Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Miasta Wysokie Mazowieckie

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 18 stycznia 2019 roku (znak: RIO.I.6001-4/18), o treści jak niżej:

Pan

Jarosław Siekierko

Burmistrz

Wysokiego Mazowieckiego

           W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej miasta Wysokie Mazowieckie za 2017 rok i inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Miasta Wysokie Mazowieckie na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, ze zm.), udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

W wyniku analizy regulacji wewnętrznych składających się na dokumentację opisującą przyjęte zasady rachunkowości, przeprowadzonej pod kątem zgodności z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395, ze zm.) oraz obowiązującego w okresie objętym kontrolą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 760), zastąpionego od 1 stycznia 2018 r. przez rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911), stwierdzono, że:

a) zakładowy plan kont dla Urzędu Miasta jako jednostki budżetowej, wprowadzony zarządzeniem Nr 30/15 Pana Burmistrza z dnia 31 marca 2015 r., nadal przewiduje konta 770 „Zyski nadzwyczajne” i 771 „Straty nadzwyczajne”. W 2017 r. obroty na kontach 770 i 771 nie wystąpiły. Należy wskazać, że od 1 stycznia 2016 r. możliwość prowadzenia tych kont usunięto z załącznika nr 3 do rozporządzenia nowelizacją z dnia 2 listopada 2015 r., modyfikując jednocześnie opisy korespondujących z nimi dotychczas kont, takich jak 860 „Wynik finansowy” oraz odpowiednie konta zespołu 4 i 5. Zmieniono także opisy kont 760 „Pozostałe przychody operacyjne” i 761 „Pozostałe koszty operacyjne” poprzez wprowadzenie zapisów przewidujących ewidencję na tych kontach operacji dotyczących odpowiednio przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub występujących incydentalnie – str. 7 protokołu kontroli,

b) zakładowy plan kont dla Urzędu Miasta przewiduje szereg kont, które nie mogą wystąpić w księdze głównej Urzędu ze względu na funkcję tych kont określoną załącznikiem nr 3 do rozporządzenia lub przyjęte w Urzędzie rozwiązania co do zasad ewidencji operacji. W planie kont urzędu miasta (gminy) nie mogą wystąpić konta takie jak 227 „Rozliczenie wydatków z budżetu środków europejskich”, 228 „Rozliczenie środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi”, 230 „Rozliczenia z budżetem środków europejskich”, 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” czy 853 „Fundusze celowe”. Z kolei w związku z brakiem wyodrębnionego rachunku bieżącego Urzędu Miasta i wynikającym stąd realizowaniem dochodów i wydatków Urzędu przy wykorzystaniu rachunku budżetu, w księdze głównej Urzędu nie mogą znaleźć się konta 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych” i 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych” – str. 7 protokołu kontroli,

c) zakładowy plan kont dla Urzędu Miasta w zakresie funkcjonowania konta 130 „Rachunek bieżący jednostki” powiela opis funkcjonowania tego konta z załącznika nr 3 rozporządzenia, czyli zakłada m.in., że do konta 130 prowadzi się odrębne rachunki bankowe a operacje na nich ewidencjonuje się m.in. z kontami 222 i 223. Jednocześnie stanowi, że konto 130 może służyć również do ewidencji dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W praktyce dochody i wydatki budżetowe Urzędu Miasta jako jednostki budżetowej były realizowane za pomocą rachunku budżetu – str. 8 protokołu kontroli.

Zgodnie z przepisami § 19 i 20 obecnie obowiązującego rozporządzenia z dnia 13 września 2017 r. (do końca 2017 r. § 14 i 15 rozporządzenia z dnia 5 lipca 2010 r.) podany w załącznikach do rozporządzenia odpowiedni plan kont stanowi podstawę do opracowania (poprzez dostosowanie do potrzeb i specyfiki jednostki) zakładowego planu kont danej jednostki, który powinien stanowić rzeczywistą podstawę prowadzenia ewidencji jednostki w świetle art. 10 ust. 1 pkt 3 lit. a) ustawy o rachunkowości.

Kontrola prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym dokonywanych w nich zapisów i dowodów stanowiących ich podstawę, przeprowadzona w świetle przepisów ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont…, wykazała, że:

a) w skład salda Wn konta 224 „Rozrachunki budżetu” w ewidencji budżetu na koniec 2017 r. wchodziła kwota 8.240,12 zł, mająca oznaczać „należności” z tytułu podatku VAT od Szkoły Podstawowej Nr 1 i Zakładu Gospodarki Komunalnej, wynikające z cząstkowych deklaracji VAT-7 tych podmiotów za grudzień 2017 r. Jak ustalono w trakcie kontroli, pod datą 31 grudnia 2017 r. ujęto na koncie 224 wskazane kwoty w korespondencji z kontem 901 „Dochody budżetu”. Według wyjaśnienia Skarbnika Miasta kwoty pochodzą z Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej (zakład budżetowy) oraz Szkoły Podstawowej Nr 1 z wydzielonego rachunku dochodów własnych szkoły i zostały doksięgowane do budżetu w korespondencji z kontem 901-23 na podstawie cząstkowych deklaracji rozliczeniowych podatku VAT za miesiąc grudzień 2017 roku. Kwota z konta 224-18 w wysokości 277,78 zł nie ma związku ze sprawozdaniem jednostkowym Rb 27S jednostki budżetowej Szkoły Podstawowej Nr 1. W związku z powyższym wyżej wymienione kwoty stanowią środki dla Gminy na pokrycie zobowiązania z tytułu podatku VAT do deklaracji scentralizowanej VAT-7 za mc grudzień 2017 roku płatnej w terminie do 25 stycznia 2018 r. Wpływ tych środków nastąpił w styczniu 2018 r. Zobowiązanie gminy wobec urzędu skarbowego wynikające z deklaracji VAT-7 gminy za grudzień 2017 r. prawidłowo uwidoczniono w ewidencji Urzędu Miasta (konto 225-11-VAT).

Mając na uwadze zasadę kasowego ustalania dochodów i wydatków budżetu oraz przyjętą przez kontrolowaną jednostkę metodę ewidencji rozliczeń VAT z urzędem skarbowym – polegającą na traktowaniu całości przelewu podatku VAT do US jako wydatku budżetu, w tym w części dotyczącej VAT od zakładów budżetowych i wyodrębnionych rachunków dochodów, zaś całego VAT należnego jednostek budżetowych i podlegającego wpłaceniu do US VAT od zakładów budżetowych i wyodrębnionych rachunków dochodów jako dochodu budżetu – zastosowane na koniec roku księgowania Wn 224 – Ma 901 doprowadziły do zawyżenia dochodów budżetowych i wyniku wykonania budżetu za 2017 r. o kwotę 8.240,12 zł. O kwotę tę zawyżono też należności budżetu wykazane w bilansie z wykonania budżetu i dane w wierszu „gotówka i depozyty” sprawozdania Rb-N. Należności z tego tytułu – jako należności z tytułu dochodów w przyjętej w jednostce metodzie rozliczeń z tytułu VAT – mogły być na koniec roku ujęte ewentualnie w księgach Urzędu Miasta na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”. Zgodnie z art. 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia dochody i wydatki ujmuje się w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocznego budżetu, którego dotyczą – str. 12-14, 28 i 59-60 protokołu kontroli,

b) nieprawidłowo prowadzono ewidencję lokat tworzonych ze środków budżetu, przy użyciu konta 139 „Inne rachunki bankowe” w ewidencji Urzędu. Lokaty były ewidencjonowane w księgach budżetu zapisem Wn 240-4 „Pozostałe rozrachunki” – Ma 133-1 jako założenie lokaty i równolegle w ewidencji Urzędu Wn 139 – Ma 240-14 (likwidację lokaty księgowano po odwrotnych stronach kont). W efekcie takich księgowań powstają okresowo, do czasu likwidacji lokaty, nierealne salda należności i zobowiązań. Zgodnie z opisem konta 133 zawartym w załączniku nr 2 do rozporządzenia lokaty dokonywane ze środków rachunku budżetu ewidencjonowane są na koncie 133 – str. 15 protokołu kontroli,

c) kwota 51.320,54 zł stanowiła odsetki od lokaty, które w momencie wygaśnięcia lokaty były przelewane do budżetu, przy czym dekret wskazany na wyciągu bankowym w postaci „133-1/240 i jednostka 240-14/139” (błędny) był niezgodny z zapisami w ewidencji. Faktycznie jednostka nie księgowała odsetek poprzez konto 240-4 w ewidencji budżetu. Obroty konta 240-4 w 2017 r. odpowiadały wyłącznie kwotom ulokowanych środków. Odsetki były księgowane w ewidencji budżetu prawidłowym zapisem Wn 133 – Ma 901, jednakże sprzecznym ze wskazaniem sposobu ujęcia operacji w księgach, zamieszczonym na dowodzie księgowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości – str. 16 protokołu kontroli,

d) na koncie 130-2 „Rachunek bieżący wydatków” zawyżono obroty poprzez nie zachowanie zasady czystości obrotów na kwotę 74.947,99 zł, wbrew postanowieniom załącznika nr 3 do rozporządzenia. Nie zastosowano również technicznego zapisu ujemnego na kwotę 11.799,95 zł na koncie 130-1 „Rachunek bieżący dochodów” dla operacji zmniejszenia dochodów z tytułu przypisania do zwrotu dotacji do PUW – str. 20 protokołu kontroli,

e) przelew środków w kwocie 36.131,34 zł dotyczących projektu „Rewitalizacja” między rachunkami budżetu (Wn 133-14 – Ma 133-1) bezzasadnie powielono w księgach Urzędu na kontach 130 utworzonych dla ewidencji dochodów i wydatków dotyczących tego projektu. Operacja przekazania środków budżetu między rachunkami ewidencjonowanymi w ramach konta 133 nie stanowi ani dochodu ani wydatku budżetu, zatem nie ma podstaw do powielania jej na koncie 130 w świetle zasad funkcjonowania tego konta określonych załącznikiem nr 3 do rozporządzenia; zawyżono o nią obroty konta 130 – str. 21 protokołu kontroli,

f) konto 240 „Pozostałe rozrachunki” wykazywało na koniec 2017 r. saldo Ma w kwocie 80.164,93 zł, które zostało wykazane jako persaldo strony Wn i Ma. Prawidłowo należało wykazać należności w kwocie 45.476,33 zł i zobowiązania w kwocie 125.641,26 zł. Błędne ustalenie salda konta 240 podano w wyjaśnieniu jako przyczynę niewykazania w sprawozdaniu Rb-27S należności w kwocie 45.476,33 zł, stanowiących należności z tytułu dochodów budżetowych miasta – opłaty za korzystanie z przedszkola przez dzieci z innych gmin. W złożonym w tej sprawie wyjaśnieniu wskazano, że: (…) Niezwłocznie skontaktujemy się z firmą informatyczną obsługującą nasz program księgowy o właściwe ustawienie parametrów – str. 57-58 protokołu kontroli.

Kontrola sporządzonej sprawozdawczości w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1015, ze zm.), zastąpionego od 2018 r. rozporządzeniem z dnia 9 stycznia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 109), oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773) wykazała, że:

a) w zbiorczym sprawozdaniu Rb-27S za 2017 r. w kolumnie 8 „dochody otrzymane” wykazano kwotę 45.847.850,01 zł, podczas gdy prawidłowo należało wykazać kwotę 46.138.790,44 zł (tj. o 290.940,43 zł wyższą); szczegółowe wyliczenie różnicy zamieszczono na str. 23-24 protokołu kontroli. Zasady wypełniania kolumny „dochody otrzymane” określały w 2017 r. przepisy § 3 ust. 1 pkt 5, ust. 1a pkt 1 lit. c) i pkt 2 lit. c), ust. 3 pkt 4 i ust. 4 pkt 3 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej z dnia 16 stycznia 2014 r. Począwszy od 2018 r. zasady wypełniania kolumny „dochody otrzymane” wynikają z § 3 ust. 1 pkt 5, ust. 2 pkt 1 i 2, ust. 4 pkt 4 i ust. 5 pkt 3 załącznika nr 36 do rozporządzenia z dnia 9 stycznia 2018 r.,

b) w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27ZZ sporządzonym przez Urząd Miasta Wysokie Mazowieckie na koniec IV kwartału 2017 r. bezzasadnie wypełniono kol. 7 „Dochody wykonane potrącone przez jednostkę samorządu terytorialnego”. Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 6 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej z 16 stycznia 2014 r. jednostka realizująca zadania, podległa jednostce samorządu terytorialnego, nie wypełnia kolumny „Dochody potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego”. Analogiczne zasady określa § 6 ust. 1 pkt 6 załącznika nr 36 do obowiązującego od 2018 r. rozporządzenia z dnia 9 stycznia 2018 r. – str. 25 protokołu kontroli,

c) w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27S sporządzonym przez MOPS nie zostały wykazane wykonane dochody miasta wynikające z realizacji przez MOPS zadań zleconych. Konsekwencją prezentacji dochodów wykonanych w kwocie 0 zł było wykazanie należności i należności pozostałych do zapłaty w sprawozdaniu Rb-27S MOPS w całej kwocie należności z kol. 5 sprawozdania Rb-27ZZ dotyczących dochodów miasta, podczas gdy część należności z kol. 5 odpowiadała zrealizowanym już dochodom. Dochody z zadań zleconych wykonane przez MOPS zostały pokazane w sprawozdaniu jednostkowym Urzędu Miasta w rozdz. 85502 „Świadczenia rodzinne…” par. 2360 „Dochody jednostek samorządu terytorialnego związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami” w kwocie 20.654,43 zł; w związku z tym w kol. 5 „Należności” sprawozdania Rb-27S Urzędu również ujęto kwotę 20.654,43 zł, co spowodowało zbiorczo zawyżenie należności o tę kwotę względem danych części B sprawozdania Rb-27ZZ. Prawidłowo MOPS powinien sporządzić sprawozdanie Rb-27S zawierające kwotę dochodów wykonanych miasta z tytułu realizacji zadań zleconych w par. 2360. Dochody te nie powinny być zaś wykazywane w sprawozdaniu jednostkowym Rb-27S Urzędu – str. 26-27 protokołu kontroli,

