Informacje podstawowe
Podstawy prawne
Struktura organizacyjna
Organy izby
Kolegialne składy orzekające
Regionalna Komisja Orzekająca
Rzecznik DFP
Działalność nadzorcza
Działalność opiniodawcza
Działalność kontrolna
Działalność informacyjno-
-analityczna
Działalność szkoleniowa
Dostep do informacji publicznej
Roczne plany
i sprawozdania Izby
Wyjaśnienia RIO Białystok
w sprawach dotyczących
stosowania przepisów
o finansach publicznych
Petycje

Strona główna » Działalność kontrolna » Działalność kontrolna 2019

zalecenia - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Suchowoli  

zalecenia - Centrum Usług Samorządowych w Piątnicy  

zalecenia - Gmina Dobrzyniewo Duże  

zalecenia - Gmina Dubicze Cerkiewne  

zalecenia - Gmina Gródek  

zalecenia - Gmina Jasionówka  

zalecenia - Gmina Jeleniewo  

zalecenia - Gmina Juchnowiec Kościelny  

zalecenia - Gmina Kołaki Kościelne  

zalecenia - Gmina Korycin  

zalecenia - Gmina Krasnopol  

zalecenia - Gmina Mały Płock  

zalecenia - Gmina Miastkowo  

zalecenia - Gmina Nowe Piekuty  

zalecenia - Gmina Nowy Dwór  

zalecenia - Gmina Piątnica  

zalecenia - Gmina Poświętne  

zalecenia - Gmina Przerośl  

zalecenia - Gmina Sidra  

zalecenia - Gmina Turośl  

zalecenia - Gmina Wizna  

zalecenia - Gmina Wiżajny  

zalecenia - Gmina Zambrów  

zalecenia - Gmina Zawady  

zalecenia - Gminne Biuro Obsługi Szkół w Sidrze  

zalecenia - Gminny Ośrodek Kultury w Goniądzu  

zalecenia - I Liceum Ogólnokształcące w Bielsku Podlaskim  

zalecenia - I Liceum Ogólnokształcące w Łapach  

zalecenia - Miasto Brańsk  

zalecenia - Miasto Grajewo  

zalecenia - Miasto i Gmina Ciechanowiec  

zalecenia - Miasto i Gmina Czyżew  

zalecenia - Miasto i Gmina Goniądz  

zalecenia - Miasto i Gmina Kleszczele  

zalecenia - Miasto i Gmina Suchowola  

zalecenia - Miasto i gmina Tykocin  

zalecenia - Miasto i Gmina Zabłudów  

zalecenia - Miasto Sejny  

zalecenia - Miasto Siemiatycze  

zalecenia - Miasto Suwałki  

zalecenia - Powiat Zambrowski  

zalecenia - Powiat Białostocki  

zalecenia - Powiat Bielski  

zalecenia - Przedszkole Nr 4 z Oddziałem Integracyjnym w Suwałkach  

zalecenia - Szkoła Muzyczna I stopnia w Siemiatyczach  

zalecenia - Szkoła Podstawowa Nr 4 w Grajewie  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Ciechanowcu  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Gródku  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Jeleniewie  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Kleszczelach  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Kołakach Kościelnych  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Korycinie  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Krasnopolu  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Poświętnem  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Przerośli  

zalecenia - Szkoła Podstawowa w Zawadach  

zalecenia - Szkoła Podstwowa Nr 1 w Siemiatyczach  

zalecenia - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Stawiskach  

zalecenia - Zakład Gospodarki Komunalnej w Juchnowcu Kościelnym  

zalecenia - Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Małym Płocku  

zalecenia - Zespół Obsługi szkół w Turośli  

zalecenia - Zespół Szkolno-Przedszkolny w Wiźnie  

zalecenia - Zespół Szkół i Przedszkola w Tykocinie  

zalecenia - Zespół Szkół Ogólnokształcących w Zambrowie  

zalecenia - Zespół Szkół w Brańsku  

zalecenia - Zespół Szkół w Brańsku  



zalecenia - Gmina Piątnica

Autor:  BIP Admin
Dodane przez:  BIP Admin
Data utworzenia:  2019-09-06 09:13
Data modyfikacji:  2019-09-06 09:13
Data publikacji:  2019-09-06 09:13
Wersja dokumentu:  2


Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy Piątnica

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół w Łomży

 

 

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 01 sierpnia 2019 roku (znak: RIO.IV.6001-3/19), o treści jak niżej:

                        

Pan
Artur Wierzbowski     
Wójt Gminy Piątnica

 

 

W wyniku  kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Piątnica za 2018 r. oraz inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy Piątnica na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561, ze zm.) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku Zespół w Łomży, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Część ze stwierdzonych nieprawidłowości dotyczy okresu sprawowania funkcji Wójta Gminy Piątnica przez Krzysztofa Kozickiego, który zajmował to stanowisko do dnia 21 listopada 2018 r.

 

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, ze zm.), udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

 

W przedmiocie zagadnień organizacyjnych stwierdzono, że według przepisów § 8 statutu Centrum Usług Samorządowych w Piątnicy, nadanego uchwałą Nr 116/XXI/2016 Rady Gminy Piątnica z dnia 27 października 2016 r. w sprawie likwidacji Zespołu Obsługi Szkół w Piątnicy oraz utworzenia Centrum Usług Samorządowych w Piątnicy…, obsługą wykonywaną przez CUS objęte jest m.in. Publiczne Gimnazjum im. Ofiar Katynia w Piątnicy. Z uwagi na fakt, iż uchwałą Nr 162/XXIX/2017 Rady Gminy Piątnica z dnia 29 czerwca 2017 r. dokonano likwidacji Publicznego Gimnazjum w Piątnicy z dniem 31 sierpnia 2017 r., wykaz zawarty w statucie utracił swoją aktualność – str. 3 protokołu kontroli.

 

W zakresie kontroli zarządczej (str. 6-9 protokołu kontroli) stwierdzono, że według ustalonych w jednostce procedur oświadczenia kierowników jednostek organizacyjnych o stanie kontroli zarządczej za dany rok winny być składane do końca lutego następnego roku. Kontrola wykazała uchybienie temu terminowi w przypadku oświadczenia kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Piątnicy – zostało ono złożone 4 marca 2019 r. Stwierdzono też niedotrzymanie terminu składania planów działania jednostek na 2019 r., określonego procedurami na koniec grudnia 2018 r.: OPS w Piątnicy – 8 stycznia; Szkoła Podstawowa w Drozdowie – 7 stycznia; Zespół Szkolno-Przedszkolny w Piątnicy – 7 stycznia; Szkoła Podstawowa w Olszynach – 3 stycznia; Biblioteka w Piątnicy – 10 stycznia; Szkoła Podstawowa w Rakowie Boginiach – 9 stycznia; Szkoła Podstawowa w Dobrzyjałowie – 7 stycznia. Z kolei w kwestii sprawozdań z realizacji celów w trakcie kontroli nie okazano sprawozdań za pierwsze półrocze 2018 r. szkół w Drozdowie i Olszynach oraz OSP w Piątnicy. Ponadto w przypadku SP w Drozdowie nie został dotrzymany termin złożenia sprawozdania rocznego za 2018 r. upływający 31 stycznia – sprawozdanie złożono 5 lutego.

W kwestii przestrzegania ustanowionych procedur kontroli zarządczej w kierowanym przez Pana Urzędzie Gminy Piątnica stwierdzono natomiast niefunkcjonowanie przyjętej procedury zobowiązującej naczelników wydziałów do przekazania wyników monitoringu ryzyka Sekretarzowi Gminy w formie raportu, w terminie do 31 stycznia za rok ubiegły. Kontrolującym nie okazano przedmiotowych raportów, co pozwala na przyjęcie stwierdzenia, iż powodem takiego stanu było nieegzekwowanie od naczelników obowiązku sporządzenia i przedłożenia takich dokumentów.

 

Badając dokumentację opisującą przyjęte przez jednostkę zasady rachunkowości, w świetle przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911, ze zm.), stwierdzono, że:

a) jako element ksiąg rachunkowych jednostki wskazano w niej wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz) sporządzają jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą. W pozostałych jednostkach rolę inwentarza spełnia zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych, sporządzane na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych – str. 12 protokołu kontroli,

b) w przyjętym opisie zasad funkcjonowania konta 130 „Rachunek bieżący jednostki” wskazano, że służy ono do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu wydatków i dochodów budżetowych objętych planem finansowym oraz rozliczeń podatku od towarów i usług dotyczących realizowanych dochodów i wydatków; może ono wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym jednostki budżetowej. Z uwagi na fakt realizacji dochodów i wydatków Urzędu przy pomocy rachunku bieżącego budżetu ewidencjonowanego w ramach konta 133 „Rachunek budżetu” – tj. nieprowadzenia odrębnego rachunku bankowego Urzędu – rzeczywista funkcja konta 130 w Urzędzie Gminy Piątnica jest inna niż wynika to z zaprezentowanych zapisów zakładowego planu kont. Konto 130 służy bowiem w praktyce do ewidencji dochodów i wydatków objętych planem finansowym Urzędu a nie ewidencji środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym – nie został on bowiem utworzony; tym samym ewentualne saldo konta 130 nie oznacza stanu środków na żadnym rachunku bankowym – str. 16 protokołu kontroli,

c) przewidziano, iż wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty, a do należności wątpliwych zalicza się należności, jeżeli w wyniku postępowania egzekucyjnego lub na podstawie innych okoliczności lub dokumentów stwierdzono, że dłużnik nie posiada majątku, z którego można dochodzić wierzytelności – zapisy te nie budzą uwag; dalej określono jednak, że w przypadku braku informacji o sytuacji finansowej i majątkowej dłużnika wysokość odpisu aktualizującego ustala się poprzez zakwalifikowanie należności wymagalnej do przedziału czasowego zalegania z płatnością: do 1 miesiąca – bez odpisu aktualizującego; powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy – odpis w wysokości 30% należności; powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy – odpis w wysokości 50% należności; powyżej 6 miesięcy do roku – odpis w wysokości 75% należności; powyżej roku – odpis w wysokości 100% należności.

Zapisy dotyczące „wiekowania” należności nie powinny pojawić się w regulacjach wewnętrznych Urzędu Gminy, gdyż ustawa o rachunkowości nie przewiduje możliwości dokonywania odpisów z pominięciem przesłanek określonych w treści przepisów art. 35b tej ustawy. Biorąc pod uwagę, że Urząd Gminy – jako jednostka sektora finansów publicznych – obowiązany jest do prowadzenia terminowych czynności egzekucyjnych wobec wszystkich przypadających mu należności, stosownie do art. 42 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869), podstawą oceny zaistnienia przesłanek do dokonania odpisu powinny być wyniki postępowania egzekucyjnego (jego ewentualna bezskuteczność jako wyznacznik sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika), a nie okres zalegania z płatnością. Z kolei jeżeli stosowny organ umorzy postepowanie egzekucyjne w wyniku stwierdzenia jego bezskuteczności, brak jest racjonalnych podstaw do stosowania częściowego tylko odpisu w odniesieniu do tej części należności objętej postepowaniem, która dotyczyła okresu krótszego niż rok – str. 65-66 i 73-74 protokołu kontroli.

 

Kontrola prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym dokonywanych w nich zapisów i dowodów stanowiących ich podstawę, przeprowadzona pod kątem zgodności z przepisami ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r.  w sprawie rachunkowości oraz planów kont…, wykazała, że:

a) w praktyce jednostka nie posiada w ramach konta 133 „Rachunek budżetu” konta księgowego, na którym ewidencjonowane byłyby kompletnie wynikające z wyciągów bankowych obroty środków na rachunku budżetu oraz wykazywane saldo odpowiadające saldu podanemu przez bank – saldo podane na wyciągu bankowym do rachunku budżetu w trakcie roku nie wynika z żadnego konta, lecz musi być ustalane w drodze obliczeń – jest ono uzyskiwane dopiero po zsumowaniu subkont 133-1 (dochody) i 133-2 (wydatki); automatyczne sumowanie subkont prowadzonych w ramach konta 133 nie daje właściwego salda, ponieważ w ramach konta 133 prowadzone są jeszcze, na tym samym poziomie analityki, subkonta 133-5, 133-6, 133-7, 133-10, 133-11 i 133-20 służące ewidencji odrębnych od rachunku budżetu rachunków bankowych otwartych dla poszczególnych projektów; wskazać należy, że wyodrębnianie subkont „dochody” i „wydatki” nie ma uzasadnienia w świetle zasad funkcjonowania konta 133 określonych załącznikiem nr 2 do rozporządzenia; konto 133 nie służy bowiem – w odróżnieniu od konta 130 – do ustalania kwot dochodów i wydatków, a jedynie do wiernego odzwierciedlenia obrotów i sald wynikających z wyciągów do rachunku budżetu; kwoty zrealizowanych dochodów i wydatków w ewidencji budżetu, zgodnie z obowiązującymi przepisami, mają wynikać z kont 901 „Dochody budżetu” oraz 902 „Wydatki budżetu”, do których powinna być prowadzona ewidencja analityczna w układach niezbędnych do sporządzenia sprawozdawczości lub, ewentualnie, subiektywnych potrzeb jednostki – str. 20-22 protokołu kontroli,

b) na koncie 222-2 „Rozliczenie dochodów budżetowych”, prowadzonym dla rozliczeń budżetu gminy z OPS w Piątnicy, zaniechano ewidencji dochodów zrealizowanych w 2018 r. i wykazanych w sprawozdaniu Rb-27S przez tę jednostkę w kwocie 24.234,45 zł. Dochody budżetu gminy przekazane przez OPS zaksięgowano w momencie wpływu bezpośrednio na koncie 901-7 Dochody budżetu”, zamiast Wn 133 – Ma 222-2, a następnie na podstawie danych sprawozdania Rb-27S Wn 222-2 – Ma 901, jak to wynika z zasad funkcjonowania konta 222 określonych załącznikiem nr 2 do rozporządzenia – str. 26-27 protokołu kontroli,

