w 2018 r. przewidywało przedstawienie ceny 1 litra paliwa obowiązującej na dystrybutorze w dniu przetargu oraz wysokości udzielonego rabatu; tak ustalona cena, po uwzględnieniu rabatu, miała być podstawą oceny złożonej oferty według jedynego kryterium „cena”. W zapytaniu nie odniesiono się do cen producentów paliw, jako obiektywnej wartości wyjściowej dla ceny zawartej w ofercie i późniejszych zmian cen stosowanych przez wykonawcę. Tym samym w momencie wyboru oferty nie był znany wskaźnik obliczenia przez dostawcę oferowanej ceny względem ceny zakupu u producenta. W przypadku zmiany cen ze względu na podwyżki cen paliw przez producenta nie jest więc możliwe ustalenie, czy wykonawca zachował stosunek oferowanej ceny do ceny producenta. Przedstawiona w ofercie cena bez odniesienia do ceny zakupu paliwa od producenta nie gwarantowała więc prawidłowości wyceny poszczególnych dostaw na warunkach oferty wybranej jako najkorzystniejsza – str. 104 protokołu kontroli.

W zakresie udzielania zamówień publicznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) stwierdzono, że w postępowaniu na odbiór, transport i zagospodarowanie odpadów komunalnych z nieruchomości położonych na terenie gminy Dubicze Cerkiewne w latach 2019-2020… błędnie przyznano wykonawcy 20 pkt za aspekt środowiskowy stanowiący jedno z kryteriów oceny ofert, z wagą na poziomie 20%. Zgodnie ze specyfikacją istotnych warunków zamówienia zamawiający wymagał dysponowania przez wykonawcę pojazdami spełniającymi co najmniej normy emisji spalin EURO 4. Przyznanie punktów w tym kryterium oceny ofert przewidziano, jeżeli pojazdy opisane w pkt 6 specyfikacji będą spełniać wyższą normę emisji spalin niż EURO 4: 0 pkt – brak pojazdu spełniającego normę emisji spalin EURO 5 lub wyższą, 1 pojazd spełniający normę emisji spalin EURO 5 lub wyższą – 4 pkt, 2 pojazdy – 8 pkt, 3 pojazdy – 12 pkt, 4 pojazdy – 16 pkt, 5 pojazdów – 20 pkt. Z jedynej oferty złożonej przez Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych z Hajnówki wynikało, że pojazdy „spełniały co najmniej normę emisji spalin EURO 4” bez sprecyzowania czy spełniają tylko normę euro 4 czy też wyższą. Informacja taka nie pozwalała na przyznanie jakiejkolwiek liczby punktów w zakresie tego kryterium, ponieważ wynikało z niej jedynie spełnienie wymogu minimalnego określonego specyfikacją – str. 106-107 i 110 protokołu kontroli.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania lub błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy oraz nieprawidłowego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Organem wykonawczym gminy wiejskiej jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowywania projektów uchwał Rady gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, działającego w strukturze organizacyjnej wskazanej w protokole kontroli, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Wójcie – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości oraz nadzorowania prac z tego zakresu spoczywały w kontrolowanym okresie na poprzednim Skarbniku Gminy, pełniącym obowiązki do końca maja 2019 r. Prawa i obowiązki głównego księgowego (skarbnika) określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Wprowadzenie zarządzeniami Pana Wójta dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości jednostek obsługiwanych przez Urząd Gminy.

2. Zmodyfikowanie dokumentacji opisującej przyjęte w Urzędzie Gminy zasady rachunkowości poprzez:

a) usunięcie postanowień odnoszących się do „wiekowania” jako podstawy ustalania wysokości odpisów aktualizujących należności,

b) rozważenie zasadności utrzymywania regulacji przewidującej kwotę 1.000 zł jako dolną granicę pozostałych środków trwałych obejmowanych ewidencją na koncie 013, mając na uwadze, że faktyczna praktyka kontrolowanej jednostki wskazuje na jej niedostosowanie do potrzeb poprzez ustalenie na zbyt wysokim poziomie,

c) wykreślenie z zakładowego planu kont Urzędu kont 137, 228 i 870,

d) usunięcie z opisów zasad funkcjonowania kont 130, 223, 224 i 810 postanowień, które nie mogą mieć zastosowania w urzędzie gminy, a z opisu konta 130 dodatkowo postanowienia przewidującego podejmowanie gotówki do kasy.

