Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej Gminy Gródek

przeprowadzona w Urzędzie Gminy Gródek

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

         Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 27 sierpnia 2007 roku (znak: RIO.I.6011 - 4/07), o treści jak niżej:

Pan Wiesław Kulesza

Wójt Gminy Gródek

         W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej Gminy Gródek za okres 2006 roku, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy w Gródku na podstawie art. 1 ust. 1 oraz w trybie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 ze zm.) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy i jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli wewnętrznej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, wykonanie budżetu, w tym realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w realizowanych ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

         Badając wyodrębnioną ewidencję księgową dotyczącą realizowanych w 2006 r. projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego stwierdzono, że księgi rachunkowe dla tych projektów są prowadzone według obowiązujących w Urzędzie zasad prowadzenia rachunkowości. Ustalone dla poszczególnych projektów plany kont ograniczają się do ewidencji prowadzonej w ramach rachunkowości Urzędu jako jednostki budżetowej. Nie zostały natomiast określone zasady ewidencji operacji dotyczących projektów na kontach syntetycznych budżetu. Z planu kont i obiegu dokumentów finansowych określonych dla projektu „Budowa ulicy Piaskowej i modernizacja ulicy Północnej w miejscowości Gródek” wynika, że zarówno środki stanowiące wkład własny beneficjenta, jak i środki stanowiące udział Unii Europejskiej są przekazywane na wyodrębniony rachunek projektu. Obowiązujące zarządzenie wewnętrzne w sprawie prowadzenia wyodrębnionej ewidencji projektu zakładało prowadzenie odrębnej ewidencji księgowej z udziałem kont 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (dla operacji z udziałem środków krajowych) i 137 „Rachunki środków funduszy pomocowych” (dla operacji z udziałem środków pomocowych lub środków podlegających refundacji z EFRR). Oznacza to, że w kontrolowanej jednostce konto 130 służy nie tylko do ewidencji środków pieniężnych znajdujących się na rachunku bieżącym Urzędu jako jednostki budżetowej, ale również środków pieniężnych znajdujących się na wyodrębnionym rachunku Urzędu założonym dla potrzeb finansowania projektu w zakresie dotyczącym własnego udziału gminy w realizacji projektu. Natomiast konto 137 w ewidencji Urzędu nie odzwierciedla całości operacji pieniężnych, związanych z wyodrębnionym projektem, lecz ogranicza się tylko do tych operacji dokonywanych na wyodrębnionym rachunku projektu, które zgodnie z umową podlegają współfinansowaniu ze środków EFRR. Należy zaznaczyć, że zgodnie z zasadami funkcjonowania konta 137 w jednostce budżetowej, określonymi rozporządzeniami Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. i z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości i planów kont…, służy ono do ewidencji operacji pieniężnych otrzymanych w walucie polskiej lub obcej na realizację zadań, projektów lub programów. Rozwiązania zastosowane w kontrolowanej jednostce przy prowadzeniu wyodrębnionej ewidencji projektów realizowanych z udziałem środków pomocowych odbiegają więc od zasad określonych w zakładowym planie kont – str. 6 protokołu kontroli.

W wyniku czynności kontrolnych stwierdzono, że operacje dotyczące realizowanych w latach 2004-2006, zakończonych i rozliczonych projektów finansowanych przy udziale środków zagranicznych, nie zostały w pełni właściwie ujęte w ewidencji księgowej. W trakcie kontroli zbadano wyodrębnioną ewidencję księgową dotyczącą projektów współfinansowanych w 75% ze środków PHARE i projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 

 - „Siabrouskaja biasieda – Przyjacielskie biesiadowanie”- dwa projekty, realizowane w 2004 i 2005 r., z płatnością końcową w 2005 r. (projekt z 2004 r.) i w 2006 r.;

- „Bumerang przyjaźni” - projekt realizowany w 2005 r. z płatnością końcową w 2006 r.;

- „Zagospodarowanie turystyczne terenów rekreacyjno-sportowych wokół zbiornika wodnego w Zarzeczanach – budowa parkingu, chodników i dojazdów” – projekt realizowany w 2005 r. i w całości w tym roku rozliczony;

- „Modernizacja drogi gminnej Waliły Stacja-Waliły PGR” – projekt współfinansowany w 75% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Sąsiedztwa Polska-Białoruś-Ukraina INTERREG IIIA/TACIS CBC 2004-2006, realizowany i zakończony płatnością końcową w 2006 r.;

- „Budowa ulicy Piaskowej i modernizacja ulicy Północnej w miejscowości Gródek” – projekt współfinansowany w 73,95% ze środków EFRR w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego i w 10% dotacją z budżetu państwa, realizowany i zakończony płatnością końcową w 2006 r.

Wartość projektów współfinansowanych ze środków PHARE wyniosła łącznie 109.147,65 euro (bez projektu z 2004 r.), w tym środki PHARE – 81.860,73 euro. Wartość sprawdzonych projektów współfinansowanych z EFRR wyniosła łącznie 1.938.812,20 zł, w tym środki EFRR – 1.437.165,80 zł.

         Z ustaleń kontroli wynika, że konto 967 „Fundusze pomocowe” na koniec 2005 r. wykazywało saldo Ma w kwocie 22.975,74 zł, mimo że część wydatków dotyczących projektów „Siabrouskaja biasieda” i „Bumerang przyjaźni”, podlegających finansowaniu ze środków PHARE, została sfinansowana ze środków własnych beneficjenta. Na wymienione saldo konta 967 złożyły się salda wynikające z wyodrębnionej ewidencji poszczególnych projektów: „Siabrouskaja biasieda” – 2.157,72 zł, „Bumerang przyjaźni” - 701,44 zł i „Budowa parkingu” – 20.116,58 zł. W związku z tym, że projekt dotyczący budowy parkingu został w całości rozliczony i sfinansowany w 2005 r., po przeksięgowaniu dochodów i wydatków ze środków funduszy pomocowych na konto 967 i po uwzględnieniu innych księgowań na koncie 967, saldo konta 967 dotyczące tego projektu na koniec 2005 r. nie powinno wystąpić. Poczynione ustalenia wskazywały więc na wystąpienie w ewidencji poszczególnych projektów błędnych księgowań.

Ustalenia wynikające z czynności kontrolnych, polegających na szczegółowej analizie dokumentów źródłowych i dokonanych na ich podstawie zapisów w wyodrębnionej ewidencji księgowej projektów współfinansowanych ze środków PHARE, zostały przedstawione na str. 6-15 protokołu kontroli. Stwierdzono, że w ewidencji księgowej sprawdzonych projektów wystąpiły liczne błędy, polegające na:

- księgowaniu wydatków poniesionych ze środków własnych, podlegających refundacji ze środków PHARE, na koncie 902 „Wydatki budżetu”, zamiast na koncie 908 „Wydatki z funduszy pomocowych”,

- księgowaniu różnic kursowych od wydatków finansowanych ze środków PHARE w korespondencji z kontem 962 „Wynik na pozostałych operacjach”, zamiast w korespondencji z kontem 967,

- nieustalaniu różnic kursowych od płatności końcowych w postaci refundacji wydatków poniesionych ze środków własnych,

- nieujmowaniu w ewidencji prowizji banków zagranicznych pobieranych przy przekazywaniu środków zagranicznych na rachunek beneficjenta,

- ujmowaniu w ewidencji księgowej różnic kursowych powstałych przy przekazywaniu, przeliczonych na złote środków z PHARE, na rachunek budżetu, w korespondencji z kontem 967, zamiast w korespondencji z kontem 962.

Analizując zapisy księgowe dotyczące projektów współfinansowanych w 2006 r. ze środków EFRR stwierdzono, że zarówno w przypadku projektu realizowanego w ramach programu INTERREG, jak i w odniesieniu do projektu realizowanego w ramach programu ZPORR, po przeksięgowaniu na koniec 2006 r. zrealizowanych dochodów i wydatków na konto 967, wystąpiłyby salda strony Ma (odpowiednio 3.599,99 zł i 12.330,72 zł), podczas gdy przy prawidłowej ewidencji w omawianych przypadkach konto 967 nie powinno wykazywać żadnego salda. W wyniku analizy rozliczeń końcowych dotyczących tych projektów stwierdzono, że powodem wystąpienia wymienionych sald było niedokonanie odpowiednich przeksięgowań, z konta 960 „Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu” na konto 967, wydatków ujętych w latach 2004-2005 jako wydatki finansowanych ze środków własnych a w 2006 r. zaliczonych do wydatków projektu. Ustalenia kontroli w tym zakresie przedstawiono na str. 15-17 protokołu kontroli.