c) dokonywano w ramach konta 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” operacji polegających na przeksięgowaniach między kontami analitycznymi prowadzonymi dla poszczególnych szkół, które to zapisy nie były wynikiem zwrotów przez szkoły środków przekazanych na wydatki na rachunek budżetu (w przypadku zapisów po stronach Ma) lub przekazania im z rachunku budżetu dodatkowych środków na wydatki (w przypadku zapisów po stronach Wn subkont). Z ustaleń kontroli wynika, że przedstawione zapisy miały związek z tym, iż poszczególne szkoły przekazywały między swoimi rachunkami bieżącymi środki budżetu przekazane im na wydatki (w następstwie zmian w planach finansowych), bez pośrednictwa rachunku budżetu. Łącznie zapisów takich dokonano na kwotę 1.534,50 zł – str. 27-30 protokołu kontroli. Zasady funkcjonowania konta 223 zawarte w załączniku nr 2 do rozporządzenia nie przewidują możliwości dokonywania na nim tego rodzaju zapisów, ponieważ transfery środków między jednostkami budżetowymi polegające na przekazywaniu sobie bezpośrednio środków otrzymanych na wydatki (skutkujące zmianami wysokości kwot środków na wydatki, z których poszczególne jednostki miałyby się rozliczyć z budżetem) nie mają uzasadnienia m.in. w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o finansach publicznych,

d) zaniechano zaliczenia do dochodów budżetu 2017 r. kwoty 235,72 zł otrzymanej na rachunek budżetu w dniu 29 grudnia 2017 r., dotyczącej zwrotu kosztów komorniczych – kwotę tę ujęto w 2017 r. po stronie Ma konta 224 „Rozrachunki budżetu”, zamiast odniesienia jej na konto 901 w momencie wpływu. O kwotę tę zaniżono zatem wynik budżetu 2017 r. i zawyżono wynik budżetu 2018 r., wbrew zasadzie kasowego ustalania wyniku wykonania budżetu określonej m.in. w § 5 rozporządzenia, zgodnie z którą celu ustalenia nadwyżki lub deficytu budżetów jednostek samorządu terytorialnego operacje dotyczące ich dochodów i wydatków są ujmowane w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków dokonanych na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach – str. 31 protokołu kontroli,

e) na subkoncie dochodów prowadzonym w ramach konta 130 w ewidencji Urzędu Gminy, wbrew zasadom funkcjonowania konta 130 określonym załącznikiem nr 3 do rozporządzenia, ujęto kwotę raty części oświatowej subwencji ogólnej na styczeń 2019 r. otrzymanej na rachunek budżetu w dniu 20 grudnia 2018 r.; wpływ ten nie stanowił dochodu budżetu w 2018 r., a zatem nie powinien zostać powielony na koncie 130 w księgach 2018 r., gdyż funkcją konta 130 jest odzwierciedlenie kwoty dochodów wykonanych; w efekcie obroty subkont dochodów były wyższe od ujętych na nich dochodów wykonanych wykazanych w sprawozdaniu Rb-27S o 730.105 zł – str. 56 protokołu kontroli,

f) dokonywano w 2018 r. zapisów na koncie 225 „Rozliczenie niewygasających wydatków” w księgach budżetu, mimo że realizacja wydatków, które nie wygasły z końcem 2017 r. (w wysokości 16.545 zł), odbywała się bez przelewu środków na rachunek Urzędu Gminy, albowiem – jak wyżej wskazano – Urząd nie posiada rachunku bieżącego. Zgodnie z zasadami funkcjonowania tego konta określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia służy ono do rozliczeń z jednostkami budżetowymi z tytułu przekazanych im środków na realizację planu niewygasających wydatków. Operacje takie nie zachodzą w przypadku Urzędu Gminy Piątnica, ponieważ Urząd nie posiada rachunku, na który miałyby zostać przekazane środki z rachunku środków na niewygasające wydatki księgowanego na koncie 135 „Rachunek środków na niewygasające wydatki” w ewidencji budżetu. W takiej sytuacji wydatek poniesiony bezpośrednio z konta 135 powinien być ujęty od razu na koncie 904 „Niewygasające wydatki”, bez pośrednictwa konta 225 (podobnie jak to ma miejsce w zakresie kont 902 i 223 przy ponoszeniu wydatków Urzędu bezpośrednio z rachunku budżetu) – str. 33-34 i 52 protokołu kontroli.

 

Kontrola sporządzonej sprawozdawczości, w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 109, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773), wykazała, że:

a) w rocznym sprawozdaniu Rb-27S za 2018 r. w kolumnie 8 „Dochody otrzymane” wykazano 47.442.252,26 zł, podczas gdy zgodnie z przepisami § 3 ust. 1 pkt 5, ust. 2 pkt 1 lit. c) i pkt 2 lit. c), ust. 4 pkt 4 i ust. 5 pkt 3 załącznika nr 36 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, w kol. 8 należało wykazać kwotę 47.536.865,80 zł tj. o 94.613,54 zł wyższą. Szczegółowe wyliczenie różnicy zawarto na str. 45-46 protokołu kontroli,

b) w pozycji N4.1. „Należności wymagalne z tytułu dostaw towarów i usług” sprawozdania łącznego Rb-N według stanu na koniec IV kwartału 2018 r. wykazano m.in. kwotę 462.055,31 zł, odpowiadającą należnościom od dłużników alimentacyjnych w części przypadającej budżetowi gminy, wykazaną w ten sposób w jednostkowym sprawozdaniu Rb-N OPS; z uwagi na charakter tych należności wymagalnych powinny być one wykazywane w poz. N4.2. „Pozostałe” – str. 48 protokołu kontroli,

c) w pozycji N4.1. jednostkowego sprawozdania Rb-N Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piątnicy według stanu na koniec IV kwartału 2018 r. wykazano kwotę 6.321,02 zł (ujętą tak samo w sprawozdaniu łącznym); analiza tej kwoty w kontekście należności wymagalnych z tytułu dochodów budżetowych wykazanych przez ZS-P w Piątnicy w rocznym sprawozdaniu Rb-27S wykazała, że kwotę należności wymagalnych ustalono w sprawozdaniu Rb-N błędnie, ponieważ powinna ona wynosić 6.682,86 zł (o 361,84 zł więcej); w trakcie kontroli skorygowano sprawozdanie jednostkowe – str. 48-49 protokołu kontroli,

d) w poz. N5.1. „Pozostałe należności z tytułu dostaw towarów i usług” jednostkowego sprawozdania Rb-N Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Piątnicy według stanu na koniec IV kwartału 2018 r. wykazano kwotę 33.100,75 zł, która była zawyżona w świetle danych sprawozdania Rb-27S tej jednostki; w wyniku kontroli ustalono, że kwota tych należności była zawyżona w sprawozdaniu Rb-N o 3.795,66 zł poprzez niepomniejszenie ogólnej kwoty należności ZS-P o niektóre z należności wymagalnych wykazanych już w pozycji N4.1. W trakcie kontroli dokonano korekty sprawozdania również o tę kwotęstr. 49-50 protokołu kontroli,

e) nieprawidłowo zostało sporządzone sprawozdanie jednostkowe Rb-27S ZS-P w Piątnicy, ponieważ w kolumnie 10 „Zaległości netto” sprawozdania nie wykazano jako zaległości kwoty należnych odsetek wykazanych w kol. 9 „Należności pozostałe do zapłaty…” w wysokości 82,11 zł, sklasyfikowanych w par. 0920 „Wpływy z pozostałych odsetek” – str. 48-49 protokołu kontroli.

           Z kolei w zakresie sprawozdawczości finansowej ustalono, że bilans z wykonania budżetu gminy Piątnica za 2018 r. został sporządzony i podpisany przez Skarbnika oraz Pana Wójta w dniu 24 kwietnia 2019 r., tj. 24 dni po terminie. Uchybiono tym samym dyspozycji § 32 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont…, z której wynika, że bilans z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego sporządza się w terminie 3 miesięcy od dnia, na który zamyka się księgi rachunkowe, co oznacza, że bilans ten według stanu na 31 grudnia 2018 r. powinien być sporządzony nie później niż do 31 marca 2019 r. – str. 52 protokołu kontroli.

 

W zakresie procedury opracowania planów finansowych przez jednostki budżetowe stwierdzono, że kierownicy jednostek podległych otrzymali informacje niezbędne do opracowania projektów planów finansowych w dniu 17 i 20 listopada 2017 r., zaś projekty planów finansowych zostały przez nich opracowane i przekazane Wójtowi dopiero w dniu 22 grudnia 2017 r. Zgodnie z art. 248 ust. 2 ustawy o finansach publicznych oraz § 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2010 r. w sprawie sposobu prowadzenia gospodarki finansowej jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych (Dz. U. z 2015 poz. 1542, ze zm.), podległe jednostki opracowują projekty planów finansowych w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, nie później jednak niż do dnia 22 grudnia. Z brzmienia tego przepisu wynika zatem, że podstawowym terminem opracowania projektu jest termin 30 dni od daty otrzymania informacji, natomiast termin ten ulega skróceniu do 22 grudnia, jeżeli ze względu na datę otrzymania informacji przez jednostkę upływ 30 dni miałby miejsce później niż 22 grudnia. W stwierdzonym podczas kontroli stanie faktycznym projekty planów finansowych powinny być opracowane przez kierowników jednostek budżetowych najpóźniej – odpowiednio – do 17 i 20 grudnia 2017 r. – str. 80-81 protokołu kontroli.

 

W przedmiocie sum depozytowych przechowywanych przez kontrolowaną jednostkę stwierdzono, że zabezpieczenia należytego wykonania umów wniesione przez wykonawców zamówień publicznych w pieniądzu są przechowywane na nieoprocentowanym rachunku bankowym, skutkiem czego zwracane są w kwotach równych kwotom wpłaconym. Jak stanowi art. 148 ust. 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U z 2018 r. poz. 1986, ze zm.), jeżeli zabezpieczenie wniesiono w pieniądzu, zamawiający przechowuje je na oprocentowanym rachunku bankowym, zwracając je z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego, na którym było ono przechowywane, pomniejszone o koszt prowadzenia tego rachunku oraz prowizji bankowej za przelew pieniędzy na rachunek bankowy wykonawcy. Kontrola tego zagadnienia wykazała ponadto uchybienia w terminowości zwracania części zabezpieczeń wykonawcom w świetle postanowień art. 151 Prawa zamówień publicznych; w dwóch przypadkach zabezpieczenie zwrócono z opóźnieniem odpowiednio 7 i 21 dni – str. 57-60 protokołu kontroli.

 

W zakresie realizacji postanowień uchwały Nr 230/XL/10 Rady Gminy Piątnica z dnia 29 sierpnia 2010 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu umarzania, odraczania terminu zapłaty oraz rozkładania na raty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających Gminie Piątnica… stwierdzono, że poprzedni Wójt Gminy Piątnica K. Kozicki zawierając z dłużnikiem w dniu 12 października 2016 r. umowę o rozłożenie na 67 rat zaległości cywilnoprawnych na kwotę 2.985,09 zł, z jednoczesnym umorzeniem pełnej kwoty należnych odsetek w wysokości 1.095,18 zł, uchybił dyspozycji § 9 ust. 1 uchwały, zgodnie z którym okres spłaty należności rozłożonej na raty nie może być dłuższy niż 24 miesiące – str. 70-71 protokołu kontroli.

 

W toku badania dochodów ze sprzedaży nieruchomości stwierdzono, że w trakcie prowadzonej w 2018 r. procedury sprzedaży w drodze przetargu ustnego nieograniczonego nieruchomości gruntowych nr 168 i 285 nie zachowano wymagań określonych w art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204, ze zm.) dotyczących sporządzenia i upublicznienia wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży. W odniesieniu do pierwszej nieruchomości kontrolującym przedstawiono wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży z 2013 r., a w przypadku drugiej z 2016 r. Jak wynika z ustaleń zawartych na str. 121-125 protokołu kontroli przetargi na sprzedaż tych nieruchomości przeprowadzane w 2018 r. były kolejnymi próbami ich podejmowanymi od czasu sporządzenia wymienionych wykazów nieruchomości. Między wcześniejszymi przetargami a przetargami przeprowadzonymi w 2018 r. wystąpiła jednak dłuższa niż 6 miesięcy przerwa, w związku z czym przetargi przeprowadzone w 2018 r. nie posiadały już przymiotu „drugiego” lub „kolejnego” przetargu w rozumieniu przepisów art. 39 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W związku z upływem terminu 6 miesięcy od przeprowadzenia ostatniego przetargu na sprzedaż tych nieruchomości, następny przetarg na ich sprzedaż powinien być zatem poprzedzony sporządzeniem i opublikowaniem wykazu nieruchomości, jak to wynika z art. 39 ust. 3 ustawy.

Ponadto kontrola sprzedaży nieruchomości wykazała, że:

a) w procedurze zbycia działki nr 15 na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego zaniechano podania w prasie lokalnej o zasięgu obejmującym co najmniej powiat informacji o wywieszeniu wykazu nieruchomości, czym naruszono art. 35 ust. 1 in fine ustawy o gospodarce nieruchomościami – str. 128 protokołu kontroli,

b) wyciąg z ogłoszenia o przetargu na sprzedaż nieruchomości nr 285 o cenie wywoławczej ustalonej na 52.000 zł nie został zamieszczony w prasie o zasięgu obejmującym co najmniej powiat, na terenie którego położona jest zbywana nieruchomość, ukazującej się nie rzadziej niż raz w tygodniu. Naruszono tym samym § 6 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1490) określający przedstawiony wyżej wymóg zamieszczenia wyciągu z ogłoszenia w prasie w przypadku przetargu na zbycie nieruchomości, której cena wywoławcza jest wyższa niż równowartość 10.000 euro – str. 126 protokołu kontroli,

c) nie przestrzegano wynikającego z art. 41 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami obowiązku pisemnego zawiadomienia osoby ustalonej jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży; zawiadomienie powinno być przekazane najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu a wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia (co przesądza o jego pisemnej formie); nadto zawiadomienie powinno zawierać w swej treści informację o zatrzymaniu przez organizatora przetargu wadium w przypadku nie przystąpienia wyłonionego nabywcy, bez usprawiedliwienia, do zawarcia umowy w miejscu i terminie wskazanym w zawiadomieniu (art. 41 ust. 2 ustawy) – str. 124 i 127 protokołu kontroli. Niewykonywanie obowiązku pisemnego zawiadamiania nabywców nieruchomości wyłonionych w drodze przetargu było już przedmiotem zaleceń po kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Piątnica przeprowadzonej w 2015 r.