3. Wskazanie kierownikowi GOPS na:

a) usunięcie z dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości postanowień odnoszących się do „wiekowania” jako podstawy ustalania wysokości odpisów aktualizujących należności,

b) dokonywanie odpisów aktualizujących należności po stwierdzeniu którejś z przesłanek spośród określonych przepisami art. 35b ustawy o rachunkowości; zweryfikowanie kwoty odpisów aktualizujących należności ujętych na koncie 290 w ewidencji GOPS pod kątem ich zgodności z przepisami ustawy o rachunkowości, mając na uwadze, że w przypadku należności od dłużników alimentacyjnych dotychczas zaksięgowana kwota odpisów jest zaniżona,

c) prawidłowe wypełnianie pozycji zestawienia zmian w funduszu GOPS, z uwzględnieniem uwag przedstawionych w protokole kontroli i części opisowej wystąpienia.

4. Zobowiązanie Skarbnika Gminy do wyeliminowania nieprawidłowości i uchybień w zakresie ewidencjonowania operacji w księgach rachunkowych, stwierdzonych za okres pełnienia funkcji przez poprzedniego Skarbnika, poprzez:

a) skorygowanie wyceny budynku stacji uzdatniania wody i urządzeń przyjętych na stan środków trwałych w wyniku rozliczenia zadania pn. „Przebudowa i rozbudowa stacji uzdatniania wody w Dubiczach Cerkiewnych” o bezpodstawnie przyjęty do wartości początkowej budynku podatek VAT zawarty w cenie nabycia urządzeń;

b) ewidencjonowanie przychodów zakupionych  pozostałych środków trwałych zapisami Wn 013 – Ma 201, a ich jednorazowego umorzenia (w miesiącu oddania do używania) zapisami Wn 401 – Ma 072;

c) księgowanie rozchodów nieużywanych pozostałych środków trwałych z tytułu ich nieodpłatnego przekazania do gminnych jednostek organizacyjnych w sposób wskazany w protokole kontroli;

d) ewidencjonowanie przychodów z tytułu nieodpłatnego otrzymania lub pozyskania materiałów zapisami Wn 310 – Ma 760;

e) zaniechanie zaliczania do dochodów budżetu odsetek od lokaty objętych tylko informacją banku a nieskapitalizowanych na rachunku bankowym, mając na uwadze kasową zasadę ustalania wyniku budżetu zobowiązującą do ustalania dochodów w zakresie faktycznych wpływów na rachunki (za wyjątkiem operacji szczególnych określonych przepisami prawa);

f) przeksięgowywanie na koniec roku w ewidencji Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych salda konta 870 na konto 860;

g) doprowadzenie do zgodności stanu aktywów i pasywów Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych,

h) wykazywanie w księgach realnego stanu rozrachunków gminy z tytułu centralnego rozliczenia podatku VAT, tj. wyłącznie wynikających z deklaracji VAT-7 należności lub zobowiązań gminy podlegających rozliczeniu z urzędem skarbowym;

i) dokonywanie odpisów aktualizujących należności po stwierdzeniu którejś z przesłanek spośród określonych przepisami art. 35b ustawy o rachunkowości; zweryfikowanie kwoty odpisów aktualizujących należności ujętych na koncie 290 pod kątem ich zgodności z przepisami ustawy o rachunkowości,

j) przenoszenie na dzień 31 grudnia należności podlegających opłaceniu w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego z konta 226 na konto 221, mając na uwadze, że nie mają one na dzień bilansowy cech należności długoterminowych; właściwe wykazywanie tych należności w sprawozdawczości.

5. W zakresie sprawozdawczości budżetowej i finansowej:

a) sporządzenie korekty rocznego sprawozdania Rb-PDP za 2018 r. oraz przekazanie jej do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku,

b) prawidłowe ustalanie kwoty dochodów otrzymanych w sprawozdaniu Rb-27S,

c) prawidłowe wykazywanie kwoty pozostałych należności z tytułu dostaw i usług w sprawozdaniu Rb-N,

d) prawidłowe wykazywanie w bilansie Urzędu Gminy należności z tytułu dostaw i usług,

e) wykazywanie w rachunku zysków i strat Urzędu Gminy przychodów netto ze sprzedaży materiałów oraz wartości sprzedanych materiałów we właściwych pozycjach przychodów i kosztów;

f) prawidłowe wypełnianie pozycji zestawienia zmian w funduszu Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych, stosownie do uwag przedstawionych w protokole kontroli i części opisowej wystąpienia.

6. Przedstawienie Radzie Gminy projektu zmiany uchwały Nr  XXXVII/169/10 Rady Gminy Dubicze Cerkiewne z dnia 28 września 2010 r., uwzględniającego zmianę nazwy prowadzonej szkoły oraz fakt, że zakresu działalności szkoły nie określa już ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, lecz ustawa Prawo oświatowe.

7. Opracowanie i przedłożenie Radzie Gminy projektów uchwał w sprawie:

a) wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy,

b) zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

8. Zamieszczanie w treści informacji o terminie i miejscu podpisania umowy sprzedaży – kierowanej do wyłonionych w drodze przetargu nabywców nieruchomości – pouczenia o przypadkach, w jakich nieprzystąpienie do umowy będzie skutkowało przepadkiem wadium.