         W związku z ustaleniami kontroli w zakresie ewidencji księgowej projektów współfinansowanych ze środków PHARE i ze środków EFRR przedstawiono propozycje ujęcia w ewidencji księgowej poszczególnych projektów zapisów korygujących i uzupełniających, po dokonaniu których księgi rachunkowe dotyczące zbadanych projektów odzwierciedlały stan faktyczny. W przypadku przeksięgowania na koniec 2006 r. sald kont 907 i 908 dotyczących opisanych projektów finansowanych ze środków PHARE i ZPORR na konto 967, bez zaproponowanych w trakcie kontroli księgowań korygujących i uzupełniających (łącznie 17 zapisów), konto 967 wykazywałoby na tych projektach nierealne saldo strony Ma w wysokości 62.081,98 zł. Saldo to oznaczałoby, że na realizację sprawdzonych projektów kontrolowana jednostka otrzymała więcej środków niż to wynikało z wniosków beneficjenta o płatność, przedłożonych do instytucji płatniczych. Ustalenia kontroli zostały uwzględnione przy zamknięciu ksiąg rachunkowych 2006 r. Po zakończeniem czynności kontrolnych, w marcu 2007 r., w księgach rachunkowych 2006 r. zostały dokonane odpowiednie przeksięgowania, w związku z czym dane wynikające za 2006 r. z kont 960, 961, 962 i 967 są zgodne ze stanem rzeczywistym.

W wyniku przeksięgowań spowodowanych ustaleniami kontroli znaczącej zmianie uległ skumulowany niedobór na zasobach budżetu (konto 960), który zmniejszył się w porównaniu z poprzednim stanem księgowym o 63.084,95 zł. Bez uwzględnienia ustaleń kontroli na koniec 2006 r. nie wystąpiłoby saldo konta 962. W wyniku dokonania księgowań uzupełniających dotyczących dodatnich i ujemnych różnic kursowych i poniesionych niekasowo kosztów prowizji banków zagranicznych oraz skorygowaniu błędnych zapisów związanych z wystąpieniem różnic kursowych przy przeliczeniu środków pomocowych otrzymanych w euro na złote, w związku z ich przekazaniem z wyodrębnionego rachunku środków pomocowych na rachunek budżetu, konto 962 wykazywało w zamknięciu 2006 roku saldo Wn w kwocie 1.515,51 zł - str. 17-18 protokołu kontroli.

Stwierdzono, że kredyty bankowe zaciągnięte w 2006 r. na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych w Banku Ochrony Środowiska w kwocie 440.000 zł i 188.000 zł zostały uruchomione w formie realizacji zleceń płatniczych kredytobiorcy w ciężar rachunku kredytowego. Operacje te należało zatem ująć w księgach rachunkowych budżetu zapisem Wn 902, Ma 134. W rzeczywistości uruchomienie kredytów zostało zaksięgowane zapisem Wn 133, Ma 134, a więc właściwy dla uruchomienia kredytów w drodze wpływu środków na rachunek budżetu. Niezgodne z dokumentami bankowymi były również zapisy w urzędzie dotyczące zapłaty faktur, które zostały ujęte zapisem Wn 201, Ma 130. Z rachunku budżetu na rachunek Urzędu na opłacenie faktur wykonawców nie były dokonywane przelewy środków na wydatki, a mimo to w ewidencji Urzędu dokonano zapisów Wn 130, Ma 223, zaś w ewidencji budżetu – Wn 223, Ma 133, naruszając zasadę, w myśl której zapisy na kontach 130 i 133 powinny być zgodne z danymi wyciągów bankowych. W kontrolowanym Urzędzie występuje wyodrębniony rachunek bankowy Urzędu jako jednostki budżetowej i z tego względu dokonywanie na koncie 130 zapisów wtórnych na podstawie wyciągów bankowych do rachunków budżetu nie było uprawnione – str. 18 protokołu kontroli.

Z ewidencji prowadzonej do kont 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” i 228 „Rozliczenie wydatków ze środków funduszy pomocowych” wynika, że w 2006 r. obroty strony Wn wynosiły 13.011.192,44 zł, podczas gdy wydatki budżetowe wykazane w sprawozdawczości zamknęły się kwotą 12.983.474,72 zł. Zestawienie tych danych sugerowałoby, że wydatki budżetu zostały w całości pokryte przez jednostki budżetowe gminy, ze środków przelanych z rachunku budżetu na ich rachunki bieżące. Z ustaleń kontroli wynika natomiast, że część wydatków Urzędu Gminy w kwocie 628.000 zł została zrealizowana bezpośrednio w ewidencji budżetu w drodze realizacji zleceń płatniczych z zaciągniętego kredytu bankowego – bez fizycznego przekazania Urzędowi – str. 23 protokołu kontroli.

Z umów zawartych z instytucjami pośredniczącymi o dofinansowanie realizowanych projektów ze środków zagranicznych wynika, że do obsługi tych projektów przewidywano założenie tylko jednego wyodrębnionego rachunku bankowego. Ustalenia kontroli wskazują, że wyodrębniony rachunek środków w odniesieniu do wpływów środków z PHARE i środków funduszy unijnych był traktowany jako rachunek bankowy budżetu gminy. Na podstawie wyciągu bankowego do tego rachunku wpływy środków pomocowych (zaliczkowe wpłaty i refundacje poniesionych wydatków z własnych środków) były księgowane zapisem Wn 137, Ma 907. W zakresie wydatków wyodrębniony rachunek bankowy w okresie objętym kontrolą był traktowany jako rachunek jednostki budżetowej. Stwierdzono jednak, że operacje bankowe dokonywane na tym rachunku były ujmowane na dwóch kontach syntetycznych, tj. na koncie 130 i 137. Na przykład środki w kwocie 1.585.978,11 zł przekazane z rachunku bieżącego budżetu na wyodrębniony rachunek projektu „Budowa ulicy Piaskowej i modernizacja ulicy Północnej” zaksięgowano w Urzędzie: środki podlegające refundacji z programu ZPORR w kwocie 1.189.483,58 zł zapisem Wn 137, Ma 227 a środki na wydatki projektu finansowane z dotacji z budżetu państwa i ze środków własnych w kwocie 396.494,53 zł – zapisem Wn 130, Ma 223 (prawidłowe księgowania Wn 223, Ma 133 – 396.494,53 zł i Wn 228, Ma 133 – 1.189.483,58 zł). Należy jednak zaznaczyć, iż księgowanie w Urzędzie jako jednostce budżetowej na dwóch kontach (130 i 137) na podstawie wyciągu bankowego do wyodrębnionego rachunku projektu nie było zgodne z wyciągami bankowymi. W budżecie przekazanie środków na wydatki projektu również nie było ujęte w ewidencji zgodnie z dokumentami bankowymi. Pomimo przekazania całej kwoty z rachunku budżetu dokonano księgowań na dwóch kontach syntetycznych służących do ewidencji środków pieniężnych budżetu, ujmując zapisem Wn 228, Ma 137 – kwotę 1.189.483,58 zł (prawidłowe księgowanie Wn 228, Ma 133) i zapisem Wn 223, Ma 133 - kwotę 396.494,53 zł. Opłacenie faktur wykonawców dokonane w pełnej wysokości z wyodrębnionego rachunku projektu zostało zaksięgowane zapisami: Wn 201, Ma 130 – 396.494,53 zł i Wn 201, Ma 137 – 1.189.483,58 zł (prawidłowe księgowania Wn 201, Ma 137 – 1.585.978,11 zł). 

Z opisu kont syntetycznych służących do ewidencji środków pieniężnych budżetu, takich jak 133, 137, 138 i 139 oraz służących do ewidencji środków pieniężnych urzędu jako jednostki budżetowej, takich jak 130, 135, 137 i 139, zamieszczonego w załącznikach Nr 1 i 2 rozporządzeń Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2001 r. i 28 lipca 2006 r. jednoznacznie wynika, że księgowań na tych kontach dokonuje się wyłącznie na podstawie dowodów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między księgowością jednostki a księgowością banku. Odstąpieniem od tej zasady jest opis konta 130, który dopuszcza możliwość ewidencjonowania na tym koncie dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu w przypadku braku wydzielonego rachunku urzędu – str. 18-19 protokołu kontroli.

Stwierdzono, że przed rozpoczęciem kontroli w ewidencji budżetu nie były ujmowane należności z tytułu wydatków sfinansowanych ze środków własnych gminy i podlegające refundacji ze środków pomocowych lub w formie dotacji z budżetu państwa. Na dzień 31 grudnia 2005 r. w ewidencji budżetu zostały pominięte należności z tytułu płatności dotyczących projektów „Siabrouskaja biasieda 2005” w wysokości 4.836,39 euro i „Bumerang przyszłości” w wysokości 1.290,71 euro. Kwoty te, po przeliczeniu na złote, należało ująć w księgach rachunkowych 2006 r. zapisem Wn 240 „Pozostałe rozrachunki”, Ma 909 „Rozliczenia międzyokresowe”. W księgach rachunkowych 2006 r. przed rozpoczęciem kontroli nie była ujęta należność z tytułu udziału budżetu państwa w finansowaniu projektu „Budowa ul. Piaskowej i modernizacja ul. Północnej” w kwocie 159.599,14 zł. W wyniku ustaleń kontroli w księgach 2006 r. należność z tytułu poniesionych wydatków projektu ze środków własnych podlegających refundacji ze środków budżetu państwa została zaksięgowana zapisem Wn 224 „Rozrachunki budżetu”, Ma 909.