 

Analiza dochodów z najmu i dzierżawy nieruchomości wykazała, że:

a) umowy dzierżawy podpisywane były w 2018 i 2019 r. z firmami BUDROL i ARHELAN (m.in. na okres 3 lat) oraz z Łomżyńskim Parkiem Krajobrazowym Doliny Narwi na okres 10 lat bez sporządzenia i podania do publicznej wiadomości wykazów nieruchomości przeznaczonych do oddania w dzierżawę, czym uchybiono przepisom art. 35 ust. 1 i 1b ustawy o gospodarce nieruchomościami; według złożonego wyjaśnienia, odnośnie umów z wymienionymi firmami (…) Umowy dzierżawy w tych trzech przypadkach musiały być zawarte w trybie natychmiastowym. (…) W dwóch przypadkach posadowiono na działce gminnej banery reklamowe natomiast w trzecim przypadku uporządkowano część działki gminnej i urządzono dojazd do budynku usługowego wykładając 108 m2 gruntu kostką (…); brak wykazu nieruchomości w przypadku Parku Krajobrazowego uzasadniono wydzierżawieniem gruntu (…) na cel publiczny za zgodą Rady Gminy Piątnica (…). Przedstawione w wyjaśnieniu okoliczności nie uprawniają do pominięcia obowiązku sporządzenia wykazu w świetle przepisów art. 35 ust. 1 i 1b ustawy – str. 116-121 protokołu kontroli,

b) pomiędzy kolejnymi umowy dzierżawy części nieruchomości zawieranymi z firmą ARHELAN wystąpił okres nieobjęty żadną z umów (od 10 maja 2019 r. do 22 maja 2019 r.), w którym kontrahent nadal korzystał (bezumownie) z nieruchomości (znajdowała się na niej tablica reklamowa, co potwierdzono w czasie kontroli), za który to okres gmina nie pobrała żadnej opłaty; w trakcie kontroli zawarto na okres 1 roku umowę dzierżawy obowiązująca od 23 maja 2019 r. ustalając jednorazowy czynsz w wysokości 2.000 zł + VAT; posługując się wysokością czynszu ustaloną w umowie z 23 maja 2019 r., proporcjonalna opłata za 13 dni korzystania z nieruchomości powinna wynosić 71,23 zł netto – str. 118-119 protokołu kontroli,

c) nieprawidłowo dokonano zmiany wysokości czynszu za najem lokali mieszkalnych; wynajmujący aneksami do umów najmu sporządzonymi w dniu 1 lutego 2017 r. podwyższył stawkę czynszu z dniem zawarcia tych aneksów. Zgodnie z art. 8a ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1182) termin wypowiedzenia wysokości czynszu wynosi 3 miesiące, chyba że strony w umowie ustalą termin dłuższy – str. 63-64 protokołu kontroli.

W przedmiocie egzekwowania zaległości z czynszu najmu stwierdzono, że w przypadku należności od dłużnika opisanego na str. 64-66 protokołu kontroli w stosunku do zaległości za lata 2009-2012 w łącznej kwocie 5.798,04 zł, objętej nakazem zapłaty z dnia 1 lutego 2013 r., do dnia kontroli nie podjęto czynności egzekucyjnych. Zwrócenia uwagi wymaga, iż z dniem 9 lipca 2018 r. dokonano zmiany art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego, który w wersji sprzed nowelizacji przewidywał dziesięcioletni okres przedawnienia tego rodzaju roszczeń. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu roszczenie stwierdzone m.in. prawomocnym orzeczeniem sądu przedawnia się z upływem sześciu lat. Z uwagi na przepisy przejściowe, należności objęte tym tytułem wykonawczym podlegają jeszcze przedawnieniu dziesięcioletniemu, zatem termin ten upłynie w 2023 r. W stosunku do należności za lata 2012-2015 organ egzekucyjny stwierdził natomiast bezskuteczność egzekucji dla należności w wysokości 3.778,17 zł oraz naliczonych od nich odsetek. W świetle zasad określonych uchwałą Nr 230/XL/10 Rady Gminy Piątnica z dnia 29 sierpnia 2010 r. bezskuteczność egzekucji stanowi przesłankę umożliwiającą umorzenie należności.

Dopuszczono natomiast do upływu okresu przedawnienia należności od tego dłużnika za okres od lipca 2015 r. do lutego 2016 r. w łącznej kwocie 1.012,22 zł – z powodu podjęcia przez sądem czynności egzekucyjnych w stosunku do tych należności dopiero w dniu 11 marca 2019 r., tj. po upływie 3 lat od ich powstania (czynsz jako świadczenie okresowe przedawnił się na podstawie art. 118 k.c. po upływie 3 lat). Z kolei w stosunku do należności za okres od kwietnia 2017 r. do grudnia 2018 r. w wysokości 2.696,40 zł nie podejmowano dotychczas żadnych czynności (nie były one objęte pozwem z 11 maja 2019 r.); w przypadku braku czynności egzekucyjnych będą one ulegać sukcesywnemu przedawnieniu począwszy od maja 2020 r.

 

Kontrola dochodów z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wykazała nieprawidłowości w treści wniosków o wydanie zezwoleń (str. 128-134 protokołu kontroli), polegające na tym, że:

a) w jednym z wniosków nie wskazano czy alkohol będzie sprzedawany z przeznaczeniem do spożycia w miejscu sprzedaży czy poza miejscem sprzedaży. Stosownie do art. 18 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137, ze zm.) wniosek powinien zawierać oznaczenie rodzaju zezwolenia, a zatem oprócz rodzaju sprzedawanego alkoholu także kwestię miejsca przeznaczenia do spożycia, co wynika z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy,

b) drugi ze zbadanych wniosków został złożony na druku oznaczonym jako „wniosek o wydanie zezwolenia na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych dla przedsiębiorców, których działalność polega na organizacji przyjęć”, co sugerowało, że alkohol będzie sprzedawany z przeznaczeniem do spożycia w miejscu sprzedaży; zezwolenie wydano natomiast na sprzedaż napojów alkoholowych przeznczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. Zgodnie z wyjaśnieniami pracownika prowadzącego te zagadnienia sprzedaż napojów alkoholowych odbywała się z faktycznym przeznaczeniem do spożycia poza miejscem sprzedaży, zaś wnioskodawca złożył wniosek na błędnym formularzu pobranym ze strony internetowej, czego nie skorygowano.

 

Kontrola dochodów z opłat za zajęcie pasa drogowego wykazała, że w przypadkach wskazanych na str. 136-138 protokołu kontroli przy nieterminowym uiszczaniu opłat za zajęcie pasa drogowego nie naliczano należnych gminie odsetek. Łączna kwota nienaliczonych oraz niepobranych odsetek wynosiła 10,86 zł. Obowiązek naliczania i pobierania odsetek za opóźnienie w przypadku nieterminowego uiszczenia opłat za zajęcie pasa drogowego zapisano wprost w art. 40d ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2018 r. poz. 2068, ze zm.). Ponadto wynika on z ogólnej zasady zawartej w art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którą jednostka sektora finansów publicznych zobowiązana jest do ustalania wszystkich przypadających jej należności pieniężnych, w tym o charakterze cywilnoprawnym. Należne jednostce odsetki powinny być przypisane w księgach na koniec każdego kwartału – § 11 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont…

 

Odnośnie opłat adiacenckich stwierdzono, że w kontrolowanej jednostce nie zostały dotychczas uchwalone przez Radę Gminy stawki opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego podziałem nieruchomości oraz wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej (art. 98a i art. 146 ustawy o gospodarce nieruchomościami). Po poprzedniej kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Piątnica, przeprowadzonej w 2015 r., zalecono ówczesnemu Wójtowi przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały ustalającej stawki opłaty adiacenckiej. W dniu 29 grudnia 2015 r. przedstawiono Radzie Gminy na sesji projekt uchwały w sprawie ustalenia stawek opłaty adiacenckiej, jednakże Rada go odrzuciła. W związku z tym gmina nie realizuje dochodów z opłaty adiacenckiej. Stosownie do postanowień art. 98a i art. 146 ustawy podstawą ustalenia opłaty adiacenckiej jest wzrost wartości nieruchomości spowodowany wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej oraz podziałem nieruchomości dokonanym na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego. Jak wykazano na str. 138-141 protokołu kontroli, wystąpiły przypadki podziałów nieruchomości o charakterze wskazującym na możliwość wystąpienia znaczącego wzrostu wartości nieruchomości po podziale. W 2018 r. dokonano łącznie 47 podziałów nieruchomości; w przyjętej do kontroli próbie 10 decyzji, w 3 przypadkach można zakładać wystąpienie okoliczności skutkujących wystąpieniem wzrostu wartości nieruchomości (podział na 6 działek i na 3 działki z przeznaczeniem pod zabudowę jednorodzinną).

 

W toku kontroli dochodów budżetowych gminy badaniu poddano również dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.), jest Pan Wójt. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru wskazanych dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych, której wynik doprowadził do następujących ustaleń.

Badaniu pod kątem prawidłowości poddano realizację dochodów z tytułu podatku od nieruchomości w grupie podatników osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Pozwoliło to ujawnić występowanie różnorodnych rodzajowo nieprawidłowości, takich jak:

a) brak kompletnych danych źródłowych potwierdzających wykazaną podstawę opodatkowania w zakresie wartości budowli w przypadku 9 podmiotów, których numery ewidencyjne zostały wskazane w opisie na str. 84-85 protokołu kontroli. Deklaracja na podatek od nieruchomości oraz charakter danych w niej zawartych jest obszarem, w którym organ podatkowy został uprawniony do dokonywania ustaleń faktycznych na podstawie art. 272 § 3 Ordynacji podatkowej. Weryfikacja dokumentacji, będącej podstawą sporządzenia deklaracji, pozwala ograniczyć ryzyko związane z samoobliczeniem wysokości zobowiązań podatkowych przez podatników, a także daje możliwości skorygowania deklaracji podatkowej (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 4 października 2016 r., sygn. akt I Sa/Gd 671/16). Zatem pożądane w tej kwestii jest podjęcie czynności zmierzających do zebrania wszelkiego materiału dowodowego będącego podstawą danych zawartych w deklaracji, na podstawie której określany jest wymiar podatku;

b) pojedynczy przypadek niezastosowania zwolnienia z opodatkowania powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, który na podstawie uchwały Nr 155/XXXIV/2013 Rady Gminy Piątnica spełniał warunki do skorzystania z niego. Kwota nienależnie naliczonego podatku od nieruchomości za lata 2017-2018 wyniosła 246 zł – str. 85 protokołu kontroli;

c) rozbieżność między danymi zawartymi w złożonej deklaracji a danymi z ewidencji gruntów i budynków w przypadku podatnika o nr konta 3300001. Różnica dotyczy zaniżenia powierzchni gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej o 94 m2, a w związku z tym zaniżenia kwoty podatku od nieruchomości za 2018 r. o 77 zł, natomiast w latach 2014-2018 o 307 zł (przy uwzględnieniu zmieniających się stawek) – str. 85 protokołu kontroli;

d) rozbieżność między danymi ujawnionymi w deklaracji a danymi zawartymi w ewidencji w przypadku jednej z jednostek organizacyjnych gminy. W zakresie prawidłowości opodatkowania budynków mieszkalnych wątpliwości wzbudziła wykazana powierzchnia użytkowa. Dane wykorzystane ze strony www.geoportal2.gov.pl oraz dane z ewidencji gruntów i budynków jednoznacznie wskazywały, iż podatnik oprócz budynku szkoły posiadał także trzy inne budynki o łącznej powierzchni zabudowy 281 m2 (w deklaracji wykazano wyłącznie jeden budynek mieszkalny o powierzchni użytkowej 79,5 m2, podlegający opodatkowaniu). W zakresie opodatkowania gruntów nieprawidłowość pojawiła się poprzez wykazanie całej posiadanej powierzchni jako zajętej na działalność oświatową, podczas gdy na wskazanej nieruchomości gruntowej znajdowały się także dwa wynajmowane budynki mieszkalne (według ustaleń jeden budynek wykorzystywany jest na cele mieszkalne, natomiast drugi wykorzystywany w celach gospodarczych), stanowiące nieruchomości niezwiązane z działalnością oświatową. Zatem wskazane grunty pod tymi budynkami nie powinny korzystać ze zwolnienia, a zostać opodatkowane według stawki przewidzianej dla gruntów pozostałych – str. 85 protokołu kontroli;

e) brak podstawowej dokumentacji, tj. umów użyczenia w stosunku do podatników korzystających ze zwolnienia na mocy uchwały Nr 155/XXXIV/2013, przede wszystkim odnośnie przekazania w użyczenie gruntów i budynków będących własnością gminy podmiotom wymienionym w protokole kontroli. Zatem niemożliwe było kompletne sprawdzenie prawidłowości wykazanych w deklaracji danych, będących podstawą wyliczenia kwoty zwolnienia a następnie wykazania tej kwoty w skutkach udzielonych ulg i zwolnień w sprawozdaniach Rb-27S oraz Rb-PDP (wykazaną kwotę sprawdzono wyłącznie na podstawie wyliczeń dokonanych w oparciu o dane wykazane przez podatników w złożonych deklaracjach) – str. 86 protokołu kontroli.

Kolejne nieprawidłowości pojawiły się w obszarze rzetelności wykazania danych w gminnej deklaracji na podatek od nieruchomości oraz na podatek leśny. W pierwszej deklaracji uchybienie polegało na nieuwzględnieniu do wymiaru podatku powierzchni nieruchomości gruntowej należącej do Skarbu Państwa, sklasyfikowanej jako „dr” o pow. 1,7751 ha, w stosunku do których gmina posiada wyłącznie status użytkownika. Ustalono, iż grunty mają status dróg wewnętrznych, zatem powinny zostać wykazane w deklaracji i opodatkowane. Zaniżenie wymiaru z tego tytułu za 2018 r. wyniosło 5.680 zł. W trakcie kontroli, w dniu 15 maja 2019 r., złożono korekty deklaracji za lata 2016-2018 skutkujące zwiększeniem obciążenia z tytułu podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 17.041 zł – str. 88-89 protokołu kontroli.

Z kolei w zakresie deklaracji na podatek leśny ustalono, że nie została ona złożona mimo faktu, iż gmina jest właścicielem 2,5483 ha gruntów sklasyfikowanych jako „Ls”, nieprzekazanych w posiadanie innym podmiotom. Jest to nieprawidłowość naruszająca art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 888, ze zm.), który stanowi, iż osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej obowiązane są składać w terminie do dnia 15 stycznia organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasów, deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku. Z kolei, art. 6 ust. 6 wskazanej ustawy stanowi, iż obowiązek składania informacji o lasach oraz deklaracji na podatek leśny dotyczy również podatników korzystających ze zwolnień na mocy przepisów ustawy. Ustawodawca nie wprowadził regulacji, na podstawie której gmina jako osoba prawna mogłaby skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania lub być zwolniona z obowiązku złożenia deklaracji. W trakcie kontroli złożono deklarację, w której wykazano 2,5483 ha lasu z drzewostanem w wieku do 40 lat, korzystającego ze zwolnienia z opodatkowania (art. 7 ust. 1 pkt 1 wyżej wskazanej ustawy) – str. 90 protokołu kontroli.

 

Dalsze czynności kontrolne podjęte w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego wykazały 3 sytuacje braku złożenia informacji na podatek rolny, leśny i od nieruchomości przez osoby fizyczne, do czego podatnicy są zobowiązani m.in. treścią art. 6a ust. 5 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 1256). Wymiar został dokonany na podstawie aktów notarialnych oraz zmian z ewidencji gruntów i budynków. Należy zauważyć, iż wobec podatników uchylających się od obowiązku przedłożenia niezbędnych informacji, organ podatkowy jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie do właściwego urzędu skarbowego – art. 54 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1958, ze zm.) – str. 93 protokołu kontroli.

W wyniku analizy porównawczej wykazanych w informacjach danych z ewidencją gruntów i budynków stwierdzono występowanie różnorodnych rodzajowo nieprawidłowości, obejmujących grupę 6 podatników, których numery ewidencyjne zostały wskazane w treści protokołu kontroli na str. 93-94. Uchybienia polegały na:

a) nieprzeprowadzeniu czynności sprawdzających, nakazanych treścią art. 272 Ordynacji podatkowej, w stosunku do złożonej informacji na podatek od nieruchomości, w której wykazano powierzchnię użytkową budynku mieszkalnego w wysokości 55 m2, podczas gdy powierzchnia zabudowy wynikająca z ewidencji wynosiła 116 m2. Podczas kontroli wezwano podatnika do złożenia korekty informacji, w której wykazał 86,80 m2 powierzchni użytkowej przedmiotowego budynku. Zaniżona powierzchnia wyniosła 31,8 m2, co daje równowartość pieniężną 20 zł w skali roku;

b) nieprzeprowadzeniu czynności sprawdzających w stosunku do złożonej informacji na podatek od nieruchomości, w której wykazano 64 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, podczas gdy powierzchnia zabudowy wynikająca z ewidencji wyniosła 113 m2. Podczas kontroli wezwano podatnika do złożenia korekty informacji, w której wykazał 84 m2 powierzchni użytkowej przedmiotowego budynku. Brak w tej sytuacji skutków finansowych w postaci zaniżenia dochodów budżetowych z tytułu podatku od nieruchomości, z uwagi na zwolnienie z opodatkowania na mocy uchwały budynków mieszkalnych znajdujących się na gruntach gospodarstw rolnych (podatnik był właścicielem gospodarstwa rolnego). Zaniżono wyłącznie kwotę skutków udzielonych zwolnień na mocy aktu prawa miejscowego wykazanych w sprawozdaniu Rb-PDP za 2018 r. o 13 zł, natomiast w latach 2014-2018 o 52 zł;

c) braku wprowadzenia do ewidencji wymiarowej budynku mieszkalnego o powierzchni zabudowy 73m2 (powierzchnia wynikająca z ewidencji), z uwagi na brak złożenia przez podatnika informacji na podatek rolny, leśny oraz od nieruchomości, mimo pisemnych wezwań do jej złożenia. W zakresie pozostałych podatków wymiaru dokonano na podstawie aktów notarialnych. W trakcie kontroli ponownie wezwano podatnika do złożenia informacji. Wobec przedłużającej się bezczynności podatnika należałoby wszcząć postępowanie podatkowe i wydać decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości (art. 21 § 3 Ordynacji podatkowej), a powstałą kwotę wykazać w skutkach udzielonych ulg i zwolnień na mocy uchwały w sprawozdaniu Rb-PDP;

d) braku wprowadzenia do ewidencji wymiarowej wykazanych w informacji 150 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego korzystającego ze zwolnienia na mocy uchwały (podatnik był właścicielem gospodarstwa rolnego). Wskutek nieprawidłowości kwota zaniżonych skutków z tytułu udzielonych zwolnień w sprawozdaniu Rb-PDP za 2018 r. wyniosła 96 zł;

e) zastosowaniu stawki właściwej dla gruntów pozostałych, podczas gdy podatnik był właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. 13,44 ha. Wymiar podatku został zawyżony o 84 zł (wyniósł 148 zł, natomiast powinien wynieść 64 zł). W trakcie kontroli wydano decyzje zmieniające wysokość zobowiązania podatkowego za lata 2014-2018 w łącznej wysokości 463 zł;

f) zaniżeniu liczby hektarów przeliczeniowych podlegających opodatkowaniu o grunty sklasyfikowane jako „Ps-IV” o pow. 0,31 ha fiz. (0,186 ha przelicz.), a tym samym zaniżenie kwoty podatku rolnego w latach 2017-2018 łącznie 48 zł.

Następnym obszarem, w obrębie którego stwierdzono nieprawidłowości, było stosowanie przepisów ustawy o podatku rolnym w zakresie  przyznawania ulg inwestycyjnych. Stwierdzono brak pisemnych oświadczeń o statusie lub braku statusu podatnika podatku od towarów i usług (VAT) lub innej dokumentacji stwierdzającej daną okoliczność. W jednym z kontrolowanych przepadków kwota, na podstawie której wyliczono ulgę była kwotą brutto, natomiast w kolejnym – kwotą netto. Uwzględnienie wydatku inwestycyjnego w kwocie netto lub brutto zależy od tego, czy podatnik podatku rolnego jest podatnikiem VAT i ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Rozstrzygnięcie statusu podatnika (wnioskodawcy) jako podatnika VAT ma istotne znaczenie w kontekście prawidłowości wyliczenia kwoty ulgi inwestycyjnej. Należy zauważyć, iż rolnicy, którzy są czynnymi podatnikami VAT, realizując inwestycję mogą „odzyskać” VAT poprzez mechanizm obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Kwota ulgi wyliczona na podstawie kwoty netto powinna być poparta odpowiednią dokumentacją. Obowiązek ten wynika bezpośrednio z regulacji Artykułu 7 ust. 1 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi, że „do celów obliczania intensywności pomocy i kosztów kwalifikowalnych stosuje się kwoty przed potrąceniem podatku lub innych opłat. Koszty kwalifikowalne uzasadnia jasna, szczegółowa i aktualna dokumentacja”. Natomiast, jeżeli na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174) podatnik podatku rolnego nie ma prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, a zatem nie odzyska podatku wliczonego do ceny zakupionego towaru, należy wówczas uwzględnić kwotę brutto – str. 98 protokołu kontroli.

Badanie powszechności i terminowości składania deklaracji/korekt na podatek od środków transportowych wykazało pojedynczy przypadek znacznego opóźnienia w złożeniu korekty deklaracji (360 dni) w stosunku do obowiązującego przepisu art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170), zgodnie z którym podmioty, na których ciąży obowiązek podatkowy, zobowiązane są składać, w terminie do dnia 15 lutego właściwemu organowi podatkowemu, deklaracje na podatek od środków transportowych na dany rok podatkowy, sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku. Natomiast, w razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego, lub zmianę miejsca zamieszkania, lub siedziby odpowiednio skorygować deklaracje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności.

Ustalono, iż po otrzymaniu informacji ze Starostwa Powiatowego wezwano podatnika do złożenia korekty, który złożył ją w 2019 r. i na tej podstawie dokonano odpisu na koncie w 2019 r., który de facto powinien być odpisem obejmującym 2018 r. Wobec przedłużającej się bezczynności podatnika właściwym postępowaniem w tej kwestii byłoby wszczęcie postępowania podatkowego z urzędu i wydanie decyzji określającej wysokość zobowiązania, która skutkowałaby obniżeniem kwoty podatku i dokonaniem odpisu na koncie podatnika jeszcze w 2018 r. (art. 21 Ordynacji podatkowej), a kwota dochodów wykonanych z tytułu podatku od środków transportowych wykazanych w sprawozdaniu Rb27S za 2018 r. byłaby mniejsza o kwotę odpisu – str. 99 protokołu kontroli.

 

Badanie rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych wykazało nieprawidłowość w postaci wykazania błędnych danych w sprawozdaniu podatkowym SP-1 w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego. W wyniku porównania przedłożonych dokumentów z danymi wykazanymi w sprawozdaniu stwierdzono nieprawidłowości opisane szczegółowo na str. 111-112 protokołu kontroli, polegające na:

a) wykazaniu w sekcji dotyczącej podatku od nieruchomości powierzchni użytkowej gruntów i budynków opodatkowanych wraz z powierzchnią zwolnioną na mocy uchwały Rady Gminy bądź właściwej ustawy. Zsumowana różnica między wykazaną a prawidłową podstawą opodatkowania wyniosła w przedmiocie gruntów i budynków pozostałych oraz budynków mieszkalnych 252.631 m2, natomiast w przedmiocie budowli 6.468.308 zł;

b) wykazaniu w sekcji dotyczącej podatku rolnego nieprawidłowej powierzchni hektarów przeliczeniowych – zawyżonej o 1.654,3111 ha oraz powierzchni gruntów pozostałych zawyżonych o 1,5417 ha;

c) wykazaniu w sekcji dotyczącej podatku leśnego nieprawidłowej powierzchni lasów podlegających opodatkowaniu zawyżonej o 29,5729 ha.

W trakcie kontroli została złożona korekta sprawozdania.

 

W następstwie kontroli postanowień zawartych w treści regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Gminy ustalono, że jako wymagania kwalifikacyjne dla stanowisk inspektor/główny specjalista przyjęto wykształcenie wyższe. Natomiast zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 2018 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2018 poz. 936, ze zm.) wymagane minimalne wykształcenie dla stanowiska inspektora to średnie – II. Tabela D część „Stanowiska urzędnicze” wiersz 6 – str. 151 protokołu kontroli.

Regulamin wynagradzania pracowników Urzędu Gminy określa, iż w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia powinien zostać utworzony fundusz nagród z przeznaczeniem na nagrody dla pracowników. Wysokość rocznego funduszu nagród powinien ustalić Wójt Gminy. W 2018 r. ówczesny Wójt Krzysztof Kozicki przyznawał pracownikom nagrody, mimo nieutworzenia formalnie funduszu nagród. Taki fundusz nie został też utworzony przez Pana Wójta na 2019 r. – str. 154-155 protokołu kontroli. Wyjaśnił Pan, że (…) Nagrody wypłacane były z oszczędności pozostających z funduszu płac (…) Obecnie pracujemy nad zmiana regulaminu wynagradzania pracowników, będzie on dostosowany do zasad odnośnie wypłaty przeszłych nagród dla pracowników.

          

Analiza prawidłowości naliczenia dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2018 r. wykazała, że w przypadku 9 pracowników do ustalenia kwoty dodatkowego wynagrodzenia rocznego wliczono dodatki specjalne przyznane pracownikom na okres 2 miesięcy z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków spowodowanych szacowaniem strat w uprawach rolnych spowodowanych suszą. Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1872), dodatkowe wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Z kolei na podstawie § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U.  Nr 2, poz. 14 ze zm.), przy obliczeniach nie bierze się pod uwagę jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, które pracownik otrzymał w rozliczanym roku. Wypłacone w Urzędzie Gminy Piątnica dodatki specjalne – ze względu na przesłankę ich przyznania i okres otrzymywania – nie posiadają charakteru periodycznego i jednocześnie związane są z wykonaniem konkretnego zadania. Przyjęcie ich do podstawy naliczenia „trzynastki” spowodowało w świetle cytowanych wyżej przepisów zawyżenie wypłat o łączną kwotę 1.317,50 zł (od 85 zł do 170 zł dla poszczególnych pracowników) – str. 156-157 protokołu kontroli. W złożonym w tej sprawie wyjaśnieniu Skarbnik Gminy wskazała, że Dodatek specjalny do wynagrodzenia choć nie jest stałym składnikiem wynagrodzenia, to w tym przypadku był wypłacany przez dwa kolejne miesiące, co powoduje, że nie może być traktowany jako jednorazowa lub nieperiodyczna wypłata. Z tego powodu został uwzględniony w podstawie trzynastki. Odnosząc się do wyjaśnienia należy zwrócić uwagę, że okoliczność wypłacenia dodatku za wykonanie konkretnego zadania w 2 miesiącach – z tego względu, że realizacja zadania trwała w tym okresie – nie może świadczyć o periodyczności tego świadczenia. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego przymiotnik „periodyczny” oznacza „powtarzający się regularnie co pewien czas”. Wypłata dodatku za wykonanie zadania oszacowania skutków suszy, która nastąpiła tylko w dwóch następujących po sobie miesiącach, nie może zatem świadczyć o periodyczności świadczenia, gdyż brak co najmniej jeszcze jednej wypłaty, która mogłaby udowodnić regularność wypłat w czasie. Ponadto sama podstawa przyznania dodatku posiada cechy zlecenia wykonania konkretnego zadania.