9. Zobowiązanie Skarbnika Gminy do naliczania i ujmowania w księgach wszystkich należnych gminie odsetek od nieterminowo opłacanych należności cywilnoprawnych, z zachowaniem prawidłowości ich wysokości. Rozliczenie z firmą SEVER przedstawionych w części opisowej wystąpienia skutków finansowych nieprawidłowości w zakresie naliczania odsetek, w następstwie których – po skompensowaniu – gminie należne są dodatkowo odsetki w kwocie 45,78 zł.

10. Zwaloryzowanie czynszu za najem lokalu użytkowego na prowadzenie apteki.

11. W zakresie opłat pobieranych za dostarczanie ciepła do lokali w „ośrodku zdrowia”:

a) traktowanie wpłat wnoszonych za ogrzewanie przez najemcę lokalu mieszkalnego jako zaliczek, które powinny być okresowo rozliczane z faktycznymi kosztami dostarczenia ciepła poniesionymi przez gminę w formie ustalenia dopłaty lub nadpłaty,

b) zapewnienie, aby najemcy lokali użytkowych ponosili opłaty za ogrzewanie w wysokości co najmniej pokrywającej koszty dostarczania ciepła ponoszone przez gminę; dla realizacji tego wniosku niezbędne jest okresowe porównywanie pobieranych opłat z faktycznymi kosztami dostarczenia ciepła i odpowiednie korygowanie stawki lub ustalanie dopłat,

c) rozważenie zmodyfikowania stawki pobieranej za ogrzewanie lokalu od SP ZOZ z Hajnówki, mając na uwadze, że nie wykazuje ona związku ani z faktycznie ponoszonymi przez gminę kosztami ani ze stawkami pobieranymi od innych najemców,

d) obciążenie najemcy lokalu mieszkalnego oraz stomatologa faktycznymi kosztami ogrzewania za okres od października 2017 r. do września 2018 r., poprzez ustalenie dopłat za ten okres w wysokości odpowiednio 195,84 zł i 105,75 zł.

12. Zaprzestanie podwyższania (waloryzowania) stawek czynszu za lokale mieszkalne wyłącznie poprzez zmiany wprowadzane w umowach. Dokonanie zwrotu najemcom nadpłaconych kwot wynoszących łącznie 1.309,45 zł, mając na uwadze, że nowe (wyższe) stawki mogą wynikać wyłącznie z podejmowanych przez Pana Wójta zarządzeń w sprawie podwyższenia stawki bazowej obowiązującej na terenie gminy na podstawie art. 8 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów...

13. Wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatków lokalnych opisanych w protokole kontroli. Poinformowanie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku o efektach i skutkach finansowych tych działań.

14. Prowadzenie systematycznych oraz terminowych działań windykacyjnych w odniesieniu do zaległości podatkowych.

15. Wyeliminowanie nieprawidłowości w przyznawaniu ulg ustawowych w podatku rolnym.

16. Naliczanie wynagrodzenia inkasentom podatków i opłat lokalnych z uwzględnieniem obowiązujących przepisów wskazanych w części opisowej wystąpienia.

17. W zakresie stosowania klasyfikacji budżetowej:

a) zaprzestanie ujmowania w różnych paragrafach klasyfikacji wydatków z tytułu zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego zużytego do produkcji rolnej ponoszonych na rzecz osób fizycznych i na rzecz osób prawnych; ujmowanie wszystkich wydatków z tego tytułu w par. 4430,

b) wykazywanie w par. 0920 oprocentowania naliczanego według stopy redyskonta weksli podmiotom opłacającym w ratach cenę za sprzedaż nieruchomości.

18. W zakresie wynagrodzenia pracownika zatrudnionego m.in. na stanowisku Zastępcy Kierownika USC:

a) dostosowanie stawki dodatku funkcyjnego pracownika podanej w porozumieniu zmieniającym warunki pracy i płacy do obowiązującego regulaminu wynagradzania, poprzez jej zmianę z 1 na 4,

b) wypłacanie dodatku funkcyjnego temu pracownikowi w wysokości zgodnej z określoną w porozumieniu zmieniającym warunki pracy i płacy, tj. 510 zł miesięcznie (30% najniższego wynagrodzenia określonego regulaminem),

c) ustalenie dodatku stażowego z tytułu zatrudnienia na stanowisku Zastępcy Kierownika USC w prawidłowej wysokości, wskazanej w części opisowej wystąpienia,

d) wypłacenie pracownikowi kwoty wynagrodzenia zaniżonego w świetle ustaleń kontroli, tj. kwoty zaniżonego dodatku funkcyjnego (4.320 zł) pomniejszonej o kwotę zawyżonego dodatku stażowego (889,20 zł), z ewentualnym skorygowaniem dodatkowo o kwoty tych składników nieprawidłowo wypłacone już po zakończeniu czynności kontrolnych (nieuwzględnione w przedstawionych obliczeniach). Poinformowanie Izby o wysokości wypłaconej kwoty w odpowiedzi o sposobie wykonania wniosków pokontrolnych.

