Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Szkole Podstawowej w Kuleszach Kościelnych

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 09 marca 2020 roku (znak: RIO.IV.6003-1/20), o treści jak niżej:

Pani

Jolantyna Kamińska

Dyrektor Szkoły Podstawowej

w Kuleszach Kościelnych

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2137), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Szkole Podstawowej w Kuleszach Kościelnych, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez gminę Kulesze Kościelne w 2019 r. wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215, ze zm.). Kontroli poddano prawidłowość ustalenia danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Kulesze Kościelne sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących przede wszystkim struktury zatrudnienia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli oraz faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2019 r.

W wyniku kontroli danych przedstawionych przez Panią Dyrektor Wójtowi w celu sporządzenia sprawozdania za 2019 r. stwierdzono następujące nieprawidłowości (szerzej opisane na str. 5-9 protokołu kontroli):

a) zaniżono średnią arytmetyczną liczbę etatów nauczycieli kontraktowych za okres styczeń-sierpień 2019 r. o 0,05 etatu (wykazano 5,06 zamiast 5,11 etatu) oraz zawyżono za okres wrzesień-grudzień 2019 r. o 0,04 etatu (wykazano 3,41 zamiast 3,37 etatu). Przełożyło się to na zaniżenie iloczynu średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli kontraktowych o 759,32 zł,

b) zaniżono średnią arytmetyczną liczbę etatów nauczycieli dyplomowanych za okres styczeń-sierpień 2019 r. o 0,02 etatu (wykazano 23,77 zamiast 23,79 etatu). Przełożyło się to na zaniżenie iloczynu średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych o 896,51 zł,

c) do wydatków faktycznie poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych w maju 2019 r. zaliczono wynagrodzenie nauczycielki wskazanej w treści protokołu w błędnej wysokości 4.433,50 zł. Po zsumowaniu wszystkich składników wynagrodzenia kwota ta powinna stanowić 4.233,50 zł. Skutkiem było zawyżenie wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w tej grupie awansu zawodowego o kwotę 200 zł (wykazano 200.150,17 zł zamiast 199.950,17 zł),

d) do wydatków faktycznie poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli dyplomowanych:

- we wrześniu 2019 r. zaliczono wynagrodzenie nauczycielki wskazanej w treści protokołu  w błędnej wysokości 5.481,18 zł. Po zsumowaniu wszystkich składników wynagrodzenia kwota ta powinna stanowić 5.181,18 zł,

- w listopadzie 2019 r. zaliczono wynagrodzenie nauczycielki wskazanej w treści protokołu w błędnej wysokości 4.665,89 zł. Po zsumowaniu wszystkich składników wynagrodzenia kwota ta powinna stanowić 4.565,89 zł.

W efekcie zawyżono wydatki na wynagrodzenia nauczycieli w tej grupie awansu zawodowego o kwotę 400 zł (wykazano 1.700.561,53 zł zamiast 1.700.161,53 zł).

Wpływ na przedstawione wyżej błędy w zakresie struktury zatrudnienia nauczycieli miało przede wszystkim ustalanie liczby etatów nauczycieli w poszczególnych miesiącach na podstawie wypłaconego w danym miesiącu wynagrodzenia a nie faktycznych nieobecności.  Między innymi w przypadku finansowanej przez ZUS nieobecności nauczyciela przez część grudnia roku poprzedzającego rok poddany analizie wiązało się to z błędnym ustaleniem wymiaru etatu za styczeń (a w efekcie i za rok 2019), ponieważ pomniejszenie etatu w związku z tą nieobecnością uwzględniano w styczniu 2019 r. (wraz z rozliczeniem wynagrodzenia za ten okres przez pracodawcę). W myśl postanowień § 3 ust. 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r., nr 6, poz. 35), przy ustalaniu średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli nie uwzględnia się liczby etatów nauczycieli, proporcjonalnie do okresów, w których pobierali zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub zasiłek opiekuńczy.

Ponadto nieprawidłowo obliczano strukturę zatrudnienia nauczycieli, których stosunek pracy był nawiązywany lub wygasł w trakcie miesiąca. Wymiar etatu nauczyciela liczono jako iloraz liczby dni przepracowanych w danym miesiącu i liczby dni danego miesiąca. Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Edukacji Narodowej, akceptowanym również przez RIO w Białymstoku w świetle obowiązujących przepisów, w przypadku nauczycieli, którzy nie przepracowali pełnego miesiąca, wynagrodzenie liczy się stosownie do treści § 12 ust. 1 i 2  rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927). Oznacza to, że nauczyciel powinien mieć wyliczane wynagrodzenie proporcjonalnie do liczby przepracowanych godzin z uwzględnieniem, iż dla każdego miesiąca ustala się odrębną liczbę dni roboczych. Analogicznie ustalając średnioroczną strukturę zatrudnienia wielkość etatu nauczyciela należy obliczyć proporcjonalnie do liczby dni roboczych w danym miesiącu.

Zgodnie z wyjaśnieniami złożonymi przez pracownika odpowiedzialnego za opracowanie danych na potrzeby sporządzenia sprawozdania, uchybienia w zakresie wysokości wydatków faktycznie poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli wynikały z błędów rachunkowych.

W konsekwencji powyższych błędów w ustaleniu średniorocznej liczby etatów oraz kwot wydatków poniesionych na wynagrodzenia, różnica między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli powinna wynosić odpowiednio:

a) (+) 11.829,33 zł zamiast (+) 12.788,65 zł w odniesieniu do nauczycieli kontraktowych (zmniejszenie dodatniej różnicy o 959,32),

b) (+) 45.445,99 zł zamiast (+) 46.742,50 w odniesieniu do nauczycieli dyplomowanych (zmniejszenie dodatniej różnicy o 1.296,51).

Ustalenia kontroli nie skutkują powstaniem ujemnej różnicy między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli, zatem nie powstaje obowiązek wypłaty jednorazowych dodatków uzupełniających.

Stwierdzone błędy w ustaleniu średniorocznej liczby etatów należy uznać za efekt niewłaściwej interpretacji przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. przez specjalistę do spraw kadr i płac, który opracowywał dane poddane kontroli.

Przeprowadzona w ramach zagadnień organizacyjnych analiza zakresu czynności głównej księgowej wykazała, że jego postanowienia nie wyczerpują katalogu obowiązków i odpowiedzialności przypisanych głównemu księgowemu przepisami art. 54 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.). W okazanym zakresie czynności nie wskazano na: wykonywanie dyspozycji środkami pieniężnymi; dokonywanie wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym oraz kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych (art. 54 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy) – str. 4 protokołu kontroli.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Zobowiązanie odpowiedzialnego pracownika do przestrzegania obowiązujących przepisów i dołożenia większej staranności przy ustalaniu danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Kulesze Kościelne sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli.

2. Przekazanie Wójtowi Gminy Kulesze Kościelne danych skorygowanych o ustalenia kontroli, w celu sporządzenia korekty sprawozdania z osiągania średnich wynagrodzeń nauczycieli za 2019 r.

3. Uzupełnienie zakresu czynności głównej księgowej o elementy wskazane w części opisowej wystąpienia, przynależne temu stanowisku na podstawie przepisów art. 54 ustawy o finansach publicznych.

           O sposobie wykonania wniosków pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie wówczas zawieszeniu.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

     Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

Do wiadomości:

Wójt Gminy Kulesze Kościelne