Dane w bilansie z wykonania budżetu za 2006 r. w kolumnach „Stan na koniec roku”, po dokonaniu księgowań korygujących i uzupełniających zaleconych w wyniku ustaleń kontroli, zostały dostosowane do stanu rzeczywistego i stanu księgowego. Nie są natomiast zgodne ze stanem rzeczywistym dane ujęte w kolumnach „Stan na początek roku” pozostające w związku z błędnymi i niekompletnymi zapisami dotyczącymi projektów realizowanych w 2004 i 2005 r. z udziałem środków pomocowych. Niezgodne ze stanem rzeczywistym są dane zamieszczone w aktywach w poz. II.3. „Pozostałe należności i rozliczenia” oraz w pasywach bilansu w poz. II.A. „Aktywa netto budżetu”, w poz. II.1.4. „Wynik na funduszach pomocowych (+, -)”, w poz. II.2. „Wynik na operacjach niekasowych (+, -)”, w poz. II.6. „Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu (+, -)” i w poz. III. „Inne pasywa”. Dane zamieszczone w wymienionych pozycjach bilansu z wykonania budżetu są obarczone błędami opisanymi w rozdz. II protokołu kontroli.

Na organie wykonawczym jednostki samorządu terytorialnego (Wójcie), stosownie do postanowień art. 187 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.), ciąży obowiązek corocznej kontroli przestrzegania przez podległe i nadzorowane jednostki ustanowionych procedur kontroli finansowej. Kontrola taka powinna obejmować w każdym roku co najmniej 5% wydatków podległych jednostek organizacyjnych. Jedyną jednostką organizacyjną gminy Gródek posiadającą własne służby finansowo-księgowe jest Komunalny Zakład Budżetowy. Nie stwierdzono jednakże dowodów świadczących o wykonywaniu obowiązku kontroli tej jednostki w trybie art. 187 u.f.p. - str. 5 protokołu kontroli.

W wyniku kontroli prawidłowości sporządzania planów finansowych stwierdzono, że nie został sporządzony plan finansowy Urzędu Gminy jako jednostki budżetowej na 2006 r. Nieprawidłowość tą wyeliminowano przy ustalaniu podstaw prowadzenia gospodarki finansowej na 2007 rok, sporządzając stosowny plan finansowy dla Urzędu Gminy. Kontrolowana jednostka nie sporządza jednakże planów finansowych zadań zleconych oraz projektów tych planów, w tym także nie są sporządzane plany finansowe tych zadań przez jednostki realizujące poszczególne zadania zlecone - str. 25-26 protokołu kontroli. Procedurę opracowywania planów finansowych zadań zleconych określają obecnie przepisy art. 186 ustawy o finansach publicznych oraz § 3-6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie planów finansowych zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami, przekazywania dotacji celowych i przekazywania pobranych dochodów związanych z realizacją tych zadań (Dz. U. Nr 135, poz. 955).

         Badając prawidłowość procedury sprzedaży nieruchomości o nr geodezyjnym 165/8 położonej w obrębie wsi Zarzeczany stwierdzono, że wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży nie zawierał informacji wymaganej postanowieniami art. 35 ust. 2 pkt 12 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) o terminie do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2. Informacja ta nie znalazła się także w ogłoszeniu o przetargu, czym naruszono § 13 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. Nr 207, poz. 2108). Ponadto brak dokumentacji świadczącej o podaniu informacji o wykazie nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, tj. o realizacji obowiązku wynikającego z art. 35 ust. 1 ustawy – str. 29-30 protokołu kontroli.

         Badając sprzedaż udziału gminy w nieruchomościach gruntowych oznaczonych nr geodezyjnym 61 i 18, położonych w obrębie wsi Łużany, stwierdzono, że zarządzeniem nr 206/06 Pan Wójt przeznaczył do sprzedaży na rzecz współwłaścicieli udział gminy w wymienionych działkach na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami, czyli w drodze bezprzetargowej. Jednakże postępowanie prowadzono następnie w trybie przetargu ustnego ograniczonego. Z wyjaśnień inspektora ds. gospodarki nieruchomościami wynika, że przeprowadzono przetarg w formie ustnej ograniczonej w związku ze zgłoszeniem się dwóch zainteresowanych nabywców nieruchomości, a ustawa o gospodarce nieruchomościami nie uregulowała trybu postępowania w razie zamiaru nabycia udziału w nieruchomości przez kilku współwłaścicieli. W związku z powyższym zastosowano interpretację, że w razie zgłoszenia zamiaru nabycia udziału przez dwóch lub więcej współwłaścicieli należy przeprowadzić przetarg ograniczony do współwłaścicieli. Pan Wójt ogłosił przetarg ustny ograniczony dla współwłaścicieli na sprzedaż udziałów w powyższych nieruchomościach ustalając cenę wywoławczą odpowiednio w wysokości 142.200 zł (wadium 15.000 zł) oraz 40.800 zł (wadium 5.000 zł). Udziały w nieruchomościach nr 61 i 18 sprzedano dwóm współwłaścicielom. Uzyskana w ten sposób kwota była większa, niż ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego, o kwotę ustalonego postąpienia. Stwierdzono jednakże, iż jeden ze współwłaścicieli – KEMOS, nabywca działki nr 18 za kwotę 41.300 zł – nie wpłacił ustalonego wadium. Stosownie do § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w przetargu mogą wziąć udział osoby, które wniosą wadium w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu o przetargu – str. 28-29 protokołu kontroli.

Ustalono, że Rada Gminy w Gródku nie podjęła uchwały w sprawie ustalenia stawki procentowej opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków publicznych, a także wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego podziałem nieruchomości. Z okazanej kontrolującym dokumentacji nie wynika, aby organ wykonawczy kiedykolwiek przedstawiał Radzie Gminy projekt przedmiotowej uchwały. W związku z powyższym kontrolowana jednostka nie pobierała dochodów z tytułu opłaty adiacenckiej. Stosownie do postanowień art. 146 ustawy o gospodarce nieruchomościami wysokość opłaty adiacenckiej zależy od wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej. Wysokość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu.

Należy podkreślić, że opłaty adiacenckie stanowią prawem określone, zatem niezależne od woli organów gminy, źródła dochodów gminy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966 ze zm.). Ponadto, z mocy art. 144 ustawy o gospodarce nieruchomościami, opłaty te są prawną formą uczestnictwa właścicieli nieruchomości (i – w ograniczonym zakresie – użytkowników wieczystych) w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej. Nieokreślenie przez organ stanowiący stawek procentowych opłat adiacenckich uniemożliwia podejmowanie postępowań w sprawach indywidualnych, zmierzających do wydania decyzji ustalających wysokość opłat, a tym samym prowadzi do nieuprawnionego zaniechania ustalania i poboru dochodów budżetowych gminy.

Ustalono natomiast, że na podstawie umów cywilnoprawnych zawieranych przez gminę z zainteresowanymi właścicielami nieruchomości, wpłacali oni na dochody gminy zryczałtowaną kwotę 1.300 zł z tytułu budowy przez gminę na rzecz właściciela przyłącza do kanalizacji sanitarnej, określanego w umowach jako odcinek „od kanału sanitarnego do studzienki znajdującej się przed domem na nieruchomości właściciela”. Załączone do protokołu kontroli umowy pochodzą z lipca 2005 roku, a więc sprzed zmiany definicji przyłącza kanalizacyjnego dokonanej z dniem 17 sierpnia 2005 r. nowelizacją ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858). Po zmianie ustawa jednoznacznie stanowi, iż przyłączem jest wyłącznie odcinek przewodu w nieruchomości właściciela biegnący między instalacją wewnętrzną a pierwszą studzienką licząc od strony budynku, lub między instalacją wewnętrzną a granicą nieruchomości (w przypadku braku studzienki). Natomiast wszelkie odcinki przewodów znajdujące się poza granicą nieruchomości stanowią elementy sieci kanalizacyjnej.