19. Zaprzestanie przyznawania dodatków specjalnych za czynności wynikające ze stałych zakresów obowiązków pracowników.

20. Zobowiązanie dyrektora Szkoły Podstawowej w Dubiczach Cerkiewnych do wyeliminowania nieprawidłowości w zakresie wynagrodzeń nauczycieli, poprzez:

a) wypłacanie dodatków za pełnienie funkcji opiekuna stażu i za wychowawstwo w wysokości zgodnej z obowiązującym na terenie gminy regulaminem wynagradzania nauczycieli,

b) wypłacenie nauczycielom kwot odpowiadających zaniżeniu dodatków za pełnienie funkcji opiekuna stażu i za wychowawstwo, wynoszących łącznie 3.603 zł (z ewentualnym skorygowaniem o kwoty dodatków nieprawidłowo wypłacone już po zakończeniu czynności kontrolnych, tj. nieuwzględnione w przedstawionych obliczeniach) oraz poinformowanie o wysokości wypłaconej kwoty, w celu ujęcia jej przez Pana Wójta w informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych,

c) wypłacenie należnego nauczycielowi wychowania fizycznego dodatku za używanie własnej odzieży roboczej oraz poinformowanie o wysokości wypłaconej kwoty, w celu ujęcia jej przez Pana Wójta w informacji o sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych,

d) przygotowywanie założeń do planu finansowego Szkoły w zakresie wynagrodzeń nauczycieli z uwzględnieniem wynikającego z regulaminu wynagradzania nauczycieli wymogu zabezpieczenia środków na dodatki motywacyjne w wysokości co najmniej 4% kwoty planowanej na wynagrodzenia zasadnicze ogółu nauczycieli zatrudnionych w Szkole.

21. W zakresie ustalania jednorazowych dodatków uzupełniających dla nauczycieli:

a) zobowiązanie odpowiedzialnego pracownika do ustalania osobistych stawek zaszeregowania nauczycieli (Sj) i kwot jednorazowych dodatków uzupełniających zgodnie z uwagami zawartymi w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli,

b) rozliczenie z poszczególnymi nauczycielami dyplomowanymi kwot nieprawidłowo wypłaconych im dodatków uzupełniających za 2018 r. – poprzez wystąpienie do nauczycieli, którym wypłacono kwoty zawyżone, o zwrot nienależnie otrzymanych części dodatków oraz wypłacenie wyższych kwot dodatków tym nauczycielom, którym je zaniżono,

c) zweryfikowanie prawidłowości ustalenia Sj i kwot dodatków uzupełniających za 2018 r. dla nauczycieli stażystów, kontraktowych i mianowanych – przy uwzględnieniu uwag zawartych w protokole kontroli i części opisowej wystąpienia – oraz poinformowanie Izby o wynikach ustaleń w tym zakresie w odpowiedzi o sposobie wykonania zaleceń.

22. Wypłacanie diet radnym Rady Gminy bez potrącenia za nieobecność na sesji lub posiedzeniu komisji wyłącznie w przypadku należytego udokumentowania okoliczności mogących stanowić podstawę usprawiedliwienia nieobecności według zasad określonych uchwałą Rady Gminy z dnia 19 listopada 2018 r. Przekazanie uwag w tym zakresie Przewodniczącemu Rady Gminy.

23. Zawarcie z Sekretarzem Gminy umowy o używanie samochodu prywatnego w jazdach lokalnych opartej o aktualnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz wskazującej stawkę za 1 km mającą zastosowanie dla ustalania wysokości ryczałtu.

24. Zaliczanie do wydatków sklasyfikowanych jako sfinansowane z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu wyłącznie wydatków wykazujących należyty związek z zadaniami określonymi Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii.

25. Dokonywanie wyboru wykonawcy dostaw paliwa w postępowaniach zorganizowanych w sposób zapewniający oszczędne i efektywne wydatkowanie środków publicznych. W tym celu opieranie przyjętych warunków ustalania ceny oferowanej przez wykonawców o ceny producentów paliw, stanowiące obiektywny odnośnik przy wyborze najkorzystniejszej oferty oraz przy późniejszym weryfikowaniu przestrzegania zaoferowanych warunków w poszczególnych dostawach.

26. Przyznawanie punktacji ofertom wykonawców zamówień publicznych zgodnie z wykazanymi przez wykonawcę okolicznościami mającymi wpływ na liczbę punktów w świetle postanowień specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Zastępca Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku