Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy Przerośl

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół w Suwałkach

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 04 lipca 2019 roku (znak: RIO.V.6001-2/19), o treści jak niżej:

                                                                                      Pan

                                                                                      Marcin Brzozowski

                                                                                      Wójt Gminy Przerośl

W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Przerośl za 2018 rok i inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy Przerośl na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561, ze zm.) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Suwałkach, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, ze zm.), udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

Przez część okresu objętego kontrolą, do dnia 19 listopada 2018 r., funkcję Wójta Gminy Przerośl pełnił Sławomir Renkiewicz.

W gminie Przerośl nie jest obsadzone stanowisko zastępcy Wójta, pomimo że odnoszą się do niego w swej treści zarówno statut gminy, jak i regulamin organizacyjny Urzędu Gminy – str. 3 protokołu kontroli. Występuje zatem sprzeczność między postanowieniami aktów określających zasady organizacji wykonywania zadań gminy a faktyczną praktyką.

Zakres czynności Skarbnika Gminy nadany w dniu 20 sierpnia 2018 r. nie odnosi się do wszystkich obowiązków wynikających z przepisów art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869), pomijając w swej treści kwestie dotyczące dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym oraz kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych (art. 54 ust. 1 pkt 3 ustawy) – str. 4 protokołu kontroli.

           Obsługę finansowo-księgową Szkoły Podstawowej w Pawłówce prowadzi Szkoła Podstawowa w Przerośli. Jako podstawę prowadzenia obsługi okazano jedynie uchwałę Nr XXIX/158/97 Rady Gminy Przerośl z dnia 30 grudnia 1997 r. Do dnia zakończenia kontroli nie została natomiast podjęta przez Radę Gminy Przerośl uchwała na podstawie art. 10b ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), która jest warunkiem prowadzenia po 1 stycznia 2017 r. wspólnej obsługi finansowo-księgowej szkół. Stosownie bowiem do art. 48 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustawy (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045, ze zm.) wspólna obsługa administracyjna, finansowa i organizacyjna szkół zorganizowana na podstawie art. 5 ust. 9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457, ze zm.) mogła być prowadzona na dotychczasowych zasadach nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. nie dłużej niż do 31 grudnia 2016 r. Z art. 10c ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wynika, że obowiązki powierzone jednostce obsługującej nie mogą obejmować kompetencji kierowników jednostek obsługiwanych do dysponowania środkami publicznymi oraz zaciągania zobowiązań, a także sporządzania i zatwierdzania planu finansowego oraz przeniesień wydatków w tym planie. Wspólna obsługa nie może zatem polegać na jakiejkolwiek formie dysponowania przez jednostkę obsługującą środkami jednostek obsługiwanych. Ponadto art. 10c ust. 2 ustawy wskazuje, że w przypadku powierzenia jednostce obsługującej obowiązków z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości jednostek obsługiwanych są one przekazywane w całości (wynika z tego m.in., że to kierownik jednostki obsługującej – dyrektor Szkoły Podstawowej w Przerośli, jeżeli jednostką obsługującą SP w Pawłówce będzie nadal SP w Przerośli – ma sporządzać i aktualizować dokumentację opisującą przyjęte zasady rachunkowości jednostki obsługiwanej, a także podpisywać jej sprawozdania).

Analiza faktycznych zasad wykonywania obsługi wykazała, że w 2018 r. – wzorem lat poprzednich – sprawozdania obsługiwanej SP w Pawłówce były podpisywane przez jej dyrektora. Szkoła Podstawowa w Pawłówce posiada też uregulowania dotyczące zasad prowadzenia rachunkowości, które zostały zatwierdzone przez jej dyrektora. Wobec prowadzenia przez SP w Przerośli ksiąg rachunkowych SP w Pawłówce, dyrektor SP w Przerośli powinien także podpisywać sprawozdania SP w Pawłówce oraz wydać dla tej szkoły dokumentację opisującą przyjęte zasady rachunkowości, jak to wynika z obowiązującego art. 10c ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym – str. 5-6 protokołu kontroli.

           Obsługa finansowo-księgowa pozostałych jednostek organizacyjnych prowadzona jest przez Urząd Gminy na podstawie uchwały Nr XII/73/2016 Rady Gminy Przerośl z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie organizacji wspólnej obsługi finansowej, administracyjnej i organizacyjnej. W § 2 uchwały zapisano, że jednostkami obsługiwanymi są: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Przerośli, Gminna Biblioteka Publiczna w Przerośli oraz Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Przerośli. Urzędowi Gminy – jako jednostce obsługującej – powierzono uchwałą obowiązki z zakresu obsługi finansowo-księgowej, sprawozdawczości i rachunkowości, obsługi administracyjno-kadrowej. Zasady obsługi określone zostały dodatkowo w porozumieniach zawartych 16 maja 2016 r. pomiędzy dyrektorami instytucji kultury a Wójtem Gminy Przerośl. Według bowiem § 5 uchwały zasady obsługi miały zostać określone w porozumieniach zawartych przez Wójta z dyrektorami poszczególnych jednostek (jak należy domniemywać również z kierownikiem GOPS, będącego jednostką budżetową).

Odnosząc się do treści uchwały należy wskazać, iż w myśl art. 10b ust. 2 w zw. z art. 10a oraz art. 10b ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym zorganizowanie wspólnej obsługi instytucji kultury nie może polegać na wskazaniu ich uchwałą Rady jako jednostek obsługiwanych. Instytucje kultury mogą przystąpić do wspólnej obsługi po uprzednim zgłoszeniu tego zamiaru wójtowi oraz zawarciu porozumienia regulującego zakres wspólnej obsługi. Porozumienie może być zawarte przez instytucję kultury z jednostką obsługującą w rozumieniu przywołanych wyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym (w tym przypadku z Urzędem Gminy). Wymóg zawarcia porozumienia jako podstawy wykonywania wspólnej obsługi instytucji kultury wynika wprost z art. 10b ust. 3 ustawy i nie podlega regulacji w drodze uchwały. Z kolei w przypadku GOPS, wskazanie uchwałą tej jednostki budżetowej jako obsługiwanej przez Urząd nie może wiązać się z jednoczesnym zawarciem w uchwale przepisu przewidującego określenie zasad obsługi w drodze porozumienia, gdyż jest to sprzeczne z art. 10b ust. 2 pkt 3 ustawy (z ustaleń kontroli nie wynika aby w praktyce porozumienie z GOPS było zawierane) – str. 6-7 protokołu kontroli.

           W zakresie funkcjonowania kontroli zarządczej ustalono, że informacja o realizacji planu kontroli finansowej w Urzędzie Gminy i jednostkach organizacyjnych nie została zamieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej. Z wewnętrznych uregulowań ustalonych w Urzędzie wynika, że po zakończeniu roku należy sporządzić informację o realizacji planu kontroli, która podlega zatwierdzeniu przez Wójta i zamieszczeniu w BIP Urzędu Gminy. Skarbnik Gminy stwierdziła, że Kontrola zarządcza była wywieszona na tablicy ogłoszeń po jej zakończeniu, ale pominięto zamieścić na stronie BIP Urzędu – str. 11 protokołu kontroli.

           W wyniku analizy regulacji wewnętrznych składających się na dokumentację opisującą przyjęte zasady rachunkowości, przeprowadzonej pod kątem zgodności z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911, ze zm.), stwierdzono, że:

a) w polityce rachunkowości zapisano, że ewidencja księgowa prowadzona jest techniką komputerową, podczas gdy w rzeczywistości część ewidencji prowadzono ręcznie. Techniką ręczną prowadzono ewidencję analityczną środków trwałych oraz pozostałych środków trwałych (księgi inwentarzowe), a także ewidencję analityczną materiałów na kartotekach materiałowych – str. 14 protokołu kontroli,

b) badana jednostka nie dokonała stosownych modyfikacji w regulacjach wewnętrznych, wynikających ze zmiany stanu prawnego od dnia 1 stycznia 2018 r., na mocy której nastąpiło podwyższenie z 3.500 zł do 10.000 zł wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, poniżej której podlegają one jednorazowemu umorzeniu, a w konsekwencji także poniżej której wydatki ponoszone z budżetu na zakup tych składników majątkowych (podlegających umorzeniu) nie stanowią wydatków majątkowych. Zmiana nastąpiła ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175). – str. 160 protokołu kontroli.