 

Kontrola prawidłowości przyznawania oraz wypłacania nagród jubileuszowych wykazała – w przypadku nagrody należnej pracownikowi wskazanemu na str. 158 protokołu kontroli – uchybienie przepisowi § 8 ust. 4 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, który stanowi że nagrodę jubileuszową wypłaca się niezwłocznie po nabyciu przez pracownika samorządowego prawa do tej nagrody. Według ustaleń kontroli prawo do nagrody pracownik nabył 1 lipca 2018 r., zaś decyzja przyznająca nagrodę została wydana dopiero 31 sierpnia 2018 r. (wypłata nagrody miała miejsce tego samego dnia). W złożonym wyjaśnieniu pracownik Urzędu Gminy przedstawił stanowisko, że nagroda jubileuszowa w badanym przypadku przysługiwała 21 lipca 2018 r. (co nie zmienia jednakże oceny pod kątem przywołanego przepisu) oraz wskazał, że przyczyną opóźnienia w wypłacie był jego urlop, w tym okolicznościowy spowodowany sprawami rodzinnymi.

 

Analiza prawidłowości udzielania dotacji na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2019 r. poz. 688) wykazała, że były Wójt Gminy Piątnica udzielił Gminnemu Klubowi Sportowemu Forty Piątnica dotacji w wysokości 10.000 zł w trybie „uproszczonym” uregulowanym przepisami art. 19a ustawy, na zadanie „Organizacja procesu szkolenia oraz udział w rozgrywkach ligowych zawodników Fortów Piątnica PZPN”. Udzielenie dotacji nastąpiło z naruszeniem art. 19a ust. 1 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym na podstawie oferty realizacji zadania publicznego, złożonej przez organizację pozarządową, można zlecić tej organizacji realizację zadania publicznego z pominięciem otwartego konkursu ofert, jeżeli zadanie publiczne ma być realizowane w okresie nie dłuższym niż 90 dni. Z beneficjentem zwarto umowę o udzielenie dotacji w dniu 25 września 2018 r. określając termin poniesienia wydatków z dotacji w okresie od 25 września 2018 r. do 31 grudnia 2018 r., tj. w okresie 98 dni. Oferta na realizację zadania przewidywała – przed aktualizacją harmonogramu realizacji zadania – termin realizacji zadania od 8 września do 30 listopada 2018 r. (zgodnie z ustawą dla trybu uproszczonego), zaś po aktualizacji harmonogramu – od 26 września 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. (niezgodnie z art. 19a ust. 1 pkt 2 ustawy) – str. 142-145 protokołu kontroli.

 

W wyniku kontroli wydatków poniesionych na krajowe podróże służbowe pracowników Urzędu Gminy stwierdzono błędne naliczenie kosztów przejazdu w przypadku polecenia wyjazdu wskazanego na str. 161 protokołu kontroli. Zgodnie z rozliczeniem delegacji pracownikowi wypłacono 105,31 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu, podczas gdy zwrot ten powinien wynosić 109,49 zł (zaniżono wypłatę o 4,18 zł). Błąd wynikał z przyjęcia w rozliczeniu stawki za 1 km niezgodnej z ustaloną zarządzeniem z dnia 27 lutego 2015 r. wydanym przez ówczesnego Wójta Gminy Piątnica w sprawie ustalenia zasad używania przez pracowników w celach służbowych samochodów osobowych niebędących własnością pracodawcy. Rozliczenie kosztów podróży po nieprawidłowej stawce świadczy o niewłaściwym wykonaniu kontroli formalno-rachunkowej rozliczenia kosztów podróży.

 

Kontrola zagadnień dotyczących gospodarowania samochodami służbowymi KIA PREGIO i KIA CEED, w tym konfrontacja kart drogowych z danymi ewidencji poleceń wyjazdu służbowego (str. 162-165 protokołu kontroli), wykazała m.in., że:

a) odbywano część jazd poza teren gminy (w badanej próbie do Białegostoku) bez polecenia wyjazdu służbowego. Brak dokumentu polecenia wyjazdu służbowego stanowi naruszenie przepisów § 2, § 3 ust. 1 i § 6 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167), zgodnie z którymi termin, miejsce rozpoczęcia i zakończenia oraz środek transportu do odbycia podróży służbowej określa pracodawca. Zgodnie z art. 775 § 1 Kodeksu pracy podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy. Należy wskazać, że wystawienie polecenia wyjazdu służbowego nie służy tylko rozliczeniu przez pracowników kosztów podróży, które podlegają zwróceniu. Polecenie takie stanowi podstawę wyjazdu pracownika poza miejscowość wykonywania pracy, niezależnie od środka transportu. Także wówczas, gdy podróż służbowa odbywana jest pojazdem służbowym, tj. gdy pracownik nie ponosi żadnych kosztów podróży. Brak pisemnych poleceń wyjazdu służbowego powoduje częściowy brak jawności i przejrzystości w zakresie wykonywanych przejazdów, co uniemożliwia jednoznaczne powiązanie ich z wykonywaniem czynności służbowych, a tym samym potwierdzenie publicznego celu poniesienia wydatku na zakup paliwa,

b) na kartach drogowych Nr A1/2/2018 i Nr A7/99/2018, pomimo wykorzystania wszystkich rubryk, dokonywano adnotacji dotyczących kolejnych wyjazdów, w tym obejmujących kolejne miesiące, dla których zgodnie z postanowieniami zarządzenia Nr 17/09 Wójta Gminy Piątnica z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie wprowadzenia regulaminu korzystania z samochodów służbowych, należało wydać nowe karty drogowe. Stwierdzone uchybienie istotnie utrudnia odczytanie treści zapisów dokumentujących sposób wykorzystania samochodu.

 

Nieprawidłowości wykazała kontrola zagadnień dotyczących funduszu sołeckiego, regulowanego przepisami ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz. U. z 2014 r. poz. 301, ze zm.). Na podstawie analizy dokumentacji dotyczącej wybranych sołectw, związanej z określeniem przeznaczenia i wydatkowaniem środków funduszu sołeckiego w 2018 r. (str. 166-179 protokołu kontroli), stwierdzono m.in., że:

a) w przypadku 5 sołectw nie zrealizowano przedsięwzięć, mimo że wnioski tych sołectw zostały przyjęte do realizacji przez byłego Wójta. Ze złożonego przez Skarbnika Gminy wyjaśnienia w sprawie powodów niewydatkowania środków wynika, że głównym uzasadnieniem były zbyt niskie kwoty przeznaczone na oczekiwany przez sołectwa zakres robót. Wskazać należy, że takie uzasadnianie niewykonania przedsięwzięć zgłoszonych we wnioskach świadczy o niewłaściwym rozumieniu zasad funkcjonowania instytucji funduszu sołeckiego. W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga, że kwoty podawane przez sołectwa we wnioskach, w ramach obowiązku oszacowania przez sołectwa kosztów przedsięwzięć, nie mają charakteru nieprzekraczalnych limitów wydatków. Ich funkcją jest jedynie wykazanie Wójtowi, że wniosek jest zgodny z art. 5 ust. 3 ustawy w zakresie, w jakim ustawa wymaga aby przedsięwzięcia mogły być sfinansowane „w ramach środków określonych dla danego sołectwa”. Sołectwo nie ma bowiem prawa oczekiwać wykonania zadań, które na etapie wniosku powinny zostać ocenione jako oczywiście przekraczające kosztami kwotę przypadającą sołectwu. Wnioski zawierające takie zadania powinny być odrzucane przez Wójta. Okoliczność przyjęcia wniosku sołectwa przez Wójta oznacza zaś, że wniosek został przez niego oceniony jako spełniający m.in. ten warunek. Jest to równoznaczne z prawem oczekiwania przez sołectwo, iż przedsięwzięcia zawarte w tym wniosku zostaną przez Wójta wykonane. Jednocześnie należy pamiętać, że przedsięwzięcia zgłoszone przez sołectwa do sfinansowania w ramach funduszu sołeckiego nie przestają być zadaniami własnymi gminy, zatem Wójt ma prawo wydatkować na ich realizację dodatkowe kwoty, wyższe niż to wynikało z prawidłowego wniosku sołectwa. Kwoty podane we wnioskach sołectw nie są limitami wydatków. Ustawa o funduszu sołeckim w żadnym miejscu nie przypisuje im takiej funkcji. Na przykład, jeżeli sołectwo przewidziało we wniosku na remont drogi kwotę 12.000 zł, a prawidłowe wykonanie zadania w następnym roku budżetowym (m.in. po uwzględnieniu stanu drogi po zimie) będzie musiało kosztować np. 14.000 zł to nie można takiej okoliczności przyjmować jako uzasadnienia dla niewykonania zadania albo traktować poniesionego w takiej sytuacji wydatku na kwotę 14.000 zł jako realizacji zadania sprzecznej z ustawą o funduszu sołeckim. Limity wydatków budżetu zawarte są w odpowiednich podziałkach klasyfikacji budżetowej planu wydatków, w ramach których znajdują się także kwoty przeznaczone na realizację zadań w ramach funduszu sołeckiego. Jeżeli zatem na etapie oceny wniosków Wójt przyjął wniosek sołectwa, to konsekwentnie powinien zrealizować zawarte w nim przedsięwzięcia. Fakt zbyt dużych kosztów przedsięwzięć zawartych w złożonym przez sołectwo wniosku względem przypadającej sołectwu kwoty środków do dyspozycji, uniemożliwiających zakładanie zrealizowania zadań przy ich pomocy na etapie oceny wniosków, powinien zaś skutkować odrzuceniem wniosku na etapie jego badania (art. 5 ust. 5 ustawy), a nie przyjmowaniem wniosków i następnie ich niewykonywaniem,

b) potwierdzeniem niewłaściwego traktowania określonych przez sołectwa szacunkowych kosztów poszczególnych przedsięwzięć – jako rzekomych nieprzekraczalnych limitów wydatków – jest okoliczność uznania za niezgodną z wnioskiem sołectwa Kisielnica faktury z dnia 12 czerwca 2018 r. na kwotę 641,68 zł dotyczącą zakupu sprzętu AGD do świetlicy, przewidzianego wnioskiem sołectwa. W pierwotnym wniosku sołectwa kwota oszacowana na zakup sprzętu AGD do świetlicy wynosiła 3.500 zł (jedno z przedsięwzięć we wniosku opiewającym łącznie na kwotę 19.268,35 zł), zaś zakwalifikowanie wymienionej wyżej faktury do wydatków wykonanych w ramach funduszu oznaczałoby przekroczenie sumy 3.500 zł. Wskazać należy, że różnice w kwotach wydatkowanych na poszczególne zadania względem oszacowania ich kosztów – wynikające z procesu realizacji tych przedsięwzięć i nie mające cech zmiany ich zakresu – nie powinny wpływać na zasadność zaliczenia wydatków do wykonanych w ramach funduszu danego sołectwa – do wysokości kwoty łącznej na realizację przedsięwzięć przyjętych we wniosku do realizacji; w przedstawionej sytuacji pominięcie tej faktury skutkowało zaliczeniem do wydatków wykonanych w ramach funduszu tego sołectwa kwoty niższej niż łącznie rozdysponowana we wniosku,

c) we wniosku sołectwa Kosaki zgłoszono jako przedsięwzięcia zakup materiałów do ocieplenia budynku oraz wymianę stolarki okiennej, zakup zlewu i baterii do kuchni oraz bojlera. Zarówno z wniosku, jak i z dokumentacji zebrania wiejskiego nie wynikało, który budynek ma zostać ocieplony oraz gdzie ma zostać wymieniona stolarka okienna. W dnia 12 sierpnia 2018 r. do Urzędu wpłynął wniosek tego sołectwa o zmianę przeznaczenia środków funduszu sołeckiego, w którym wskazano, że środki funduszu mają być przeznaczone na docieplenie i odgrzybienie fundamentów remizy,

d) w pierwotnym wniosku sołectwa Rakowo-Czachy zgłoszono jako przedsięwzięcie do realizacji w ramach funduszu zakup altany na potrzeby sołectwa. W dniu 17 września 2018 r. do Urzędu Gminy wpłynął wniosek o zmianę – zrezygnowano nim z zakupu altany na rzecz dofinansowania remontu zabytkowego kościoła w Drozdowie za kwotę 13.433,82 zł. Wydatek w tej wysokości został poniesiony w formie dotacji na remont zabytku przekazanej podmiotowi posiadającemu tytuł prawny do zabytku. Należy wskazać, że zgodnie z art. 5 ust. 3 w zw. z art. 7 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim, wniosek sołectwa w sprawie zmian pierwotnego wniosku powinien respektować m.in. wymóg zawierania w swej treści przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze sołectwa. Przedsięwzięcie wskazane we wniosku sołectwa Rakowo-Czachy dotyczyło nakładów na nieruchomość położoną poza obszarem sołectwa. Jednocześnie przedsięwzięcie to nie miało cech przedsięwzięcia wspólnego w rozumieniu przepisów art. 6 ustawy o funduszu sołeckim, ponieważ sołectwo Drozdowo nie wskazało we własnym wniosku przedsięwzięcia związanego z pracami dotyczącymi kościoła w Drozdowie. Wniosek zmieniający powinien zatem zostać odrzucony. W związku z ustaleniami kontroli, w złożonym w trakcie kontroli wniosku do Wojewody Podlaskiego o zwrot części wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego za 2018 rok, wydatki poniesione w ramach funduszu sołectwa Rakowo-Czachy nie zostały ujęte. W efekcie kwota dotacji otrzymanej z budżetu państwa przez gminę Piątnica tytułem zwrotu wydatków była niższa o 3.837,64 zł (13.433,82 zł x 28,567%).

