Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Zespole Szkół Rolniczych w Ostrożanach

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 04 czerwca 2020 roku (znak: RIO.I.6003-12/20), o treści jak niżej:

Pan

Jan Kobus

Dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych

w Ostrożanach

         Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2137), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Zespole Szkół Rolniczych w Ostrożanach, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez powiat siemiatycki wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215, ze zm.) oraz inne wybrane zagadnienia dotyczące wynagradzania nauczycieli.

Kontroli poddano prawidłowość ustalenia danych na potrzeby sporządzenia przez Zarząd Powiatu Siemiatyckiego sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących przede wszystkim struktury zatrudnienia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli oraz faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2019 r., a także prawidłowość ustalenia wysokości dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli.

Stwierdzono, że przy ustalaniu średniorocznej liczby etatów pomniejszano etat nauczyciela w związku z przebywaniem na zasiłku finansowanym przez ZUS w miesiącu następującym po miesiącu, w którym miała miejsce nieobecność, tj. w miesiącu, w którym następowało rozliczenie zasiłku przez ZUS za poprzedni miesiąc. Naruszono tym samym § 3 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 6, poz. 35 ze zm.), zgodnie z którym przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli nie uwzględnia się liczby etatów nauczycieli, proporcjonalnie do okresów, w których pobierali zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek opiekuńczy.

           Skutkiem tego uchybienia są zmiany w strukturze zatrudnienia nauczycieli kontraktowych, mianowanych i dyplomowanych w poszczególnych miesiącach, w tym także w skali roku, ponieważ wystąpiły również nieobecności w grudniu rozliczane w styczniu następnego roku.

           Oprócz tego struktura zatrudnienia została dodatkowo błędnie ustalona dla:

a) nauczycieli kontraktowych, ponieważ przekazano do Starostwa Powiatowego w Siemiatyczach błędne dane o liczbie etatów w okresie wrzesień-grudzień. Z danych za poszczególne miesiące wynika, że średnie zatrudnienie w tym okresie w tej kategorii awansu to 3,76 etatu, natomiast do powiatu przekazano informację, iż w okresie tym średnie zatrudnienie nauczycieli kontraktowych wynosiło 4,76 etatu,

b) nauczycieli mianowanych, ponieważ jednego z nauczycieli kontraktowych bezpodstawnie kwalifikowano na potrzeby analizy w okresie styczeń-sierpień jednocześnie jako nauczyciela mianowanego w wymiarze całego etatu (awans na stopień nauczyciela mianowanego nauczyciel ten uzyskał od września 2019 r.). Ponadto w tym samym okresie jeden z nauczycieli mianowanych zatrudniony w wymiarze odpowiadającym 0,57 etatu był ujmowany na potrzeby analizy w wymiarze 0,50 etatu.

           Po uwzględnieniu ustaleń kontroli, liczba etatów w poszczególnych okresach obowiązywania kwot bazowych powinna wynosić dla nauczycieli:

a) kontraktowych 5,96 etatu zamiast 6,01 w okresie styczeń- sierpień 2019 r. oraz 3,88 etatu zamiast 4,76 w okresie wrzesień-grudzień 2019 r. W konsekwencji dodatnia różnica między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń wzrośnie o 14.392,55 zł,

b) mianowanych 5,55 etatu zamiast 6,48 w okresie styczeń-sierpień 2019 r. W konsekwencji dodatnia różnica między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń wzrośnie o 32.625,14 zł,

c) dyplomowanych 14,60 etatu zamiast 14,69 w okresie styczeń-sierpień 2019 r. oraz 17,14 etatu zamiast 16,94 etatu w okresie wrzesień-grudzień 2019 r. W konsekwencji dodatnia różnica między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń zmniejszy się o 878,58 zł – str. 4-7 protokołu kontroli.

Analiza wynagrodzenia Wicedyrektora ZSR w roku szkolnym 2019/2020 wykazała realizację obowiązkowego pensum w wymiarze 9 godzin po obniżce i 5,2 godzin ponadwymiarowych a w roku szkolnym 2018/2019 – 11 godzin obowiązkowego pensum po obniżce i 5,2 godzin ponadwymiarowych. Zgodnie z art. 42 ust. 6a Karty Nauczyciela dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz innym nauczycielom korzystającym z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nie przydziela się godzin ponadwymiarowych, chyba że jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale, a za zgodą organu prowadzącego szkołę także gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w więcej niż jednym oddziale. Formalnej zgody organu prowadzącego nie okazano. Według zawartego na str. 2 protokołu kontroli wyjaśnienia Pana Dyrektora, organ prowadzący wyraził zgodę na ten stan zatwierdzając arkusze organizacyjne, gdyż w przeciwnym razie należało zatrudnić 4 zamiast 3 nauczycieli wychowania fizycznego. Z ustaleń kontroli wynika zatem, że zgoda miała charakter dorozumiany, ponieważ dane dotyczące realizacji godzin ponadwymiarowych przez Wicedyrektora wchodzą w skład kompletu założeń organizacji szkoły. W ocenie Izby, mając na uwadze charakter regulacji z art. 42 ust. 6a Karty Nauczyciela – wskazujący na wyjątkowość realizacji przez dyrektora czy wicedyrektora godzin ponadwymiarowych w więcej niż jednym oddziale – o zgodę, o której mowa w tym przepisie, powinien Pan występować odrębnie przed opracowaniem arkusza organizacyjnego.

Ponadto liczba godzin ponadwymiarowych Wicedyrektora ZSR w roku szkolnym 2019/2020 przekracza ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin po obniżce uchwalonej przez Radę Powiatu Siemiatyckiego, co jest sprzeczne z art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela.

Stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania lub błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących analizy osiągania średnich wynagrodzeń nauczycieli oraz regulujących wynagrodzenia nauczycieli zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Zobowiązanie pracownika odpowiedzialnego za ustalanie danych na potrzeby analizy osiągania średnich wynagrodzeń nauczycieli do pomniejszania liczby etatów nauczycieli w miesiącu faktycznej nieobecności nauczyciela, za którą przysługiwało świadczenie finansowane przez ZUS, a nie w miesiącu następnym, w którym miało miejsce rozliczenie wynagrodzenia związanego z tą nieobecnością. Ponadto wskazanie temu pracownikowi na konieczność dołożenia większej staranności przy ustalaniu struktury zatrudnienia.

2. Sporządzenie i przekazanie Zarządowi Powiatu Siemiatyckiego korekty danych dotyczących osiągania średnich wynagrodzeń nauczycieli za 2019 r., skutkującej zmianą dodatniej różnicy między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń, poprzez jej:

- zwiększenie o 14.392,55 zł w przypadku nauczycieli kontraktowych,

- zwiększenie o 32.625,14 zł w przypadku nauczycieli mianowanych,

- zmniejszenie o 878,58 zł w przypadku nauczycieli dyplomowanych.

3. Uwzględnienie przy sporządzaniu projektu organizacji ZSR, aby:

a) liczba godzin ponadwymiarowych Wicedyrektora nie przekraczała ½ obowiązującego tego nauczyciela tygodniowego wymiaru godzin po obniżce,

b) przewidziane w jego treści godziny ponadwymiarowe Wicedyrektora realizowane w więcej niż jednym oddziale miały umocowanie w zgodzie wyrażonej w tej sprawie przez Starostę Siemiatyckiego, stosownie do art. 42 ust. 6a w zw. z art. 91d pkt 3 Karty Nauczyciela.

           O sposobie wykonania wniosków pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie wówczas zawieszeniu.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

  Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Zarząd Powiatu Siemiatyckiego