Kontrola zapisów dokonywanych w księgach rachunkowych, przeprowadzona w świetle przepisów ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont…, wykazała, że:

a) zapisy księgowe opatrywane były jedną datą, tj. datą księgowania dokumentu, co pozostaje w sprzeczności z przepisami art. 23 ust. 2 pkt 1-2 i 4 ustawy, w myśl których zapis księgowy powinien zawierać co najmniej datę dokonania operacji gospodarczej, datę dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu, jeżeli różni się ona od daty dokonania operacji, a także datę zapisu – str. 16 protokołu kontroli,

b) bezpodstawnie dokonywano zapisów ujemnych, co stwierdzono na przykładzie ewidencji faktury korygującej, zaksięgowanej ze znakiem minus Wn 409 „Pozostałe koszty rodzajowe” – Ma 201 „Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami”, zamiast zapisem dodatnim Wn 201 – Ma 409 – str. 17 protokołu kontroli,

c) niewłaściwie księgowano operacje dotyczące należności wyegzekwowanych i przekazanych przez organ egzekucyjny na rachunek budżetu po potrąceniu kosztów egzekucyjnych. Jako zrealizowane dochody księgowano wyegzekwowaną i przekazaną na rachunek budżetu gminy kwotę należności powiększoną o potrącone przez organ egzekucyjny koszty, które nie wpłynęły faktycznie na rachunek. Następnie na kwotę potrąconych kosztów kontrolowana sporządza polecenie księgowania w celu ujęcia jej również po stronie wydatków budżetu, mimo że faktycznie nie była przelana z rachunku budżetu na rzecz organu egzekucyjnego. Powodowało to zaliczenie tych kwot do dochodów i wydatków budżetu, mimo że rzeczywisty przebieg operacji poniesienia przez gminę ciężaru kosztów egzekucyjnych polegał na niekasowym rozliczeniu ich z organem egzekucyjnym. Brak wpływu i wypływu środków na rachunku bieżącym dla tej operacji oznacza, że – zgodnie z zasadą kasowego ustalania wyniku budżetu, wyrażoną w art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869) i § 5 rozporządzenia – rozliczenia tego nie należy księgować jako dochodu i wydatku budżetu, ponieważ pozostaje to wbrew rzeczywistemu przebiegowi operacji gospodarczej. Rozliczenie należności z dłużnikiem w zakresie potrąconych kosztów egzekucyjnych należy księgować Wn 761 „Pozostałe koszty operacyjne – Ma 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” – str. 17 protokołu kontroli,

d) zobowiązania wobec pracowników z tytułu nie wypłaconych kosztów delegacji oraz ekwiwalentu za prawnie odzieży ewidencjonowano na koncie 240 „Pozostałe rozrachunki”, zamiast na koncie 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami”, jak to wynika z załącznika nr 3 do rozporządzenia – str. 17 i 42 protokołu kontroli,

e) zwrot wadium został ujęty w księgach zapisem: Wn 240 – Ma 201 i Wn 201 – Ma 139 „Inne środki pieniężne”; wykorzystywanie dla tej operacji konta 201 nie ma uzasadnienia, jedynym zapisem powinien być zapis Wn 240 – Ma 139 – str. 18 protokołu kontroli,

f) dochody wpływające bezpośrednio na rachunek budżetu ewidencjonowane były w księgach budżetu zapisem Wn 133 „Rachunek budżetu” – Ma 901 „Dochody budżetu” a następnie, co miesiąc, poleceniem księgowania dokonywano bezpodstawnie księgowania dochodów wynikających ze sprawozdania Rb-27S zapisem Wn 222/04 – Ma 222/04; zgodnie z zasadami funkcjonowania konta 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych” zawartymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia, na koncie 222 ujmuje się przelewy dochodów budżetowych na rachunek budżetu dokonane przez jednostki budżetowe. Urząd Gminy jako jednostka budżetowa nie posiada rachunku bankowego do realizacji dochodów (wpływają one bezpośrednio na rachunek budżetu) i są prawidłowo ujmowane zapisem Wn 133 Ma 901; dokonywanie zapisów na koncie 222 nie ma w tej sytuacji uzasadnienia (ani w ewidencji budżetu ani Urzędu) i jest sprzeczne z zasadami funkcjonowania tego konta – str. 19 protokołu kontroli,

g) podobnie jak wyżej opisano, również wydatki ponoszone przez Urząd Gminy jako jednostkę budżetową bezpośrednio z rachunku budżetu były na podstawie sprawozdania Rb-28S księgowane zapisem Wn 223/04 – Ma 223/04. W przypadku gdy wydatki Urzędu realizowane są bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu, zapisy na koncie 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” nie powinny występować ani w ewidencji budżetu ani w ewidencji Urzędu, gdyż nie występują operacje przekazania jednostce budżetowej środków na wydatki oraz ich rozliczenia – str. 20 protokołu kontroli,

h) na koncie 020 „Wartości niematerialne i prawne” ujęto następujące dokumenty, z podaną w nawiasach wartością: studium opracowania kierunków zagospodarowania przestrzennego (15.076,80 zł), strategia rozwoju gminy 2000-2015 (4.862 zł), koncepcja docelowego zwodociągowania (14.000 zł), plan gospodarki odpadami gminy Przerośl (4.500,01 zł), plan zagospodarowania przestrzennego (81.403,56 zł). Łączna wartość tych dokumentów ujęta na koncie 020 to 119.842,37 zł. Zakwalifikowanie wymienionych dokumentów do wartości niematerialnych i prawnych nie znajduje uzasadnienia, ponieważ nie stanowią one praw majątkowych w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy. Dodatkowo wskazania wymaga, iż dokumenty te stanowią część uchwał Rady Gminy Przerośl, co oznacza, iż posiadają status aktów prawnych lub ich urzędowych projektów, które są wyłączone spod zakresu pojęcia przedmiotu prawa autorskiego przepisami art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1191, ze zm.). W trakcie kontroli wartość tych dokumentów została wyksięgowana – str. 163 protokołu kontroli,

i) w zestawieniu obrotów i sald konto syntetyczne 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” wykazywało dwustronne saldo – Wn 52.570,68 zł i Ma 18.856,39 zł, które jednakże nie obrazowało rzeczywistej wysokości należności i zobowiązań; prawidłowo konto to winno wykazywać należności po stronie Wn w wysokości 78.790,89 zł i zobowiązania po stronie Ma w wysokości 45.076,60 zł – w takich wysokościach dane te zostały potwierdzone protokołem weryfikacji i zostały wykazane w sprawozdaniu jednostkowym Rb-27S za 2018 r. W sprawie przyczyny utrzymywania nieprawidłowych sald konta syntetycznego 221 Skarbnik Gminy wyjaśniła, że Na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” w zestawieniu obrotów i sald wykazuje tylko saldo, a nie ma w rozbici na zaległości i nadpłaty, ze względu na niedostosowanie programu komputerowego – str. 24-25 i 44 protokołu kontroli. Stwierdzona nieprawidłowość świadczy o niezgodności danych ewidencji analitycznej i syntetycznej do konta 221, wbrew art. 16 ust. 1 ustawy, które to dane na koncie syntetycznym nie zostały doprowadzone do stanu potwierdzonego drogą weryfikacji.

           Jak wynika z ustaleń zawartych na str. 34-35 protokołu kontroli, nieprawidłowość ta przełożyła się na sporządzenie bilansu Urzędu Gminy według stanu na koniec 2018 r. niezgodnie z danymi ewidencji syntetycznej (zestawienia obrotów i sald), ponieważ po stronie należności i zobowiązań wykazano dane niewynikające z konta 221, tj. odpowiednio 78.790,89 zł i 45.076,60 zł.

           W wyniku kontroli prawidłowości sporządzenia sprawozdawczości na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 109, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773) stwierdzono, że:

a) w jednostkowym rocznym sprawozdaniu Rb-27S za 2018 r. w kolumnie 8 „dochody otrzymane” wykazano kwotę 14.794.262,22 zł, podczas gdy prawidłowo należało wykazać kwotę 14.825.662,70 zł (tj. o 31.400,48 zł wyższą od wykazanej). Zasady wypełniania kolumny „dochody otrzymane” wynikają z § 3 ust. 1 pkt 5, ust. 2 pkt 1 lit. c) i pkt 2 lit. c), ust. 4 pkt 4 i ust. 5 pkt 3 załącznika nr 36 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Kontrola wykazała, że przy ustalaniu dochodów otrzymanych nie uwzględniono:

- udziałów w podatkach dochodowych za grudzień 2017 r., które wpłynęły na rachunek budżetu w styczniu 2018 r. (21.677 zł),

- podatków pobranych przez urzędy skarbowe w 2017 r., które wpłynęły na rachunek budżetu w styczniu 2018 r. (1,43 zł),

- otrzymanych przez gminę w 2018 r. dotacji, które nie zostały wykorzystane i zostały zwrócone w styczniu 2019 r. (9.722,05 zł) – str. 28-29 protokołu kontroli;

b) w sprawozdaniu jednostkowym Rb-27ZZ sporządzonym przez GOPS nie została wypełniana kolumna 4 „Plan”. Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 1 załącznika nr 36 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, w kolumnie „Plan” jednostkowego sprawozdania Rb-27ZZ wykazuje się kwoty wynikające z planu finansowego jednostki realizującej zadanie. W sprawozdaniu zbiorczym Rb-27ZZ kolumna 4 „Plan” zawiera dane liczbowe. Okoliczność ta świadczy o sporządzeniu sprawozdania zbiorczego niezgodnie z § 6 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej oraz § 6 ust. 2 załącznika nr 36 do tego rozporządzenia, zgodnie z którymi sprawozdania zbiorcze sporządzane są na podstawie sprawozdań jednostkowych. Ponadto § 9 ust. 3 rozporządzenia nakłada na Pana Wójta obowiązek sprawdzenia otrzymanego sprawozdania pod względem formalno-rachunkowym – str. 30 protokołu kontroli,

c) sprawozdanie Rb-ST o stanie środków na rachunkach bankowych jednostek samorządu terytorialnego na koniec 2018 r. w pozycji „środki niewykorzystanych dotacji w roku budżetowym” było niezgodne z danymi ksiąg rachunkowych. W sprawozdaniu nie została wykazana żadna kwota, podczas gdy z ksiąg wynika, że należało wykazać kwotę 9.722,05 zł (saldo Ma konta 224/06 „Podlaski Urząd Wojewódzki”). W trakcie kontroli, z datą 9 kwietnia 2019 r., sporządzono korektę sprawozdania – str. 32-33 protokołu kontroli,

d) w sprawozdaniach jednostkowych Rb-28S i Rb-Z sporządzonych według stanu na koniec 2018 r. nie wykazano jako zobowiązania wymagalnego kwoty 1,78 zł wynikającej z faktury korygującej T-Mobile Polska, której termin płatności określony był na 23 grudnia 2018 r.). Ponadto w sprawozdaniu jednostkowym Rb-28S Urzędu Gminy nie zostały wykazane zobowiązania na kwotę 45,16 zł za udział w akcji pożarniczej (kwota nie została wypłacona, ponieważ dotyczy osoby zmarłej a Urząd nie posiada wiedzy o spadkobiercach) – str. 42-43 protokołu kontroli.

           W wyniku kontroli gospodarki pieniężnej (str. 37 protokołu kontroli) stwierdzono brak ciągłości numeracji raportów kasowych w przyjętej do badania próbie. Pominięty został nr 5 raportu kasowego – raportowi kasowemu za maj nadano nr 6, zamiast nr 5. Świadczy to m.in. o niewłaściwej kontroli raportów.

W zakresie ewidencji druków ścisłego zarachowania stwierdzono, że ewidencję czeków gotówkowych prowadzi kasjer. Prowadzenie ewidencji druków ścisłego zarachowania przez kasjera prowadzi do sytuacji nieakceptowalnej z punktu widzenia standardów kontroli zarządczej w przypadku druków dokumentujących operacje kasowe – standard C.14. „Szczegółowe mechanizmy kontroli dotyczące operacji finansowych i gospodarczych” w zakresie podziału obowiązków, określony komunikatem Nr 23 Ministra Finansów z 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 15, poz. 84) – gdyż ta sama osoba pobiera druki, prowadzi ewidencję ich przychodu i wydania oraz dokonuje nimi operacji – str. 38 protokołu kontroli.

           W zakresie inwentaryzacji środków pieniężnych i rozrachunków ustalono, że na koniec 2018 r. zaniechano, z naruszeniem art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, zinwentaryzowania w drodze potwierdzenia sald należności cywilnoprawnej od T-Mobile Polska w wysokości 18,44 zł. Należność ta została objęta protokołem weryfikacji sald aktywów i pasywów, zamiast uzyskania od kontrahenta potwierdzenia prawidłowości salda – str. 43 protokołu kontroli.

Analiza procedury opracowania planów finansowych jednostek budżetowych wykazała, że na przedstawionych przez kierowników jednostek projektach planów brak adnotacji, iż zostały zweryfikowane przez Wójta pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej. Organ wykonawczy jest obowiązany zweryfikować otrzymane projekty planów finansowych pod względem ich zgodności z projektem uchwały budżetowej i w przypadku stwierdzenia różnic wprowadzić w nich odpowiednie zmiany, informując o ich dokonaniu kierowników jednostek budżetowych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania projektu planu finansowego, nie później jednak niż do dnia 27 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy – § 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1542, ze zm.) – str. 46 protokołu kontroli.

           Z ustaleń kontroli w zakresie prawidłowości stosowania klasyfikacji budżetowej, określonej przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1053, ze zm.), wynika m.in. błędne zaliczenie do par. 0770 „Wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości” opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości w wysokości 93,68 zł, które powinny być ujęte w par. 0550 „Wpływy z opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości”. Zawyżono tym samym dochody majątkowe budżetu, zaniżając dochody bieżące – str. 111 protokołu kontroli.

           Kontrola wykazała, że Rady Gminy Przerośl podjęła w dniu 29 czerwca 2010 r. uchwałę Nr XXVI/168/10 w sprawie zasad i trybu umarzania, odraczania i rozkładania na raty należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa oraz udzielania innych ulg w spłacie tych należności, wskazując jako podstawę jej podjęcia art. 59 ustawy o finansach publicznych. Po pierwsze należy wskazać, że zgodnie z art. 59 ustawy o finansach publicznych, przedmiotem regulacji tej uchwały mogą być tylko należności cywilnoprawne a nie ogólnie należności, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej. Po drugie zaś, zakres podmiotowy uchwały nie został dostosowany do brzmienia delegacji ustawowej nadanego od dnia 28 kwietnia 2017 r. ustawą z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 659). Od tego czasu instytucje kultury mogą bowiem stosować ulgi w spłacie przypadających im należności cywilnoprawnych wyłącznie w przypadku uregulowania zasad ich udzielania w treści uchwały podjętej na podstawie art. 59 ustawy. Z art. 59 ust. 2 ustawy wynika obowiązek uregulowania przez Radę zasad udzielania ulg w spłacie należności cywilnoprawnych przypadających instytucjom kultury – str. 101 protokołu kontroli.

           Analizując uchwałę Nr XVII/131/2016 Rady Gminy Przerośl z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie ustalenia stawek czynszu za najem lub dzierżawę nieruchomości gruntowych stwierdzono, że stawka za grunt pod uprawy rolne została ustalona w wysokości 0,03 zł rocznie za 1m² z VAT. Należy wskazać, że zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2018 r. poz. 701) zwalnia się od podatku od towarów i usług dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze. Jak wynika z ustaleń kontroli, w praktyce podatek VAT nie był uwzględniany w wysokości czynszu za dzierżawę gruntów na cele rolnicze – str. 103 i 111 protokołu kontroli.

           Badając dochody z najmu i dzierżawy nieruchomości stwierdzono w jednym przypadku błędne ustalenie stawki czynszu za najem lokalu mieszkalnego. Przyjęto stawkę w wysokości 0,90 zł za 1m² miesięcznie, podczas gdy zgodnie z podjętą 22 października 2004 r. uchwałą Rady Gminy Przerośl w sprawie zasad polityki czynszowej oraz stawką bazową określoną 27 listopada 2007 r. przez Wójta, powinna ona wynosić 0,60 zł za 1 m². Kontrola wykazała, że z tytułu braku instalacji wodociągowej i kanalizacji w lokalu zastosowano czynnik obniżający na poziomie 15% stawki bazowej, zamiast 30%. Nieprawidłowo ustalony czynsz pobierano od 1 kwietnia 2008 r. Do maja 2019 r. czynsz został zawyżony o kwotę 1.643,40 zł – str. 104-105 protokołu kontroli.

           Kolejnym obszarem objętym kontrolą w zakresie gospodarowania mieniem gminnym były dochody ze sprzedaży nieruchomości (str. 112-118 protokołu kontroli). Stwierdzono uchybienia w stosowaniu procedur wynikających z przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204, ze zm.) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1490):

a) w przetargu ustnym nieograniczony na sprzedaż działek w obrębie Zusenko stwierdzono nieprawidłową wysokość postąpienia: w jednym przypadku dopuszczono postąpienie w wysokości 25 zł, podczas gdy minimalnie powinno ono wynosić 30 zł, zaś w drugim 45 zł, podczas gdy minimalnie powinno ono wynosić 50 zł. Zgodnie z § 14 ust. 3 rozporządzenia o wysokości postąpienia decydują uczestnicy przetargu, z tym że postąpienie nie może wynosić mniej niż 1% ceny wywoławczej, z zaokrągleniem w górę do pełnych dziesiątek złotych. W związku z tym, że zbycia dokonano po zaproponowaniu jednego postąpienia, zaniżono dochody budżetu łącznie o 10 zł,

b) brak dowodów na podanie do publicznej wiadomości informacji o wyniku przetargów na sprzedaż działek w obrębie Zusenko oraz w obrębie Hańcza; naruszono tym samym § 12 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którym informację o wynikach przetargu podaje do publicznej wiadomości, wywieszając w siedzibie właściwego urzędu, na okres 7 dni; przywołany przepis określa też zakres danych podlegających zaprezentowaniu w informacji,

c) nabywcy nieruchomości nie byli pisemnie informowani o miejscu i czasie sporządzenia aktu notarialnego. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, organizator przetargu jest obowiązany zawiadomić osobę ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Nadto, w zawiadomieniu winna być zawarta informacja o prawie zbywcy do podjęcia działań wobec uchylającego się od zawarcia umowy, polegających na odstąpieniu od zawarcia umowy i zatrzymania wpłaconego wadium (art. 41 ust. 2). W przypadku sprzedaży działki w obrębie Hańcza stwierdzono dodatkowo, że umowa w formie aktu notarialnego została zawarta po pięciu miesiącach od rozstrzygnięcia przetargu, w związku z czym – w świetle braku pisemnego powiadomienia – poproszono o udzielenie wyjaśnienia w tej sprawie. Wynika z niego, że akt notarialny sporządzono po pięciu miesiącach od rozstrzygnięcia przetargu, ponieważ nabywca wyłoniony w wyniku przetargu wyjechał za granicę i nie pozostawił pełnomocnictwa żonie do sporządzenia aktu sprzedaży.

W toku kontroli dochodów budżetu gminy badaniu poddano dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, ze zm.), jest Pan Wójt. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych, co doprowadziło do następujących ustaleń.

Sprawdzeniu poddano ewidencję podatkową nieruchomości, przewidzianą treścią art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1445, ze zm.). Zasady prowadzenia tej ewidencji reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie ewidencji podatkowej nieruchomości (Dz. U. Nr 107, poz. 1138). Ustalono, że prowadzona w systemie informatycznym ewidencja podatkowa nie spełnia wszystkich warunków przewidzianych w § 5 przywołanego rozporządzenia. Główną nieprawidłowością jest to, iż ewidencja gruntów przetwarzana przez system informatyczny nie jest w całości prowadzona z podziałem na poszczególne działki posiadane przez podatników. Należy zaznaczyć, iż z treści § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia wynika, że system informatyczny powinien umożliwiać eksport danych zawartych w prowadzonej ewidencji podatkowej do pliku w formacie rozszerzalnego języka znaczników (XML), w celu ich porównywania z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej na podstawie przepisów Prawa geodezyjnego i kartograficznego, zwanej dalej „ewidencją gruntów i budynków”. W toku kontroli stwierdzono, że kontrolowana jednostka nie posiada programu EWOPIS służącego do ewidencji podatków lokalnych, posiadającego wskazaną funkcję pozwalającą wyeksportować dane w formacie i strukturze zgodnym z załącznikiem do rozporządzenia. Brak funkcji eksportu danych uniemożliwia pracownikom kontrolowanej jednostki przeprowadzenie automatycznego porównania danych z informatycznej ewidencji podatkowej prowadzonej przez kontrolowany organ podatkowy z ewidencją gruntów i budynków, która jest prowadzona przez Starostwo Powiatowe w Suwałkach – str. 93 protokołu kontroli.

Ustalenia kontroli wykazały nieprowadzenie przez organ podatkowy systematycznych czynności sprawdzających nakazanych treścią art. 272 Ordynacji podatkowej z wykorzystaniem procedur zawartych w dziale V ustawy. Przejawem tego jest brak reakcji organu podatkowego na poniższe sytuacje:

a) naruszenie przez podatników obowiązku przedkładania informacji w sprawie podatku rolnego, leśnego i od nieruchomości w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie lub wygaśniecie obowiązku podatkowego. Informacji podatkowych nie wyegzekwowano od:

- 3 podatników podatku rolnego (przypis podatku wynosił 29 zł) – str. 62-63 protokołu kontroli;

- 3 podatników podatku leśnego (przypis podatku wynosił 57 zł) – str. 70 protokołu kontroli;

- 3 podatników podatku od nieruchomości (przypis podatku wynosił 78 zł) – str. 72 protokołu kontroli.

Przepisy ustaw regulujących wymienione podatki, tj. odpowiednio art. 6a ust. 9 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1892, ze zm.), art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 888 ze zm.) i art. 6 ust. 10 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nakładają na podatników obowiązek składania informacji na podatek rolny, leśny i od nieruchomości. Brak informacji uniemożliwił sprawdzenie prawidłowości wymiaru należności podatkowych. W przypadku podatku od nieruchomości informacja jest podstawowym dokumentem źródłowym o powierzchni użytkowej budynków oraz ich przeznaczeniu, natomiast w przypadku podatku leśnego z informacji podatkowej powinno wynikać czy las podlega opodatkowaniu, czy też korzysta z ustawowego zwolnienia. Informacje stanowią podstawowy materiał dowodowy służący ustaleniu podstawy opodatkowania, a w razie ich braku organ podatkowy powinien podjąć działania m.in. w celu ustalenia stanu faktycznego i ewentualnego wyegzekwowania prawidłowo wypełnionych informacji. Opisana nieprawidłowość może przyczynić się także do utraty kontroli nad pozyskiwanymi dochodami jednostki z tytułu podatków lokalnych, powodując potencjalnie zmniejszenie wpływów do budżetu gminy;

b) naruszenie przez podatników będącymi osobami prawnymi bądź jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej obowiązku terminowego składania deklaracji podatkowych, co dotyczyło 5 podatników podatku od środków transportowych – 6 deklaracji (korekt deklaracji) o wartości przypisu podatku w kwocie 2.474 zł wpłynęło średnio 33 dni po terminie – str. 79 protokołu kontroli. Ustalono, iż organ podatkowy nie wzywał podatników do złożenia deklaracji oraz ich korekt, do czego zobowiązuje dyspozycja art. 274a Ordynacji podatkowej. Zgodnie ze wskazanym przepisem, organ podatkowy może żądać złożenia wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia deklaracji lub wezwać do jej złożenia, jeżeli deklaracja nie została złożona mimo takiego obowiązku. Niedopełnienie obowiązku terminowego składania deklaracji/korekt a także informacji podatkowych, o których była mowa wyżej, jest nieprawidłowością wypełniającą przesłanki z art. 56 § 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2017 r. poz. 2226) – podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu deklaracji podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Jednak w żadnym przypadku organ podatkowy nie przekazał informacji o naruszeniu przepisów do właściwego miejscowo urzędu skarbowego;

c) brak deklaracji gminy na podatek leśny za 2018 r. Zgodnie z wypisami z rejestru gruntów gmina Przerośl posiada grunty sklasyfikowane jako las o powierzchni 0,5387 ha. W trakcie kontroli, w dniu 1 kwietnia 2019 r., deklaracje za lata 2014-2019 zostały złożone – las wykazano w części dotyczącej informacji o zwolnieniach od podatku, jako lasy z drzewostanem do 40 lat – str. 71 protokołu kontroli;

d) przedłożenie przez 2 podatników podatku od środków transportowych deklaracji z danymi niezgodnymi z informacjami nadesłanymi przez Starostwo Powiatowe w Suwałkach. Nieprawidłowości dotyczyły daty powstania i trwania obowiązku podatkowego oraz parametrów posiadanych pojazdów. W konsekwencji kwota zaniżonego podatku wyniosła 562 zł. Organ podatkowy nie podjął działań zmierzających do zweryfikowania rzeczywistego stanu zgodnie z przepisami działu VI Ordynacji podatkowej. W trakcie kontroli, w dniach 19 marca i 8 kwietnia 2019 r., podatnicy złożyli korekty deklaracji i opłacili zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę – str. 79-80 protokołu kontroli.

Ustaleń w zakresie prawidłowości pozyskiwania dochodów podatkowych dokonano ponadto w obrębie podatku rolnego od osób fizycznych. Dotyczyły one błędnego wprowadzenia do ewidencji podatkowej klasy użytków rolnych w przypadku 2 podatników o numerach ewidencyjnych wskazanych w protokole kontroli. Skutki finansowe z tego tytułu (za lata 2014-2019) wyniosły 460 zł. W trakcie kontroli osoba odpowiedzialna za wymiar podatku rolnego wydała decyzje zmieniające za lata 2014-2019. W jednym przypadku podatnik uiścił zaległy podatek, w drugim przypadku korzysta z ulgi inwestycyjnej (odpowiednio skorygowano kwotę wykorzystanej ulgi) – str. 61-62 protokołu kontroli. 

Z kolei badanie przeprowadzone w zakresie prawidłowości pozyskiwania dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wykazało występowanie różnorodnych rodzajowo nieprawidłowości. Polegały one na:

a) niekompletnej ewidencji oraz braku możliwości identyfikacji wszystkich właścicieli nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe lub inne nieruchomości wykorzystywane na cele rekreacyjno-wypoczynkowe z terenu gminy. Jak ustalono w trakcie kontroli, ewidencja omawianych nieruchomości sporządzona została w oparciu o deklaracje złożone przez ich właścicieli w 2016 r. i nie była zweryfikowana oraz aktualizowana  do dnia kontroli. Kontrolującemu przedłożono ponadto oświadczenia 3 właścicieli nieruchomości z 2014 r. (przed wprowadzeniem zmiany do ustawy dotyczącej określenia stawki ryczałtowej od tego rodzaju nieruchomości), z których wynika, że składający oświadczenia nie zamieszkują i nie mają tam zameldowania. Art. 6j ust. 3b wprowadzony ustawą z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 87) stanowi: ,,W przypadku nieruchomości, na których znajdują się domki letniskowe, lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, wykorzystywanych jedynie przez część roku, rada gminy uchwala ryczałtową stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe”. Opłata za gospodarowanie odpadami dla nieruchomości letniskowych wykorzystywanych sezonowo nie zależy od rzeczywistej ilości odpadów gromadzonych na danej nieruchomości. Świadczyć to może o braku szczelności systemu w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i nie zapewnia kompletności dochodów w tym zakresie. Wójt gminy, jako kierownik jednostki sektora finansów publicznych ma zapewnić poprzez odpowiednią organizację służb i systemu ich funkcjonowania realizację celów i zadań jednostki. Dotyczy to także jej dochodów, w tym także podatkowych. A jako organ podatkowy pierwszej instancji jest odpowiedzialny (jego służby) za zgodną z przepisami materialnego prawa podatkowego i procedurami realizację podatkowych dochodów gminy. Oczywistym też jest, iż jedyną prawnie możliwą ścieżką postępowania w przypadku dochodów podatkowych jest z jednej strony systematyczne, systemowe weryfikowanie prawidłowości zachowań podatników, szczególnie w aspekcie powstania lub istnienia obowiązku podatkowego (czynności sprawdzające), zaś z drugiej odpowiednie reakcje na nierealizowanie przez podatników ustawowych obowiązków. W przypadku opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oznacza to, za art. 6o ustawy dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454, ze zm.), że w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości, co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę dostępne dane właściwe dla wybranej przez Radę Gminy metody, a w przypadku ich braku – uzasadnione szacunki. Jednym ze sposobów weryfikacji danych są kontrole podatkowe (w kontrolowanym okresie ani też w latach poprzedzających kontrolowany okres pracownicy organu podatkowego nie przeprowadzili żadnej tego typu kontroli). Reasumując, taki sposób prowadzenia ewidencji nie zapewnia szczelności systemu odbioru odpadów komunalnych, jak również przestrzegania przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach – str. 85 protokołu kontroli;

b) złożeniu przez właścicieli nieruchomości niezamieszkałych (przedsiębiorców) deklaracji nie odpowiadających wzorom deklaracji określanych przez Radę Gminy Przerośl w latach 2016-2018 w części dotyczącej pojemników (brak miejsca na wskazanie ich ilości i pojemności) – str. 87 protokołu kontroli;

c) braku możliwości sprawdzenia prawidłowości wyliczenia zadeklarowanej kwoty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ze względu na brak wszystkich parametrów – wykazany wyżej brak ilości i wielkości pojemników w przypadku właścicieli nieruchomości niezamieszkałych (przedsiębiorców) – str. 87 protokołu kontroli;

d) bezpodstawnym dokonaniu odpisu opłaty w przypadku wskazanego w protokole kontroli właściciela nieruchomości, za cały 2017 r. w kwocie 384 zł, który to odpis winien być dokonany za okres 7 miesięcy (czerwiec-grudzień) w kwocie 254 zł; zaniżenie opłaty wyniosło 130 zł – str. 85-87 protokołu kontroli;

e) nieterminowym wnoszeniu należnej opłaty przez 12 właścicieli nieruchomości wskazanych na str. 89 protokołu kontroli. Uporczywe (wielokrotne, powtarzające się) nieuiszczanie podatku w terminie naraża na uszczuplenie należności publicznoprawe i jest czynem zabronionym, który zgodnie z art. 57 § 1 k.k.s. podlega karze grzywny, jako wykroczenie skarbowe. Wobec powyższego, w celu zdyscyplinowania podatników do terminowego wywiązywania się z obowiązku zapłaty zobowiązań podatkowych, organ podatkowy ma możliwość wystąpienia do urzędu skarbowego o wymierzenie podatnikom grzywny w postaci mandatu;

f) opieszałym prowadzeniu czynności windykacyjnych w stosunku do zaległości występujących w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi (tytuły wykonawcze wystawiano trzykrotnie: w miesiącu lutym, marcu oraz grudniu) – str. 90-91 protokołu kontroli. Stanowi to naruszenie art. 6 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 1314, ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, w razie uchylania się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Ponadto z treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania wierzycieli należności pieniężnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1483), wynika obowiązek wierzyciela do systematycznej kontroli terminowości zapłaty należności pieniężnych. Opieszałość w wystawianiu tytułów wykonawczych ma istotny wpływ na obniżenie skuteczności egzekucji. Znaczny upływ czasu między terminem zapłaty należności a wystawieniem upomnienia lub tytułu wykonawczego umożliwia bowiem dłużnikowi m.in. wyzbywanie się składników majątkowych mogących stanowić przedmiot egzekucji. Opieszałość w podejmowaniu działań egzekucyjnych utwierdza u dłużników przeświadczenie o niskiej efektywności windykacji, a także o realnej możliwości jej uniknięcia. Należy zaznaczyć, iż wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym dłużnik został powiadomiony, bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany i biegnie na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny (art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej.

