Kontrola doraźnej gospodarki finansowej

przeprowadzona w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Białowieży

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 30 kwietnia 2018 roku (znak: RIO.I.6003-2/18), o treści jak niżej:

Pan

Krzysztof Petruk

Dyrektor

Zespołu Szkolno-Przedszkolnego

w Białowieży

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Białowieży, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez gminę Białowieża wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189, ze zm.). Kontroli poddano prawidłowość ustalenia danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Białowieża sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących przede wszystkim struktury zatrudnienia na poszczególnych stopniach awansu zawodowego nauczycieli oraz faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2017 r., a także prawidłowość ustalenia wysokości dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli.

W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości, opisane na str. 7-12 protokołu kontroli:

a) średnia arytmetyczna liczby etatów nauczycieli mianowanych:

- w okresie styczeń-sierpień 2017 r. została zaniżona o 0,10, czego przyczyną było przyjęcie przy ustalaniu wymiaru zatrudnienia jednego z nauczycieli w lipcu i sierpniu 2017 r. 0,00 etatu, zamiast po 1 etacie oraz przyjęcie przy ustalaniu wymiaru zatrudnienia drugiego z nauczycieli w tych samych miesiącach po 0,61 etatu, zamiast 0,00;

- w okresie wrzesień-grudzień 2017 r. została zaniżona o 0,61, na co wpływ miało przyjęcie przy ustalaniu wymiaru zatrudnienia jednego z nauczycieli w tym okresie, że nauczyciel ten od września 2017 r. zmienił stopień awansu zawodowego na nauczyciela dyplomowanego, stąd przyjęto 0 etatu, zamiast po 0,61 etatu w poszczególnych miesiącach. Analiza akt osobowych wykazała, że w dniu 7 października 2017 r. nauczycielowi nadano stopień awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego, zatem przez cały 2017 r. nauczyciel ten był nauczycielem mianowanym. Zgodnie bowiem z art. 39 ust. 1a Karty Nauczyciela, w przypadku uzyskania kolejnego stopnia awansu zawodowego w trybie art. 9b ust. 3a tej ustawy, zmiana wysokości wynagrodzenia następuje z dniem 1 stycznia danego roku, następującego po roku kalendarzowym, w którym nauczyciel uzyskał wyższy stopień awansu.

W efekcie średnia liczba etatów nauczycieli mianowanych powinna wynosić w okresie styczeń-sierpień 2017 r. 5,26 (zamiast 5,16), a w okresie wrzesień-grudzień 2017 r. 4,89 (zamiast 4,28). Suma iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli mianowanych została zaniżona o 12.844,01 zł (winno być 244.353,29 zł, zamiast 231.509,28 zł);

b) konsekwencją powyższych ustaleń było zawyżenie średniej liczby etatów nauczycieli dyplomowanych w okresie wrzesień-grudzień 2017 r. o 0,61 (winno być 13,59, zamiast 14,20). Suma iloczynów średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli dyplomowanych została zawyżona o 12.359,51 zł (winno być 839.433,11 zł, zamiast 851.792,62 zł);

c) przy ustalaniu wymiaru zatrudnienia jednego z nauczycieli dyplomowanych za marzec 2017 r. niewłaściwie przyjęto 0,33 etatu, zamiast 0,35 etatu. Przyczyną zaniżenia było nieuwzględnienie zmiany w angażu pracownika, który do dnia 23 marca 2017 r. był zatrudniony na 6/18 etatu, natomiast od 24 marca 2017 r. został zatrudniony na 7/18 etatu. Przy czym uchybienie to nie miało wpływu na ustaloną w sprawozdaniu strukturę zatrudnienia nauczycieli dyplomowanych w okresie styczeń-sierpień 2017 r.;

d) kwotę wydatków poniesionych w 2017 r. na wynagrodzenia nauczycieli mianowanych zaniżono łącznie o 13.555,35 zł, tj. m.in. o wynagrodzenie jednego z nauczycieli wypłacone za okres wrzesień-grudzień 2017 r., błędnie zaliczone do wynagrodzeń poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli dyplomowanych; z kolei wydatki na wynagrodzenia nauczycieli dyplomowanych zaniżono łącznie o 979,68 zł.