 

Na podstawie sald kont analitycznych prowadzonych do konta 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” stwierdzono, że na 52 pozycje ewidencji analitycznej 7 dotyczyło wydatków, które zostały poniesione na sfinansowanie wykonania dokumentacji różnych zadań, których realizacji nie rozpoczęto do czasu kontroli. Wydatki na niewykorzystywaną dokumentację poniesione zostały głównie w okresie od 2008 do 2011 r. i wyniosły w sumie 293.316,03 zł. Stwierdzony stan faktyczny świadczy albo o braku należytych działań w zakresie kontynuacji realizacji rozpoczętych zadań albo o ponoszeniu wstępnych nakładów bez właściwego rozpoznania możliwości wykonania tych zadań przez gminę w najbliższym czasie. W efekcie szereg poczynionych nakładów można uznać za wydatki poniesione z budżetu bez uzyskania efektu. Koszty zadań, których dalsza realizacja z różnych względów nie dojdzie do skutku, jako koszty poniesione bez efektu gospodarczego, powinny być przerachowane na zmniejszenie funduszu jednostki. Nadto utrzymujący się wskazany stan wskazuje na sprzeczność z art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym wydatki publiczne powinny być ponoszone w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, a także z art. 50 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506, ze zm.), który stanowi, że obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu.

Według wyjaśnienia Skarbnika Gminy (…) Wydział Finansowy wielokrotnie zgłaszał do wydziałów merytorycznych potrzebę weryfikacji sald poszczególnych kont inwestycyjnych pod kątem celowości takiej ewidencji. W odpowiedzi uzyskiwano informację, że w przyszłości zadania te w razie zmian koncepcyjnych, mogą być wznowione – str. 185-189 protokołu kontroli.

 

W zakresie zagadnień dotyczących udzielania zamówień publicznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986, ze zm.) stwierdzono, że:

a) według danych rocznego sprawozdania za 2018 r. o udzielonych zamówieniach publicznych jako zamówienie na dostawy wykazano postępowanie na dostawę kruszywa naturalnego na utrzymanie i remont dróg gminnych wraz z wyrównaniem dowiezionego kruszywa w zakresie umożliwiającym poruszanie się po nim pojazdów. Zarówno sposób opisania przedmiotu zamówienia w świetle art. 2 pkt 2 i 10 Prawa zamówień publicznych, jak i sklasyfikowania wydatku na ten cel (par. 4270 „Zakup usług remontowych”) wskazuje, że przedmiotem zamówienia była usługa a nie dostawa – str. 191 protokołu kontroli,

b) wśród wykazanych w sprawozdaniu za 2018 r. zamówień udzielonych z wyłączeniem procedur określonych przepisami ustawy, tj. o wartości nieprzekraczającej równowartości 30.000 euro, dwukrotnie zaprezentowano zamówienie na wykonanie „Pomnika pamięci” o wartości 15.000 zł, skutkiem czego o kwotę tę zawyżono podaną w sprawozdaniu łączną wartość tego rodzaju zamówień – str. 191 protokołu kontroli,

c) w przetargu na „udzielenie kredytu długoterminowego do wysokości 7.629.208,00 zł” zamawiający określił jako kryteria wyboru ofert: cenę (waga kryterium 60%) oraz termin uruchomienia transzy kredytu od dnia złożenia przez zamawiającego dyspozycji wypłaty (waga kryterium 40%), przy czym zasady punktacji w zakresie terminu uruchomienia kredytu przyjęto w sposób skutkujący otrzymaniem następującej liczby punktów za wymienione terminy płatności: za 1 dzień 40 pkt, za 2 dni 20 pkt, za 3 dni 10 pkt, za 4 dni 0 pkt. W odpowiedzi na pytanie, dlaczego mając ma uwadze art. 91 ust. 2a Prawa zamówień publicznych oraz charakter usługi określono kryterium ceny na poziomie jedynie 60% Skarbnik Gminy przedstawiła m.in. tezy wynikające z uchwały Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 października 2016 r. (KIO/KD 62/16), publikacji na ten temat, a także wskazała, że (…) na szkoleniach z zamówień publicznych szkolący zalecali ustalenie kryterium ceny w wysokości 60% jako najbezpieczniejsze dla Zamawiającego. Odnosząc się do przyjętych przez zamawiającego kryteriów oceny ofert wskazać należy, że zgodnie z art. 91 ust. 2a Prawa zamówień publicznych zamawiający będący jednostką sektora finansów publicznych może zastosować kryterium ceny jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli określi w opisie przedmiotu zamówienia standardy jakościowe odnoszące się do wszystkich istotnych cech przedmiotu zamówienia oraz wykaże w załączniku do protokołu, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia. Z kolei cykl życia Prawo zamówień publicznych definiuje w art. 2 pkt 1a jako wszelkie możliwe kolejne lub powiązane fazy istnienia przedmiotu dostawy, usługi lub roboty budowlanej, w szczególności badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, testowanie, produkcję, transport, używanie, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie przez okres istnienia, logistykę, szkolenie, zużycie, wyburzenie, wycofanie i usuwanie. Zagadnienie cyklu życia nie może mieć zatem wpływu na określenie kryteriów oceny ofert w postępowaniu, którego przedmiotem jest usługa udzielenia kredytu. Podsumowując opisany stan faktyczny oraz tezy zawarte w wyjaśnieniu należy podkreślić, że podstawowym celem prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest dokonanie wyboru najkorzystniejszej oferty w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy. Sformułowanie kryteriów oceny ofert, które mogą prowadzić – choćby potencjalnie – do wyboru oferty istotnie droższej przy braku korzyści adekwatnie rekompensujących potencjalnie wyższe wydatki świadczy o przygotowaniu postępowania z naruszeniem zasad z art. 7 ust. 1 Prawa zamówień publicznych. Usprawiedliwieniem dla tego stanu nie jest wskazanie w art. 91 ust. 2a Prawa zamówień publicznych, że zamawiający „może” ukształtować wagę kryterium ceny w dowolny sposób. Zamawiający powinien kształtować kryteria w sposób zapewniający wybór oferty najkorzystniejszej, ustalając inne niż cena kryteria na poziomie odpowiednim do ich rzeczywistej istotności względem wydatków, które będą poniesione na realizację zamówienia. Prawo zamówień publicznych nie znosi obowiązku stosowania art. 44 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Wymagany czas uruchomienia kredytu powinien stanowić jeden z warunków realizacji zamówienia, zamiast być kryterium oceny ofert o tak wysokiej wadze, która mogła spowodować wydatkowanie z budżetu istotnie wyższych środków przy braku adekwatnej rekompensaty, za którą trudno uznać uruchomienie kredytu o jeden dzień wcześniej niż w ofercie tańszej. Sposób określenia kryteriów oceny ofert nie miał w praktyce wpływu na wynik postępowania, gdyż zamówienia udzielono wykonawcy, który zaproponował najniższą cenę – str. 192-195 protokołu kontroli,

d) w przetargu na „dostawę kruszywa naturalnego na drogi gminne położone na terenie gminy Piątnica” zamawiający określił jako kryteria wyboru ofert: cenę (waga kryterium 60%) oraz termin dostawy (waga kryterium 40%), przy czym zasady punktacji w zakresie terminu dostawy przyjęto w sposób skutkujący otrzymaniem następującej liczby punktów: za dostawę w ciągu 2 dni – 40 pkt, w okresie od 3 do 5 dni – 20 pkt, w okresie od 6 dni do 10 dni 0 pkt. Przyjęta waga i opis pozacenowego kryterium oceny ofert uzasadnia analogiczne wnioski, jak sformułowane w przypadku zamówienia na udzielenie kredytu – brak adekwatności ewentualnych dodatkowych korzyści dla zamawiającego wynikających z kryterium pozacenowego w kontekście wyższych wydatków, które musiałby ponieść zamawiający gdyby oferta tańsza przewidywała gorsze warunki w zakresie kryterium pozacenowego. Kryterium to finalnie nie miało wpływu na wynik postępowania. W zakresie tak sformułowanego kryterium terminu dostawy podniesienia wymaga również praktyczny aspekt realizacji niniejszego zamówienia, nie zabezpieczający interesów zamawiającego. Według umowy z wykonawcą jej realizacja miała być dokonywana etapami, po uprzednim zleceniu telefonicznym przez zamawiającego, wskazującym miejsce dostarczenia kruszywa w określonej ilości i terminie. Postanowienia umowy przewidujące zlecenia telefoniczne nie zabezpieczały zatem udokumentowania przestrzegania oferowanego okresu dostarczenia kruszywa, za który zamawiający przewidział przyznawanie tak wysokiej liczby punktów – str. 195-202 protokołu kontroli,

e) w przetargu na „przebudowę ulicy Sadowej wraz z wykonaniem kanalizacji deszczowej w m. Piątnica Poduchowna” zamawiający określił jako kryteria wyboru ofert cenę (waga kryterium 60%) oraz termin udzielonej gwarancji (waga kryterium 40%), przy czym zasady punktacji w zakresie gwarancji przyjęto w sposób skutkujący otrzymaniem następującej liczby punktów: za okres gwarancji 5-letni i więcej (60 i więcej miesięcy) – 40 pkt, 4-letni (48 miesięcy) – 20 pkt, 3-letni (36 miesięcy) – 0 pkt. Kryterium gwarancji nie miało w praktyce wpływu na wynik postępowania bowiem wszyscy oferenci oświadczyli, że udzielają 60-miesięcznej gwarancji. Odnosząc się do przyjętego przez zamawiającego kryterium terminu udzielonej gwarancji należy wskazać, że mające z niej wynikać uprawnienia zamawiającego opisano w umowie (jej wzorze załączonym do specyfikacji) bardzo ogólnie, a mianowicie: „Wykonawca jest odpowiedzialny względem zamawiającego, jeżeli wykonany przedmiot umowy ma wady lub usterki zmniejszające jego wartość lub użyteczność ze względu na cel określony w umowie lub wynikający z przeznaczenia rzeczy, albo jeżeli wykonany przedmiot umowy nie ma właściwości, które zgodnie z dokumentacją robót posiadać powinien lub został wydany w stanie nieuzupełnionym.” (§ 9 ust. 3 umowy). Ponadto określono w umowie definicję: „Gwarancja jakości – dokumenty gwarancyjne na wbudowane urządzenia i materiały oraz dokument gwarancyjny odrębnie wystawiony przez wykonawcę na wykonany przedmiot umowy określający zakres i terminy oraz uprawnienia określone przez gwaranta, co do rzeczy sprzedanej.” W treści specyfikacji określono z kolei (pkt III.3), że zamawiający wymaga udzielenia gwarancji „na wykonany przedmiot zamówienia” na okres zgodny ze złożona ofertą lecz nie krótszy niż 3 lata.

Z przedstawionych ustaleń kontroli wynika, że szczegółowe warunki gwarancji – poza okresem – miały wynikać z dokumentu gwarancyjnego wystawionego przez wykonawcę na „wykonany przedmiot umowy” (§ 1 pkt 6 umowy), którego nie okazano w trakcie kontroli – sugeruje to wystawienie dokumentu dopiero po realizacji zamówienia. Ze złożonego w tej sprawie wyjaśnienia wynika, że Dokumentem, z którego wynika gwarancja jest sama umowa bez potrzeby wydawania dodatkowego dokumentu. Wykonawca udziela gwarancji osobiście na wszystkie roboty i materiały w okresie wskazanym w umowie. Podobny stan faktyczny stwierdzono podczas kontroli zamówienia na budowę sieci wodociągowej w miejscowościach Marianowo i Budy Czarnockie (str. 209-218 protokołu kontroli).

Instytucja gwarancji w Kodeksie cywilnym jest regulowana przepisami art. 577-581 odnoszącymi się do gwarancji przy sprzedaży – w stosunku do umów o roboty budowlane niniejsze przepisy stosuje się w drodze analogii legis. Zgodnie z art.  577 § 1 zd. 1 k.c. udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Z kolei w myśl art.  5771 § 1 i 2 k.c. gwarant formułuje oświadczenie gwarancyjne w sposób jasny i zrozumiały, a gdy rodzaj informacji na to pozwala – w powszechnie zrozumiałej formie graficznej. Oświadczenie gwarancyjne zawiera podstawowe informacje potrzebne do wykonywania uprawnień z gwarancji, w szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej, uprawnienia przysługujące w razie stwierdzenia wady, a także stwierdzenie, że gwarancja nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z przepisów o rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Zwrócenia uwagi wymaga w tym miejscu także kwestia aktualnych uprawnień zamawiającego wynikających wprost z przepisów k.c. regulujących instytucję rękojmi za wady fizyczne i prawne przedmiotu umowy o roboty budowlane – art. 656 § 1 w zw. z art. 638 § 1 i art. 568 § 1 zd. 1 k.c. Zabezpieczają one z mocy prawa roszczenia zamawiającego za wady wykonanych robót, która to odpowiedzialność w przypadku wad nieruchomości jest ponoszona przez wykonawcę przez okres 5 lat od dnia wydania rzeczy. Zatem w niniejszym przypadku zamawiający posiadał z mocy prawa uprawnienia z tytułu rękojmi, które mogły przewyższać swoim zakresem nieprecyzyjnie określone w postępowaniu warunki gwarancji (poza jej okresem, który podlegał ocenie, przy czym możliwe było także zaoferowanie 3-letniego okresu gwarancji). Taki sposób formułowania postanowień odnoszących się do gwarancji jako jednego z kryteriów oceny ofert może potencjalnie prowadzić do wyboru oferty droższej przy braku dodatkowej korzyści dla zamawiającego, ponieważ oferowane przez wykonawców warunki w zakresie terminu gwarancji mogą – mimo ich zróżnicowania – nie wykraczać poza przysługujące zamawiającemu uprawnienia z tytułu rękojmi, wynikające wprost z przepisów Kodeksu cywilnego – str. 203-209 protokołu kontroli,

f) w przetargu na „odbiór i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych z nieruchomości zamieszkałych w Gminie Piątnica w 2019 r.” zamawiający określił jako jedno z kryterium oceny ofert termin płatności faktury (waga kryterium 20%); zasady punktacji w zakresie terminu płatności faktury przyjęto w sposób skutkujący otrzymaniem następującej liczby punktów: 20 pkt za 22-dniowy i więcej termin płatności faktury, 10 pkt za termin od 15 do 21 dni, 0 pkt za termin płatności do 14 dni. Kryterium to nie miało w praktyce wpływu na wynik postępowania, bowiem wszyscy oferenci uzyskali w jego zakresie maksymalną ilość punktów. Również w przypadku tego zamówienia zasadne są poczynione wyżej uwagi odnoszące się do braku adekwatności ewentualnych dodatkowych korzyści dla zamawiającego wynikających z kryterium pozacenowego w kontekście wyższych wydatków, które musiałby ponieść zamawiający gdyby oferta tańsza przewidywała gorsze warunki w zakresie kryterium pozacenowego – str. 239 protokołu kontroli.