           Przedmiotem kontroli były też dochody i wydatki w zakresie gospodarki odpadami. W 2018 r. gmina Przerośl uzyskała dochody z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 282.866,19 zł, zaś wykonanie wydatków w par. 90002 „Gospodarka odpadami” nastąpiło w kwocie 272.692,60 zł. Wpływy były większe od wydatków o 10.173,59 zł. W trakcie kontroli analizie poddano także kształtowanie się stosunku dochodów z opłat do wydatków na koszty funkcjonowania systemu gospodarki odpadami za lata 2016-2017. Ustalono, że gmina Przerośl wykazywała w rozdz. 90002 nadwyżki dochodów nad wydatkami z tego tytułu także w tych latach – w 2016 r. na kwotę 5.884,37 zł i w 2017 r. na kwotę 12.023,29 zł. W latach 2016-2018 wykazano wpływy większe od wydatków o łączną kwotę 28.081,22 zł. W trakcie kontroli, uchwałą Nr V/30/2019 Rady Gminy Przerośl z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie zmian w budżecie gminy na 2019 rok, plan wydatków w rozdziale 90002 został zwiększony o kwotę zawierającą w sobie dochody z opłat nieprzeznaczone na koszty funkcjonowania systemu w latach 2016-2018 – str. 120 protokołu kontroli.

Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454, ze zm.) z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Jak zaś stanowi art. 6r ust. 1aa ustawy, środki z opłaty nie mogą być wykorzystane na cele niezwiązane z pokrywaniem kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami.

Dodatkowo należy wskazać, że w 2018 r. ujęto w rozdz. 90002 wydatki w par. 4520 „Opłaty na rzecz budżetów jednostek samorządu terytorialnego” w wysokości 15.180 zł, odpowiadające wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami, jaką powinna ponieść gmina za wywóz odpadów zgodnie ze złożoną przez Urząd Gminy deklaracją. Zobowiązanie gminy do poniesienia kosztów opłaty zgodnie z przyjętymi na terenie gminy zasadami nie stanowi kosztu funkcjonowania systemu gospodarki odpadami. Gmina – jak każdy inny podmiot – będąc zobowiązana do poniesienia tych kosztów, nie może traktować ich jako ogólnych kosztów funkcjonowania systemu. Nie ma to uzasadnienia w przepisach art. 6r ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Kosztami funkcjonowania systemu są w szczególności koszt odebrania i zagospodarowania odpadów oraz związane z tym koszty administracyjne a nie opłata ponoszona przez gminę w celu zapewnienia sfinansowania wymienionych kosztów – str. 119 protokołu kontroli. Ustalenia kontroli wskazują na zawyżenie wydatków wykazanych w rozdz. 90002 a w efekcie na zaniżenie wykazanych w ewidencji i sprawozdawczości nadwyżek dochodów nad wydatkami w zakresie gospodarki odpadami. Łącznie dodatkowo kwota 42.369 zł (po doliczeniu do kwoty z 2018 r. kwot ujętych w par. 4520 w 2016 i 2017 r., wynoszących odpowiednio 12.009 zł i 15.180 zł) również powinna być uwzględniona w planie wydatków budżetu na 2019 r. jako środki z opłat niewydatkowane w latach ubiegłych na koszty funkcjonowania systemu.

           Analiza dochodów uzyskanych w 2018 r. z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, przeprowadzona w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137, ze zm.), wykazała, że:

a) do końca stycznia 2018 r. jeden z przedsiębiorców (prowadzący sklep oraz ogródek piwny) nie złożył oświadczenia o wartości sprzedaży napojów alkoholowych za 2017 r. w ogródku piwnym, tj. w punkcie sprzedającym alkohol do spożycia w miejscu sprzedaży. W 2018 r. przedsiębiorca ten wniósł opłatę w wysokości 525 zł za korzystanie z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych do 4,5% alkoholu oraz piwa w trzech ratach, w terminach określonych przepisami art. 11¹ ust. 7 ustawy. Zgodnie z art. 18 ust. 12a ustawy, w przypadku niedopełnienia obowiązku złożenia oświadczenia w terminie określonym ustawą, zezwolenie wygasa z upływem 30 dni od dnia upływu terminu dopełnienia obowiązku złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 11¹ ust. 4, jeżeli przedsiębiorca w terminie 30 dni od dnia upływu terminu do złożenia oświadczenia nie złoży go wraz z jednoczesnym dokonaniem opłaty dodatkowej w wysokości 30% opłaty określonej w art. 11¹ ust. 2 ustawy. Nie stwierdzono podjęcia przez byłego Wójta działań w celu stwierdzenia wygaśnięcia zezwolenia. W złożonym w tej sprawie wyjaśnieniu pracownik Urzędu wskazał, że (…) zezwolenie nie zostało cofnięte na prośbę przedsiębiorcy. Z wyjaśnień ustnych przedsiębiorcy, wynika że kasa w Punkcie Gastronomicznym – Ogródek Piwny nie została otwarta w związku z niewielką ilością sprzedaży (okres letni). Przedsiębiorca zadeklarował, że będzie wnosił opłatę za w/w zezwolenie. Jednocześnie poinformował, że w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych za 2017 rok w placówce (…) wykazana jest łączna sprzedaż (sklep i punkt gastronomiczny) – str. 122-123 protokołu kontroli,

b) przedsiębiorca prowadzący sklep i bar dokonał opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w wysokości 5.496,15 zł, podczas gdy zgodnie ze złożonymi oświadczeniami powinien wnieść opłatę w wysokości 5.488,05 zł; opłata została zatem zawyżona o 8,10 zł – str. 125 protokołu kontroli.

           W zakresie wydatków majątkowych i ich ewidencji (opis na str. 139-140 protokołu kontroli) stwierdzono, że w skład salda konta 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” wchodziły koszty 4 rozpoczętych inwestycji, na które nie zostały poniesione w 2018 r. żadne nakłady. Łączna wartość nakładów dotychczas poniesionych wynosiła 149.897,08 zł i oznaczała koszty dokumentacji dróg, które były uwidocznione w księgach już w 2011 r. W trakcie kontroli, w dniu 22 maja 2019 r., komisja likwidacyjna stwierdziła niespełnianie przez te dokumentacje aktualnych wymogów oraz upływ terminu ich ważności. Na tej podstawie kwotę 149.897,08 zł spisano w ciężar funduszu.

W zakresie udzielania zamówień publicznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986, ze zm.) stwierdzono, że w przetargu nieograniczonym na dostawę kruszywa na remont dróg zastosowano jako kryteria oceny ofert: cenę – waga 60 pkt oraz termin zapłaty rachunku/faktury – waga 40 pkt.

Odnosząc się do przyjętych przez zamawiającego kryteriów oceny ofert wskazać należy, że zgodnie z art. 91 ust. 2a Prawa zamówień publicznych zamawiający będący jednostką sektora finansów publicznych może zastosować kryterium ceny jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli określi w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia oraz wykaże w załączniku do protokołu, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia. Przy czym warunki te nie dotyczą – co nie wymaga specjalnego uzasadnienia – postępowań dotyczących przedmiotu zamówienia uprawniającego do zastosowania np. trybu zapytania o cenę, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest cena (art. 91 ust. 2a w zw. z przepisami Oddziału 6 „Zapytanie o cenę” Prawa zamówień publicznych). Tryb zapytania o cenę może być zaś stosowany wówczas, gdy przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych (art. 70 Prawa zamówień publicznych). Wynika stąd, że cena może być jedynym kryterium oceny ofert również w postępowaniach prowadzonych w innym trybie niż zapytanie o cenę, jeżeli przedmiot zamówienia posiada cechy umożliwiające zastosowanie trybu zapytania o cenę (nie stosując zapytania o cenę zamawiający ma wówczas dodatkowo obowiązek odniesienia się do kwestii kosztów cyklu życia). W ocenie kontroli w specyfikacji istotnych warunków zamówienia określono przedmiot zamówienia dostatecznie precyzyjnie.

