Kontrola doraźnej gospodarki finansowej

przeprowadzona w Szkole Podstawowej w Czyżach

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 28 listopada 2018 roku (znak: RIO.I.6003-6/18), o treści jak niżej:

Pan

Mirosław Pietkiewicz

Dyrektor

Szkoły Podstawowej w Czyżach

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Szkole Podstawowej w Czyżach, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez gminę Czyże wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967, ze zm.). Kontroli poddano prawidłowość ustalenia przez Szkołę Podstawową danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Czyże sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących przede wszystkim struktury zatrudnienia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli, faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2017 r. oraz prawidłowości ustalenia kwot wypłaconych dodatków uzupełniających.

W wyniku kontroli stwierdzono uchybienie w przedmiocie ustalenia wydatków faktycznie poniesionych w 2017 r. na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych. Do wydatków faktycznie poniesionych nie uwzględniono kwoty 188,23 zł, stanowiącej wynagrodzenie chorobowe płacone z planu finansowego Szkoły (niezdolność do pracy 1 nauczyciela kontraktowego w okresie 14-16 listopada 2017 r. i 20-23 listopada 2017 r.). Błędne ustalenie kwoty wydatków faktycznie poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych w 2017 r. spowodowało zawyżenie ujemnej różnicy między wydatkami poniesionymi w 2017 r. a sumą iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela. Prawidłowo wydatki poniesione w 2017 r. na wynagrodzenia w grupie nauczycieli kontraktowych powinny wynosić 72.157,37 zł. Kwota ujemnej różnicy stanowiłaby wówczas 4.631,36 zł, zamiast 4.819,59 zł. Oznacza to zawyżenie o 188,23 zł kwoty podlegającej podziałowi między nauczycieli kontraktowych tytułem dodatków uzupełniających za 2017 r.

Z kolei w wyniku analizy prawidłowości naliczenia i wypłaty dodatków uzupełniających za 2017 r. nauczycielom kontraktowym stwierdzono, że styczniu 2018 r. wypłacono dodatki dla 4 nauczycieli kontraktowych, podczas gdy uprawnionych do otrzymania dodatku było 5 osób. Według złożonego w tej sprawie wyjaśnienia W wyniku podziału jednorazowego dodatku uzupełniającego za 2017r. ustaloną kwotę różnicy w grupie nauczycieli  kontraktowych w wysokości  4819,59 zł  podzielono na 4 osoby powołując się na materiały szkoleniowe „Nowe zasady zatrudniania i wynagradzania nauczycieli w treści których znalazł się zapis „ Podział Jednorazowego dodatku uzupełniającego”   - Ustaloną w grudniu wysokość funduszu na dodatki uzupełniające dzieli się wyłącznie pomiędzy zatrudnionych w grudniu nauczycieli, w podziale na poszczególne stopnie awansu zawodowego, proporcjonalnie do ich osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego.

Zgodnie z art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela, kwota różnicy jest dzielona między nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w roku, dla którego ustalono kwotę różnicy, w szkołach prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego i wypłacana w terminie do dnia 31 stycznia roku kalendarzowego następującego po roku, dla którego wyliczono kwotę różnicy, w formie jednorazowego dodatku uzupełniającego ustalanego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, zapewniając osiągnięcie średnich wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego, o których mowa w art. 30 ust. 3, w danej jednostce samorządu terytorialnego w roku, dla którego wyliczono kwotę różnicy. Natomiast w § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 6, poz. 35 ze zm.) wskazano, że wysokość jednorazowego dodatku uzupełniającego, o którym mowa w art. 30a ust. 3 Karty Nauczyciela, ustala się proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, w którym nauczyciel pobierał wynagrodzenie, oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, w sposób określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Zatem należy stwierdzić, iż prawodawca literalnie wskazał, że dodatek uzupełniający przysługuje każdemu nauczycielowi zatrudnionemu i pobierającemu wynagrodzenie w roku, dla którego ustalono kwotę różnicy na danym stopniu awansu zawodowego (bez względu na to, w jakich miesiącach tego roku), w wysokości proporcjonalnej do okresu jego zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego tego nauczyciela.

Ustalono ponadto, że do wyliczenia osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego błędnie w jednym przypadku przyjęto wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2.361 zł w okresie styczeń-marzec 2017 r., zamiast 2.331 zł (zmiana wynagrodzenia na kwotę 2.361 zł nastąpiła od kwietnia 2017 r.). Zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli… dla każdego nauczyciela oddzielnie należy wyliczyć osobistą stawkę wynagrodzenia zasadniczego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia. W przypadku zmiany osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego Sj, wynikającej z przyczyn podanych w załączniku do rozporządzenia, do dalszych obliczeń należy jako Sj uwzględnić sumę osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela obowiązujących w okresach wyznaczonych przez te zmiany.

Czterem wskazanym w protokole kontroli nauczycielom kontraktowym dodatki uzupełniające naliczono w wysokości odpowiednio: 393,28 zł, 765,35 zł, 1.305,15 zł i 2.355,81 zł. W wyniku uwzględnienia wszystkich nauczycieli kontraktowych, uprawnionych do otrzymania dodatku uzupełniającego za 2017 r., skorygowania stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela kontraktowego oraz ustalenia prawidłowej wielkości wydatków poniesionych w roku objętym analizą, kwoty wypłaconych dodatków powinny stanowić dla tych nauczycieli odpowiednio: 365,75 zł (mniej o 27,53 zł), 711,73 zł (mniej o 53,62 zł), 1.209,49 zł (mniej o 95,66 zł) i 2.182,96 zł (mniej o 172,85 zł) – łącznie nauczyciele ci otrzymali dodatki uzupełniające w kwocie zawyżonej o 349,66 zł. Ponadto nauczycielowi kontraktowemu, który był zatrudniony w 2017 r., lecz został pominięty przy ustalania dodatków uzupełniających, należało wypłacić dodatek uzupełniający w wysokości 161,44 zł.

           Stwierdzone uchybienia były w głównej mierze wynikiem błędnej interpretacji przepisów prawa określających zasady analizy średnich wynagrodzeń nauczycieli oraz ustalania prawa nauczycieli do otrzymywania dodatków uzupełniających.

Ustalanie danych na potrzeby sporządzenia sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli należy, zgodnie z zakresem czynności, do obowiązków Sekretarza Szkoły.

           Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Skorygowanie danych dotyczących wydatków faktycznie poniesionych z planu finansowego Szkoły na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych w 2017 r. (poprzez zwiększenie wydatków o kwotę 188,23 zł) oraz przekazanie ich Wójtowi Gminy Czyże celem sporządzenia korekty sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli za 2017 r.

2. Zobowiązanie Sekretarza Szkoły do dołożenia większej staranności przy ustalaniu danych na potrzeby sporządzenia sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, w zakresie:

a) uwzględniania wszystkich wydatków na wynagrodzenia poniesionych z planu finansowego Szkoły w składnikach, o których mowa w art. 30 ust. 1 Karty Nauczyciela,

b) prawidłowości wyliczania osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego.

3. Dokonywanie podziału ujemnej różnicy pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w roku na wynagrodzenia nauczycieli na danym stopniu awansu zawodowego a sumą iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli między wszystkich nauczycieli zatrudnionych na danym stopniu awansu i pobierających wynagrodzenie w roku, za który ustalane są dane, proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, jak to wynika z przepisów przywołanych w części opisowej wystąpienia.

4. Rozliczenie z nauczycielami wskazanymi w protokole kontroli wynikających z ustaleń kontroli różnic między należnymi a otrzymanymi przez nich dodatkami uzupełniającymi za 2017 r., poprzez:

a) wystąpienie do 4 nauczycieli kontraktowych o zwrot kwot, o które zawyżono im dodatki, w łącznej wysokości 349,66 zł,

b) wypłacenie kwoty 161,44 zł nauczycielowi kontraktowemu, którego bezpodstawnie pominięto przy ustalaniu dodatków,

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosku objętego zastrzeżeniem.

           Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Do wiadomości:

Wójt Gminy Czyże

                 Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

            w Białymstoku