Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Gminnym Zespole Szkół w Suwałkach

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół w Suwałkach

Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 03 czerwca 2020 roku (znak: RIO.V.6003-2/20), o treści jak niżej:

Pani

Irena Walendzewicz

Kierownik Gminnego Zespołu         

Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół

w Suwałkach

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2137), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Gminnym Zespole Ekonomiczno-Administracyjnym Szkół w Suwałkach, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez gminę Suwałki w 2019 r. wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215, ze zm.) oraz inne wybrane zagadnienia dotyczące wynagradzania nauczycieli.

           W zakresie średnich wynagrodzeń nauczycieli kontroli poddano prawidłowość ustalenia danych na potrzeby sporządzenia sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących struktury zatrudnienia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli oraz faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2019 r. Nieprawidłowości w zakresie ustalania struktury zatrudnienia nauczycieli nie stwierdzono. Ustalono natomiast, że wykazana kwota wydatków poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli mianowanych została zaniżona o 62,50 zł, zaś kwota wydatków na wynagrodzenia nauczycieli dyplomowanych zawyżona o 62,50 zł. Przy wyliczaniu wydatków na wynagrodzenia kwotę tę, dotyczącą wynagrodzenia nauczyciela mianowanego za godziny ponadwymiarowe, omyłkowo zaliczono do wydatków na wynagrodzenia nauczyciela dyplomowanego – str. 10-11 protokołu kontroli. Pomyłka ta spowodowała niewielkie – o kwotę 62,50 zł – zmiany w zakresie dodatniej różnicy między wydatkami faktycznie poniesionymi w 2019 r. na wynagrodzenia nauczycieli mianowanych i dyplomowanych, a sumą iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń, nie skutkują powstaniem obowiązku wypłaty jednorazowych dodatków uzupełniających. W dniu 13 maja 2020 r. została przekazana do RIO w Białymstoku korekta sprawozdania.

           W zakresie organizacji funkcjonowania GZEAS i obsługiwanych szkół kontrola wykazała, że według § 6 pkt 7 i 8 regulaminu organizacyjnego GZEAS przyjętego zarządzeniem Nr 2/18 Pani Kierownik z dnia 9 lutego 2018 r., kierownika Zespołu zastępuje główny księgowy, który w czasie zastępstwa wykonuje obowiązki i uprawnienia kierownika Zespołu i ponosi za nie odpowiedzialność – str. 4-5 protokołu kontroli. Należy wskazać, że zastosowanie tej regulacji powodowałoby sytuację, w której jedna osoba wykonywałaby wszystkie kluczowe obowiązki w zakresie gospodarki finansowej GZEAS określone ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869, ze zm.), przy braku zapewnienia kontroli sposobu ich realizacji przez inną osobę. Nie jest to zgodne ze standardami kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszonymi przez Ministra Finansów komunikatem Nr 23 z dnia 16 grudnia 2009 r. (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 15, poz. 84). Według standardu 14c określone w jednostce mechanizmy kontroli operacji gospodarczych i finansowych powinny zapewniać co najmniej podział kluczowych obowiązków.

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje nowy regulamin organizacyjny GZEAS, wprowadzony zarządzeniem Pani Kierownik Nr 13/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. W § 6 pkt 7 regulaminu ponownie znalazł się zapis, że kierownika Zespołu zastępuje główny księgowy, który w czasie zastępstwa wykonuje obowiązki i uprawnienia kierownika Zespołu i ponosi za nie odpowiedzialność.

           Analiza arkuszy organizacyjnych szkół prowadzonych przez gminę Suwałki i obsługiwanych przez GZEAS w Suwałkach pod kątem prawidłowości planowania oraz realizacji godzin ponadwymiarowych nauczycieli sprawujących funkcje kierownicze, a także prawidłowości realizowanego przez tych nauczycieli tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć (str. 13-16 protokołu kontroli), wykazała następujące uchybienia dotyczące roku szkolnego 2018/2019:

a) dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Starym Folwarku były Wójt T. Chołko przydzielił arkuszem organizacyjnym 4 godziny ponadwymiarowe przy 6 godzinach wymiaru obowiązkowego, podczas gdy zgodnie z art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela liczba godzin ponadwymiarowych nie mogła przekraczać 3 godzin (1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru),

b) dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Płocicznie Tartak były Wójt T. Chołko przydzielił pierwotnie 2 godziny ponadwymiarowe przy 6 godzinach wymiaru obowiązkowego.  W ciągu roku szkolnego dokonano 5 zmian arkusza organizacyjnego, w tym aneksem nr 4 z datą 29 kwietnia 2019 r. (tj. w czasie pełnienia funkcji przez obecnego Wójta Gminy Suwałki Z. Mackiewicza), którym dyrektorowi zwiększono tygodniową liczbę godzin ponadwymiarowych do 4 godzin. Zmiana przydziału godzin umotywowana została dostarczeniem przez rodziców opinii z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Suwałkach (opinia wpłynęła do szkoły 25 kwietnia 2019 r.), z której wynika, że uczeń powinien realizować indywidualne zajęcia edukacyjne. W piśmie z dnia 26 kwietnia 2019 r. skierowanym do Wójta Gminy Suwałki dyrektor SP w Płocicznie Tartak wskazała m.in., że ustala wymiar godzin zajęć edukacyjnych realizowanych indywidualnie z uczniem na poziomie 4 godzin tygodniowo (2 godziny język polski, 2 godziny matematyka) a zmiana planowana jest, zgodnie z opinią, do końca roku szkolnego 2018/2019.

Przyznanie liczby godzin ponadwymiarowych przekraczającej 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru jest sprzeczne z art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela. W roku szkolnym 2019/2020 uchybień w tym zakresie nie stwierdzono.

Uwagi dotyczące przestrzegania art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela przy zatwierdzaniu arkuszy organizacyjnych szkół zostaną przekazane Wójtowi Gminy Suwałki.

           Kontrola wykazała, że w 2019 r. w żadnej ze szkół nie było zatrudnionego wicedyrektora. Każda z nich liczy mniej niż 12 oddziałów, zatem nie ma obowiązku tworzenia w nich stanowiska wicedyrektora, co wynika z art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910). Zastosowanie w tej sytuacji ma art. 68 ust. 9 Prawa oświatowego, zgodnie z którym w przypadku nieobecności dyrektora szkoły zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora – inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący. Jak wynika z ustaleń zawartych na str. 14 protokołu kontroli, w żadnej ze szkół nie został wyznaczony nauczyciel, który zastępowałby dyrektora podczas jego nieobecności. Obowiązki organu prowadzącego w tym zakresie należą do Wójta Gminy Suwałki (art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego), zatem stosowne uwagi w tym zakresie skieruję do Wójta odrębnym pismem.

           Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

- określenie w regulaminie organizacyjnym GZEAS zasad zastępstwa kierownika Zespołu z uwzględnieniem, że z racji na ustawowo określone obowiązki i odpowiedzialność zastępstwo nie powinno być – w świetle standardów kontroli zarządczej – powierzane głównemu księgowemu, a także, że osobą zastępującą może być wyłącznie pracownik GZEAS (art. 53 ust. 2 ustawy o finansach publicznych).

O sposobie wykonania wniosku pokontrolnego proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

           Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie wówczas zawieszeniu.

           Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku

 Do wiadomości:

Wójt Gminy Suwałki

W wyniku kontroli w ww. jednostce skierowano pismo z dnia 03 czerwca 2020 roku, do organu wykonawczego:

Pan

Zbigniew Mackiewicz

Wójt Gminy Suwałki

           Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła w dniach 6-14 maja 2020 r. doraźną kontrolę gospodarki finansowej Gminnego Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół Gminy Suwałki. Stwierdzone podczas kontroli uchybienia zawarte zostały w wystąpieniu pokontrolnym wystosowanym do kierownika GZEAS, którego egzemplarz przekazuję Panu w załączeniu. Z ustaleń kontroli wynika, że wyeliminowanie niektórych spośród stwierdzonych uchybień wymaga podjęcia stosownych czynności przez Pana Wójta.

           Kontrola wykazała, że w żadnej z czterech szkół prowadzonych przez gminę Suwałki nie było obowiązku zatrudnienia wicedyrektora na podstawie art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910). W związku z tym zastosowanie ma art. 68 ust. 9 Prawa oświatowego, zgodnie z którym w przypadku nieobecności dyrektora szkoły zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora – inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący. Obowiązki organu prowadzącego w tym zakresie należą do Wójta Gminy Suwałki – art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego. Z ustaleń kontroli wynika, że w żadnej ze szkół nie został wyznaczony przez Pana Wójta (ani przez poprzedniego Wójta) nauczyciel, który zastępowałby dyrektora podczas jego nieobecności.

           Podczas kontroli analizą objęto także przestrzeganie art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela. Stwierdzono uchybienia w realizacji dyspozycji tego przepisu – zakazującej przyznawania nauczycielowi godzin ponadwymiarowych w liczbie przekraczającej ½ tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć – w stosunku do dyrektorów dwóch szkół w roku szkolnym 2018/2019. Przy czym jeden przypadek dotyczył przyznania przez byłego Wójta Gminy Suwałki 4 godzin ponadwymiarowych przy 6 godzinach pensum dyrektora już w pierwotnej wersji arkusza organizacyjnego. W drugim przypadku Pan Wójt zatwierdził zwiększenie liczby godzin ponadwymiarowych dyrektora z 2 do 4 tygodniowo (przy pensum 6 godzin) w kwietniu 2019 r. Jak wynika z ustaleń kontroli, sytuacja ta występowała tylko do końca roku szkolnego 2018/2019 i była spowodowana koniecznością zapewnienia realizacji zajęć indywidualnych dla ucznia. Jednakże wskazać należy, że art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela nie przewiduje wyjątków od limitu godzin ponadwymiarowych wynoszącego ½ obowiązującego pensum danego nauczyciela.

           Reasumując, dla usunięcia uchybień stwierdzonych w trakcie kontroli Gminnego Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół w Suwałkach, niezbędne jest podjęcie przez Pana Wójta stosownych działań, polegających na:

a) wyznaczeniu nauczycieli zastępujących dyrektorów szkół prowadzonych przez gminę Suwałki w czasie ich nieobecności, stosownie do art. 68 ust. 9 Prawa oświatowego,

b) zatwierdzaniu arkuszy organizacyjnych szkół zawierających dane zgodne z przepisami Karty Nauczyciela w zakresie liczby godzin ponadwymiarowych poszczególnych nauczycieli.

    Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

  w Białymstoku