d) w jednostkowym sprawozdaniu Rb-28S Urzędu za 2017 r. nie wykazano zobowiązań gminy wobec urzędu skarbowego na kwotę 107.035 zł z tytułu podatku VAT podlegającego opłaceniu na podstawie deklaracji VAT-7, uwidocznionych na koncie 225-11-VAT. Wobec przyjętej metody ewidencji rozliczeń z VAT z urzędem skarbowym kwota ta stanowiła zobowiązanie z tytułu wydatków; w wyjaśnieniu Skarbnik Miasta zadeklarowała sporządzenie korekty sprawozdania Rb-28S – str. 58 protokołu kontroli,

e) w jednostkowym sprawozdaniu Rb-28S Urzędu za 2017 r. nie wykazano zobowiązania na kwotę 14.887,33 zł wynikającego z nieopłaconej faktury z dnia 11 lipca 2017 r. – str. 36-37 i 59 protokołu kontroli. Kontrola wykazała, że wstrzymano wypłatę części wynagrodzenia należnego wykonawcy w tej kwocie w celu zabezpieczenia roszczeń podwykonawców, które wpłynęły do Urzędu. Jak ustalono, wykonawca zamówienia publicznego nie wypłacił podwykonawcom należnego wynagrodzenia, w związku z czym miasto Wysokie Mazowieckie wstrzymało płatność dla wykonawcy, do czasu wyjaśnienia sprawy na drodze postępowania sądowego. Zgodnie z określonymi oboma rozporządzeniami w sprawie sprawozdawczości budżetowej – zarówno obowiązującym do końca 2017 r., jak i obecnie – zasadami sporządzania sprawozdania Rb-28S w kolumnie „Zobowiązania ogółem” wykazuje się wszystkie bezsporne zobowiązania niespłacone według stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Jak wynika z ustaleń kontroli, zobowiązanie miasta do zapłacenia za wykonane roboty jest bezsporne, zaś do wyjaśnienia pozostaje jedynie kwestia ustalenia podmiotu, na rzecz którego mają być przelane środki,

f) w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27S Urzędu za 2017 r. w kol. 9 „należności pozostałe do zapłaty” nie wykazano kwoty 1.303,80 zł wynikającej z salda konta 221-16, stanowiącej przypisaną do zwrotu dotację od Akademii Malucha – str. 59 protokołu kontroli,

g) w sprawozdaniu Rb-ST o stanie środków na rachunkach bankowych jednostek samorządu terytorialnego na koniec 2017 r. nie wykazano żadnej kwoty jako środki niewykorzystanych dotacji w roku budżetowym; prawidłowo należało w tej pozycji wykazać kwotę 11.799,85 zł uwidocznioną jako saldo Ma konta 224-2 w ewidencji budżetu – str. 29 protokołu kontroli,

h) w bilansie z wykonania budżetu miasta zobowiązania wobec PUW z tytułu podlegających zwrotowi dotacji oraz nieodprowadzonych dochodów z zadań zleconych w łącznej wysokości 13.111,27 zł zostały wykazane w pozycji „Inne pasywa”, podczas gdy prawidłowo powinny zostać wykazane w poz. I.2 pasywów „Zobowiązania wobec budżetów” – str. 28-29 protokołu kontroli.

Kontrolą objęto zaległości z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste gruntów pod kątem terminowości podejmowania czynności egzekucyjnych w świetle upływu okresu przedawnienia – str. 37-49 protokołu kontroli. Należności z opłat rocznych za użytkowanie wieczyste ewidencjonowane były na koncie 221-35 a ich stan na tym koncie na dzień 31 grudnia 2017 r. wynosił 90.786,23 zł. Na podstawie kart analitycznych poszczególnych dłużników stwierdzono, że w stosunku do zaległości na kwotę 8.409,67 zł (należność główna bez odsetek), powstałych od 23 dłużników, nie prowadzono takich działań w celu wyegzekwowania należności, które skutkowałyby przerwaniem biegu przedawnienia na podstawie przepisów art. 123 k.c. W efekcie nastąpił upływ terminu przedawnienia tych należności. Zaniechanie prawem przepisanych czynności egzekucyjnych prowadzące do upływu terminu przedawnienia należności stanowi naruszenie art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym jednostki sektora finansów publicznych są obowiązane do terminowego podejmowania w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania. Termin przedawnienia w przypadku roszczeń o świadczenia okresowe wynosi 3 lata – art. 118 k.c. Całokształt spraw związanych z prawem użytkowania wieczystego gruntów oraz prowadzenie ewidencji i egzekucji należności z tego tytułu zostało przypisane zakresem czynności kierownikowi Referatu Mienia Komunalnego, Inwestycji i Remontów oraz Rolnictwa. W złożonym wyjaśnieniu kierownik Referatu Mienia Komunalnego, Inwestycji i Remontów oraz Rolnictwa wskazała, że (…) Większość zaległości to roczne kwoty użytkowania w granicach 10 – 50 zł. Aby wyegzekwować zadłużenie w użytkowaniu wieczystym konieczne jest wystąpienie o sądowy nakaz zapłaty a następnie egzekucja komornicza. Wiąże się to z dodatkowymi, dużymi kosztami postępowania egzekucyjnego. W stosunku do jednego z zobowiązanych (zaległość przedawniona 1.362,50 zł za lata 2014-2015) z wyjaśnienia wynika, że (…) nie wszczęto postępowania egzekucyjnego ze względu na stan zdrowia.

Analiza zagadnienia naliczania i przypisywania odsetek od nieopłaconych w terminie należności z tytułu użytkowania wieczystego wykazała, że zostały one przypisane w dniu 30 grudnia 2017 r. w kwocie 13.200 zł. Jak wyjaśniła kierownik Referatu Mienia Komunalnego, Inwestycji i Remontów oraz Rolnictwa odsetki od zaległości z tytułu użytkowania wieczystego dla wszystkich użytkowników na koniec 2017 r. powinny wynosić 23.090,39 zł – str. 43-49 protokołu kontroli. Analiza 24 kont analitycznych użytkowników wieczystych posiadających zaległości wykazała, że jedynie dla 5 kontrahentów przypisano odsetki od zadłużenia. Ponadto nawet w tych przypadkach odsetki zostały naliczone tylko za niektóre lata. Według wyjaśnienia kierownika Referatu Mienia Komunalnego, Inwestycji i Remontów oraz Rolnictwa odsetki z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste gruntów naliczone dla zaległości sprzed ponad 3 lat (przedawnionych) powinny stanowić 17.761,64 zł.

Stwierdzony stan faktyczny świadczy o naruszeniu art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym jednostki sektora finansów publicznych są obowiązane do ustalania przypadających im należności pieniężnych, w tym mających charakter cywilnoprawny. Był także sprzeczny z § 8 ust. 5 obowiązującego w okresie objętym kontrolą rozporządzenia z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości… nakazującym ujmowanie odsetek w księgach w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału (obecnie obowiązek ten wynika z § 11 rozporządzenia z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont…).

Nieprawidłowości odnośnie egzekucji należności stwierdzono również badając terminowość wnoszenia czynszu dzierżawnego. Kontrolą objęto 4 dzierżawców, którzy posiadali zaległości z tego tytułu – str. 49-55 protokołu kontroli. W 3 zbadanych przypadkach stwierdzono zaległości z 2015 r. i wcześniej, w stosunku do których nie były prowadzone czynności egzekucyjne skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia. Łączna kwota zaległości wymagalnych w 2015 r. i wcześniej wyniosła 11.779,88 zł, przy ogólnym zadłużeniu tych podmiotów na koniec 2017 r. z tytułu czynszu wynoszącym 51.611,78 zł. W związku z tym, że podmioty te nie dokonują wpłat, sukcesywnemu przedawnieniu, przy braku należytych działań windykacyjnych, będą podlegały kolejne należności. Dodatkowo z ustaleń zamieszczonych na str. 63-66 protokołu kontroli wynika, że w próbie przyjętej dla badania prawidłowości zawierania umów stwierdzono kolejne 2 przypadki upływu okresu przedawnienia zaległości z tytułu dzierżawy na łączną kwotę 246,20 zł.

W 2017 r. w ogóle nie przypisano odsetek od zaległości z tytułu dzierżawy. Na podstawie obrotów konta 221-43 „Odsetki dzierżawa” ustalono, że saldo początkowe stanowiło 2.322,87 zł i dotyczyło odsetek przypisanych w latach wcześniejszych; spłaty odsetek przypisanych w latach poprzednich stanowiły 786,31 zł. Saldo końcowe na 31 grudnia 2017 r. wynosiło 1.536,56 zł. W trakcie kontroli kierownik Referatu Mienia Komunalnego, Inwestycji i Remontów oraz Rolnictwa wyliczyła należne miastu odsetki od zaległości z tytułu dzierżawy, które stanowiły na dzień 31 grudnia 2017 r. kwotę 7.983,87 zł.

Kontrola prawidłowości zawierania umów najmu i dzierżawy (str. 63-68 protokołu kontroli) wykazała, że:

a) dzierżawcy nie składali wniosków o przedłużanie umów na dalsze okresy, co było niezgodne z postanowieniami uchwały Nr XXXIV/131/05 Rady Miasta Wysokie Mazowieckie z dnia 31 sierpnia 2005 r. w sprawie określenia zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony,

b) wystąpiły przypadki zawierania umów lub przedłużania obowiązujących umów na dalsze okresy przy zaniechaniu sporządzenia i upublicznienia wykazów nieruchomości, o których mowa w art. 35 ust. 1, 1b i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2204).

Badając przestrzeganie przepisów ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2137) ustalono, że w latach 2016 i 2017 wydatki na przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomanii były mniejsze od dochodów z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych – odpowiednio o 67.503,42 zł i o 51.124,90 zł. Nie stwierdzono, aby w uchwałach budżetowych na 2017 i 2018 rok uwzględniono wykorzystanie środków pozostałych z niewydanych dochodów na realizację wydatków dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii w tych latach. Oznacza to, że niewykorzystane środki zostały rozdysponowane na inne zadania z naruszeniem art. 182 przywołanej ustawy, według którego dochody z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu mogą być przeznaczone wyłącznie na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz gminnego programu przeciwdziałania narkomanii i nie mogą być przeznaczane na inne cele. Po poprzedniej kontroli kompleksowej wydano Panu Burmistrzowi zalecenie, aby dochody z zezwoleń na sprzedaż alkoholu w całości przeznaczać na cele wynikające z ustawy. Z wyjaśnienia złożonego przez Pana Burmistrza podczas kontroli przeprowadzonej w 2018 r. wynika, że nadal podtrzymuje Pan swoje stanowisko (zaprezentowane podczas poprzedniej kontroli kompleksowej) o braku zasadności przeznaczania środków z zezwoleń na cele wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi powołując się na stanowisko RIO w Gdańsku. Pragnę wskazać, że organem nadzoru i kontroli w zakresie spraw finansowych dla miasta Wysokie Mazowieckie jest Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku. RIO w Białymstoku nie podziela Pańskiego stanowiska i uznaje powyższe działania za naruszające przepisy art. 182 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Uwagi w tym zakresie były kierowane także w procesie opiniowania projektów uchwał budżetowych na lata 2017-2019 – str. 68-69 protokołu kontroli.

Analiza dochodów ze sprzedaży nieruchomości wykazała, że w treści przekazanych wyłonionym nabywcom zawiadomień o terminach i miejscach podpisania umowy nie zawarto informacji o uprawnieniu zbywcy do odstąpienia od umowy i zatrzymania wadium w przypadku nieprzystąpienia oferentów do podpisania umów, co narusza przepis art. 41 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami – str. 76-78 protokołu kontroli.

W toku kontroli dochodów budżetu miasta badaniu poddano także dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, ze zm.), jest Pan Burmistrz. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych, co doprowadziło do następujących ustaleń.

W trakcie weryfikacji postępowań kontrolnych przeprowadzanych przez organ podatkowy, dokonanej pod kątem ich zgodności z obowiązującymi przepisami, stwierdzono, że ocena prawna sprawy to faktycznie porównanie danych z informacji podatkowej z ustaleniami kontrolujących. Brak jest odniesienia do przepisów prawa podatkowego, co narusza wskazania art. 290 § 2 pkt 6a Ordynacji podatkowej – str. 79 protokołu kontroli.