Pomijając kwestię rozbieżności w definicji przyłącza kanalizacyjnego w czasie zawierania przedmiotowych umów i obecnie, należy podkreślić, iż zawierane przez gminę umowy na wykonywanie przyłączy nie mogą ustalać opłat z tego tytułu w sposób jednakowy (ryczałtowy). Prowadzi to bowiem w rzeczywistości, z uwagi na nieunikniony różny koszt budowy przyłączy do poszczególnych nieruchomości, do sytuacji, w której niektórzy właściciele nieruchomości (osoby ubiegające się o przyłączenie) mogą nie ponieść faktycznych kosztów budowy przyłącza, mimo prawnego obowiązku, inni zaś realizują ten obowiązek, partycypując dodatkowo w kosztach budowy sieci. Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, realizację budowy przyłączy zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Prawidłowe zasady ustalenia rzeczywistego kosztu budowy przyłącza do każdej z nieruchomości wymagają zatem rozliczenia ryczałtowo wnoszonych wpłat, w celu stwierdzenia czy nie występuje obowiązek dopłaty w danym przypadku lub czy właściciel nieruchomości nie dokonał de facto wpłaty części środków (nadwyżki ponad rzeczywisty koszt budowy przyłącza) jako partycypacji w kosztach budowy urządzeń kanalizacyjnych. Wpłaty na poczet budowy urządzeń (sieci kanalizacyjnej) podlegają zarachowaniu na poczet opłaty adiacenckiej, stosownie do art. 144 w zw. z art. 148 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Należy ponadto dodać, że żadne umowy nie mogą zobowiązywać właścicieli do wnoszenia jakichkolwiek opłat w związku z budową sieci oraz uzależniać od tych opłat zakresu wykonania sieci (np. zbudowania tzw. sięgacza od kanału głównego do granicy nieruchomości, który w świetle obowiązujących przepisów stanowi również element sieci). Właściciel nieruchomości jest prawnie zobowiązany, w związku z budową sieci, wyłącznie do wnoszenia opłat adiacenckich ustalonych decyzją administracyjną na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami – str. 34-35 protokołu kontroli.

Badaniu poddano prawidłowość ustalania i pobierania opłat z tytułu najmu i dzierżawy składników majątkowych. Stwierdzono, że stawka należna z tytułu umowy na dzierżawę nieruchomości przez Telekomunikację Polską S.A. nie była waloryzowana od roku 2002 (ostatni aneks do umowy z dnia 18 kwietnia 2002 r.). W myśl § 2 pkt 3 umowy zawartej z dzierżawcą dnia 15 maja 2000 r. „czynsz dzierżawny będzie waloryzowany raz w roku o wskaźnik inflacji cen towarów i usług za rok poprzedni”. W związku z powyższym, wpływy do budżetu gminy były mniejsze w poszczególnych latach o następujące kwoty: 2003 – 156,12 zł, 2004 – 223,08 zł, 2005 – 518,52 zł, 2006 – 702 zł, co daje łączną kwotę nieustalonych dochodów w wysokości 1.599,72 zł. W wyniku czynności kontrolnych czynsz został zwaloryzowany na rok 2007, z uwzględnieniem zaniechanych waloryzacji w latach 2003-2006 – str. 31-32 protokołu kontroli, załącznik nr 6 do protokołu kontroli.

Badając wynagrodzenia pracowników ustalono, że robotnik gospodarczy zakwalifikowany w V kategorii zaszeregowania od października 2005 r. otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 700 zł, a od października 2006 roku - 800 zł. Z kolei inny robotnik gospodarczy zakwalifikowany również do V kategorii zaszeregowania od 1 kwietnia 2006 r. otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 700 zł, a od 1 września 2006 r. - 750 zł. Obaj pracownicy wykonywali faktycznie czynności palaczy c.o., jak wynika z załączonych do protokołu kontroli zakresów obowiązków – str. 60-61 protokołu kontroli, załącznik nr 8 do protokołu kontroli.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. Nr 146, poz. 1223 ze zm.), pracownik gospodarczy zatrudniony w V kategorii zaszeregowania może otrzymać wynagrodzenie zasadnicze nie niższe niż 840 zł (przed 1 stycznia 2006 r. – 810 zł), natomiast dla palacza c.o. rozporządzenie przewiduje kategorie minimalną kategorię zaszeregowania VIII, z wynagrodzeniem zasadniczym od 870 zł (przed 1 stycznia 2004 r. – 840 zł).

W trakcie trwania kontroli zmieniono angaże wymienionym pracownikom, przyznając im z dniem 1 listopada 2006 r. wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 860 zł. Ponadto w dniu 19 lutego 2007 r. wypłacono pracownikom wyrównanie za 2006 r. w wysokości odpowiednio 663 i 832 zł.

W wyniku sprawdzenia prawidłowości ustalania wydatków z tytułu dodatków mieszkaniowych stwierdzono, że wysokość dodatku przyznanego decyzją z 27 lipca 2006 r. nr DM 7051-93/06 w wysokości 70,07 zł na okres sześciu miesięcy od 1 sierpnia 2006 r. została błędnie wyliczona. Jak wynika z ustaleń kontroli błąd wynikał z pomyłki rachunkowej w okazanym kontrolującemu wyliczeniu kwoty dodatku, w którym omyłkowo wpisano jako ustalony ryczałt za brak c.c.w., c.o. i gazu kwotę 97,26 zł, zamiast wyliczonej wcześniej kwoty ryczałtu w wysokości 57,69 zł. W wyniku omyłki dodatek został wyliczony w wysokości 70,07 zł (wydatki na powierzchnię normatywną 42,88 zł + ryczałt za brak c.c.w., c.o. i gazu 97,26 zł x 50%). Prawidłowo wyliczona kwota dodatku mieszkaniowego powinna wynosić 50,29 zł (wydatki na powierzchnię normatywną 42,88 zł + ryczałt za brak c.c.w., c.o. i gazu 57,69 zł x 50%). W związku z powyższym, w okresie sześciu miesięcy wypłacono dodatek mieszkaniowy zawyżony łącznie o kwotę 118,68 zł w stosunku do dodatku prawidłowo obliczonego (6 x 19,78 zł). W trakcie kontroli wydana została decyzja z 22 lutego 2007 r., zmieniająca decyzję, w której stwierdzono opisany wyżej błąd. Zmienioną decyzją przyznano miesięczny dodatek mieszkaniowy na okres od 1 sierpnia 2006 r. do 31 stycznia 2007 r. we właściwej wysokości, tj. 50,29 zł. Dodatek pobrany w zawyżonej wysokości (118,68 zł) mieszkaniec wpłacił do kasy Urzędu w dniu 26 lutego 2007 r. – str. 76-77 protokołu kontroli.

Ustalono, że porozumieniem zawartym 13 października 2005 r. Powiat Białostocki przekazał gminie Gródek 33.000 zł z przeznaczeniem na zimowe utrzymanie dróg powiatowych. Z okazanego kontrolującym rozliczenia dotacji oraz z pisma Pana Wójta do Powiatowego Zarządu Dróg w Białymstoku wynika, że środki finansowe w tej wysokości zostały wykorzystane w I kwartale 2006 r., gdyż do 5 kwietnia 2006 r. gmina Gródek, aby utrzymać drogi powiatowe we właściwym stopniu przejezdności, zaangażowała własne środki w wysokości 6.288,25 zł. Ustalono, że gmina występowała w dniu 16 maja 2006 r. pisemnie do Powiatu Białostockiego o zwiększenie dotacji na realizację porozumienia w sprawie zimowego utrzymania dróg powiatowych w kwocie 20.000 zł. Z wyjaśnień Pana Wójta wynika, że gmina nie otrzymała pisemnej odpowiedzi na powyższą prośbę, w związku z czym środki przeznaczone na zimowe utrzymanie dróg gminnych w części przeznaczono także na utrzymanie dróg powiatowych. W myśl art. 8 ust. 2a i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości powiatu oraz zadania z zakresu właściwości województwa na podstawie porozumień z tymi jednostkami samorządu terytorialnego, otrzymując środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania tych zadań – str. 82 protokołu kontroli. Należy zwrócić uwagę, iż analogiczne zasady ustalania wysokości środków na realizację porozumień przepisy art. 8 ustawy o samorządzie gminnym formułują także w przypadku porozumień zawieranych przez gminy z organami administracji rządowej. Na tle stanu faktycznego dotyczącego przekazania przez organ administracji rządowej środków na realizację porozumienia w kwocie niższej niż „w wysokości koniecznej do wykonania zadania”, Sąd Apelacyjny we Wrocławiu orzekł, iż przekazujący środki na realizację porozumienia jest zobowiązany w świetle art. 8 ust. 3 ustawy sfinansować wszystkie wydatki konieczne dla wykonania zadania, poniesione przez realizującego porozumienie. Nie przekazanie środków w odpowiedniej wysokości stanowi zaś w istocie wyrządzenie szkody realizującemu zadanie przekazane w drodze porozumienia (wyrok z dnia 5 czerwca 2001 r., sygn. akt I ACa 1484/00, opubl. „Prawo Gospodarcze” nr 7-8 z 2002 r.).