W zakresie realizacji umowy na odbiór i zagospodarowanie odpadów stwierdzono, że w dniu 17 kwietnia 2019 r. do Urzędu Gminy wpłynęło pismo Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży, z którego wynika, że według posiadanych informacji firma ASTWA odbierająca odpady z terenu gminy Piątnica w obecnej chwili nie spełnia wymagań określonych dla podmiotu odbierającego odpady w zakresie odpowiedniego usytuowania i wyposażenia bazy magazynowo-transportowej, o których mowa w §  2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 stycznia 2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości (Dz. U. z 2013 r. poz. 122). Zgodnie z przywołanym przepisem podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości jest obowiązany posiadać bazę magazynowo-transportową usytuowaną w gminie, z której terenu odbiera te odpady, lub w odległości nie większej niż 60 km od granicy tej gminy. W piśmie wskazano, że według uzyskanych informacji deklarowana w ofercie firmy ASTWA baza w Wysokiem Mazowieckiem nie jest obecnie wykorzystywana. Zdaniem WIOŚ baza w Białymstoku znajduje się zaś w odległości większej niż wymagane 60 km od gminy odbioru odpadów (mierzone po trasie przejazdu drogowego) i w związku z tym należy wszcząć postępowanie w sprawie wydania decyzji o zakazie wykonywania przez firmę ASTWA działalności objętej wpisem do rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów od mieszkańców gminy Piątnica.

Pan Wójt w oparciu o przedstawioną informację podjął działania wynikające z art. 9j ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2018 r. poz. 1454, ze zm.) wyznaczając firmie ASTWA (w oparciu o art. 9j ust. 1a) termin do usunięcia stwierdzonych naruszeń na dzień 18 października 2019 r. oraz wskazując, że w przypadku nieusunięcia nieprawidłowości wydana będzie decyzja o zakazie wykonywania przez przedsiębiorstwo działalności objętej wpisem do rejestru. Kontrola wykazała jednakże, że wysłane do wykonawcy pismo z dnia 18 kwietnia 2019 r. nie posiada cech postanowienia wynikających z art. 124 Kodeks postępowania administracyjnego (formy postanowienia wymaga art. 9j ust. 1a ustawy o utrzymaniu czystości…). Ponadto w niniejszej sprawie nie stwierdzono dokumentów świadczących o formalnym wszczęciu postępowania administracyjnego – str. 242-244 protokołu kontroli.

 

Kontrola zamówień publicznych o wartości nieprzekraczającej kwoty 30.000 euro, udzielanych na podstawie obowiązującego w Urzędzie Gminy regulaminu wydatkowania środków publicznych o wartości szacunkowej netto poniżej 30.000 euro, wprowadzonego zarządzeniem byłego Wójta z dnia 27 lutego 2015 r., wykazała, że:

a) umową z dnia 30 listopada 2017 r. udzielono zamówienia na dostarczenie i zamontowanie bramy automatycznej wjazdowo-garażowej w remizie OSP Kownaty określając termin wykonania zamówienia na 31 stycznia 2018 r. W dniu 2 lutego 2018 r. sporządzono protokół z odbioru przedmiotu zamówienia, w którym zapisano, że zadanie zostało w całości wykonane a dwuletni okres gwarancji biegnie do dnia 1 lutego 2019 r. W umowie określono 24-miesięczny okres gwarancji. Datę podaną w protokole odbioru wyjaśniono omyłką pisarską. Z kolei niedopatrzeniem uzasadniono pominięcie w protokole informacji o dacie zgłoszenia przez wykonawcę zadania do odbioru, istotnej z punktu widzenia ustalenia ewentualnego obowiązku naliczenia kary umownej (wyjaśniono, że zgłoszenie miało miejsce w terminie umownym lecz nie zostało udokumentowane) – str. 24 protokołu kontroli,

b) w przypadku zamówienia na zakup i dostawę 21 komputerów przenośnych wraz z licencją systemu operacyjnego, we wniosku nr 1/POPC/2018 złożonym w dniu 24 października 2018 r. przez pracownika Urzędu do ówczesnego Wójta Gminy Piątnica brak elementów wymaganych postanowieniami regulaminu, tj. wskazania osoby, która dokonała ustalenia wartości zamówienia wraz z datą ustalenia tej wartości oraz podpisu kierownika komórki organizacyjnej (podobne błędy stwierdzono we wnioskach dotyczących niżej opisanych zamówień). Faktura wykonawcy za dostawę sprzętu z dnia 24 października 2018 r. została wystawiona z terminem płatności do dnia 31 października 2018 roku (7 dni), co było sprzeczne z postanowieniami umowy przewidującymi termin płatności na 14 dni od daty doręczenia faktury – str. 223-224 protokołu kontroli,

c) w dniu 31 marca 2017 r. z wykonawcą dokumentacji projektowej przebudowy i rozbudowy obiektów OSP i GOK podpisana została umowa przewidująca termin realizacji zamówienia na 7 miesięcy od daty podpisania umowy (tj. do końca października 2017 r.), przy czym dla poszczególnych elementów ustalono wymagania cząstkowe co do terminu realizacji (1, 2, 3, 6 i 7 miesięcy). W dniu 27 września 2017 r. podpisano aneks do umowy z 31 marca 2017 r., zgodnie z którym termin wykonania kompletu projektów budowlanych wraz ze zbiorczym zestawieniem kosztów określono na 10 miesięcy od daty podpisania umowy. Aneks obejmował jedynie wydłużenie terminu wykonania kompletu projektów wraz ze zbiorczym zestawieniem kosztów (§ 2 ust. 1 lit. d) umowy; pierwotnie określony na 6 miesięcy), nie zmieniał jednak terminu realizacji całości zamówienia, który nadal wynosił według umowy 7 miesięcy od daty jej umowy. Tym samym termin realizacji całości zamówienia nadal był przewidziany na 31 października 2017 r., co powodowało wewnętrzną sprzeczność umowy w zakresie tego elementu dokumentacji. (Termin realizacji zamówienia w zakresie wykonania kompletu projektów, przedmiarów, specyfikacji i kosztorysów przesuwano następnymi aneksami do 23 lutego i do 30 marca 2018 r.). Ponadto w dniu 18 grudnia 2017 r. do Urzędu Gminy wpłynęło pismo wykonawcy z prośbą o wydanie opinii co do potrzeby uzyskania decyzji środowiskowej na realizację przedsięwzięcia. W dniu 19 grudnia 2017 r. zamawiający stwierdził, iż planowane przedsięwzięcie nie wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Nie sporządzono jednak aneksu do umowy w sprawie realizacji tego elementu dokumentacji – str. 224-231 protokołu kontroli,

d) umowa z wykonawcą remontu podłogi w budynku OSP w Murawach została zawarta w dniu 9 listopada 2018 r. Protokół odbioru końcowego robót sporządzono z datą 21 grudnia 2018 r.; zgodnie z brzmieniem protokołu gotowość do odbioru robót została zgłoszona przez wykonawcę w dniu 17 grudnia 2018 r. Umowa określała termin realizacji robót do 14 grudnia 2018 r. W świetle przedstawionego stanu faktycznego, na podstawie § 6 umowy zamawiający powinien naliczyć wykonawcy karę umowną za nieterminowe wykonanie umowy w wysokości 176,01 zł (29.335,50 zł x 0,2 % x 3 dni), czego zaniechano. Ponadto z protokołu odbioru wynika, że roboty zostały wykonane do 15 grudnia 2018 r. (brak potwierdzenia tej daty), zaś „Umowa z Wykonawcą robót przewidywała termin (…) ukończenia robót do dnia 15 grudnia 2018 r.”; ten zapis protokołu odbioru był niezgodny z umową. Pracownik Urzędu Gminy rozbieżności te wyjaśnił pomyłkami, wskazując, że zarówno zakończenie robót jak i ich zgłoszenie miało miejsce 14 grudnia (brak udokumentowania na taki przebieg zdarzeń). Ponadto wskazał, że (…) Niezgodne z prawdą daty w protokole są wynikiem sporządzania protokołu na „starym protokole” i niepoprawienia wszystkich danych. W protokole wystąpiła oczywista omyłka pisarska. W związku z tym, że nie było przekroczenia terminu, nie było podstaw do naliczenia kar za zwłokę – str. 231-234 protokołu kontroli,

 

Kontrola prawidłowości wydatkowania środków tytułem zwrotu części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej przez producentów rolnych wykazała następujące błędy (str. 245-247 protokołu kontroli):

a) wnioskodawca oświadczył, iż jest posiadaczem użytków rolnych o powierzchni 13,09 ha, natomiast decyzją ustanowiono zwrot podatku akcyzowego w kwocie 1.469,74 zł, tj. za 17,0900 ha. Zgodnie z wyjaśnianiami pracownika Urzędu Gminy powierzchnia we wniosku nie uwzględniała gruntów dzierżawionych przez wnioskodawcę; do wyjaśnienia załączono umowę dzierżawy zawartą przez wnioskodawcę w sierpniu 2014 r. na 4,09 ha,

b) wnioskodawca oświadczył, że jest posiadaczem użytków rolnych o powierzchni 10,31 ha, zaś decyzją ustanowiono zwrotu podatku akcyzowego w kwocie 885,80 zł, tj. za 10,3000 ha. Zgodnie z wyjaśnianiami pracownika Urzędu Gminy powierzchnia we wniosku (10,31 ha) została wpisana omyłkowo, ponieważ w ewidencji podatkowej figuruje powierzchnia 10,30 ha.

           Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1340, ze zm.) wójt przyznaje zwrot podatku na wniosek producenta rolnego. Z kolei art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy jako wymagany element wniosku wskazuje oświadczenie o powierzchni użytków rolnych na obszarze gminy będących w posiadaniu lub współposiadaniu wnioskodawcy. Wynika stąd, że nie może istnieć rozbieżność między danymi wniosku a danymi decyzji w zakresie powierzchni użytków rolnych przyjętej do zwrotu podatku.

 

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania lub błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy oraz nieprawidłowego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Organem wykonawczym gminy wiejskiej jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowywania projektów uchwał Rady Gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, działającego w strukturze organizacyjnej wskazanej w protokole kontroli, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Wójcie – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywały, stosownie do postanowień zakresu czynności, na Skarbniku Gminy. Prawa i obowiązki głównego księgowego (skarbnika) określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

 

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

 

1. Przedłożenie Radzie Gminy Piątnica projektu uchwały uaktualniającej wykaz jednostek obsługiwanych przez Centrum Usług Samorządowych w Piątnicy poprzez usunięcie z jego treści Publicznego Gimnazjum.

2. Zapewnienie przestrzegania procedur określających obowiązki (w tym terminy) w zakresie sporządzania podanej w części opisowej wystąpienia dokumentacji związanej z funkcjonowaniem kontroli zarządczej, spoczywające na kierownikach jednostek organizacyjnych gminy oraz pracownikach Urzędu Gminy.

3. W zakresie dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości:

a) usunięcie postanowień przewidujących prowadzenie wykazu składników aktywów i pasywów (inwentarza) jako elementu ksiąg rachunkowych,

b) dostosowanie opisu zasad funkcjonowania konta 130 do faktycznych rozwiązań stosowanych w jednostce, polegających na braku odrębnego rachunku bieżącego Urzędu Gminy jako jednostki budżetowej,

c) usunięcie postanowień odnoszących się do „wiekowania” jako podstawy ustalania wysokości odpisów aktualizujących należności.

4. Zobowiązanie Skarbnika Gminy do wyeliminowania nieprawidłowości i uchybień w zakresie ewidencjonowania operacji w księgach rachunkowych, poprzez:

a) prowadzenie ewidencji na koncie 133 w sposób umożliwiający bezpośrednie zobrazowanie obrotów i salda podstawowego rachunku budżetu, wynikających z wyciągów bankowych; w tym celu zaprzestanie prowadzenia subkont 133-1 „dochody” i 133-2 „wydatki”, jako niemających uzasadnienia w obowiązujących zasadach funkcjonowania konta 133,

b) ujmowanie na koncie 222 wszystkich wpływów na rachunek budżetu z tytułu środków stanowiących dochody budżetu gminy przekazanych przez OPS, objętych sprawozdaniem Rb-27S przez tę jednostkę,

c) zaprzestanie dokonywania w ramach konta 223 zapisów skutkujących zmianą wysokości środków na wydatki podlegających rozliczeniu z budżetem przez poszczególne jednostki budżetowe, jeżeli zapisy te nie mają uzasadnienia w operacjach zachodzących na rachunku budżetu; w tym celu wyeliminowanie praktyki polegającej na przekazywaniu przez jednostki budżetowe między sobą środków na wydatki, z pominięciem rachunku budżetu gminy,

d) przestrzeganie zasady kasowego ustalania wyniku wykonania budżetu,

e) zaprzestanie powielania na koncie 130 operacji wpływu w grudniu na rachunek budżetu raty części oświatowej subwencji ogólnej na styczeń następnego roku, stanowiącej dochód następnego roku, mając na uwadze, że ewidencja na koncie 130 ma służyć ustaleniu kwoty dochodów wykonanych, zaś przedstawiona operacja w momencie kasowej realizacji nie podlega zaliczeniu do dochodów (jako jeden z wyjątków od zasady kasowego ustalania wyniku budżetu),

f) wykorzystywanie konta 225 w ewidencji budżetu wyłącznie w sytuacji przekazywania jednostkom budżetowym na ich rachunki bieżące środków na realizację planu wydatków niewygasających,

g) naliczanie i ujmowanie w księgach należnych gminie odsetek za nieterminowe uiszczanie opłat za zajęcie pasa drogowego.

5. W zakresie sprawozdawczości:

a) wykazywanie w kol. 8 „Dochody otrzymane” sprawozdania Rb-27S danych ustalonych zgodnie z przepisami podanymi w części opisowej wystąpienia,

b) wskazanie kierownikowi OPS na prezentowanie należności wymagalnych od dłużników alimentacyjnych w części przypadającej gminie w pozycji N4.2. „Pozostałe” sprawozdania Rb-N, a nie jako należności wymagalnych z tytułu dostaw towarów i usług w poz. N4.1.,

c) zobowiązanie dyrektora CUS w Piątnicy do prawidłowego sporządzania sprawozdania Rb-N dla obsługiwanego ZS-P w Piątnicy, przy uwzględnieniu uwag zawartych w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli

d) zobowiązanie dyrektora CUS w Piątnicy do wykazywania w sprawozdaniu Rb-27S obsługiwanego ZS-P w Piątnicy należności z tytułu odsetek sklasyfikowanych w par. 0920 również w kol. 10 „Zaległości netto”,

e) zapewnienie przez Pana Wójta należytej kontroli merytorycznej i formalno-rachunkowej sprawozdań przekazywanych przez jednostki organizacyjne gminy, stosownie do § 10 ust. 6 rozporządzenia w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych oraz § 9 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej,

f) sporządzanie bilansu z wykonania budżetu gminy nie później niż do 31 marca następnego roku.

6. Zapewnienie sporządzania i przekazywania przez jednostki budżetowe projektów planów finansowych w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania informacji niezbędnych do ich sporządzenia, jeżeli informacje te zostały przez nie otrzymane przed 22 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

7. Przechowywanie na oprocentowanym rachunku bankowym sum depozytowych wnoszonych przez wykonawców zamówień publicznych tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy oraz terminowe zwracanie wykonawcom przechowywanych zabezpieczeń.

8. Rozkładanie na raty spłaty należności cywilnoprawnych na okres nie dłuższy niż 24 miesiące, tj. zgodnie z zasadami określonymi przez Radę Gminy.

9. W zakresie procedury sprzedaży nieruchomości:

a) poprzedzanie ogłoszenia o przetargu sporządzeniem i upublicznieniem wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, jeżeli okres od zamknięcia poprzedniego przetargu na sprzedaż danej nieruchomości do zakładanego terminu przeprowadzenia kolejnego przetargu będzie przekraczał 6 miesięcy,

b) publikowanie w prasie lokalnej o zasięgu obejmującym co najmniej powiat informacji o wywieszeniu wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży,

c) publikowanie wyciągu z ogłoszenia o przetargu na sprzedaż nieruchomości, której cena wywoławcza jest wyższa niż równowartość 10.000 euro, w prasie o zasięgu obejmującym co najmniej powiat, na terenie którego położona jest zbywana nieruchomość, ukazującej się nie rzadziej niż raz w tygodniu,

d) pisemne informowanie wyłonionych w przetargu nabywców nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia aktu notarialnego.

10. W zakresie dochodów z najmu i dzierżawy:

a) sporządzanie i podawanie do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do najmu i dzierżawy stosownie do przepisów art. 35 ust. 1 i 1b ustawy o gospodarce nieruchomościami,

b) ustalenie należności za bezumowne korzystanie z gruntu przez firmę ARHELAN w okresie 10-22 maja 2019 r. oraz jej wyegzekwowanie; poinformowanie o skutkach finansowych podjętych działań w odpowiedzi o sposobie wykonania zaleceń,

c) przestrzeganie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia wysokości czynszu za najem lokali mieszkalnych, wynikającego z art. 8a ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów...

d) bieżące podejmowanie działań zmierzających do wyegzekwowania zaległości czynszowych (w tym również stwierdzonych orzeczeniem sądu), mając na uwadze niedopuszczenie do upływu terminu ich przedawnienia,

e) rozważenie podjęcia działań w celu umorzenia należności od osoby zalegającej z zapłatą czynszu od 2009 r. (str. 11-12 niniejszego wystąpienia), mając na uwadze bezskuteczność dotychczas podejmowanych działań egzekucyjnych.

11. Wydawanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wyłącznie na podstawie wniosków zawierających jednoznaczne oznaczenie rodzaju zezwolenia, o uzyskanie którego ubiega się wnioskodawca.

12. Przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały ustalającej stawki opłaty adiacenckiej, ze wskazaniem na obowiązek ich uregulowania.

13. Wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie realizacji dochodów z tytułu podatków lokalnych opisanych w protokole kontroli. Poinformowanie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku o efektach i skutkach finansowych tych działań.

14. Prowadzenie kompletnych i skutecznych czynności sprawdzających względem złożonych przez podatników deklaracji oraz informacji podatkowych.

15. Gromadzenie wszelkich materiałów źródłowych potwierdzających zasadność wykazanych w deklaracjach danych.

16. Kompletowanie wszelkiego materiału dowodowego nakazanego przepisami wskazanymi w części wystąpienia pokontrolnego w przedmiocie postępowania dotyczącego przyznania ulgi inwestycyjnej.

17. Rozważenie możliwości wystąpienia do właściwego urzędu skarbowego o ukaranie podatników uporczywie uchylających się od obowiązku przedłożenia organowi podatkowemu  niezbędnych informacji.

18. Niezwłoczne podejmowanie efektywnych działań zmierzających do powstania lub wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, z wykorzystaniem uprawnień przysługujących organowi podatkowemu na podstawie Ordynacji podatkowej.

19. Rzetelne sporządzanie sprawozdania SP-1.

20. Dostosowanie treści regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Gminy do przepisów aktualnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych w zakresie wymaganego wykształcenia na stanowisku inspektora.

21. Wyeliminowanie rozbieżności między postanowieniami regulaminu wynagradzania pracowników Urzędu Gminy w zakresie tworzenia funduszu nagród a stosowaną praktyką.

22. W zakresie dodatkowego wynagrodzenia rocznego:

a) zaniechanie uwzględniania przy ustalaniu podstawy naliczenia tego wynagrodzenia nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, tj. m.in. wypłat, którym nie można przypisać cechy regularności wypłacania, koniecznej dla wykazania ich „periodycznego” charakteru w świetle znaczenia tego zwrotu według słownika języka polskiego,

b) wystąpienie do pracowników wskazanych w protokole kontroli o dobrowolny zwrot tych kwot dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2018 r., o które wynagrodzenie to zostało zawyżone z powodu uwzględnienia w podstawie jego naliczenia dodatków specjalnych za oszacowanie skutków suszy, wypłaconych w lipcu i sierpniu 2018 r.

23. Zapewnienie w każdym przypadku wypłacania nagrody jubileuszowej niezwłocznie po nabyciu przez pracownika prawa do jej otrzymania.

24. Udzielanie dotacji na realizację zadań publicznych w trybie przepisów art. 19a ustawy o działalności pożytku publicznego… wyłącznie wówczas, gdy zadanie publiczne ma być realizowane w okresie nie dłuższym niż 90 dni.

25. Zobowiązanie odpowiedzialnego pracownika do dołożenia większej staranności w zakresie kontroli prawidłowości przedkładanych rozliczeń kosztów podróży służbowych. Wypłacenie kwoty zaniżenia zwrotu kosztów pracownikowi, który odbył podróż rozliczoną na podstawie błędnej stawki, opisaną w niniejszym wystąpieniu.

26. W zakresie gospodarowania samochodami służbowymi:

a) każdorazowe odbywanie podróży służbowych samochodem służbowym na podstawie pisemnych poleceń wyjazdu służbowego, określających miejsce i termin podróży służbowej oraz środek transportu właściwy do jej odbycia,

b) zapewnienie wydawania nowych kart drogowych dla pojazdów w przypadkach określonych przepisami wewnętrznymi.

27. W zakresie funduszu sołeckiego:

a) realizowanie przedsięwzięć zgłoszonych we wnioskach sołectw, które zostały uznane za prawidłowe, mając na uwadze, że:

- argument o „zbyt niskich kwotach” środków funduszu na wykonanie przedsięwzięć powinien stanowić podstawę odrzucenia wniosku na etapie badania jego prawidłowości, a nie przesłankę odstąpienia od jego realizacji mimo, że został on wcześniej przyjęty,

- kwoty wynikające z wniosku sołectwa nie stanowią nieprzekraczalnych limitów z punktu widzenia realizacji budżetu gminy,

b) zaliczanie do wydatków wykonanych w ramach funduszu wydatków poniesionych na realizację poszczególnych przedsięwzięć określonych we wniosku zgodnie z ich zakresem, do wysokości łącznej kwoty środków rozdysponowanych przez sołectwo we wniosku, mając na uwadze, że koszty poszczególnych zadań podane przez sołectwo we wniosku mają charakter szacunkowy, zaś wniosek podlega ocenie jako całość,

c) przyjmowanie wniosków zawierających dostatecznie jasne określenie przedsięwzięć,

d) odrzucanie wniosków sołectw przewidujących realizację przedsięwzięć dotyczących nakładów na nieruchomości poza obszarem sołectwa, jeżeli przedsięwzięcia te nie mają cech wspólnego w rozumieniu art. 6 ustawy o funduszu sołeckim.

28. Przeprowadzenie analizy salda konta 080 obrazującego stan nakładów na inwestycje rozpoczęte, w celu dokonania oceny możliwości i zasadności realizacji tych zadań w przyszłości. W przypadku negatywnej oceny możliwości lub zasadności realizacji danego zadania, sporządzenie odpowiedniej dokumentacji stanowiącej podstawę wyksięgowania jego wartości z konta 080, jako nakładów bez efektu gospodarczego.

29. W zakresie stosowania przepisów regulujących udzielanie zamówień publicznych:

a) prawidłowe zaliczanie zamówień do dostaw lub usług w sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach oraz zachowywanie konsekwencji w sposobie ich prezentowania w tym sprawozdaniu względem klasyfikacji budżetowej przyjętej dla wydatków na ich sfinansowanie,

b) rzetelne prezentowanie danych o wartości zamówień nieprzekraczających równowartości 30.000 euro w sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach publicznych,

c) ustalanie kryteriów oceny ofert w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych w sposób zapewniający wybór oferty rzeczywiście najkorzystniejszej w rozumieniu przepisów Prawa zamówień publicznych, czego warunkiem jest adekwatne do istotności określenie wagi kryterium ceny i innych przyjętych kryteriów oceny ofert. Uwzględnienie przy określaniu kryteriów oceny ofert, że przepisy Prawa zamówień publicznych nie nakazują ustalania we wszystkich postępowaniach innych kryteriów oceny ofert oprócz ceny, jak również nie ograniczają wagi kryterium ceny do maksymalnie 60%, zaś oczekiwane przez zamawiającego warunki wykonywania dostawy, usługi czy roboty budowlanej mogą być sformułowane jako jeden z warunków zamówienia, który musi spełnić wykonawca,

d) zapewnienie ze strony zamawiającego dokumentacji umożliwiającej zweryfikowanie przestrzegania przez wykonawcę zawartych w ofercie warunków realizacji zamówienia, w szczególności tych, które były poddawane ocenie w zakresie kryteriów oceny ofert,

e) zwrócenie uwagi przy określaniu na etapie udzielania zamówień publicznych kwestii dotyczących okresu i warunków gwarancji (w szczególności gdy mają stanowić one kryterium oceny ofert), aby były one formułowane w sposób jednoznacznie zrozumiały i jednoznacznie zapewniały dla zamawiającego dodatkowe korzyści względem uprawnień z rękojmi wynikających wprost z przepisów k.c.;

f) egzekwowanie od wykonawców określonego w umowie obowiązku przedstawienia odrębnego dokumentu gwarancyjnego.

30. Prowadzenie postępowania wobec firmy ASTWA w sprawie usunięcia naruszeń dotyczących warunku odpowiedniego usytuowania bazy magazynowo-transportowej podmiotu odbierającego odpady komunalne z poszanowaniem przepisów Kodeksu postepowania administracyjnego, określających m.in. elementy postanowienia.

31. Podjęcie zdecydowanych działań dyscyplinujących wobec pracowników Urzędu Gminy zaangażowanych w proces udzielania, formułowania treści umów i ich zmian oraz dokumentowania realizacji zamówień publicznych o wartości nieprzekraczającej 30.000 euro, mając na uwadze szereg niespójności w dokumentacji tych zamówień wykazany w części opisowej wystąpienia oraz nieprzestrzeganie ustanowionych procedur.

32. Naliczenie kary umownej wykonawcy remontu podłogi OSP w Murawach, mając na uwadze, że według dokumentacji zamówienie wykonano i zgłoszono do odbioru po terminie umownym, zaś twierdzenia pracownika Urzędu Gminy zawarte w jego wyjaśnieniach, mające świadczyć o prawidłowości terminu realizacji, nie znajdują potwierdzenia w dokumentacji

33. Wydawanie decyzji ustalających kwotę zwrotu części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej zgodnie z danymi wynikającymi z wniosku o zwrot złożonego przez producenta rolnego w zakresie powierzchni posiadanych przez niego użytków rolnych.

 

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół w Łomży w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

 

 

    Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

 

 

 

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Łomży

 

 

 





Odsłon dokumentu: 120436010
Poprzdnie wersje tego dokumentu: 2019-09-06 09:13,


www.bialystok.rio.gov.pl | Wejść na stronę: 120436010 Strona główna | Informacje niedostępne | Pomoc | Redakcja | Kontakt |