Kontrola powszechności i prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku od nieruchomości od osób prawnych i jednostek niemających osobowości prawnej wykazała, iż u niektórych podatników należy zweryfikować dane wykazane w deklaracji będące podstawą naliczenia podatku (str. 80-88 protokołu kontroli). Takie sytuacje stwierdzono w przypadku podatników wymienionych w załączniku nr 3/2 do protokołu kontroli pod pozycjami:

a) 2, który w deklaracji wykazał budynki mieszkalne o pow. 220 m2, natomiast z ewidencji gruntów i budynków wynika, że w posiadaniu podatnika jest budynek mieszkalny o pow. zabudowy 177 m2, posiadający 1,5 kondygnacji. Na podstawie strony internetowej maps.google.pl ustalono, że budynek posiada dodatkowo jedną kondygnację podziemną, co może mieć wpływ na podstawę opodatkowania i wysokość należnego podatku,

b) 17, który wykazał do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 19.944 m2 oraz budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 491 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik posiada grunty o pow. 15.939 m2 oraz trzy budynki, których powierzchnia zabudowy wynosi 763 m2 (wszystkie budynki mają jedną kondygnację). Z wyjaśnienia złożonego w trakcie kontroli wynika, że podatnik wykazuje część gruntu z działki nr 723 będącej własnością jednego ze wspólników spółki. Spółka posiada grunty na podstawie notarialnego użyczenia. W art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1445, ze zm.), w katalogu osób będących podatnikami nie ma wymienionych posiadaczy nieruchomości będących własnością innych podmiotów niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Ponadto należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków. Wykazana powierzchnia użytkowa budynków wynosi około 64% powierzchni zabudowy. Z tych parametrów wynika, że na mury i klatkę schodową przypada około 35 % powierzchni zabudowy,

c) 15, który wykazał do opodatkowania grunty o pow. 276 m2, natomiast z ewidencji gruntów i budynków wynika, że w posiadaniu podatnika są grunty o pow. 876 m2. Wykazanie do opodatkowania innej niż wynika z danych geodezyjnych powierzchni gruntów stanowi naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2101, ze zm.),

d) 24, który posiada udział 6680/268840 w działce 1834/1 i 1835/3 o łącznej pow. 5.872 m2. Na działce tej znajduje się budynek wielorodzinny w części zajęty na lokale mieszkalne i w części na lokale użytkowe. Podatnik w posiadanym lokalu prowadzi działalność z zakresu udzielania świadczeń zdrowotnych (66,80 m2). Należy ustalić, dlaczego część gruntów jest wykazana jako związana z działalnością gospodarczą (66,80 m2) a druga jako grunty pozostałe (79,10 m2),

e) 26, który część z posiadanych nieruchomości wykazał jako niezwiązane z działalnością gospodarczą (grunty pozostałe 9.500 m2 i budynki pozostałe o pow. 540 m2). Ponieważ mamy do czynienia z przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców  (Dz. U. z 2018 r. poz. 646, ze zm.) to zgodnie z  art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych będące w jego posiadaniu grunty, budynki i budowle, z zastrzeżeniem ust. 2a, uznaje się z związane z działalnością gospodarczą. W trakcie kontroli nie okazano dokumentów, które wskazywałyby, iż zaistniały okoliczności umożliwiające opodatkowanie budynków jako pozostałych. Ponadto z ewidencji gruntów i budynków wynika, że w posiadaniu podatnika są grunty o pow. 27.904 m2 t. j. o 337 mniej niż wykazuje podatnik. Opodatkowanie całości posiadanych nieruchomości jako związanych z działalnością gospodarczą zwiększyłoby zobowiązanie podatkowe o 8.996 zł,

f) 27, który wykazał w deklaracji grunty pozostałe o pow. 14.406 m2, budynki mieszkalne o pow. 35 m2 oraz budynki pozostałe o pow. 1.694,60 m2. W oparciu o dane geodezyjne ustalono, że w posiadaniu podatnika są grunty o pow. 24.582 m2 podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości (pozostałe posiadane grunty to drogi). Należy wyjaśnić dlaczego podatnik zadeklarował inną powierzchnię niż wynikająca z danych geodezyjnych, co może stanowić naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach lokalnych oraz art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Ponadto należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków. Z danych geodezyjnych wynika, że podatnik posiada siedem budynków, których powierzchnia użytkowa (uwzględniając sumę rzutów poszczególnych kondygnacji) wynosi 2.738 m2. Wykazana w deklaracji pow. 1.729,60 m2 stanowi około 63% powierzchni zabudowy, co wskazywałoby, iż powierzchnia ścian i klatek schodowych zajmuje 37% powierzchni zabudowy,

g) 30, który w deklaracji wykazał powierzchnię gruntów większą od geodezyjnej o 112 m2. Ponadto należy ustalić faktyczną powierzchnię posiadanych budynków. Z przedstawionych dokumentów wynika, że powierzchnia użytkowa wykazana w deklaracji (1.712 m2) jest większa od powierzchni zabudowy uwzględniającej sumę rzutów poszczególnych kondygnacji o 190 m2. Ponieważ powierzchnia zabudowy jest mierzona po zewnętrznej stronie budynku to suma rzutów poszczególnych kondygnacji nie może być większa od powierzchni użytkowej. Należy więc ustalić faktyczną powierzchnię posiadanych przez podatnika budynków i gruntów,

h) 34, który wykazał do opodatkowania budynek pozostały o pow. 167,32 m2. Z ewidencji geodezyjnej wynika, że mamy do czynienia z budynkiem sklasyfikowanym jako mieszkalny o powierzchni zabudowy 113 m2, posiadający 2,5 kondygnacji. Suma rzutów poszczególnych kondygnacji wynosi 282,50 m2, a zatem podatnik wykazał do opodatkowania około 59% tej powierzchni. W związku z powyższym należy ustalić, czy podatnik dokonał zmiany przeznaczenia budynku z mieszkalnego na niemieszkalny oraz faktyczną powierzchnię użytkową budynku,

i) 51, który wykazał do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 197 m2 i budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 122 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik posiada jedynie grunty o pow. 76 m2 i nie ma budynków. Prawdopodobnie pozostałe grunty i budynek są własnością współwłaścicieli spółki i ich wykazanie przez podatnika jest naruszeniem art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

j) 58, który wykazał do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 29.884 m2, grunty pozostałe o pow. 18.450 m2, budynki mieszkalne o pow. 33,67 m2 i budynki związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych o pow. 10.019,27 m2. Ponieważ mamy do czynienia z przedsiębiorcą, to zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z zastrzeżeniem ust. 2a. Z ustaleń kontroli wynika, że z budynkiem mieszkalnym związane są grunty o pow. 113,98 m2. A zatem w ich przypadku istnieją przesłanki do opodatkowania jako grunty pozostałe (art. 1a ust. 2a pkt 1 ustawy). Ponadto część posiadanych przez podatnika gruntów jest sklasyfikowana jako użytki rolne (4.032 m2). Należy więc ustalić czy tego rodzaju grunty są zajęte na działalność gospodarczą. Jeżeli nie, to zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości i powinny być wykazane do opodatkowania podatkiem rolnym. W przypadku gdyby stwierdzono, że jako grunty pozostałe nie wykazano użytków rolnych należy ustalić czy istnieją ustawowe przesłanki umożliwiające ich opodatkowanie jako grunty pozostałe,

k) 66 – na podstawie opisu zawartego w protokole uzasadnione jest przypuszczenie, iż do maja 2017 r. podatnik zaniżył wykazaną do opodatkowania powierzchnię budynków związanych z działalnością gospodarczą o 143 m2. W tym okresie podatnik wykazywał do opodatkowania m.in. budynki mieszkalne o pow. 108 m2 i budynki związane z działalnością o pow. 854 m2 a więc łącznie powierzchnię 962 m2. Z danych geodezyjnych dokumentujących sprzedaż nieruchomości wynika, że powierzchnia użytkowa zbytych budynków wynosi 785,61 m2, natomiast z deklaracji korygującej wynika, że pow. budynków została pomniejszona o 642,6 m2. Opodatkowanie 143 m2 powierzchni budynków jako związanych z działalnością gospodarczą za 5 miesięcy zwiększyłoby należny podatek o kwotę 1.455 zł,

 l) 84 – wyjaśnić należy prawidłowość danych wykazanych w deklaracjach podatkowych. W przypadku podatku od nieruchomości podatnik wykazał do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 4.586 m2, grunty pozostałe o pow. 1.450 m2, budynki mieszkalne o pow. 145 m2 i budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 798,60 m2. Natomiast w deklaracji na podatek rolny grunty o pow. 3.250 m2 (działka 456/6). Łącznie w deklaracjach wykazano grunty wykazano o powierzchni 9.286 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik jest w posiadaniu działek: 456/6 o pow. 3.250 m2 (RIVa), 1150 o pow. 1.946 m2 (RIIIb, RIVb,PsV) i 1155/2 o pow. 1.190 m2 (Bi). Łącznie jest to pow. 6.386 m2. W związku z powyższym należy wyjaśnić dlaczego podatnik wykazał do opodatkowania większą powierzchnię niż posiada według danych geodezyjnych. Ponadto należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków oraz części gruntów jako pozostałe. Z ewidencji geodezyjnej wynika, że podatnik posiada jeden budynek o pow. zabudowy 209 m2 i dwóch kondygnacjach. Wykazana do opodatkowania powierzchnia budynków jest większa od sumy powierzchni rzutów poszczególnych kondygnacji. Natomiast w przypadku gruntów pozostałych ustalono, że mamy do czynienia z przedsiębiorcą i według ustaleń kontroli nie posiada on budynków mieszkalnych. Należy również założyć, że przynajmniej w części opodatkowane grunty pozostałe to użytki rolne, co byłoby naruszeniem art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

m) 88, który nie wykazał do opodatkowania budowli związanych z działalnością gospodarczą, w postaci część działki nr 2349 (około 5.500 m2), która jest ogrodzona i utwardzona. Mając na uwadze, że zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2018 r. poz. 1202, ze zm.) tego typu obiekty budowalne i urządzenia budowlane są budowlami to w przypadku gdy są w posiadaniu przedsiębiorcy podlegają opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ponadto część gruntów sklasyfikowanych jako „Bi” o pow. 6.101 m2 i „B” o pow. 105 m2 wykazano jako pozostałe, co stanowi naruszenie art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

n) 99 – ustalono, że podatnik nie wykazał do opodatkowania budowli, a część działki nr 2350/4 w obrębie budynków jest utwardzona, zaś cała działka ogrodzona. Ponadto należy zweryfikować powierzchnię gruntów związaną z działalnością gospodarczą (dotyczy działki 2350/4). Wykazana do opodatkowania powierzchnia odpowiada powierzchniom gruntów sklasyfikowanych jako Ba i Bi. Natomiast w skład działki wchodzą jeszcze grunty rolne RIIIb o pow. 0,4589 ha. W  2018 r. podatnik wykazuje do opodatkowania 18.095 m2. Jest to związane z  przeklasyfikowaniem gruntów rolnych na grunty sklasyfikowane jako Ba w związku z ich zajęciem pod nowo wybudowany budynek, oddany do użytkowania w lutym 2018 r. Należy zauważyć, że działalność inwestycyjna podmiotu gospodarczego jest jednym z elementów prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z powyższym należy uznać, że grunty rolne, na których prowadzone były prace budowlane zostały zajęte na działalność gospodarczą i powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości,

o) 103 – należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków. W deklaracji podatkowej wykazano dom mieszkalny o pow. 96 m2 i budynek związany z działalnością gospodarczą o pow. 20 m2. Z ewidencji geodezyjnej wynika, że podatnik w październiku 2017 r. nabył nieruchomość, na której znajdują się dwa budynki: mieszkalny o pow. zabudowy 64 m2 i 2 kondygnacjach i niemieszkalny o pow. zabudowy 38 m2 i jednej kondygnacji. Z ustaleń kontroli wynika, że budynek mieszkalny ma trzy kondygnacje, dwie nadziemne i jedną podziemną. Przy założeniu, że wysokość kondygnacji podziemnej nie przekracza 2,2 m to iloczyn powierzchni zabudowy i ilości kondygnacji wynosi 160 m2. A zatem w przypadku budynku mieszkalnego wykazana powierzchnia stanowi 60% powierzchni zabudowy a w przypadku budynku niemieszkalnego około 52%. Takie proporcje są mało prawdopodobne i kwestia ta winna być przez organ podatkowy bezwzględnie wyjaśniona,

p) 43 – należy wyjaśnić opodatkowanie gruntów. W złożonej deklaracji podatnik wykazał  do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 52.843 m2 i grunty pozostałe o pow. 83.595 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik posiada grunty sklasyfikowane jako Ba  o pow. 32.459 m2, Bi o pow. 33.321 m2, Ls o pow. 39.003 m2 oraz grunty rolne o pow. 19.696 m2. Posiada także 28.597 m2 gruntów dzierżawionych od miasta, na których znajduje się oczyszczalnia ścieków. Reasumując należy stwierdzić, że podatnik nieprawidłowo wykazał do opodatkowania posiadane grunty ponieważ opodatkowano:

- jako grunty pozostałe użytki rolne, co stanowi naruszenie art. 2 ust. 2 ustawy,

- sklasyfikowane jako Ba lub Bi jako grunty pozostałe co stanowi naruszenie art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy,

- o 11.959 m2 więcej niż wynika to z zapisów okazanej ewidencji gruntów i budynków, która nie zawiera dokumentacji wskazującej, że podatnik jest w posiadaniu gruntów j.s.t. lub Skarbu Państwa,

r) 22, który wykazał do opodatkowania budynek związany z działalnością gospodarczą o pow. 71,4 m2. Z informacji przekazanej przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej, od którego podatnik wynajmuje lokal, wynika, że pow. lokalu według umowy wynosi 74 m2,

s) 31, który wykazał do opodatkowania budynek związany z działalnością gospodarczą o pow. 239 m2. Z informacji przekazanej przez ZGM wynika, że lokal ma powierzchnię 269,21 m2.

Wątpliwości co do prawidłowości danych wykazywanych do opodatkowania stwierdzono również w przypadku podatników wymienionych w załączniku nr 3/2 pod poz. 1, 4 i 67. W trakcie kontroli podatnicy złożyli korekty deklaracji i wykazali dane zgodnie z ewidencją gruntów i budynków oraz obowiązującymi przepisami.

Ponadto w kontrolowanym okresie deklaracji na posiadane lokale gminne nie złożyły podmioty wymienione w załączniku nr 3/2 pod poz.:

- 113,

- 114 (wynajmuje lokal od ZGM o pow. 89,24 m2),

- 115 (wynajmuje lokal od ZGM o pow. 29,50 m2). W trakcie kontroli wysłano wezwanie do złożenia deklaracji. Dokumenty zostały złożone i opłacono zaległy podatek,

- 116 – z ewidencji geodezyjnej wynika, że podatnik posiada budynek mieszkalny o pow. zabudowy 156 m2 (1,5 kondygnacji).

Stwierdzono, że podatnik o nr konta 0570060  został opodatkowany na zasadach określonych dla osób fizycznych. Ponieważ jest to kościelna osoba prawna podatnik powinien opłacać podatek na zasadach określonych w art. 6 ust. 9 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Z ewidencji podatkowej wynika, że podatnik wykazał do opodatkowania budynek mieszkalny o pow. 118 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że na działce nr 1195 posadowione są dwa budynki, których funkcję określono jako mieszkalne. Powierzchnia zabudowy budynku oznaczonego nr ewidencyjnym 974 wynosi 218 m2 i posiada on trzy kondygnacje, natomiast powierzchnia budynku oznaczonego numerem 975 wynosi 382 m2 i posiada jedną kondygnację (ze zdjęć na strony google.pl/maps wynika, że budynek może posiadać użytkowe poddasze). Mając na uwadze dane geodezyjne w wątpliwość należy poddać deklarowaną powierzchnię użytkową budynku mieszkalnego. Suma rzutów poszczególnych kondygnacji wynosi 1.024 m2. A zatem podatnik wykazał jedynie około 11,50% powierzchni zabudowy, co wskazuje, że dane będące podstawą opodatkowania odbiegają od stanu faktycznego.

Z kolei dokonana kontrola prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku rolnego od osób prawnych i jednostek niemających osobowości prawnej wykazała następujące naruszenia przepisów materialnego prawa podatkowego w przypadku podatników wymienionych w załączniku nr 3/6 do protokołu kontroli pod poz.:

a) 1 i 10 – art. 6a ust. 8 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1892, ze zm.) w związku ze złożeniem deklaracji przez spółkę cywilną. Tego rodzaju podmioty nie posiadają osobowości prawnej oraz nie są jednostkami nieposiadającymi osobowości prawnej. Nie mogą więc posiadać nieruchomości a zatem nie powinny być opodatkowane jako osoby prawne. Opodatkowaniu podlegają natomiast wspólnicy spółki w drodze decyzji ustalającej wymiar podatku,

b) 12 – zawyżono powierzchnię gruntów opodatkowanych podatkiem rolnym. Ustalono, że część gruntów rolnych z działki nr 2350/4 (0,2684 ha) w 2017 r. była zajęta pod budowę budynku (hali). W związku z powyższym zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty te podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Ponieważ mamy do czynienia z przedsiębiorcą wykorzystanie gruntów do działalności inwestycyjnej należy uznać za zajęcie użytków rolnych do prowadzenia działalności gospodarczej. W złożonej deklaracji podatnik wykazał do opodatkowania grunty rolne o pow. 2,7358 ha (RIIIB - działki 2350/4 i 2350/13),

c) 13 – nie złożył korekty deklaracji w związku z oddaniem w dzierżawę części z posiadanych gruntów, czym naruszył art. 6a ust. 8 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W marcu 2017 r. podatnik oddał w dzierżawę 7,6669 ha gruntów, z których pow. przeliczeniowa wynosi 1,09094 ha. Dzierżawca gruntów złożył deklarację i zadeklarował podatek do zapłaty. Tym samym część gruntów przez większość roku podatkowego była opodatkowana podwójnie (zawyżono podatek o 70 zł),

d) 16 – podatnik nie złożył deklaracji a zgodnie z ewidencją gruntów i budynków posiada grunty rolne o pow. 0,0599 ha sklasyfikowane jako RIVa, co stanowi naruszenie art. 6a ust. 8 pkt 1 w zw. z art. 1 ustawy o podatku rolnym,

e) 1, 3 i 4, którzy nie złożyli w terminie deklaracji podatkowych i tym samym naruszyli  art. 6a ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku rolnym. Nieskładanie deklaracji podatkowych w ustawowym terminie jest w rozumieniu art. 56 § 3 k.k.s. co najmniej wykroczeniem skarbowym. Tak więc w przypadku niewywiązywania się podatnika z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego należy rozważyć możliwość zawiadomienia właściwego urzędu skarbowego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie popełnienia wykroczenia – str. 89 protokołu kontroli.

Z ustaleń kontroli w zakresie prawidłowości i powszechności opodatkowania podatkami lokalnymi osób fizycznych wynika, że w przypadku podatników wymienionych poniżej (według numerów kont) należy zweryfikować dane będące podstawą naliczenia podatków:

a) 2430011 – w złożonej informacji podatkowej wykazał budynek pozostały o pow. 6 m2, co stanowi około 1/4 powierzchni zabudowy budynku. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że powierzchnia zabudowy budynku mieszkalnego wynosi około 26 m2,

b) 2210001 – w złożonej informacji podatkowej wykazał budynek mieszkalny o pow. 198 m2 i budynek pozostały o pow. 12 m2 (budynek ma pow. użytkową 24 m2 ale jego wysokość nie przekracza 2,2 m). Z ewidencji geodezyjnej wynika, że budynek mieszkalny ma pow. zabudowy 122 m2 i posiada dwie kondygnacje, natomiast budynek niemieszkalny ma pow. zabudowy 32 m2 i jedną kondygnację. W przypadku budynku mieszkalnego należy zweryfikować ilość jego kondygnacji ponieważ z ustaleń kontroli wynika, że budynku w może być użytkowe poddasze. W takiej sytuacji wykazana powierzchnia użytkowa mogłaby być zaniżona. Ponadto w przypadku budynku  niemieszkalnego należałoby zweryfikować wysokość budynku,

c) 2460030 – w informacji podatkowej przedstawionej w trakcie kontroli nie są wykazane wszystkie nieruchomości. Z przedstawionych danych geodezyjnych wynika, że podatnik posiada następujące składniki majątkowe:

- działki: 1574/6; 1579/1 i 1580 sklasyfikowane jako B o pow. 425 m2. Na gruntach tych posadowione są dwa budynki: pierwszy określony jako transportu i łączności o pow. 41 m2 (jedna kondygnacja) i drugi określony jako handlowo-usługowy o pow. zabudowy 161 m2 (3,5 kondygnacji),

- działkę 1347 sklasyfikowaną jako grunty rolne (klasa IV i wyższa) o pow. 2.562 m2. Na gruncie tym posadowione są budynki: mieszkalny o pow. zabudowy 90 m2 (jedna kondygnacja), drugi mieszkalny o pow. zabudowy 9 m2 (jedna kondygnacja), trzeci budynek określony jako inny niemieszkalny o pow. zabudowy 67 m2 (jedna kondygnacja), czwarty określony jako inny niemieszkalny o pow. zabudowy 82 m2 (jedna kondygnacja).

W informacji podatkowej nie wykazano wszystkich przedmiotów opodatkowania podlegających podatkowi. W związku z powyższym należy stwierdzić, że podatnik nie wywiązał się z obowiązku wynikającego z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

d) 2400001 – na podstawie danych geodezyjnych i stron internetowych google.pl/maps oraz geoportal.gov.pl ustalono, że posiadane przez podatnika budynki maja powierzchnię zabudowy (uwzględniając poszczególne kondygnacje) 878,50 m2, co wskazywałoby, że podatnik wykazał do opodatkowania około 52% tej powierzchni. Należy wiec ustalić czy dane podane przez podatnika w informacji podatkowej (pow. 327,7 m2) są zgodne ze stanem faktycznym, 

e) 2230019 – w informacji podatkowej podatnik wykazał budynek mieszkalny o pow. 21,30 m2 i budynek związany z działalnością gospodarczą o pow. 190,40 m2 oraz grunty pozostałe o pow. 236 m2. Z danych geodezyjnych wynika, że mamy do czynienia z budynkiem sklasyfikowanym jako mieszkalny o pow. zabudowy 108 m2 i trzech kondygnacjach. Biorąc pod uwagę, że większość budynku jest związana z działalnością gospodarczą to za wątpliwe należy uznać wykazanie gruntów jako pozostałe. Wyżej wymienione informacje wskazują, że nieruchomość jest wykorzystywana do działalności gospodarczej a zatem grunty też powinny być uznane za związane z działalnością gospodarczą,

f) 2180020 – z ewidencji podatkowej wynika, że podatnik został opodatkowany w następujący sposób: budynki mieszkalne 90 m2, budynki pozostałe 42 m2 i grunty pozostałe 1.263 m2. Z danych geodezyjnych wynika, że podatnik posiada budynek mieszkalny o pow. zabudowy 80 m2 i jednej kondygnacji, trzy budynki niemieszkalne o pow. zabudowy 29 m2, 12 m2 i 93 m2. Z ustaleń kontroli wynika, że należy zweryfikować powierzchnię budynków pozostałych, ponieważ opodatkowana wynosi niecałe 50% pow. zabudowy,

g) 2260372 – mając na uwadze opis zawarty w protokole, należy ustalić:

- dlaczego podatnik część gruntów sklasyfikowanych jako Bi wykazał jako grunty pozostałe. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty będące w posiadaniu przedsiębiorcy (z uwzględnieniem ust. 2a) należy traktować jako związane z działalnością gospodarczą,

- suma rzutów poszczególnych kondygnacji powierzchni zabudowy wynosi 1.172,50 m2. Wykazana do opodatkowania pow. budynków wynosząca 580 m2 stanowi niecałe jej 50%. Oznaczałoby to, że ściany i klatki schodowe zajmują ponad połowę powierzchni zabudowy. Takie proporcje podważają wiarygodność danych podanych przez podatnika,

- część gruntów jest utwardzona a zatem zgodnie z art. 3 ust. 3 w zw. z ust. 9 Prawa budowlanego mamy do czynienia z budowlami. Ich nieopodatkowanie narusza art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

h) 570106 – należy wyjaśnić czy dane będące podstawą naliczenia podatku w 2017 r. były zgodne ze stanem faktycznym, ponieważ:

- wykazana pow. użytkowa budynków związanych z działalnością gospodarczą (640 m2) wynosi około 52% pow. zabudowy,

- część gruntów, na których jest prowadzona działalność, jest utwardzona a podatnik nie wykazał do opodatkowania budowli,

- nieruchomość, na której znajduje się budynek mieszkalny jest sklasyfikowana jako użytki rolne i lasy, co wyklucza ich opodatkowanie jako grunty pozostałe,

- część użytków rolnych, na których znajduje się budynek, w którym jest prowadzony sklep może podlegać opodatkowaniu jako grunty zajęte na działalność gospodarczą.

- ustalenia wymaga faktyczna pow. budynków położonych na działce 683, ponieważ w trakcie kontroli stwierdzono, że oprócz budynku mieszkalnego położone są na niej dwa budynki niemieszkalne. Powierzchnia zabudowy jednego wynosi około 100 m2 natomiast drugiego około 40 m2.

i) 2180005 – stwierdzono naruszenie art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ponieważ opodatkowano podatkiem od nieruchomości użytki rolne nie zajęte na działalność gospodarczą oraz nie opodatkowano budynku niemieszkalnego, co stanowi naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy. Z ewidencji podatkowej wynika, że na dzień 1 stycznia 2017 r. podatnik posiadał działkę 1192 sklasyfikowaną jako Br-IIIb o pow. 1.002 m2 oraz inny budynek niemieszkalny o pow. zabudowy 130 m2,

j) 2210071 – według ewidencji geodezyjnej w posiadaniu podatnika są grunty o pow. 1.840 m2, tj. o 56 m2 więcej niż deklaruje. Ponadto ustalona na podstawie danych z geoportal.pl i google.pl/maps, powierzchnia zabudowy budynków posiadanych przez podatnika wynosi około 1.085 m2, co wskazuje, że wykazana do opodatkowania powierzchnia budynków wynosząca 382 m2 stanowi około 35% zabudowy, przez co wydaje się być niezgodna ze stanem faktycznym. Należ również wyjaśnić prawidłowość opodatkowania części gruntów jako pozostałe i brak wykazania do opodatkowania budowli. Z informacji na podatek od nieruchomości wynika, że podatnik wykazał do opodatkowania m.in. budynek mieszkalny o pow. 120 m2. Ustalono, że nie jest to samodzielny budynek a jedynie część (piętro) budynku związanego z działalnością gospodarczą. A zatem nie ma bezpośredniego powiązania części mieszkalnej z gruntami. W związku z powyższym wykazanie gruntów pozostałych o pow. 120 m2 nie jest zgodne z art. 1a ust. 2a ustawy o podatkach lokalnych. Ponadto grunt wokół budynków jest utwardzony. Należy zatem uznać, że mamy do czynienia z budowlą związaną z działalnością gospodarczą, która powinna być opodatkowana,

k) 2300003 – w przypadku podatnika należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków związanych z działalnością gospodarczą. Z informacji podatkowej wynika, że pow. wykazanych budynków wynosi 152 m2. Natomiast z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik posiada następujące budynki: handlowo-usługowy o pow. zabudowy 37 m2 i 1 kondygnacji i handlowo-usługowy o pow. użytkowej 354 m2. Wykazana pow. budynków związanych z działalnością gospodarczą wynosi zaledwie niecałe 50%  powierzchni wynikającej z ewidencji geodezyjnej. W wyjaśnieniu do protokołu wskazano, że podatnik opodatkował powierzchnię budynku, na którą otrzymał pozwolenie. Z danych geodezyjnych wynika, że budowę budynku zakończono w 2014 r. W związku z rozbieżnościami jakie wynikają z wyjaśnienia służb organu podatkowego i danymi geodezyjnymi należy ustalić stan faktyczny. Zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem. Ponadto należy zweryfikować powierzchnię gruntów związanych z działalnością gospodarczą. Podatnik wykazał powierzchnię odpowiadającą w zasadzie powierzchni użytkowej budynków. Natomiast w przypadku działki 1118, na której jest posadowiony budynek handlowo-usługowy o pow. użytkowej 354 m2, przed i za budynkiem część grunty jest utwardzona i sklasyfikowana prawdopodobnie jako B (1.131 m2). Jeżeli jest w nim prowadzona działalność to zachodzą uzasadnione przesłanki aby stwierdzić, że część utwardzona gruntu jest związana z działalnością gospodarczą a utwardzony plac to budowla podlegające opodatkowaniu. W ocenie kontrolującego wykorzystywanie tej części grunty jako dojazdu (na co w wyjaśnieniu powołują się służby organu podatkowego) do gruntów sklasyfikowanych jako rolne nie uzasadnia opodatkowania ich jako pozostałe. Są one bowiem w posiadaniu przedsiębiorcy i nie zachodzą przesłanki wymienione w art. 1a ust. 2a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

l) 3000071 – w przypadku podatnika zaistniał sytuacja, zgodnie z którą organ podatkowy powinien opodatkować podatnika w sposób, o którym mowa art. 6c ust. 1 ustawy o podatku rolnym. W złożonej informacji podatkowej wykazał on budynki mieszkalne o pow. 64,50 m2, budynki pozostałe o pow. 15.741 m2, budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 1.498,50 m2 i grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 18.250 m2. Ponadto należy zweryfikować prawidłowość opodatkowania budynków (budynki pozostałe o pow. 15.741 m2, budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 1.498,50 m2) i gruntów położonych na działkach 608/4, 609/4, 620 i 609/1 (18.250 m2). Grunty w całości zostały opodatkowane jako związane z działalnością gospodarczą, natomiast część budynków jako pozostałe. Z wyjaśnień służb organu podatkowego wynika, że część budynków podatnika jest wykorzystywana do działalności rolniczej a ponieważ nie są położone na gruntach rolnych nie korzystają z ustawowego zwolnienia. W ocenie Izby, jeżeli faktycznie część budynków jest wykorzystywana do celów rolniczych to gruntów związanych z tymi budynkami nie można uznać za związane z działalnością gospodarczą. Sytuacja taka jest pochodną faktu, że mamy do czynienia zarówno z przedsiębiorcą jak również rolnikiem. A zatem grunty pod budynkami wykorzystywanymi do celów rolniczych powinny być uznane za związane z działalnością rolniczą ale ponieważ nie są użytkami rolnymi podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako grunty pozostałe,

m) 2090015 – należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynku niemieszkalnego. Z ewidencji podatkowej i informacji podatkowej wynika, że podatnik posiada budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. użytkowej 121,73 m2, natomiast według ewidencji gruntów i budynków (potwierdzają to też pomiary na geoportal.pl) podatnik posiada budynki niemieszkalne o pow. zabudowy 347 m2. Ponieważ opodatkowana powierzchnia stanowi ok. 35% zabudowy, należy zweryfikować podstawę opodatkowania i ustalić stan faktyczny,

n) 2560009 – z ewidencji podatkowej wynika, że wymiaru podatku dokonano w oparciu o następujące dane będące podstawą do naliczenia podatku: budynki związane z działalnością gospodarczą 2.181,86 m2, budynki pozostałe 42,21 m2, budynki mieszkalne 206,87 m2, grunty pozostałe 908 m2 i grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 10.733 m2. Z ewidencji gruntów i budynków wynika, że podatnik posiada grunty sklasyfikowane jako R IIIb – 12.054 m2, Bi – 10.733 m2 oraz B – 908 m2, budynki mieszkalne o pow. zabudowy 135 m2 1,5 kondygnacji, inne niemieszkalne 53 m2, inne niemieszkalne 1.247 m2 oraz inne niemieszkalne o pow. zabudowy 27 m2. W trakcie kontroli, podstawie danych ze stron geoportal2 i maps.google.pl stwierdzono, że należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi około 2.400 m2 (zakładając, że całość posiada 1,5 kondygnacji, suma rzutów wynosi 3.600 m2), część nieruchomości związana z działalnością jest ogrodzona i utwardzona a podatnik nie wykazał do opodatkowania żadnych budowli. Służby organu podatkowego wskazują, że budynek został rozbudowany ale organ podatkowy nie otrzymał żadnych dokumentów świadczących o zakończeniu budowy i oddaniu obiektu do użytkowania. Należy zatem ustalić kiedy podatnik zakończył budowę i wyjaśnić dlaczego nie wykazał do opodatkowania budowli,

o) 2010002 – podstawą wymiaru podatku były następujące parametry: budynek mieszkalny o pow. użytkowej 110 m2, budynek związany z działalnością gospodarczą o pow. użytkowej 119,53 m2, grunt pozostały o pow. 1613,32 m2 oraz grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 143,68 m2. Z ewidencji geodezyjnej wynika, że podatnik posiada dom mieszkalny o pow. zabudowy 99 m2 i 3 kondygnacjach, budynek handlowo-usługowy o pow. 65 m2 i 1 kondygnacji. Na podstawie stron geoportal.pl i google.pl/maps ustalono, że oprócz budynku mieszkalnego na nieruchomości znajdują się trzy obiekty budowlane o pow. zabudowy: pierwszy około 27 m2, drugi  około 60 m2 i trzeci około 100 m2. Należy zatem wyjaśnić czy faktycznie podatnik wykazał do opodatkowania wszystkie posiadane budynki oraz wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynku mieszkalnego, ponieważ podatnik wykazał do opodatkowania tylko nieco ponad 30% jego powierzchni (suma rzutów poszczególnych kondygnacji wynosi 297 m2),

p) 2010112 – podatnik jest przedsiębiorcą, w związku z czym należy wyjaśnić prawidłowość wykazania do opodatkowania m.in. gruntów pozostałych o pow. 7.796 m2 i budynków pozostałych o pow. 208 m2. Podatnik nie wykazał do opodatkowania budynków mieszkalnych, co umożliwiałoby wyłączenia z opodatkowania wyższą stawką gruntów związanych z tym budynkiem. W trakcie kontroli nie przedstawiono również decyzji, o której mowa art. 1a ust. 2a pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

r) 2010112 – należy wyjaśnić wykazaną jako podstawę opodatkowania wartość budowli. Mając na uwadze wielkość nieruchomości posiadanych przez podatnika oraz to, jaka ich część posiada utwardzony grunty i jest ogrodzona, należy sprawdzić czy kwota 9.032 zł obejmuje ich wartość księgową będącą  podstawą do naliczenia amortyzacji (ewentualnie rynkowej). Ponadto należy zweryfikować prawidłowość opodatkowania części gruntów i budynków jako pozostałe. Podatnik wraz z nieruchomościami zajętymi na działalność gospodarczą wykazał do opodatkowania 208 m2 budynków i 7.796 m2 gruntów pozostałych (nieruchomość mieszkalna podatnika została opodatkowana jako odrębna pozycja). Ponieważ mamy do czynienia z przedsiębiorcą to w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych grunty, budynki i budowle będące w jego posiadaniu są uznawane jako związane z działalnością gospodarczą. Wyjątki od tej zasady są wymienione w art. 1a ust. 2a ustawy,

s) 2360021 – wykazano do opodatkowania grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 87 m2, która to powierzchnia jest czterokrotnie mniejsza od powierzchni zabudowy budynków sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako handlowo-usługowe (313 m2). Należy zatem wyjaśnić przyczyny zadeklarowania przez podatnika większość gruntów jako pozostałe. Ponadto należy wyjaśnić:

- dlaczego podatnik nie wykazuje do opodatkowania budowli; ustalono, że część nieruchomości przed budynkami związanymi z działalnością jest utwardzona,

- prawidłowość opodatkowania budynków; w okresie od stycznia do maja część z nich była wykazana jako budynki związane z działalnością gospodarczą, w tym w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, a od czerwca jako budynki mieszkalne. Ustalona na podstawie danych geodezyjnych suma rzutów poszczególnych kondygnacji budynków sklasyfikowanych jako mieszkalne wynosi 323 m2 (przybliżona pow. użytkowa może wynosić około 258 m2). Jest to wartość zbliżona do powierzchni opodatkowanej od stycznia do końca maja. Kierując się tą samą zasadą w przypadku budynków handlowo-usługowych suma rzutów poszczególnych kondygnacji wynosi 469 m2 a przybliżona powierzchnia użytkowa około 375 m2. W okresie od stycznia do maja podatnik deklarował budynki związane z działalnością o pow. 393,60 m2 a w pozostałym okresie 336 m2,

t) 2280016 – od marca 2017 r. posiada nieruchomość nabytą od podatnika o nr konta 2090037 i wykazuje do opodatkowania budynki mieszkalne o pow. 45 m2, budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 100 m2, budynki pozostałe o pow. 60 m2 oraz grunty 100 m2. Poprzedni właściciel wykazywał do opodatkowania, budynki mieszkalne o pow. 40 m2, budynki związane z działalnością gospodarczą 161,5 m2 oraz grunty pozostałe o pow. 554 m2. Z danych geodezyjnych wynika, że przedmiotowa nieruchomość składa się z gruntów sklasyfikowanych jako B o pow. 554 m2 oraz budynku handlowo-usługowego o pow. zabudowy 163 m2 posiadającego dwie kondygnacje. Z ustaleń kontroli wynika, że mamy do czynienia z budynkiem posiadającym 2,5 kondygnacji a grunt wokół niego jest utwardzony. Biorąc pod uwagę ww. informacje należy wyjaśnić:

- czy wykazana ogólna powierzchnia budynku wynosząca 205 m2 odpowiada faktycznej powierzchni użytkowej,

- czy faktycznie część budynku jest użytkowana jako mieszkalna,

- dlaczego część budynku została wykazana jako pozostała. Należy wyjaśnić czy podatnik ma status przedsiębiorcy. Jeżeli nieruchomość jest w posiadaniu przedsiębiorcy i nie jest związana z celami mieszkalnymi należy uznać, że mamy do czynienia z nieruchomością o której mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych,

- dlaczego podatnik wykazał grunt jako pozostały jeżeli jest on związany z budynkiem sklasyfikowanym jako handlowo-usługowy i jest w nim prowadzona działalność gospodarcza,

- dlaczego podatnik nie wykazał do opodatkowania budowli. Grunt wokół budynku jest utwardzony.

Wątpliwości, co do prawidłowości opodatkowania dotyczą także podatnika o nr konta 2090037 (poprzedni właściciel). Oprócz sprzedanej nieruchomości podatnik w kontrolowanym okresie miał opodatkowane również budynki mieszkalne o pow. 110 m2, budynki związane z działalnością gospodarczą o pow. 190 m2 i grunty pozostałe o pow. 332 m2. Zgodnie z ewidencją geodezyjną podatnikowi po sprzedaży pozostały dwie działki o pow. 332 m2 (nr 1521 i 1522/1) sklasyfikowane jako B, na których znajduje się budynek handlowo-usługowo o pow. zabudowy 245 m2 i 2,5 kondygnacjach. Mając na uwadze powyższe informacje należy zweryfikować wykazaną do opodatkowania powierzchnię budynku, ponieważ stanowi ona około 50% sumy rzutów poszczególnych kondygnacji oraz opodatkowanie gruntów jako pozostałe. Biorąc pod uwagę klasyfikację budynku oraz to, że jest on w posiadaniu przedsiębiorcy należy wyjaśnić dlaczego podatnik wykazał grunty jako pozostałe. W ocenie kontrolującego zostały spełnione warunki wynikające z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych aby uznać grunt za związany z działalnością gospodarczą i jest bez znaczenia, że część budynku jest użytkowana, niezgodnie z jego przeznaczeniem, na cele mieszkalne,

u) 20066 –w kontrolowanym okresie podatnik nie był opodatkowany zgodnie z danymi wynikającymi z ewidencji gruntów i budynków. Zgodnie z jej zapisami do końca lutego podatnik posiadał użytki rolne o pow. 1,5231 ha, z których pow. przeliczeniowa wynosiła 1,1869 ha, grunty sklasyfikowane jako B o pow. 2.238 m2, budynki mieszkalne o pow. zabudowy 122 m2 (2 kondygnacje) oraz inne budynki niemieszkalne o pow. zabudowy 170 m2 (1 kondygnacja). W dniu 23 lutego 2017 r. przekazał darowizną część nieruchomości tj. grunty sklasyfikowane jako B wraz z budynkami oraz działkę 735/4 o pow. 0,7432 ha. Natomiast z okazanej w trakcie kontroli decyzji wymiarowej wynika, że w 2017 r. podatnikowi wymierzono podatek jedynie za grunt, który pozostał jego własnością (w przedstawionych do kontroli dokumentach nie ma informacji podatkowej po zaistniałych zmianach). Natomiast w przypadku podatnika, który został obdarowany, z decyzji wymiarowej wynika, że za cały rok podatkowy został opodatkowany za budynki mieszkalne o pow. 105 m2, budynki pozostałe o pow. 50 m2 i grunty pozostałe o pow. 2.238 m2. Natomiast w przypadku użytków rolnych za dwa miesiące została opodatkowana powierzchnia 1,5231 ha, z której pow. przeliczeniowa wynosi 1,1971 a za pozostały okres opodatkowana powierzchnia wynosiła 0,7432 ha (pow. przeliczeniowa 0,5642 ha). Sposób opodatkowania tych podatników wskazuje na naruszenie art. 6a ust. 1 i 2 ustawy o podatku rolnym oraz 6 ust. 1 i 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ponadto należy wyjaśnić prawidłowość opodatkowania budynków posiadanych przez podatników. Suma rzutów budynku mieszkalnego wynosi 244 m2 a podatnik wykazał do opodatkowania około 43% jego powierzchni, natomiast powierzchnia zabudowy budynków pozostałych wynosi 170 m2 a opodatkowana powierzchnia wynosi około 29% tej powierzchni,

w) w przypadku podatników o nr kont 2860019 i 2260286 stwierdzono nie wydawanie decyzji w przypadku wygaśnięcia obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 7 o podatkach i opłatach lokalnych oraz art. 6a ust 6 ustawy o podatku rolnym w przypadku osób fizycznych zobowiązanie podatkowe ustala się w drodze decyzji. W związku z powyższym zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania (art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej). Brak decyzji podatkowych skutkuje tym, iż nie jest ustalona poprawna wysokość zobowiązania podatkowego i nie ma możliwości zmian zapisów w ewidencji podatkowej – str. 91-102 protokołu kontroli.

Podsumowując ustalenia kontroli dotyczące podatników zaliczanych do osób fizycznych należy wskazać, że:

a) zgodnie z art. 272 Ordynacji podatkowej organy podatkowe są zobowiązane do prowadzenia czynności sprawdzających a w ich toku do ustalenia m.in. zgodności ze stanem faktycznym składanych dokumentów (danych w informacjach podatkowych, deklaracjach),

b) w trakcie czynności sprawdzających należy m.in. weryfikować powierzchnie gruntów i budynków oraz wartość budowli będących podstawą opodatkowania, wykazywanych w składanych dokumentach. Należy mieć przy tym na uwadze przepisy materialnego prawa podatkowego a w szczególności art. 2-4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz art. 1 i 4 ustawy o podatku rolnym. Źródłem danych wykorzystywanych do opodatkowania jest m.in. – zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego – ewidencja gruntów i budynków oraz wszelkie inne dowody, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia sprawy a nie są sprzeczne z prawem (art. 180 § 1 Ordynacji podatkowej).

Opis zawarty na str. 102-106 protokołu kontroli zawiera wyniki kontroli zagadnień związanych z udzielaniem ulg w zapłacie należności podatkowych na podstawie art. 67a Ordynacji podatkowej. Ustalono, że:

a) uzasadnienie prawne decyzji nie spełnia kryteriów określonych w art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, ponieważ nie zawiera wyjaśnienia podstawy prawnej,

b) uzasadnienie faktyczne decyzji nie spełnia kryteriów wynikających z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że uzasadnienie faktyczne zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. Sposób jego sformułowania wymusza na organie podatkowym odniesienie się do zebranych w trakcie postępowania dowodów oraz ustalonych faktów wraz z ich oceną. Z treści uzasadnienia faktycznego kontrolowanych decyzji rysuje się obraz, jakoby w toku postępowania nie weryfikowano argumentów mających przemawiać za zastosowaniem ulgi, tj. sytuacji finansowej podatników. W znacznej mierze jest to powielanie treści wynikającej z wniosków i ewentualnie wskazanie zebranych dokumentów. Zarówno z materiału dowodowego jak i  z opisu nie wynika aby organ podatkowy próbował ustalić czy i jakimi środkami finansowymi w momencie podejmowania rozstrzygnięcia dysponuje podatnik, jakie posiada wierzytelności i zobowiązania. Nie odpowiedział na pytanie czy opłacenie podatku pogorszy jego sytuację na tyle, że nie będzie on mógł normalnie funkcjonować. Możliwość stosowania ulg w zapłacie podatku przez organy podatkowe jest uzależnione od obiektywnego nie subiektywnego stwierdzenia, że spełniono przesłanki wymienione w art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej. Spełnienie tego warunku powoduje, że organ podatkowy uzyskuje przywilej możliwości stosowania ulg w zapłacie podatków. A zatem istotne jest, aby organ podatkowy określił, co rozumnie pod pojęciami ważny interes podatnika i ważny interes publiczny. Pozwoli to służbom organu podatkowego na podejmowanie działań w celu zebrania odpowiedniego materiału dowodowego, ustalenia istotnych faktów pozwalających na udzielenie odpowiedzi czy zaistniały okoliczności pozwalające zastosować ulgę, czy też organ podatkowy nie uzyskał takich uprawnień (udzielanie ulg z art. 67a jest przywilejem nie obowiązkiem). Ponieważ działania organu podatkowego w tej materii poddawane są ocenie przez uprawnione do tego podmioty zewnętrzne, jego działanie powinno być w miarę możliwości nacechowane starannością i wnikliwością, tak aby osoby z zewnątrz na podstawie akt podatkowych mogły dojść do podobnych wniosków, co organ podatkowy. Między innymi tak ważne są poszczególne elementy postępowania i dokumentacji a w szczególności uzasadnienie decyzji. Pomocne z pewnością będzie orzecznictwo i piśmiennictwo w tej materii,

- w przypadku podatników, których dotyczą decyzje Fn.3120.127.2.2017/2018 i Fn.3120.127.1.2017/2018, w ostatnich pięciu latach organ podatkowy udzielał im ulg w zapłacie podatku w postaci umorzenia (wartość umorzonego podatku wynosi 12.549 zł). Zgodnie z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Natomiast z innego przepisu ustawy zasadniczej, tj. art. 32 ust. 1, wynika, że wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. W przypadku tych podatników, których dotyczą przedmiotowe decyzje działania polegające na corocznym stosowaniu ulgi wskazują, że są oni traktowani w sposób szczególny w stosunku do pozostałych podatników a pomoc jaką organ podatkowy im udzielał umarzając podatek nie spowodowała, iż ich sytuacja materialna się poprawiła i są wstanie wywiązywać się z ustawowych obowiązków. Z praktyki kontrolnej Izby wynika, że tego typu podmioty funkcjonują na terenie wielu jednostek samorządu terytorialnego i generalnie wywiązują się ze swoich obowiązków podatkowych. Stosowana praktyka umarzania zaległości podatkowych nosi znamiona stosowania zwolnienia podatkowego, do czego na gruncie obowiązującego prawa organ podatkowy nie ma uprawnień. Ulgi w spłacie podatku powinno stosować się w sytuacjach wyjątkowych, udowodnionych materiałem dowodowym zebranym w toku postępowania podatkowego.

Z opisu zwartego na str. 108-112 protokołu kontroli wynika, że w przypadku podatników o nr kont 30110, 30183, 30193 i 30078 stwierdzono naruszenie art. 53 § 1 i 2, art. 55 § 2, art. 62 § 1, 2 i 4 oraz art. 54 ust. 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej polegające na zaksięgowaniu odsetek za zwłokę, których wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, nie naliczeniu odsetek przez podatników w przypadku opłacenia podatku po terminie oraz braku działań organu podatkowego w przypadku gdy wysokość wpłaty nie pokrywała w całości należnego zobowiązania wraz z odsetkami.

           W trakcie kontroli prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku od środków transportowych ustalono, że w przypadku podatników wymienionych w załączniku nr 3/11 do protokołu kontroli pod poz. 21; 26; 38; 45; 46; 61; 64 i 65 doszło do naruszenia art. 9 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w związku ze złożeniem deklaracji po ustawowym terminie. Zgodnie z art. 56 § 4 k.k.s. karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Z ustaleń kontroli wynika, że organ podatkowy w żadnym z opisanych przypadków nie zawiadomił właściwego miejscowo urzędu skarbowego o naruszeniu przez podatników przepisów materialnego prawa podatkowego – str. 113 protokołu kontroli.

W poddanym badaniu obszarze ewidencji księgowej podatków i opłat istotnych nieprawidłowości nie stwierdzono. Należy natomiast dokonać weryfikacji kont podatkowych w zakresie ustalenia kwot, które uległy przedawnieniu na mocy art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej. W przypadku stwierdzenia, że zobowiązanie podatkowe (zaległość, nadpłata) uległo przedawnieniu powinno być ono wyksięgowane z ewidencji księgowej ponieważ ich figurowanie powoduje, że dane w niej zawarte są niezgodne ze stanem faktycznym. Tym samym sposób prowadzenia ewidencji wskazywałby na naruszenie art. 24 ust. 1 i 2  ustawy o rachunkowości w zakresie rzetelności ksiąg rachunkowych - str. 114-116 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości realizacji dochodów z tytułu opłaty targowej wykazała, że:

a) na biletach służących do poboru opłaty o numerach 0010376, 0010441, 0010433, 0010754, 0011192 i 0010385 przeprawiono nominał z 30 na 20 zł. Jest to sytuacja, która powoduje, że istnieją wątpliwości co do prawidłowości pobranej opłaty. Ustalono, że nominały na poszczególne bilety nanosi inkasent. W ramach kontroli zarządczej kierownicy jednostek mają obowiązek określenia obszarów ryzyka. Należy stwierdzić, że pozostawienie w gestii inkasenta nadawania nominałów wydawanych biletów może rodzić pole do występowania nieprawidłowości w zakresie kontroli nad realizacją dochodów w tym obszarze. Ponadto z wyjaśnień złożonych w trakcie kontroli wynika, że organ podatkowy nie kontrolował prawidłowości poboru opłaty targowej. Należy zatem rozważyć możliwość nadawania poszczególnym bloczkom numerów przed ich wydaniem inkasentom w siedzibie organu lub też zamówienie biletów z naniesionymi nominałami,

b) wysokość należnego wynagrodzenia wypłaconego inkasentowi została zawyżona o 19,80 zł ponieważ opłata w wysokości 20 zł pobrana 23 sierpnia 2017 r. została wpłacona 6 listopada 2017 r. (po terminie wynikającym z uchwały). Zgodnie z § 6 ust. 3 uchwały Nr XV/53/15 Rady Miasta Wysokie Mazowieckie wynagrodzenie przysługuje od pobranej i terminowo odprowadzonej opłaty. Z treści art. 52a Ordynacji podatkowej wynika, że zwrotowi bez wezwania organu podatkowego podlega wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w wysokości większej od należnej, które traktuje się jako zaległość podatkową. Organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zaległości podatkowej,

c) w większości przypadków wynagrodzenie inkasenta nie było zaokrąglane do pełnych złotych zgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej – str. 116-117 protokołu kontroli.

Kontrola wydatków na wynagrodzenia wykazała drobne różnice w zakresie prawidłowości ustalenia dodatków za pracę w porze nocnej dla pracowników Straży Miejskiej. Zgodnie z art. 1518 Kodeksu pracy pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku. Z kolei § 4b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalne z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927) stanowi, że przy ustalaniu dodatkowego wynagrodzenia przysługującego na podstawie art. 1518 § 1 Kodeksu pracy, za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę przewidziane w tym przepisie dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Według Głównego Inspektoratu Pracy (pismo z dnia 23 stycznia 2008 r.), przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy rozumieć obowiązujący wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z zasadami wskazanymi w art. 130 k.p. Stosuje się nominalną liczbę godzin do przepracowania obliczoną zgodnie z art. 130 k.p., a więc różną w różnych miesiącach. W sumie dwóm pracownikom wypłacono 9,14 zł zamiast 9,08 zł – str. 121 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości udzielania i rozliczania dotacji dla podmiotów spoza sektora finansów publicznych na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2018 r. poz. 1263, ze zm.) i uchwały Nr XXI/109/12 Rady Miasta z dnia 31 sierpnia 2012 r. w sprawie określenia warunków i trybu wspierania rozwoju sportu w mieście Wysokie Mazowieckie, wykazała liczne nieprawidłowości w zakresie dotacji udzielonych w 2017 r. dla MKS RUCH oraz KTS Wysokie Mazowieckie – str. 124-136 protokołu kontroli. W zakresie dotyczącym MKS RUCH:

a) ogłoszenie o wyborze ofert sporządzone 18 stycznia 2017 r. nie było zamieszczone na stronie internetowej, czym naruszono postanowienia uchwały. Analiza danych zawartych w BIP wykazała, że w 2016 i 2018 r. zamieszczono stosowne informacje,

b) w ogłoszeniu o wyborze ofert oraz w protokole komisji z 18 stycznia 2017 r. wpisano nazwę zadania różniącą się od nazwy tego zadania we wniosku MKS RUCH, któremu przyznano dotację w wysokości 550.000 zł. MKS RUCH w złożonym wniosku wystąpił o dotację na zadanie pn. „szkolenie i prowadzenie drużyny seniorów i drużyn młodzieżowych piłki nożnej”, zaś w ogłoszeniu i protokole wskazano zadanie pn. „szkolenie i prowadzenie drużyny seniorów i drużyn młodzieżowych piłki nożnej oraz piłki siatkowej”. Również w rozliczeniu złożonym przez klub posłużono się drugą nazwą, poszerzając nazwę zadania o piłkę siatkową, mimo iż we wniosku ubiegano się o dotację na zadanie w zakresie piłki nożnej. Ponadto w protokole komisja wskazała, że MKS RUCH spełnia wymagania, złożył wymagane załączniki, w tym: „listę otrzymanych licencji trenerskich (…)” (faktycznie nie złożono żadnych licencji), „protokół weryfikacji boiska piłkarskiego” (dokumentu takiego nie stwierdzono w okazanej do kontroli ofercie),

c) w zakresie spełniania wymagań określonych w uchwale Rady Miasta z 31 sierpnia 2012 r.  stwierdzono, że oferta MKS RUCH nie zawierała sprawozdania merytorycznego oraz regulaminu przyznawania stypendiów. Zgodnie z postanowieniami § 4 ust. 5 i 6 uchwały w przypadku stwierdzenia uchybień formalno-prawnych lub innych wad wniosku Burmistrz Miasta wyznacza termin i wzywa wnioskodawcę do ich usunięcia lub uzupełnienia wniosku; wniosek, którego wad nie usunięto lub który nie został uzupełniony pozostawia się bez rozpatrzenia,

d) w dniu 12 października 2017 r. zawarto aneks do umowy z MKS RUCH, którym zmieniono harmonogram kosztów zadania poprzez przesunięcia pomiędzy poszczególnymi pozycjami kosztorysu, w tym o ponad 20%. W harmonogramie stanowiącym załącznik do aneksu stwierdzono błąd arytmetyczny przy sumie pozycji 5 kosztorysu, gdzie podano koszt całkowity – 72.421,84 zł, z tego z dotacji 23.180 zł, podczas gdy obie kwoty powinny wynosić 97.974,30 zł,

e) z adnotacji na złożonym przez MKS RUCH rozliczeniu wynika, że dokument złożono 15 stycznia 2018 r. podczas gdy załączone wydruki z ewidencji księgowej klubu (zestawienia obrotów i sald) mają datę 16 stycznia 2018 r., co wskazuje, że wszystkie dokumenty nie mogły być złożone w dacie 15 stycznia 2018 r.,

f) według danych zamieszczonych na stronie internetowej klubu drużyny młodzieżowe to: trampkarze, młodzicy, orliki i żaki, a z umowy z jednym z trenerów wynikało, że miał trenować drużyny trampkarzy i Orlik II. Wykazanie zatem wypłat dla tego trenera w pozycji wynagrodzeń trenerów drużyny seniorów było niezgodne z umową – suma wydatków z takim opisem wyniosła 4.505,40 zł, tj. 3 razy po 1.501,80 zł, podczas gdy z umowy załączonej do rozliczenia wynikało wynagrodzenie w kwocie 1.430 zł,

g) analiza treści zapisów księgowych z ewidencji klubu nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie poniesienia wydatków zgodnie z umową, ponieważ np. w kosztach poniesionych na nagrody indywidualne drużyny seniorów była wypłata nagrody dla trenera, zaś w wydatkach poniesionych na wynagrodzenia trenerów drużyny młodzieżowej były wydatki na trenerów drużyny seniorów. Ponadto do rozliczenia załączono umowy cywilnoprawne z trenerami, którzy nie byli wskazani we wniosku o udzielenie dotacji. Z zestawienia rachunków oraz wydruku zestawienia obrotów i sald w zakresie wydatków klubu poniesionych z dotacji wynika też, że przelewy środków osobom, z którymi były zawarte umowy cywilnoprawne, były realizowane również przed okresem obowiązywania załączonych umów, co powinno być przedmiotem wyjaśnienia przy weryfikacji sprawozdania i załączonych do niego dokumentów.