         W 2006 r. przekazano z rachunku bieżącego Urzędu Gminy dotację przedmiotową w kwocie 85.000 zł Komunalnemu Zakładowi Budżetowemu w Gródku na dofinansowanie kosztów odprowadzania ścieków. Z ustaleń kontroli wynika, że przekazanie dotacji przedmiotowej zakładowi nastąpiło z naruszeniem przepisów art. 174 ustawy o finansach publicznych, stanowiących m.in., że:

- z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być udzielane dotacje przedmiotowe dla zakładów budżetowych kalkulowane według stawek jednostkowych (ust. 1);

- kwoty i zakres dotacji przedmiotowych określa uchwała budżetowa (ust. 3);

- stawki dotacji przedmiotowych ustala organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (ust. 4).

Stwierdzono, że Rada Gminy Gródek nie ustaliła jednostkowych stawek dotacji przedmiotowych jako dopłat do stawek opłat za zbiorowe odprowadzanie ścieków. W związku z brakiem jednostkowych stawek dotacji nie było możliwości ujęcia kwoty i zakresu dotacji przedmiotowej w budżecie gminy na 2006 r. bez naruszenia przepisów art. 174 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, a w związku z tym również podstaw prawnych do dokonywania wydatków w formie przekazywania dotacji przedmiotowych. Z wniosku KZB o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków wynikało, że za odprowadzanie ścieków zaproponowano w taryfie cenę brutto za 1m³ ścieków w wysokości 2,44 zł i dopłatę do tej ceny z budżetu gminy w wysokości 1,51 zł. We wniosku założono, że w 2006 r. ilość odprowadzonych ścieków wyniesie 91.000 m³. W związku z określeniem w uchwale budżetowej na 2006 r. kwoty dotacji przedmiotowej do odprowadzanych ścieków w kwocie 85.000 zł, Rada Gminy Gródek powinna była uprzednio ustalić na 2006 r. jednostkową stawkę dotacji przedmiotowej (dopłaty) do odprowadzanych ścieków w wysokości 0,934 zł/m³ (przy uwzględnieniu zakładanej przez KZB ilości odprowadzanych ścieków). Wynikający z przywołanych regulacji ustawowych obowiązek nie został przez organ stanowiący gminy spełniony, co rzutowało następnie m.in. na fakt, że KZB nie miał praktycznej możliwości dokonania prawidłowego rozliczenia otrzymanych dotacji przedmiotowych.

W związku z brakiem możliwości dokonania rozliczenia otrzymanej dotacji w odniesieniu do jej kalkulacji, dotowany zakład dokonał jej rozliczenia w formie zestawienia przychodów i kosztów odprowadzania ścieków. Należy w tym miejscu dodać, że począwszy od 1 lipca 2006 r. obowiązuje przepis § 52 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inna formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783), nakazujący dokonywania przez zakłady budżetowe rozliczenia dotacji przedmiotowej w szczegółowości określonej przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, co nakłada na Pana Wójta konkretne obowiązki w kwestii uregulowania pożądanej szczegółowości rozliczenia dotacji.

Przedstawione przez Komunalny Zakład Budżetowy rozliczenie dotacji obrazuje jedynie skalę przychodów i kosztów dotyczących działalności w zakresie zbiorowego odprowadzania ścieków. Z rozliczenia kwoty dotacji otrzymanej w 2006 r. w wysokości 85.000 zł na pokrycie kosztów odprowadzania ścieków wynika, że na sprzedaży usług odprowadzania ścieków, do której w rozliczeniu włączono również sprzedaż usług polegających na wywozie nieczystości płynnych (25.841,64 zł), kontrolowana jednostka poniosła stratę w wysokości 33.414,80 zł. Z rozliczenia dotacji wynika, że koszt odprowadzenia 1 m³ ścieków wyniósł w 2006 r. 3,95 zł, a cena netto 1 m³ stosowana w rozliczeniach z odbiorcami wynosiła 2,28 zł. Przedstawione rozliczenie kosztów wskazuje, że koszty ogółem zbiorowego odprowadzania ścieków wyniosły w 2006 r. 353.617,74 zł, w tym koszty amortyzacji – 52.875,56 zł i koszty zarządu - 56.310,86 zł. Należy zaznaczyć, że koszty realizacji inwestycji związanych z gospodarką ściekową były i są ponoszone z budżetu gminy. Przychody ze sprzedaży usług zbiorowego odprowadzania ścieków ukształtowały się na poziomie 214.922,02 zł, a z otrzymaną dotacją przedmiotową 294.361,30 zł. Przyjmując, że koszty wywozu nieczystości płynnych są równe uzyskanym przychodom oraz eliminując z kosztów utrzymania oczyszczalni ścieków ujęte w rozliczeniu koszty amortyzacji, pozostałe koszty odprowadzania ścieków wyniosłyby 274.900,54 zł i byłyby niższe od uzyskanych przychodów o 19.460,76 zł – str. 84-85 protokołu kontroli.

Badanie rocznych sprawozdań Rb-30 wykazało, że Komunalny Zakład Budżetowy ustalił na koniec 2005 r. nadwyżkę środków obrotowych w wysokości różnicy między rzeczywistym stanem środków obrotowych a planowanym stanem środków obrotowych, wynoszącą 17.128,22 zł i w 2006 r. przekazał ją w obowiązującym terminie na dochody budżetu gminy. Z analizy sprawozdania wynika, że przy ustalaniu nadwyżki środków obrotowych nie uwzględniono środków własnych zakładu budżetowego na inwestycje zaplanowanych w wysokości 10.000 zł, ale niewydatkowanych w omawianym roku budżetowym i z tego względu prawidłowo ustalona nadwyżka środków obrotowych za 2005 r. powinna wynosić 7.128,22 zł.

Nadwyżka środków obrotowych na koniec 2006 r. została ustalona według takich samych zasad jak na koniec 2005 r. i wynosiła 44.649,72 zł. W wyniku analizy rocznego sprawozdania Rb-30 za 2006 r. stwierdzono, że w cz. B sprawozdania nie uwzględniono w poz. J 100 „Środki własne zarezerwowane na inwestycje” kwoty 15.000 zł, w wyniku czego o tę kwotę został zawyżony rzeczywisty stan aktywów obrotowych netto. Zaobserwowana nieprawidłowość została zgłoszona w toku kontroli Skarbnikowi, w wyniku czego KZB dokonał korekty sprawozdania Rb-30 za 2006 r. W efekcie ustaleń kontroli pierwotnie ustalona nadwyżka środków obrotowych zmalała do 29.649,72 zł - str. 86 protokołu kontroli.

W przypadku obu sprawozdań wystąpiły zatem błędy polegające na obliczeniu faktycznego stanu środków obrotowych niezgodnie z § 48 ust. 2 przywoływanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. oraz § 39 ust. 2 poprzedzającego go rozporządzenia Ministra Finansów z 26 stycznia 2005 r., które obowiązywało do 30 czerwca 2006 r. Stosownie do § 9 ust. 3-4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 115, poz. 781 ze zm.), jednostki otrzymujące sprawozdania winny dokonywać formalno-rachunkowej oraz merytorycznej kontroli otrzymywanych sprawozdań. Ustalenia kontroli prowadzą do wniosku, że obowiązki w tym zakresie nie były należycie wykonywane w Urzędzie Gminy.

W trakcie kontroli gospodarowania Gminnym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ustalono, że do przychodów Funduszu zaliczono środki w wysokości 10,50 zł stanowiące wpływy z opłaty produktowej, która w myśl obowiązujących przepisów art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607), winna stanowić dochody budżetu gminy.

Kontrola wykazała, że podstawą gospodarowania środkami finansowymi funduszu był załącznik do uchwały budżetowej pt. „Zestawienie przychodów i wydatków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 2006 r.”. Zestawienie to nie określało jednak klasyfikacji paragrafowej przychodów i wydatków. Kontrolowana jednostka nie sporządziła oddzielnego planu finansowego funduszu z podziałem przychodów i wydatków według podziałek klasyfikacji budżetowej na 2006 r. Stosownie do art. 29 ust. 5 ustawy o finansach publicznych podstawę prowadzenia gospodarki finansowej funduszu celowego stanowi plan finansowy. Przepisy § 25 ust. 1 załącznika nr 33 do obowiązującego od 1 lipca 2006 roku rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej, ustalające zasady sporządzania sprawozdania Rb-33 z wykonania tego planu, wymagają wykazywania kwot po stronie planu i wykonania w szczegółowości paragrafów klasyfikacji budżetowej. Prawidłowe wypełnienie obowiązków sprawozdawczych wymaga zatem, aby plan finansowy GFOŚiGW sporządzony był w pełnej szczegółowości klasyfikacji budżetowej – str. 87-88 protokołu kontroli.