Z kolei cykl życia Prawo zamówień publicznych definiuje w art. 2 pkt 1a jako wszelkie możliwe kolejne lub powiązane fazy istnienia przedmiotu dostawy, usługi lub roboty budowlanej, w szczególności badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, testowanie, produkcję, transport, używanie, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie przez okres istnienia, logistykę, szkolenie, zużycie, wyburzenie, wycofanie i usuwanie. Zagadnienie cyklu życia nie może mieć zatem wpływu na określenie kryteriów oceny ofert w postępowaniu, którego przedmiotem jest dostawa kruszywa o określonym standardzie.

Należy podkreślić, że podstawowym celem prowadzenia postępowania o udzielenie udzielenia zamówienia publicznego jest dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy. Sformułowanie kryteriów oceny ofert, które mogą prowadzić do wyboru oferty istotnie droższej przy braku korzyści adekwatnie rekompensujących potencjalnie wyższe wydatki – nie można za taką rekompensatę obiektywnie uznać krótszego terminu płatności faktury – świadczy o przygotowaniu postępowania z naruszeniem zasad z art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych. Usprawiedliwieniem dla tego stanu nie jest wskazanie w art. 91 ust. 2a Prawa zamówień publicznych, że zamawiający „może” ukształtować wagę kryterium ceny w dowolny sposób. Zamawiający powinien kształtować kryteria w sposób zapewniający wybór oferty najkorzystniejszej, ustalając inne niż cena kryteria na poziomie odpowiednim do ich rzeczywistej istotności względem wydatków, które będą poniesione na realizację zamówienia. Prawo zamówień publicznych nie znosi obowiązku stosowania art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów.

Sposób określenia kryteriów oceny ofert nie miał w praktyce wpływu na wynik postępowania – zamówienia udzielono wykonawcy, który zaproponował najniższą cenę; obaj wykonawcy, którzy złożyli oferty w postępowaniu, zaoferowali 30-dniowy termin płatności faktur – str. 147-150 protokołu kontroli.

W zakresie tego zamówienia stwierdzono ponadto, że wydatki na jego realizację ujmowano w par. 4270 „Zakup usług remontowych”, podczas gdy według ustaleń kontroli przedmiotem zamówienia nie była usługa remontowa, lecz „zakup wraz z załadunkiem, transportem, rozładowaniem kruszywa”. Wskazuje to na powinność ujmowania wydatków w par. 4210 „Zakup materiałów i wyposażenia” – str. 147 protokołu kontroli.

Analiza zagadnień związanych z wydatkami na wynagrodzenia nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze – przeprowadzona przez Izbę podczas doraźnej kontroli w Szkole Podstawowej w Przerośli – wykazała nieprawidłowość w arkuszach organizacyjnych Szkoły Podstawowej w Pawłówce. Analiza arkuszy została przeprowadzona pod kątem przestrzegania przepisów art. 35 ust. 1 i 2 w zw. z art. 42 ust. 6 i 7 Karty Nauczyciela oraz uchwały Nr XXIII/172/2017 Rady Gminy Przerośl z dnia 27 czerwca 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania i rozmiaru zniżek tygodniowego wymiaru zajęć nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach. Paragrafem 1 uchwały obniżono dyrektorowi SP w Pawłówce tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych do 12 godzin. Z danych arkuszy organizacyjnych SP w Pawłówce na lata szkolne 2017/2018 i 2018/2019 wynika, że w przypadku dyrektora tej Szkoły stosowano zawyżoną liczbę tygodniowego pensum w ten sposób, iż na rok szkolny 2017/2018 zaplanowano dyrektorowi 15 godzin tygodniowo jako realizowanych w ramach obowiązkowego wymiaru (zajęcia o różnym pensum: 7/18 i 8/26), zaś na rok szkolny 2018/2019 zaplanowano 16 godzin tygodniowo w ramach obowiązkowego wymiaru (zajęcia o różnym pensum: 8/18 i 8/26). Tymczasem według uchwały Rady Gminy obowiązujące pensum dla dyrektora SP w Pawłówce powinno wynosić 12 godzin tygodniowo. W uchwale brak postanowień, które różnicowałyby tę zasadę ze względu na fakt, iż nauczyciel zajmujący stanowisko dyrektora w ramach stosunku pracy realizował obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. W świetle zasad określonych uchwałą Rady Gminy wynikające z arkuszy organizacyjnych na lata szkolne 2017/2018 i 2018/2019 godziny przekraczające obowiązkowy wymiar godzin dyrektora po obniżce (ogółem 3 godziny tygodniowo w roku szkolnym 2017/2018 i 4 godziny tygodniowo w roku szkolnym 2018/2019) powinny były być traktowane jako godziny ponadwymiarowe, a zatem dodatkowo opłacone.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania lub błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy oraz nieprawidłowego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Organem wykonawczym gminy wiejskiej jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowywania projektów uchwał Rady Gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, działającego w strukturze organizacyjnej wskazanej w protokole kontroli, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Wójcie – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywały, stosownie do postanowień zakresu czynności, na Skarbniku Gminy. Prawa i obowiązki głównego księgowego (skarbnika) określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Wyeliminowanie sprzeczności między stanem faktycznym a postanowieniami statutu gminy i regulaminu organizacyjnego Urzędu odnośnie stanowiska zastępcy Wójta.

2. Uzupełnienie zakresu czynności Skarbnika Gminy o elementy wskazane w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli.

3. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały określającej, zgodnie z art. 10b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, podstawę prawną prowadzenia przez Szkołę Podstawowa w Przerośli obsługi finansowo-księgowej Szkoły Podstawowej w Pawłówce – jeżeli zamiarem Pana Wójta jest wykonywanie w dalszym ciągu obsługi tej szkoły przez Szkołę Podstawowa w Przerośli. W przypadku podjęcia uchwały w tej sprawie zapewnienie, aby wykonywanie obsługi SP w Pawłówce odbywało się zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. zobowiązanie dyrektora SP w Przerośli do podpisywania sprawozdań SP w Pawłówce oraz wprowadzenia dokumentacji opisującej przyjęte w SP w Pawłówce zasady rachunkowości. W przypadku niepodjęcia przez Radę uchwały na podstawie art. 10b ustawy o samorządzie gminnym – zapewnienie warunków do zatrudnienia przez dyrektora SP w Pawłówce głównego księgowego.

4. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały przewidującego usunięcie z treści uchwały Nr XII/73/2016 Rady Gminy Przerośl z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie organizacji wspólnej obsługi finansowej, administracyjnej i organizacyjnej postanowień wskazujących instytucje kultury jako jednostki obsługiwane przez Urząd Gminy oraz § 5 uchwały przewidującego określanie zasad obsługi jednostek wskazanych tą uchwałą w drodze porozumienia, mając na względzie uwagi zawarte w części opisowej wystąpienia.

5. Zamieszczanie informacji o realizacji planu kontroli finansowej w Biuletynie Informacji Publicznej, stosownie do wymagań przyjętych procedurami wewnętrznymi.

6. Dokonanie zmian w treści przepisów wewnętrznych składających się na dokumentację opisującą przyjęte zasady rachunkowości, poprzez:

a) określenie elementów ksiąg rachunkowych prowadzonych technika ręczną (bez użycia komputera),

b) uwzględnienie faktu podwyższenia z 3.500 zł do 10.000 zł wartości środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, poniżej której podlegają one jednorazowemu umorzeniu.

7. Wskazanie Skarbnikowi Gminy na wyeliminowanie nieprawidłowości i uchybień w zakresie dokonywania zapisów w księgach rachunkowych, poprzez:

a) opatrywanie zapisów księgowych datami zgodnie z wymaganiami przepisów ustawy o rachunkowości,

b) zaprzestanie nieuzasadnionego stosowania zapisów ujemnych dla wprowadzenia do ksiąg operacji gospodarczych, mając na uwadze, że określone rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów opisy poszczególnych kont nie przewidują dokonywania takich zapisów (jedynie dla zachowania czystości obrotów na koncie 130 niezbędne są techniczne zapisy ujemne, jednakże ich funkcją nie jest wprowadzenie do ksiąg zdarzenia gospodarczego a wyłącznie urealnienie obrotów po obu stronach konta 130); wprowadzanie operacji gospodarczych do ksiąg zapisami dodatnimi po odpowiednich stronach kont,

c) ewidencjonowanie operacji związanych z kosztami komorniczymi potrąconymi z wyegzekwowanych należności w sposób wskazany w protokole kontroli i części opisowej wystąpienia, mając na uwadze, że nie stanowią one dochodów i wydatków budżetu ze względu na brak kasowej realizacji,

d) ewidencjonowanie na koncie 234 zobowiązań wobec pracowników z tytułu kosztów delegacji oraz ekwiwalentu za pranie odzieży,

e) ujmowanie zwrotów wadium wyłącznie zapisem Wn 240 – Ma 139,

f) zaprzestanie dokonywania zapisów na kontach 222 i 223 dotyczących dochodów i wydatków zrealizowanych bezpośrednio na rachunku budżetu,

g) ujmowanie na koncie 020 wyłącznie wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu ustawy o rachunkowości,

h) ustalanie rzetelnych dwustronnych sald konta syntetycznego 221; w tym celu bieżące uzgadnianie jego stanu z danymi ewidencji analitycznej oraz eliminowanie różnic z danymi ustalonymi drogą inwentaryzacji,

i) bieżące weryfikowanie rzetelności stanu inwestycji rozpoczętych uwidocznionego na koncie 080.

8. Zapewnienie prawidłowego sporządzania sprawozdawczości, poprzez:

a) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-27S kwoty dochodów otrzymanych ustalonej zgodnie z przepisami wskazanymi w części opisowej wystąpienia,

b) egzekwowanie od kierownika GOPS, aby sprawozdania jednostkowe Rb-27ZZ zawierały odpowiednie dane w kolumnie 4 „Plan”,

c) wykazywanie rzetelnych danych w sprawozdaniu Rb-ST,

d) wykazywanie rzetelnych danych o stanie zobowiązań, w tym wymagalnych, w sprawozdaniach Rb-28S i Rb-Z,

e) wykazywanie w bilansie Urzędu Gminy danych zgodnych z danymi zestawienia obrotów i sald kont syntetycznych.

9. Powierzenie prowadzenia ewidencji druków ścisłego zarachowania wykorzystywanych do dokumentowania operacji kasowych innej osobie niż kasjer.

10. Przestrzeganie wymogu wystąpienia do kontrahenta o potwierdzenie salda należności w przypadkach określonych przepisami art. 26 ustawy o rachunkowości.

11. Dokumentowanie zweryfikowania zgodności projektów planów finansowych jednostek budżetowych z projektem uchwały budżetowej.

12. W zakresie klasyfikacji budżetowej:

a) ujmowanie dochodów z opłat za użytkowanie wieczyste w par. 0550,

b) ujmowanie w par. 4210 wydatków na dostawę kruszywa bez usługi jego wbudowania.

13. Przedłożenie Radzie Gminy projektu zmiany uchwały Nr XXVI/168/10 z dnia 29 czerwca 2010 r. polegającej na:

a) określeniu zakresu przedmiotowego uchwały zgodnie z przepisami art. 59 ustawy o finansach publicznych, tj. ograniczeniu go jedynie do należności cywilnoprawnych,

b) objęcie jej zakresem podmiotowym również instytucji kultury.

14. Przedłożenie Radzie Gminy projektu zmiany uchwały Nr XVII/131/2016 z dnia 15 grudnia 2016 r. polegającej na usunięciu postanowienia przewidującego ustalanie stawki czynszu za dzierżawę gruntów pod uprawy rolne z uwzględnieniem podatku VAT.

15. Ustalenie najemcy lokalu mieszkalnego wskazanego w protokole kontroli wysokości czynszu zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz rozliczenie z tym najemcą nadpłaconej kwoty czynszu w wysokości 1.643,40 zł.

16. W zakresie sprzedaży nieruchomości:

a) zapewnienie przestrzegania przez uczestników przetargu wysokości minimalnego postąpienia określonej przez § 14 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości,

b) podawanie do publicznej wiadomości informacji o wynikach przetargu,

c) informowanie w formie pisemnej wyłonionych w przetargu nabywców nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia aktu notarialnego.

17. Wyeliminowanie nieprawidłowości dotyczących systemu informatycznego, w którym prowadzona jest ewidencja podatkowa nieruchomości.

18. Zachowanie prawidłowości opodatkowania podatkami lokalnymi, w szczególności w zakresie zgodności z danymi z ewidencji gruntów i budynków oraz składanymi informacjami/deklaracjami; przestrzeganie w tym zakresie aktualnie obowiązujących przepisów.

19. Prowadzenie systematycznych czynności sprawdzających, nakazanych treścią przywołanych przepisów Ordynacji podatkowej, z wykorzystaniem procedur zawartych w dziale V tej ustawy.

20. Rozważenie zasadności podjęcia działań dyscyplinujących podatników w zakresie powszechności i terminowego składania deklaracji podatkowych.

21. W zakresie realizacji dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

a) prowadzenie pełnej ewidencji właścicieli nieruchomości zapewniającej powszechność objęcia systemem gospodarowania odpadami komunalnymi,

b) rzetelne weryfikowanie danych zawartych w deklaracjach ze stanem faktycznym,

c) przyjmowanie deklaracji na wzorach deklaracji określonych przez Radę Gminy Przerośl,

d) rzetelne wprowadzanie do systemu danych wynikających ze złożonych deklaracji,

e) zapewnienie terminowego wnoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym celu rozważenie podjęcia działań dyscyplinujących podatników,

f) prowadzenie pełnych, terminowych i systematycznych działań windykacyjnych w stosunku do podatników (właścicieli nieruchomości), na których ciążą zaległości z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, mając na względzie przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i aktów wykonawczych.

22. Zapewnienie przeznaczania całości środków z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na wydatki w rozdz. 90002 dotyczące kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami. W tym celu uwzględnianie przy planowaniu budżetu kwot dochodów z opłat uzyskanych w latach poprzedzających, które nie zostały przeznaczone na koszty funkcjonowania systemu.

23. Zaprzestanie klasyfikowania w rozdz. 90002 kwot odpowiadających kosztom obciążającym Urząd Gminy jako jeden z podmiotów zobowiązanych do składania deklaracji na opłatę za gospodarowanie odpadami, mając na uwadze, że kwoty te nie oznaczają kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami, a poprzez przyjętą klasyfikację zniekształceniu ulega stosunek dochodów z opłat do kosztów funkcjonowania systemu. Zwiększenie kwoty wydatków budżetu na 2019 r. w rozdz. 90002 dodatkowo o bezpodstawnie ujęte w tym rozdziale w latach 2016-2018 wydatki w par. 4520 w łącznej wysokości 42.369 zł.

24. W zakresie dochodów z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych:

a) stosowanie sankcji przewidzianych ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wobec przedsiębiorcy, który nie złożył oświadczenia o wartości sprzedaży napojów alkoholowych w danym punkcie sprzedaży będącym przedmiotem zezwolenia,

b) dokonanie zwrotu przedsiębiorcy wskazanemu w protokole kontroli nadpłaconej opłaty za 2018 r. w wysokości 8,10 zł.

25. Ustalanie kryteriów oceny ofert w postępowaniach na dostawy powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych w sposób zapewniający wybór oferty rzeczywiście najkorzystniejszej w rozumieniu przepisów Prawa zamówień publicznych, czego warunkiem jest adekwatne do istotności określenie wagi kryterium ceny i innych przyjętych kryteriów oceny ofert. Uwzględnienie przy określaniu kryteriów oceny ofert na tego typu dostawy, że przepisy Prawa zamówień publicznych nie nakazują ustalania we wszystkich postępowaniach innych kryteriów oceny ofert oprócz ceny, jak również nie ograniczają wagi kryterium ceny do maksymalnie 60%, zaś oczekiwany przez zamawiającego sposób wykonywania dostawy może być sformułowany jako jeden z warunków zamówienia, który musi spełnić wykonawca.

26. Zapewnienie zgodności wymiaru pensum dyrektora SP w Pawłówce w arkuszu organizacyjnym szkoły z obowiązującym tygodniowym wymiarem godzin zajęć ustalonym po obniżce uchwalonej przez Radę Gminy.

           O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Suwałkach w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

           Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

           Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

      Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Suwałkach