Umowa z MKS RUCH zawarta 18 stycznia 2017 r. przewidywała prawo kontroli wykorzystania dotacji, z którego jednostka nie skorzystała mimo wskazanych rozbieżności w złożonym przez klub rozliczeniu. Zgodnie z umową kontrola wydatkowania środków mogła być przeprowadzona zarówno w toku realizacji zadania, jak i po jego zakończeniu. Opisany stan faktyczny wskazuje, że nie dokonano rzetelnej i dokładnej analizy przedłożonego rozliczenia z zawartą umową.

W zakresie dotyczącym KTS Wysokie Mazowieckie:

a) oferent nie złożył wymaganego postanowieniami uchwały z 31 sierpnia 2012 r. sprawozdania merytorycznego i licencji (złożono wniosek o ich nadanie),

b) przeprowadzona podczas kontroli weryfikacja wydatków wynikających z rozliczenia z danymi ksiąg klubu wykazała, że „wydatki na zakup sprzętu drużyny seniora” w aneksie do umowy wynosiły 434,41 zł, zaś na zestawieniu 773,99 zł. Różnica miedzy tymi kwotami na kwotę 336,58 zł została wykazana w pozycji „wydatki na zakup sprzętu drużyny młodzieżowe”, które to wydatki nie były wyróżnione w zestawieniu z ewidencji księgowej. Nie można jednoznacznie stwierdzić czy wydatki poniesiono zgodnie z umową. Całość zadania po wykonaniu była wyższa o 3 zł w stosunku do aneksu i rozliczenia.

Badaniem objęto także dotacje udzielone z budżetu miasta na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. z 2018 r. poz. 450, ze zm.), na działania z zakresu przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii – str. 136-140 protokołu kontroli. Stwierdzono, że wbrew art. 15 ust. 2h pkt 3 ustawy w ogłoszeniu o wyborze ofert nie wskazano kwot przyznanych dotacji.

W konkursie wybrano oferty MKS RUCH przyznając 55.000 zł dotacji oraz KTS Wysokie Mazowieckie przyznając 10.000 zł dotacji. W przypadku MKS RUCH aneksem bez daty zmieniono harmonogram kosztów (w sumie zwiększenie i zmniejszenie o 4.951,83 zł). Brak daty na aneksie nie pozwala na stwierdzenie kiedy został on sporządzony i czy miało to miejsce przed zakończeniem realizacji zadania czy już po jego zakończeniu. Ponadto w sprawozdaniu z realizacji zadania w pozycji „koszty zgodnie z umową” wykazane zostały kwoty z pierwotnej wersji umowy z 10 lutego 2017 r., zaś w pozycji „faktycznie poniesione wydatki” – kwoty wydatków zgodne z aneksem. Budzi to uzasadnioną wątpliwość co do czasu zawarcia aneksu, ponieważ w sprawozdaniu wynikające z niego dane zostały pominięte. W trakcie kontroli okazano pismo MKS RUCH z 12 października 2017 r. z „prośbą o dokonanie przesunięć rzeczowo-finansowych pomiędzy poszczególnymi pozycjami kosztorysu zgodnie z załączonym aneksem do umowy”. Ponadto w złożonym wyjaśnieniu Sekretarz Miasta wskazała, że analizując sprawozdanie z wykonania zadania przez MKS RUCH w 2017 roku na kwotę dotacji 55.000 zł porównywano poszczególne rodzaje kosztów całkowicie wydatkowanych i uznano, że były one zgodne z ofertą, umową, aneksem do umowy i nie przekroczyły przyznanej kwoty. Za datę aneksu uznano datę widniejącą na wniosku 12.10.2017 r. o dokonanie przesunięć pomiędzy poszczególnymi pozycjami kosztorysu.

Kontrola wydatków poniesionych tytułem zwrotu kosztów podróży służbowych, opisanych na str. 141-143 protokołu kontroli, wykazała, że:

a) Pan Burmistrz i Sekretarz Miasta – w odróżnieniu od pozostałych pracowników Urzędu – nie składali pisemnych wniosków o korzystanie z samochodu prywatnego do celów służbowych; z ustaleń kontroli nie wynika, z jakich powodów stosowane są odmienne procedury korzystania z samochodu prywatnego w podróży służbowej przez pracowników,

b) na podstawie polecenia wyjazdu służbowego Nr 99/2017 wystawionego Panu Burmistrzowi przez Sekretarza Miasta do Białegostoku w dniu 15 listopada 2017 r. oraz do Warszawy w dniu 17 listopada 2017 r. rozliczono dwie podróże służbowe w innych dniach niż daty zawarte w poleceniu wyjazdu, tj. 18 listopada 2017 r. (Warszawa) oraz 20 listopada 2017 r. (Białystok) i jedną zgodnie z poleceniem wyjazdu służbowego – 15 listopada 2017 r. Wynika stąd odbycie podróży niezgodnie z poleceniem wyjazdu wystawionym przez osobę wykonującą wobec Pana czynności pracodawcy, co jest niezgodne z § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 167, ze zm.),

c) zwrot kosztów podróży Pana Burmistrza do Wilna został ujęty w całości w par. 4410 „Podróże służbowe krajowe”, podczas gdy zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1053, ze zm.) wydatki stanowiące zwrot kosztów podróży służbowej poza granicami kraju należało ująć w par. 4420 „Podróże służbowe zagraniczne”.

Kontrola realizacji zamówień publicznych o wartości nieprzekraczającej 30.000 euro wykazała, że zamówienie w zakresie wykonania dokumentacji projektowo-kosztorysowej rozbudowy Przedszkola Miejskiego Nr 1, udzielone na podstawie umowy z 20 marca 2017 r. Centrum Projektu Eko Invest z Poznania, zostało wykonane po terminie wynikającym z umowy. Wykonawca dostarczył dokumentację z uchybieniem umownego terminu przypadającego do 31 sierpnia 2017 r., tj. w dniu 29 września 2017 r. (ponaglenie w tej sprawie wystosował Pan do wykonawcy w dniu 19 września 2017 r.). Dostarczona dokumentacja okazała się niekompletna (m.in. brak uzgodnienia ze strażą pożarną) i w efekcie przedmiot zamówienia zgodny z umową został dostarczony w dniu 11 grudnia 2017 r. Zgodnie z postanowieniami umowy należało naliczyć karę w wysokości 0,1% za każdy dzień zwłoki liczone od wartości umownej. Wartość nienaliczonej kary umownej wynosiłaby 3.625,79 zł za 102 dni zwłoki w dostarczeniu kompletnej dokumentacji. Ze złożonego przez Pana Burmistrza wyjaśnienia wynika m.in., że data 31 sierpnia 2017 r. została ustalona na podstawie obowiązującego wówczas harmonogramu naboru wniosków o dofinansowanie w ramach poddziałania 8.2.1. Infrastruktura Przedszkolna kształcenia zawodowego i ustawicznego w ramach RPOWP; ponowne ogłoszenie o konkursie ukazało się 29 sierpnia 2017 r. a wraz z nim wytyczne, które wymagały poprawek w dokumentacji. Wskazać jednak należy, że na dzień 29 sierpnia 2017 r. dokumentacja nie była jeszcze złożona przez wykonawcę, a o poprawki zwrócił się Pan do wykonawcy pismem z dnia 22 listopada 2017 r. Mimo, iż zgodnie z umową można było dokonać zmian w zakresie terminu wykonania zamówienia, w przypadku trudnych do przewidzenia problemów formalno-prawnych, takich działań nie podjęto. Na bazie opisanego na str. 144-145 protokołu kontroli stanu faktycznego uzasadnione jest stwierdzenie, że wykonawca nie wykonał zamówienia zgodnie z umową i należało naliczyć za to karę umowną.

Z kolei kontrola prawidłowości udzielania zamówień publicznych w świetle przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986, ze zm.) wykazała, że nieterminowo została wykonana II część zamówienia na przebudowę ul. Prusa w Wysokiem Mazowieckiem, realizowanego na podstawie umowy zawartej w dniu 23 marca 2017 r. z konsorcjum Zakładu Wodociągów, Kanalizacji i Energetyki Cieplnej sp. z o.o. (spółka miasta Wysokie Mazowieckie ze 100% udziałem miasta) i Przedsiębiorstwa Robót Drogowo-Mostowych TRAKT. Zgodnie z umową termin wykonania II części przypadał na 2 października 2017 r. a z okazanej dokumentacji wynika, że pismo wykonawcy w sprawie odbioru zostało sporządzone 17 listopada 2017 r.; odbiór prac miał miejsce 29 listopada 2017 r.; wykonawca wystawił fakturę na kwotę 1.008.893,63 zł. Umowa przewidywała kary umowne (§ 9) m.in. za zwłokę w oddaniu przedmiotu umowy w wysokości 0,1% za każdy dzień. Kary umownej nie naliczono. Wysokość nienaliczonej kary za okres od 3 października 2017 r. do 17 listopada 2017 r. (data sporządzenia pisma przez wykonawcę w sprawie zgłoszenia robót do odbioru) winna wynosić 46.408,94 zł (1.008,89 zł x 46 dni). Z wyjaśnienia Pana Burmistrza wynika m.in., że istniała konieczność przesunięcia terminu wykonania obu części zamówienia – (…) Podyktowane to było zwiększeniem zakresu wykonywanych prac, bardzo niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi (długotrwałe opady utrudniające prace) i brakiem pracowników fizycznych. (…)  Jednakże, jak wynika z ustaleń kontroli, formalnej zmiany terminu dokonano jedynie do I części zamówienia, co uzasadnia obowiązek naliczenia kary umownej za nieterminowe wykonanie II części zamówienia. Ponadto w wyjaśnieniu wskazał Pan, że (…) Gmina Miejska Wysokie Mazowieckie (w ciągu ostatnich 20 lat) tylko raz naliczyła kary za nieterminowe wykonanie przedmiotu zamówienia w 2007 r. Wykonawca zgłosił powyższe do sądu. Mimo przesłanek do naliczania kar wynikających z treści umowy sąd nakazał zamawiającemu do odstąpienia ich naliczenia. Wykonawca tłumaczył niedotrzymanie terminu brakiem personelu i to wystarczyło, aby sąd stwierdził, że opóźnienie nie nastąpiło z winy wykonawcy. (…) – str. 147-156 protokołu kontroli.

Na podstawie złożonych deklaracji cząstkowych VAT-7 ustalono, że Miejska Pływalnia „Wodnik” (zakład budżetowy) wykazała za 2017 r. łącznie nadwyżkę podatku VAT naliczonego nad należnym w kwocie 24.581,89 zł – str. 14 protokołu kontroli. W mieście Wysokie Mazowieckie nie zostały uregulowane zasady rozliczeń z zakładami budżetowymi z tytułu podatku VAT. Na podstawie art. 16 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa zasady ustalania i przekazywania z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku od towarów i usług, jeżeli przewiduje przekazywanie tych środków temu zakładowi. Z kolei art. 15 ust. 4a ustawy przewiduje, że samorządowy zakład budżetowy może otrzymać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego środki finansowe wynikające z rozliczenia podatku od towarów i usług, z tym że ich wysokość nie może być wyższa niż wynikająca z rozliczenia tego podatku związanego z tym zakładem.

Jak wyjaśniono w trakcie kontroli nie ma uregulowanych zasad rozliczeń z zakładami budżetowymi wynikających z art. 16 ust. 2 pkt 6, ponieważ nie przewiduje się przekazywania środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku od towarów i usług samorządowym zakładom budżetowym. Nie negując braku prawnego obowiązku do określenia kwestii przekazywania zakładowi budżetowemu środków z tytułu rozliczenia podatku VAT – wynikającego jednoznacznie z treści art. 16 ust. 2 pkt 6 ustawy – RIO w Białymstoku pragnie jednak zwrócić uwagę, że z danych sprawozdań Rb-30S Pływalni wynika trudna sytuacja finansowa zakładu, przejawiająca się w permanentnym wykazywaniu ujemnego stanu środków obrotowych, który wynosił na początek 2017 r. (-) 324.701,49 zł, a na koniec 2017 r. (-) 450.339,85 zł – str. 173 protokołu kontroli. Do czasu rozpoczęcia centralnego rozliczania podatku VAT przez miasto, zakład mógł otrzymać z urzędu skarbowego zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, natomiast aktualnie nadwyżki te wpływają jedynie na zmniejszenie zobowiązania budżetu miasta z tytułu centralnie rozliczanego podatku VAT odprowadzanego do urzędu skarbowego. „Korzyść” odniesiona w ten sposób przez budżet miasta (wykazujący na koniec 2017 r. skumulowaną nadwyżkę w wysokości 9.875.444,42 zł) nie jest refundowana zakładowi, co może prowadzić do dalszego pogorszenia sytuacji finansowej zakładu.

Nie zostały uregulowane przez Radę Miasta zagadnienia, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych – str. 173-174 protokołu kontroli. Zgodnie z przywołanym przepisem do obowiązku organu stanowiącego gminy należy określenie terminów i sposobu ustalania zaliczkowych wpłat nadwyżki środków obrotowych dokonywanych przez zakład do budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposobów i terminów rocznych rozliczeń i dokonywania wpłat do budżetu. Według sprawozdań Rb-30S za 2017 r. Pływalni Miejskiej „Wodnik” oraz Zakładu Gospodarki Komunalnej zarówno po stronie planu jak i wykonania nie wystąpiła nadwyżka środków obrotowych, co nie zmienia jednak faktu, że regulacje w tym zakresie muszą zostać przyjęte w treści statutów zakładów lub w formie odrębnej uchwały.

           Z podpisanego przez Skarbnika Miasta wyjaśnienia w sprawie nieuregulowania kwestii określonych przepisem art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych wynika m.in., że (…) Stan środków obrotowych na koniec okresu rozliczeniowego (koniec roku) był kwotą ujemną, w związku z czym nie zostały wprowadzone uregulowania wynikające z art. 16 ust. 2 pkt 5 (…) W sytuacji wystąpienia nadwyżki środków obrotowych w zakładzie budżetowym, zostałaby ona przekazana do budżetu miasta, zgodnie z art. 15 ust. 7 ustawy o finansach publicznych (…). Odnosząc się do wyjaśnienia należy po pierwsze wskazać, że zakładowi musi być znany termin, w jakim jest obowiązany odprowadzić nadwyżkę. do budżetu. Obowiązek określenia przez Radę terminu odprowadzenia ewentualnej faktycznej nadwyżki środków obrotowych zakładu na koniec roku znajduje swoje dodatkowe uzasadnienie również w kwestii możliwości przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, którym jest – zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1458, ze zm.) – nieterminowe odprowadzenie do budżetu nadwyżki środków obrotowych przez zakład budżetowy.