Ostatecznie – po łącznym uwzględnieniu błędów w ustaleniu średniorocznej liczby etatów oraz kwoty wydatków poniesionych na wynagrodzenia – stwierdzono, że dodatnia różnica między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli mianowanych została zaniżona o 711,34 zł – ustalono ją w wysokości 2.631,89 zł, zaś winno być 3.343,23 zł, z kolei dodatnia różnica między wskazanymi wartościami w odniesieniu do nauczycieli dyplomowanych została zaniżona o 13.339,19 zł – ustalono ją w wysokości 13.897,58, zaś winno być 27.236,77 zł;

e) wykazaną kwotę wydatków poniesionych w 2017 r. na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych zawyżono łącznie o 5.237,94 zł, tj. o kwotę dodatków uzupełniających wypłaconych w styczniu 2017 r. za 2016 r.; zgodnie z art. 30a ust. 6 Karty Nauczyciela  jednorazowy dodatek uzupełniający nie jest uwzględniany jako składnik poniesionych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o których mowa w art. 30 ust. 3 ustawy, w roku, w którym został wypłacony. W wyniku tej nieprawidłowości zmianie uległa suma wydatków poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych, która po korekcie wynosi 59.475,55 zł (zamiast 64.713,49). Zatem kwota różnicy między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia nauczycieli kontraktowych a iloczynem średniorocznej liczby etatów i średnich wynagrodzeń nauczycieli kontraktowych została zawyżona o 5.237,94 zł tj. – w sprawozdaniu sporządzonym przez Wójta Gminy Białowieża ustalono ją w wysokości (+) 5.065,45 zł, zaś winno być (-) 172,49 zł. Wynikiem ustaleń kontroli jest powstanie obowiązku wypłaty dodatków uzupełniających dla nauczycieli kontraktowych za 2017 r. w łącznej kwocie 172,49 zł;

f) jednorazowe dodatki uzupełniające dla nauczycieli stażystów w łącznej wysokości 4.912,36 zł zostały wypłacone w nieprawidłowych wysokościach; przyczyną błędnego podziału kwoty podlegającej wypłacie było niewłaściwe ustalenie osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego w stosunku do okresu zatrudnienia poszczególnych nauczycieli stażystów. Sposób ustalania wysokości jednorazowego dodatku uzupełniającego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 2010 r. w sprawie sposobu opracowywania sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli… (Dz. U. Nr 6, poz. 35 ze zm.). Kwoty dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli stażystów, obliczone przez kontrolującego zgodnie z przepisami rozporządzenia, przedstawiono w tabeli zawartej na str. 11-12 protokołu kontroli. Wynika z nich, że 3 nauczycielom stażystom zawyżono dodatki (odpowiednio o 83,43 zł, 32,10 zł i 20,05 zł), zaś 2 nauczycielom zaniżono je (odpowiednio o 127,54 zł i 8,05 zł).

Stwierdzone błędy w ustalaniu średniorocznej liczby etatów, wysokości wydatków poniesionych na wynagrodzenia nauczycieli oraz kwot dodatków uzupełniających należnych nauczycielom stażystom należy uznać za efekt nieznajomości lub błędnej interpretacji przepisów Karty Nauczycieli oraz rozporządzenia MEN z dnia 13 stycznia 2010 r. przez byłą główną księgową jednostki (pełniącą tę funkcję do 31 stycznia 2018 r.), która wykonywała czynności z zakresu opracowania danych poddanych kontroli, pomimo iż wprost nie wynikało to z przydzielonego jej zakresu czynności.  Za brak formalnego powierzenia pracownikowi jednostki obowiązków w zakresie realizacji zadań objętych kontrolą odpowiada Pan Dyrektor, stosownie do art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, ze zm.)

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Pisemne powierzenie obowiązków w zakresie ustalania danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Białowieża sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli.

2. Zapewnienie prawidłowości danych ustalanych przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Białowieży na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Białowieża sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli oraz prawidłowego obliczania kwot dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli, przy uwzględnieniu uwag zawartych w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli.

3. Przekazanie skorygowanych w wyniku kontroli danych Wójtowi Gminy Białowieża, celem sporządzenia korekty sprawozdania z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli za 2017 r.

4. Naliczenie i wypłacenie nauczycielom kontraktowym jednorazowych dodatków uzupełniających za 2017 r., wynikających z podziału między tych nauczycieli kwoty 172,49 zł, stosownie do danych ustalonych podczas kontroli.

5. Rozliczenie z poszczególnymi nauczycielami stażystami opisanych w protokole kontroli błędów w ustaleniu wysokości dodatków uzupełniających za 2017 r., poprzez dokonanie wypłaty dodatków w wysokości odpowiadającej ich zaniżeniu oraz wystąpienie o dobrowolny zwrot dodatków w wysokości odpowiadającej ich zawyżeniu.

O sposobie wykonania wniosków pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie wówczas zawieszeniu.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Do wiadomości:

Wójt Gminy Białowieża

        Zastępca  Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

         w Białymstoku