W toku kontroli dochodów budżetowych gminy, badaniu poddano również dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), jest Wójt Gminy. Kontrola w powyższym zakresie prowadzona była, między innymi, pod kątem prawidłowości poboru wskazanych dochodów, co doprowadziło do następujących ustaleń.

Dokonane ustalenia wskazują miedzy innymi, że organ podatkowy nie prowadzi kontroli podatkowych. Sytuacja taka narusza art. 281 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z jego treścią organy podatkowe I instancji mają obowiązek przeprowadzania kontroli podatkowych, których celem jest sprawdzanie w jaki sposób podatnicy wywiązują się ze swoich obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. W przepisach prawa podatkowego określono prawa i obowiązki kontrolującego i kontrolowanego, sposób prowadzenia czynności kontrolnych i ich dokumentowanie, czynności, jakie mogą wykonywać kontrolujący. Brak jest natomiast uregulowań dotyczących częstotliwości i zakresu kontroli, przez co należy uznać, że jest to w gestii organu podatkowego. Wyjątkiem są podatnicy będący przedsiębiorcami. W ich przypadku organ podatkowy dokonuje kontroli w oparciu o przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.). W zakresie częstotliwości przeprowadzania kontroli należy również mieć na uwadze przepisy rozdziału 8 ustawy Ordynacja podatkowa, w którym uregulowane są kwestie dotyczące przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nie stwierdzono również, aby w przepisach wewnętrznych jednostki kontrolowanej organ podatkowy określił nie sprecyzowane w przepisach prawa regulacje dotyczące kontroli podatkowych. W związku z powyższym należy stwierdzić, że kontrolowany organ podatkowy nie wypełnia obowiązku ustawowego wynikającego ze wskazanych na wstępie przepisów – str. 37-38 prot. kontroli.

Kontrola rzetelności danych wykazanych w sprawozdaniach Rb-27S i Rb-PDP za lata 2005 i 2006 wykazała, że:

- nieprawidłowo wykazano skutki dotyczące obniżenia górnych stawek w podatku od nieruchomości. W 2005 roku nieprawidłowość ta powstała, ponieważ w ewidencji podatkowej grunty „pozostałe” o powierzchni 671480 m2 wykazane w deklaracji przez podatnika wymienionego w załączniku nr 11 pod poz. 55 opodatkowano maksymalną stawką podatkową wynikającą z obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 26 października 2004 w sprawie wysokości górnych stawek kwotowych w podatkach i opłatach lokalnych (M. P. z 2004r. Nr 46,  poz.794) tj. 0,32 zł. W wyniku tego powierzchnia ta nie została ujęta do obliczenia wysokości skutków.  W roku 2005 Rada Gminy skorzystała z uprawnień jakie daje jej art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. z 2006r. Dz. U. Nr 121, poz. 844 ze zm.) i dla tego rodzaju gruntów przyjęła stawki w wysokości 0,18 zł/m2. W związku powyższym ww. powierzchnia gruntów powinna być ujęta do obliczenia skutków. W skutek tego błędu, do wartości utraconego podatku nie ujęto kwoty 94007 złotych;

- zarówno w sprawozdaniu za 2005 i 2006 rok (nie uwzględniając opisanych powyżej nieprawidłowości) wysokość wykazanych skutków obniżenia jest wyższa niż to wynika z przedstawionej w trakcie kontroli dokumentacji. W przypadku sprawozdania za rok 2005 różnica wynosi 6.533 zł, a w roku 2006 – 10.111,82 zł.  W trakcie kontroli ustalono, że dane te są generowane przez program komputerowy wykorzystywany do prowadzenia ewidencji podatkowej i nie są one w późniejszym okresie weryfikowane przez pracowników referatu finansowego. Żaden z pracowników merytorycznych nie potrafił wyjaśnić ww. różnic;

 - w sprawozdaniu za 2005 rok w wierszu A5 kolumna 5 (wysokość skutków wynikających z decyzji wydawanych przez organ podatkowy na podstawie ustawy Ordynacja podatkowa) nie ujęto do sprawozdania kwoty wynikającej z decyzji odroczeniowej o nr 31135-8/05 w wysokości 935,70 złotych.

Podczas kontroli stwierdzono różnicę pomiędzy powierzchnią budynków deklarowaną przez podatnika  wymienionego w zał. 11 do prot. kontroli pod poz. 55, a zestawieniem jakie zostało sporządzone w trakcie kontroli w oparciu zapisy ewidencji księgowej. W 2005 roku podatnik wykazał w deklaracji, że pow. budynków pozostałych” przez pierwszych jedenaście m-cy wynosiła 4435,9 m2, a w miesiącu grudniu 5476,1 m2. Natomiast w roku 2006 podatnik wykazał w deklaracji 3248,7 m2 budynków pozostałych. W związku z tym, że od 2005 roku u podatnika nie zachodziły zmiany związane ze zbywaniem, nabywaniem lub przekazywaniem budynków należy wyjaśnić różnice, jakie wynikają z porównania poszczególnych dokumentów. Jeżeli ustalenia będą różne od tego, co wynika z deklaracji należy dokonać ich korekty – str. 38-40 prot. kontroli.

Analizując deklaracje podatkowe złożone przez podatników podatku leśnego od osób prawnych stwierdzono, że organ podatkowy nie weryfikuje wykazanych w nich powierzchni z posiadanymi danymi geodezyjnymi. Dokonane w toku kontroli porównanie zamieszczonych w deklaracjach podatkowych danych dotyczących powierzchni gruntów leśnych z ewidencją geodezyjną wykazuje różnice w przypadku 45% podatników (8 poz.). W przypadku 5 podatników powierzchnie wykazane w deklaracji są mniejsze niż wynika to z danych geodezyjnych. W ewidencji podatkowej nie ma również żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że podatnicy posiadane grunty wykorzystują w inny sposób, mający wpływ na sposób ich opodatkowania. Brak jest też dokumentów, z których wynikałoby, że organ podatkowy posiadał wiedzę na temat tych różnic i podejmował działania w celu ich wyjaśnienia. Brak działań organu podatkowego w tym zakresie jest naruszeniem art. 272 Ordynacji podatkowej. W trakcie wskazywanych tym przepisem czynności sprawdzających organ podatkowy m.in. powinien podjąć działania w celu ustalenia stanu faktycznego i ewentualnego wyegzekwowania prawidłowo wypełnionej deklaracji.

Ponadto w wyniku kontroli stwierdzono trzy przypadki złożenia deklaracji po terminie wynikającym z treści art. 6 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o podatku leśnym (Dz. U Nr 200, poz. 1682 ze zm.). Nie stwierdzono aby organ podatkowy podejmował kroki w celu ich wyegzekwowania – str. 40-42 prot. kontroli.

W trakcie kontroli realizacji dochodów z tytułu podatku leśnego od osób fizycznych stwierdzono, że w przypadkach opisanych w protokole na stronach 42-45 protokołu kontroli  organ podatkowy nie przedstawił dokumentów, z których wynikałoby, że dane w ewidencji podatkowej zgodne są ze stanem faktycznym oraz zapisami z ewidencji gruntów i budynków. Z wyjaśnień złożonych w trakcie kontroli wynika, że podstawowym źródłem, z którego czerpano informacje do wymiaru podatku były uproszczone plany urządzenia lasu. Jedynie w przypadkach gdy zachodziły zmiany powodujące zmianę powierzchni posiadanych gruntów, lub też zmianę podatnika wówczas egzekwowano informacje podatkowe. Fakt ten wskazuje, że organ podatkowy reaguje jedynie wówczas gdy zmuszają go do tego okoliczności niezależne od niego. Brakuje natomiast systematycznej weryfikacji pozostałych pozycji podatkowych, poprzez porównanie ich z zapisami ewidencji geodezyjnej. Opisane w protokole przypadki wskazują na konieczność prowadzenia takich działań, choćby w celu skompletowania dokumentacji, która potwierdziłaby zapisy w ewidencji podatkowej. Od 1 stycznia 2003 roku zgodnie z art. 3 ustawy o podatku leśnym podstawą opodatkowania jest powierzchnia wyrażona w hektarach wynikających z ewidencji gruntów i budynków. W związku z tym znaczenie planów w tym stanie prawnym jest mniejsze i należy traktować je jako ewidencję pomocniczą. Tym bardziej, że wykazane w nich powierzchnie lasów bardzo często są odmienne od zapisów w ewidencji geodezyjnej. Oczywiście w przypadku gdy powierzchnie te są identyczne można na ich podstawie dokonać wymiaru, ale jedynie w przypadku gdy stan taki utrzymuje się co najmniej od okresu z przed zmiany przepisów oraz że w okresie tym nie zaszły zmiany w powierzchni i wieku lasu. Jeżeli nastąpiła zmiana, co najmniej jednego z ww. parametrów lub inne zmiany mającej wpływ na opodatkowanie lasu, podatnik jest zobowiązany, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku leśnym, złożyć informację na podatek leśny. W przypadku jej braku organ podatkowy powinien podjąć wszelkie możliwe kroki, aby ją wyegzekwować od podatnika. W ostateczności może wydać decyzję, o której mowa w art. 21 ust. 3 Ordynacji podatkowej. Wówczas w toku prowadzonego postępowania może on wykorzystać informacje do ustalenia wysokości podatku. Reasumując, aby wyeliminować przypadki takie jak opisane w protokole organ podatkowy powinien na bieżąco i systematycznie prowadzić weryfikację ewidencji podatkowej.