Analiza rozliczeń budżetu miasta z zakładami budżetowym w 2017 r. wykazała ponadto, że Pływalni Miejskiej „Wodnik” nie została przekazana kwota 140.332,50 zł, wynikająca z rozliczenia dotacji sporządzonego przez kierownika zakładu w dniu 29 stycznia 2018 r. zgodnie z tabelą nr 1 stanowiącą załącznik do zarządzenia Pana Burmistrza z dnia 29 stycznia 2016 r. określającego zasady przyznawania, przekazywania i rozliczania dotacji z budżetu miasta dla zakładu budżetowego. W tabeli, zgodnie z jej wzorem, kwotę 140.332,50 zł wskazano jako kwotę do przekazania z budżetu miasta. Mimo danych rozliczenia na koniec 2017 r. nie ujęto w księgach Urzędu Miasta i sprawozdawczości zobowiązania z tego tytułu – str. 171-174 protokołu kontroli. Uchwałą Nr XXVI/98/16 z dnia 26 października 2016 r. Rada Miasta Wysokie Mazowieckie ustaliła stawkę dotacji przedmiotowej dla Pływalni „Wodnik” na 2017 r. dla jednostki usługi – ceny biletu wstępu na pływalnię – w kwocie 10,50 zł do jednego biletu. Zgodnie z wnioskiem zakładu, Pływania planowała sprzedaż w 2017 r. 40.500 biletów. Zgodnie z przedstawionym rozliczeniem ilość sprzedanych biletów w 2017 r. to 53.865 sztuk, co powoduje, że dotacja należna zakładowi wynosiła 565.582,50 zł, zaś została przekazana w kwocie 425.250 zł. Zgodnie z informacją o realizacji zadań objętych dotacją przedmiotową sporządzoną przez Zakład (tabela nr 2 stanowiąca załącznik do zarządzenia Pana Burmistrza), planowany wynik finansowy w kwocie 324.901,49 zł został wykonany w kwocie (-) 125.638,35 zł.

Według wyjaśnień podpisanych przez Skarbnika Miasta w sprawie nie ustalenia zobowiązań miasta z tego tytułu i nie przekazania zakładowi całości należnej dotacji, wynikającej z zakresu faktycznie zrealizowanych usług objętych dotowaniem (…) na 2017 została zaplanowana w budżecie miasta Miejskiej Pływalni „Wodnik” dotacja przedmiotowa w wysokości 425.250,00 zł i w całości została przekazana z budżetu miasta dla Zakładu w 2017 roku.

Należy wskazać, że istotą dotacji przedmiotowej, o której mowa w przepisach art. 130 ust. 1 w zw. z art. 219 ustawy o finansach publicznych są dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowane według stawek jednostkowych. W przypadku zrealizowania większej ilości usług przez Pływalnię „Wodnik” konieczne było zatem uwzględnienie różnicy między kwotą dotacji należnej a kwotą dotacji przekazanej w wydatkach następnego roku budżetowego. Zaniechanie rozliczenia z zakładem dotacji w przypadku zrealizowania przez zakład usług w wyższym wymiarze niż zakładany, prowadzi w efekcie do zmiany (obniżenia) faktycznej stawki dotacji do jednostki usługi, określonej przez Radę Miasta na 2017 r.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były wynikiem nieprzestrzegania bądź błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy oraz niewłaściwego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Organem wykonawczym gminy miejskiej jest Burmistrz, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowywania projektów uchwał Rady Miasta, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Burmistrz jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, działającego w strukturze organizacyjnej wskazanej w protokole kontroli, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Burmistrzu – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Burmistrz jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywały, stosownie do postanowień zakresu czynności, na Skarbniku Miasta. Prawa i obowiązki głównego księgowego (skarbnika) określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. W zakresie dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości:

a) usunięcie z zakładowego planu kont Urzędu nieprzewidzianych już rozporządzeniem kont 770 i 771 oraz dokonanie wynikających stąd zmian w opisie kont 760, 761, 860 i odpowiednich kont zespołu 4,

b) usunięcie z zakładowego planu kont Urzędu kont, które nie mogą wystąpić w planie kont urzędu miasta (gminy), tj. w szczególności kont 227, 228, 230, 820 czy 853,

c) dostosowanie opisu konta 130 do faktycznie przyjętych rozwiązań polegających na realizacji dochodów i wydatków Urzędu bezpośrednio na rachunku budżetu; w związku z tym usunięcie również kont 222 i 223 z planu kont Urzędu.

2. Zobowiązanie Skarbnika Miasta do wyeliminowania nieprawidłowości i uchybień w zakresie ewidencji operacji w księgach rachunkowych, poprzez:

a) zaprzestanie dokonywania zapisów Wn 224 – Ma 901 w związku z centralnym rozliczeniem podatku VAT, mając na uwadze zawyżanie w ten sposób dochodów i wyniku budżetu w świetle przepisów podanych w części opisowej wystąpienia oraz wypaczanie danych sprawozdania Rb-N i bilansu z wykonania budżetu,

b) ewidencjonowanie rachunków lokat utworzonych ze środków budżetu w ramach konta 133,

c) bezwzględne zapewnienie zgodności między dekretem na dowodzie księgowym a ujęciem operacji w księgach rachunkowych,

d) przestrzeganie zasady czystości obrotów na subkontach dochodów i wydatków prowadzonych do konta 130; w tym celu stosowanie technicznego zapisu ujemnego po obu stronach danego subkonta dla błędnych operacji, zwrotów nadpłat, korekt i tym podobnych operacji zawyżających obroty,

e) zaprzestanie powielania na koncie 130 niestanowiących dochodów i wydatków budżetu operacji przelewów środków między rachunkami budżetu prowadzonymi w ramach konta 133,

f) ustalanie dwustronnych sald każdego konta rozrachunkowego w przypadku ujęcia na nim zarówno należności, jak i zobowiązań, mając na uwadze wynikające z niezastosowania się do tej reguły zaniżenie na koniec 2017 r. w ewidencji i sprawozdawczości należności gminy z tytułu dochodów budżetowych na kwotę 45.476,33 zł.

g) podjęcie zdecydowanych działań zapewniających naliczanie i ujmowanie w księgach na koniec każdego kwartału należnych miastu odsetek od nieterminowo opłacanych należności cywilnoprawnych,

h) zweryfikowanie sald na kontach szczegółowych podatników pod kątem ich przedawnienia, w kontekście obowiązku zachowania rzetelności ksiąg rachunkowych.

3. W zakresie sprawozdawczości:

a) wypełnianie kolumny „dochody otrzymane” w sprawozdaniu Rb-27S zgodnie z przepisami podanymi w części opisowej wystąpienia,

b) zaprzestanie wypełniania w jednostkowych sprawozdaniach Rb-27ZZ kol. 7 „Dochody wykonane potrącone przez jednostkę samorządu terytorialnego”,

c) zapewnienie, aby w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27S MOPS były wykazywane także dane dotyczące dochodów wykonanych gminy zrealizowanych przez tę jednostkę, stanowiących udział w dochodach z zadań zleconych; zaprzestanie wykazywania dochodów z tego tytułu w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27S sporządzanym przez Pana Burmistrza,

d) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-28S zobowiązań gminy z tytułu wydatków dotyczących podatku VAT podlegającego odprowadzeniu do urzędu skarbowego oraz wszystkich innych bezspornych zobowiązań z tytułu wydatków,

e) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-27S wszystkich należności z tytułu dochodów budżetowych podlegających prezentacji w tym sprawozdaniu zgodnie z zasadami jego sporządzania,

f) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-ST kwoty środków niewykorzystanych dotacji na dzień 31 grudnia,

g) prezentowanie w bilansie z wykonania budżetu podlegających odprowadzeniu do budżetu państwa środków niewykorzystanych dotacji oraz dochodów z zadań zleconych w pozycji I.2 pasywów „Zobowiązania wobec budżetów”.

4. Podjęcie zdecydowanych działań dyscyplinujących wobec odpowiedzialnych pracowników, w celu zapewnienia bieżącego wszczynania prawem przepisanych czynności egzekucyjnych eliminujących przypadki upływu terminu przedawnienia należności cywilnoprawnych, mając na uwadze, że wysyłanie wezwań do zapłaty nie przerywa biegu terminów przedawnienia.

5. W zakresie zawierania umów najmu i dzierżawy:

a) egzekwowanie od najemców i dzierżawców określonego przez Radę Miasta obowiązku składania wniosków o zawarcie umowy najmu lub dzierżawy na dalszy okres,

b) sporządzanie i upublicznianie wykazów nieruchomości przeznaczonych do wynajęcia i wydzierżawienia na okres powyżej 3 miesięcy.

6. Przeznaczanie środków pochodzących z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wyłącznie na cele określone przez art. 182 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

7. Zamieszczanie w treści zawiadomień o terminie i miejscu podpisania umowy sprzedaży nieruchomości informacji o uprawnieniu sprzedającego do odstąpienia od umowy i zatrzymania wadium w przypadku nieprzystąpienia oferenta do podpisania umowy, jak tego wymaga art. 41 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

8. Przestrzeganie przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych oraz czynności sprawdzających.

9. Wyjaśnienie i wyeliminowanie wskazanych w protokole i w części opisowej wystąpienia rozbieżności w zakresie prawidłowości danych wykazanych w informacjach i deklaracjach podatkowych oraz ich zgodności z obowiązującymi przepisami. W odpowiedzi na zalecenia przedstawienie wyników poszczególnych ustaleń oraz ich skutki finansowe.

10. Przestrzeganie przepisów Działu IV Ordynacji podatkowej w zakresie prawidłowości prowadzenia postępowania podatkowego i formalno-prawnej zgodności wydawanych decyzji.

11. Stosowanie przepisów regulujących zasady naliczania odsetek i zaliczania wpłat dokonanych przez podatników na poczet zaległości podatkowych.

12. Przestrzeganie obowiązujących przepisów przy realizacji dochodów z tytułu opłaty targowej. Rozważenie zmian w systemie poboru tej należności w kontekście ustawowych obowiązków w zakresie kontroli zarządczej wynikających z ustawy o finansach publicznych.

13. Ustalanie dodatków za pracę w porze nocnej zgodnie z przepisami wskazanymi w części opisowej wystąpienia.

14. W zakresie udzielania i rozliczania dotacji na realizację zadań zleconych podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych:

a) zamieszczanie na stronie internetowej jednostki wszystkich informacji o wyborze ofert na podstawie uchwały Rady Miasta z dnia 31 sierpnia 2012 r. w sprawie określenia warunków i trybu wspierania rozwoju sportu w mieście Wysokie Mazowieckie,

b) zobowiązanie odpowiedzialnych pracowników do dołożenia należytej staranności przy opracowywaniu dokumentacji postępowań oraz weryfikowaniu zgodności ofert z wymaganiami formalnymi mającymi zastosowanie w danym postępowaniu; w przypadku braku wymaganych dokumentów podejmowanie odpowiednich działań, wynikających m.in. z uchwały Rady Miasta z dnia 31 sierpnia 2012 r.,

c) zobowiązanie odpowiedzialnych pracowników do rzetelnego weryfikowania przedkładanych sprawozdań z realizacji zadań i rozliczenia dotacji, mając na uwadze wynikający z ustaleń kontroli szereg rozbieżności i wątpliwości co do prawidłowości wydatkowania środków dotacji,

d) przeprowadzenie szczegółowej analizy rozliczenia dotacji otrzymanych w 2017 r. przez MKS RUCH i KTS Wysokie Mazowieckie, przy wykorzystaniu uwag zawartych w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli, oraz wystąpienie do tych podmiotów o zwrot kwot dotacji, co do których potwierdzone zostanie wydatkowanie ich niezgodnie z zasadami; poinformowanie w odpowiedzi o sposobie wykonania zaleceń o skutkach finansowych podjętych działań,

e) podawanie kwot przyznanych dotacji w ogłoszeniu o wyborze ofert w trybie przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego…,

f) opatrywanie aneksów do umów datami ich sporządzeniami, w celu usunięcia wątpliwości co do zgodności poniesionych wydatków z postanowieniami zawartych umów.

15. W zakresie podróży służbowych:

a) zapewnienie stosowania jednolitej praktyki w zakresie trybu wnioskowania o odbycie podróży służbowej samochodem prywatnym, mając na uwadze, że inne procedury stosowano dla Pana Burmistrza i Sekretarza Miasta a inne dla pozostałych pracowników,

b) odbywanie podróży służbowych w dniach i do miejscowości wskazanych w poleceniu wyjazdu służbowego,

c) stosowanie przepisów określających zasady delegowania i rozliczania kosztów podróży zagranicznych; ujmowanie wydatków z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na podróże zagraniczne w par. 4420.

16. Naliczanie kar umownych wynikających z zawartych umów na realizację zamówień publicznych w przypadku niewykonania w terminie lub nienależytego wykonania umowy. W przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zaakceptowanie przez zamawiającego przesunięcia terminu realizacji zamówienia dokonywanie pisemnej zmiany umowy w tej sprawie.

17. Rozważenie przedłożenia Radzie Miasta uchwały określającej zasady ustalania i przekazywania zakładom budżetowym z budżetu miasta środków finansowych wynikających z rozliczenia podatku VAT, o której mowa w art. 16 ust. 2 pkt 6 ustawy o finansach publicznych, mając na uwadze argumentację zawartą w części opisowej wystąpienia.

18. Przedłożenie Radzie Miasta projektu uchwały określającej w stosunku do zakładów budżetowych kwestie wymienione w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o finansach publicznych.

19. Rozliczenie z Pływalnią „Wodnik” należnej jej dotacji przedmiotowej za 2017 r. w wysokości 140.332,50 zł, wynikającej z iloczynu stawki jednostkowej dotacji uchwalonej przez Radę Miasta i ilości zrealizowanych w 2017 r. usług.

 O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

        Zastępca Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

         w Białymstoku