Kontrola prawidłowości i powszechności prowadzenia czynności egzekucyjnych wynikających z przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 229, poz. 1954 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.) wskazała na nieprzestrzeganie przez kontrolowany organ podatkowy zasad określonych w ww. przepisach. Zgodnie z § 2 wymienionego rozporządzenia wierzyciel jest zobowiązany do systematycznej kontroli terminowości zapłaty zobowiązań pieniężnych i w przypadku, gdy dłużnik nie opłacił ich w terminach wynikających z przepisów powinien wystawić upomnienie (§ 3 ust. 1 ww. rozporządzenia). W przypadku gdyby i po otrzymaniu upomnienia w wyznaczonym terminie należność również nie została opłacona to zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia jest on zobowiązany do wystawienia tytułu wykonawczego oraz niezwłocznego przekazania go do organu egzekucyjnego, wówczas gdy sam nie posiada takich uprawnień (§ 6 ust.1 ). Kontrolowana jednostka posiada opracowane wewnętrzne przepisy, które regulują sprawy związane z windykacją zaległości. Zostały one wprowadzone zarządzeniem Wójta nr 7/07 w sprawie ustalenia procedur prowadzenia kontroli finansowej w Urzędzie Gminy Gródek. Przepis § 1 pkt 6 lit. c zarządzenia jest poświęcony egzekucji należności. Z treści tego paragrafu wynika, że upomnienia powinny być wystawiane i rozsyłane najpóźniej w ciągu dwóch tygodni od terminu płatności należności, a dalsze czynności egzekucyjne powinny być podjęte w terminie nie dłuższym niż 2 miesiące od wystawienia upomnienia. Z ostatniego członu tego zdania należy rozumieć, że w ciągu dwóch miesięcy ma być wystawiony i wysłany tytuł wykonawczy. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku wystawiania tytułu wykonawczego ustawodawca posługuje się terminem doręczenia upomnienia i okresu po jakim możliwe jest wystawienie tytułu (po upływie 7 dni). Należy zatem dostosować wewnętrzne przepisy do wymogów rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ponadto w zarządzeniu tym jest również zapis, z którego wynika, że można nie wystawiać i wysyłać upomnienia w przypadku, gdy kwota zaległości wraz z odsetkami jest niższa niż wartość przesyłki poleconej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru oraz w przypadku należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej wraz z kosztami upomnienia. Ustawodawca w obowiązujących przepisach nie dał upoważnienia wierzycielom odpowiedzialnym za realizację dochodów podatkowych (środków publicznych) do takich uregulowań. Wierzyciel nie ma możliwości odstąpienia od podjęcia działań w celu wyegzekwowania należności nawet jeżeli jego zdaniem jest to nieuzasadnione ekonomicznie. W związku z powyższym również w tej części należałoby dostosować treść zarządzenia do obowiązujących przepisów. Wymienione w protokole w pkt 5.1.3.4. przypadki wskazują, że organ podatkowy poprzez brak reakcji lub też tylko częściowe prowadzenie działań naruszył przepisy ww. ustawy i rozporządzenia. W przypadku działań upominawczych nieprawidłowość mogła powstać, ponieważ stosowano przepisy zarządzenia Wójta, które w tej części również narusza obowiązujące przepisy – str. 46-47 prot. kontroli.

Kontrola prawidłowości stosowania zwolnień i ulg w podatku rolnym wykazała, że w kilku przypadkach organ podatkowy naruszył obowiązujące w tej materii przepisy ustawy o podatku rolnym. W przypadku zwolnień wynikających z treści art. 12 ust. 1 pkt 4 błędnie ustalano okres zwolnienia, w skutek czego w decyzjach został on skrócony. W związku z powyższym należy stwierdzić, że naruszony został zarówno art. 12 ust. 3 oraz art. 13d ust. 1 i 3 ustawy o podatku rolnym. Natomiast w przypadku analizy decyzji na podstawie, których udzielono ulgi inwestycyjnej stwierdzono, że w jednym przypadku organ podatkowy zawyżył wysokość ulgi ponieważ do kwoty wydatków dwukrotnie zaliczono dwie te same faktury oraz ujęto wydatki na inwentarz żywy. W przypadku kolejnej decyzji organ podatkowy do wartości wydatków przyjął jedynie kwoty netto wynikające z przedstawionych faktur. Jest to sprzeczne z treścią art. 13. ust. 2 ustawy o podatku rolnym, zgodnie z którym kwota ulgi wynosi 25% udokumentowanych wydatków wynikających z przedstawionych rachunków. W przepisie tym nie ma mowy o odliczaniu jakichkolwiek kwot wynikających z faktur, które są związane z daną inwestycją. Natomiast w pozostałych przypadkach błędy polegały na złym  sumowaniu wydatków wynikających z rachunków, co spowodowało zaniżenie ich wysokości, a w konsekwencji również zaniżenie kwoty ulgi. W toku badania prawidłowości stosowania ulg w podatku rolnym stwierdzono także uchybienia natury formalnej. Organ podatkowy w wydanej decyzji jako kwotę ulgi wstawił kwotę poniesionych wydatków. Próbując naprawić swój błąd wydał postanowienie, w którym powołał się na art. 215 Ordynacji podatkowej, co należy uznać za nieprawidłowe, ponieważ przepis ten dotyczy sytuacji, w których w decyzji występują błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki.

W badanym okresie organ podatkowy wydał decyzję związaną z przeprowadzonym postępowaniem scaleniowym. Z wniosku, jaki wpłynął do urzędu wynika, że podatnik ubiegał się o ulgę w wysokości 75% wymiaru podatku. Organ podatkowy w decyzji zastosował ulgę w wysokości 50%. Z uzasadnienia decyzji nie wynika, dlaczego zastosowano ulgę w niższej wysokości. Z ustaleń wynika, że organ podatkowy do wyliczenia wysokości ulgi zastosował decyzję wydaną przez Wójta Gminy Nr RR.II.76151-21/03 z dnia 30.07.2003 roku dotyczącą zatwierdzenia projektu scalenia gruntów położonych w obrębie miejscowości Wiejki i Podozierany. Natomiast z ewidencji geodezyjnej wynika, że jako podstawę zmian zapisów w niej dokonanych posłużyła decyzja GKN.III.6017-1-2/02/04 z dnia 02.03.2004 roku. Mając więc na względzie przepisy art. 12 ust. 1 pkt 6 oraz ust. 6, dotyczące sposobu udzielania ulgi z tytułu scalenia oraz interes podatnika należy wyjaśnić ze Starostwem, która z wyżej wymienionych decyzji była faktycznie podstawą zapisów w ewidencji. W zależności od dokonanych ustaleń należy podjąć odpowiednie kroki odnoście rozstrzygnięcia zawartego w decyzji – str. 48-51 prot. kontroli.

W 2006 roku z tytułu podatku od posiadania psa kontrolowana jednostka nie uzyskała  dochodów. W badanym okresie na terenie gminy obowiązywały zwolnienia z przedmiotowej należności wynikające z art. 13 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Z ewidencji podatkowej wynika, że na terenie gminy jest 4061 podatników podatku od nieruchomości oraz 2874 podatników podatku rolnego, których nieruchomość nie stanowi gospodarstwa rolnego, których nie dotyczy zwolnienie z podatku od posiadania psów. W kontrolowanym okresie organ podatkowy nie prowadził postępowań, z którego wynikałoby, że na terenie nie ma podatników podatku od posiadania psów – str. 52 prot. kontroli.

Podczas kontroli prawidłowości realizacji dochodów z tytułu opłaty targowej stwierdzono, że w okresie od od 1 marca 2006 roku do końca roku podatkowego inkasent pobierał opłatę w wysokość niezgodnej z regulacjami wynikającymi z treści uchwały Rady Gminy Gródek Nr XXXI/193/05 z dnia 7 grudnia 2005 roku w sprawie ustalenia stawek opłaty targowej, zasad ustalania i poboru oraz terminów płatności. W wyniku tego dochody gminy zostały zaniżone, co najmniej o kwotę 886 złotych. Ponadto ustalono również, że wysokość wypłaconego inkasentowi wynagrodzenia za III i IV kwartał została zawyżona o kwotę 23,20 złote. Z ewidencji księgowej wynika, że w III kwartale inkasent pobrał opłatę w wysokości 1764 zł, a zatem wysokość wynagrodzenia zgodnie z zapisami uchwały powinna wynieść 141,12 zł. Inkasentowi przekazano na rachunek kwotę 149,92 zł. W przypadku IV kwartału wysokość pobranej i wpłaconej opłaty wynosi 1556 zł. Wysokość naliczonego wynagrodzenia powinna wynosić 124,48 zł, gdy tymczasem z ewidencji księgowej wynika, że przekazano inkasentowi 138,88 zł. Wysokość wynagrodzenia jest naliczana przez kontrolowaną jednostkę – str. 52 - 54 prot. kontroli.

Stwierdzono, że w kontrolowanej jednostce brak jest uregulowań w zakresie sposobu ewidencji przychodu i rozchodu druków ścisłego zarachowania, terminów ich rozliczenia oraz kontroli prawidłowości prowadzenia gospodarki drukami ścisłego zarachowania. Należy więc rozważyć możliwość ich wprowadzenie choćby z tego względu aby zapobiec nieprawidłowościom w przypadku np. inkasentów, którzy nie są pracownikami urzędu.

                            Podczas kontroli zagadnień dotyczących ewidencji księgowej podatków i opłat stwierdzono wadliwą ewidencję rozliczeń kompensaty należności podatkowych z podatnikami podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych. Jak ustalono podstawą dokonania kompensaty było wykonanie przez podatników usług lub dokonanie dostaw materiałów na rzecz kontrolowanej jednostki. Z ustaleń kontroli wynika, że na kontach szczegółowych podatników ewidencjonowano kompensaty jako wpłaty dokonane przez podatnika. Jest to niezgodne ze stanem faktycznym i powoduje naruszenie § 4 ust. 2 pkt 4 oraz ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 czerwca 2006 roku w sprawie zasad rachunkowości i planu kont w zakresie ewidencji podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego. Dokonując kompensaty zgodnie z treścią art. 65 Ordynacji, organ podatkowy winien wydać postanowienie. Na tej podstawie na koncie podatnika powinien być dokonany odpis. Następnie organ podatkowy dokonuje przypisu należności w wysokości wynikającej z postanowienia na koncie szczegółowym założonym dla jednostki budżetowej, dla której podatnik wykonywał usługę lub dokonywał dostaw. Jednostka ta powinna dokonać wpłaty równowartości wygasłego podatku na rachunek organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia dokonania potrącenia, a od niewpłaconej w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się odsetki za zwłokę – str. 54 - 56 prot. kontroli.

Stwierdzone w trakcie kontroli kompleksowej nieprawidłowości były wynikiem nieprzestrzegania bądź błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, w tym także w zakresie podatków i opłat lokalnych.

         Organem wykonawczym gminy jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowania projektów uchwał Rady Gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem gminy, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową gminy (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy gminy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli wewnętrznej, spoczywa na Wójcie zgodnie z art. 44 ustawy o finansach publicznych.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości oraz nadzorowania prac z tego zakresu spoczywały na Skarbniku Gminy. Prawa i obowiązki głównego księgowego określają aktualnie przepisy art. 45 ustawy o finansach publicznych.

         Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Uwzględnienie, w zasadach prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej projektów realizowanych z udziałem środków pomocowych, zasad prowadzenia tej ewidencji zarówno na kontach Urzędu jako jednostki budżetowej, jak i na kontach budżetu gminy.

2. Ujmowanie w ewidencji księgowej, na kontach przeznaczonych do ewidencjonowania operacji z udziałem środków pomocowych, wszystkich zdarzeń dotyczących realizacji projektów w celu zapewnienia prawidłowości ewidencyjnego rozliczenia projektów.

3. Prowadzenie zapisów na kontach budżetu i Urzędu jako jednostki budżetowej, służących do ewidencji operacji przeprowadzanych na rachunkach bankowych, wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych.

4. Ujmowanie na kontach 223 i 228 środków fizycznie przekazanych na wydatki jednostek budżetowych.

5. Prowadzenie kontroli wydatków Komunalnego Zakładu Budżetowego w trybie art. 187 ustawy o finansach publicznych.

6. Sporządzanie planów finansowych zadań zleconych zgodnie z przepisami wskazanymi w części opisowej wystąpienia.

7. W zakresie przetargów na zbycie nieruchomości:

a) zamieszczanie w wykazie nieruchomości oraz ogłoszeniach o przetargach wszystkich informacji wymaganych ustawą o gospodarce nieruchomościami,

b) przestrzeganie przepisów art. 35 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zakresie publikacji wykazu nieruchomości,

c) dopuszczanie do przetargów wyłącznie tych osób, które wpłaciły wadium.

8. Przedstawienie organowi stanowiącemu projektu uchwały określającej wysokość stawki opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanej wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a także podziałem nieruchomości.

9. Prowadzenie rozliczeń z właścicielami nieruchomości, wynikających z budowy przez gminę urządzeń infrastruktury, przy uwzględnieniu obowiązku naliczania opłaty adiacenckiej i podziału obowiązków w zakresie finansowania kosztów budowy urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych oraz przyłączy, ustalonego ustawą o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, mając na uwadze zmianę definicji przyłącza kanalizacyjnego.

10. Dokonywanie waloryzacji stawek czynszu dzierżawnego zgodnie z postanowieniami zawartych umów.

11. Zobowiązanie właściwego merytorycznie pracownika do dołożenia należytej staranności w zakresie monitorowania zgodności ustalonych pracownikom wynagrodzeń i kategorii zaszeregowania z obowiązującymi aktualnie przepisami.

12. Rozważenie wystąpienia z roszczeniem wobec Powiatu Białostockiego o przekazanie środków finansowych refundujących konieczne wydatki poniesione przez gminę na zimowe utrzymanie dróg powiatowych w części przekraczającej kwotę określoną w zawartym porozumieniu.

13. Ujmowanie w budżecie gminy dotacji przedmiotowych, tylko po uprzednim uchwaleniu przez Radę Gminy jednostkowych stawek dla określonego wyrobu lub usługi. W związku z tym, w przypadku nie ustalenia dotychczas jednostkowych stawek dotacji uzasadniających zamieszczenie w budżecie gminy na 2007 r. wydatków z tytułu dotacji przedmiotowych, przedstawienie Radzie Gminy projektu uchwały w sprawie ustalenia jednostkowych stawek dotacji i skorygowanie - w oparciu o te stawki – wydatków ujętych w uchwale budżetowej.

14. Określenie szczegółowości rozliczenia dotacji przedmiotowej przez KZB w Gródku.

15. Dołożenie należytej staranności przy badaniu sprawozdań Rb-30 przedkładanych przez KZB w zakresie prawidłowości ustalenia faktycznego stanu środków obrotowych i rozliczeń z budżetem.

16. Zarachowywanie na dochody gminy wpływów z opłaty produktowej. Zwrócenie ze środków GFOŚiGW opłaty produktowej w kwocie 10,50 zł zaliczonej do przychodów Funduszu.

17. Sporządzanie planu finansowego GFOŚiGW w pełnej szczegółowości klasyfikacji budżetowej.

18. Przestrzeganie przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych oraz czynności sprawdzających.

19. Przestrzeganie zasad sporządzana sprawozdań budżetowych oraz dokonanie korekty sprawozdań w związku z ustaleniami kontroli.

20. Wyeliminowanie, poprzez zastosowanie właściwych procedur wynikających z przepisów ustawy Ordynacja podatkowa, wskazanych w protokole kontroli i w części opisowej wystąpienia nieprawidłowości i niejasności w zakresie rzetelności danych wykazanych w informacjach i deklaracjach podatkowych. Przedstawienie w odpowiedzi na zalecenia wyników poszczególnych działań.

21. Prowadzenie egzekucji należności podatkowych zgodnie z przepisami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisami wykonawczymi oraz regulacjami wewnętrznymi. Dostosowanie wewnętrznych regulacji w zakresie windykacji zaległości podatkowych do aktualnego stanu prawnego.

22. Dokonanie weryfikacji prawidłowości udzielonych ulg w podatku rolnym z uwzględnieniem przepisów ustawy o podatku rolnym, przepisów wykonawczych oraz Ordynacji podatkowej.

23. Wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie uzyskiwania dochodów z tytułu opłaty targowej.

24. Przestrzeganie przyjętych zasad rachunkowości w zakresie prowadzenia ewidencji podatków i opłat, w szczególności prawidłowego ewidencjonowania wygaśnięcia zobowiązań podatkowych w drodze kompensaty (art. 65 Ordynacji podatkowej).

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

         Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

    Z-ca  Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku