Kontrola doraźna gospodarki finansowej

przeprowadzona w Zarządzie Ekonomicznym Szkół Gminy Łomża

przez inspektora Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

Zespół w Łomży

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 22 marca 2018 roku (znak: RIO.IV.6003-1/18), o treści jak niżej:

Pan

Tomasz Paweł Tyszka

Dyrektor

Zarządu Ekonomicznego Szkół

Gminy Łomża

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła, na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561), doraźną kontrolę gospodarki finansowej w Zarządzie Ekonomicznym Szkół Gminy Łomża, obejmując jej zakresem zagadnienia związane z osiąganiem przez gminę Łomża wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1189, ze zm.). Kontroli poddano prawidłowość ustalenia danych na potrzeby sporządzenia przez Wójta Gminy Łomża sprawozdania, o którym mowa w art. 30a ust. 4 Karty Nauczyciela, dotyczących przede wszystkim struktury zatrudnienia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz faktycznych wydatków na wynagrodzenia nauczycieli poniesionych w 2017 r., a także prawidłowość ustalenia wysokości dodatków uzupełniających dla poszczególnych nauczycieli.

W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w obrębie zagadnienia ustalania danych dotyczących wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli

Natomiast w przedmiocie zagadnień organizacyjnych stwierdzono, że według § 3 ust. 5 statutu Zarządu Ekonomicznego Szkół Gminy Łomża, nadanego uchwałą Nr XXIII/138/16 Rady Gminy Łomża z dnia 27 października 2016 r. „Dyrektora w razie jego nieobecności – jeśli nie utworzono stanowiska zastępcy – zastępuje inny pracownik Zarządu wyznaczony przez Wójta Gminy Łomża”. Stanowisko zastępcy dyrektora ZES nie zostało utworzone, nie stwierdzono też, aby Pan Dyrektor lub Wójt Gminy Łomża (na podstawie statutu) wyznaczyli osobę, która zastępuje Pana podczas nieobecności.

Zacytowane postanowienie statutu ZES wykazuje niezgodność z obowiązującymi zasadami funkcjonowania jednostki sektora finansów publicznych oraz organizacji kontroli zarządczej, wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, ze zm.), ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U z 2017 r. poz. 1875, ze zm.) oraz standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszonych komunikatem Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 15, poz. 84).

Z treści standardów kontroli zarządczej, w szczególności dotyczących zapewnienia ciągłości działania jednostki, oraz ogólnych przepisów art. 53 ust. 1 i 2 i art. 69 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 68 ustawy o finansach publicznych nie wynika, aby organizację wewnętrzną podległej jednostki budżetowej – w tym jej funkcjonowania podczas nieobecności kierownika jednostki – miał określać Wójt na zasadach określonych przez Radę. Tym bardziej, że z treści statutu wynika, iż wyznaczenie osoby zastępującej miałoby nastąpić spośród pracowników ZES. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu kompetencji wójta należy m.in. zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Brak jest natomiast przepisów uprawniających ogólnie do wyznaczania spośród pracowników jednostki organizacyjnej osoby zastępującej kierownika podczas jego nieobecności. Tym bardziej, że ze statutu nie wynika, do jakiego rodzaju nieobecności przepis ten miałby mieć zastosowanie – czy do długotrwałej, wielomiesięcznej niemożności wykonywania zadań z powodu np. choroby (co uzasadniałoby formalne zatrudnienie przez Wójta osoby jako pełniącej obowiązki dyrektora), czy np. do nieobecności spowodowanej tygodniowym urlopem (co czyniłoby bezzasadnym, sprzecznym z przywołanymi wyżej przepisami, ingerowanie Wójta w organizację wewnętrzną jednostki).

Podkreślić też należy, że zacytowana wyżej treść § 3 ust. 5 statutu ZES zawiera postanowienia analogiczne do obowiązujących w szkołach. Zgodnie z art. 68 ust. 9 obowiązującej od 1 września 2017 r. ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, ze zm.) w przypadku nieobecności dyrektora szkoły zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora – inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący. Do dnia 31 sierpnia 2017 r. analogiczna regulacja wynikała z treści art. 39 ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198, ze zm.). Przepisy te nie mogą mieć jednak zastosowania w ZES, ponieważ ZES nie jest szkołą w rozumieniu Prawa oświatowego.

           Odrębnym pismem skierowałem wnioski w tej sprawie do Wójta Gminy Łomża.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Określenie przez Pana Dyrektora w regulaminie organizacyjnym lub zakresie czynności zasad zastępstwa Dyrektora ZES w czasie nieobecności, z zastrzeżeniem, że zastępstwo to nie powinno być powierzane głównemu księgowemu ze względu na powstający w ten sposób stan skupienia w ramach zadań jednej osoby wszystkich uprawnień kluczowych dla prowadzenia gospodarki finansowej jednostki.

O sposobie wykonania zalecenia proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku Zespół Łomży w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżenia do zawartego w wystąpieniu wniosku, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosku objętego zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

Do wiadomości:

1. Wójt Gminy Łomża

2. Regionalna Izba w Białymstoku

Zespół w Łomży

               Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

         w Białymstoku

           W wyniku kontroli w ww. jednostce skierowano pismo z dnia 22 marca 2018 roku, do organu wykonawczego:

Pan

Piotr Kłys

Wójt Gminy Łomża

           Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku przeprowadziła w okresie styczeń – luty 2018 r. doraźną kontrolę Zarządu Ekonomicznego Szkół Gminy Łomża w zakresie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli za 2017 r. Nieprawidłowości w obrębie tego zagadnienia nie stwierdzono.

Ustalenia kontroli dotyczące ogólnych zasad organizacji jednostki wykazały natomiast, że według § 3 ust. 5 statutu Zarządu Ekonomicznego Szkół Gminy Łomża, nadanego uchwałą Nr XXIII/138/16 Rady Gminy Łomża z dnia 27 października 2016 r. „Dyrektora w razie jego nieobecności – jeśli nie utworzono stanowiska zastępcy – zastępuje inny pracownik Zarządu wyznaczony przez Wójta Gminy Łomża”. Stanowisko zastępcy dyrektora ZES nie zostało utworzone, nie stwierdzono też, aby dyrektor ZES lub pan Wójt Gminy (na podstawie statutu) wyznaczyli osobę, która zastępuje dyrektora podczas jego nieobecności.

Zacytowane postanowienie statutu ZES wykazuje niezgodność z obowiązującymi zasadami funkcjonowania jednostki sektora finansów publicznych oraz organizacji kontroli zarządczej, wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2077, ze zm.), ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U z 2017 r. poz. 1875, ze zm.) oraz standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszonych komunikatem Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. (Dz. Urz. Min. Fin. z 2009 r. Nr 15, poz. 84).

Z treści standardów kontroli zarządczej, w szczególności dotyczących zapewnienia ciągłości działania jednostki, oraz ogólnych przepisów art. 53 ust. 1 i 2 i art. 69 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 68 ustawy o finansach publicznych nie wynika, aby zasady organizacji wewnętrznej podległej jednostki budżetowej – w tym jej funkcjonowania podczas nieobecności kierownika jednostki – miał określać Wójt na zasadach określonych przez Radę. Tym bardziej, że z treści statutu wynika, że wyznaczenie osoby zastępującej miałoby nastąpić spośród pracowników ZES. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu kompetencji wójta należy m.in. zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Brak jest natomiast przepisów uprawniających ogólnie do wyznaczania spośród pracowników jednostki organizacyjnej osoby zastępującej kierownika podczas jego nieobecności. Tym bardziej, że ze statutu nie wynika, do jakiego rodzaju nieobecności przepis ten miałby mieć zastosowanie – czy do długotrwałej, wielomiesięcznej niemożności wykonywania zadań z powodu np. choroby (co uzasadniałoby formalne zatrudnienie osoby zatrudnionej jako pełniącej obowiązki dyrektora), czy np. do nieobecności spowodowanej tygodniowym urlopem (co czyniłoby bezzasadnym, sprzecznym z przywołanymi wyżej przepisami, ingerowanie Pana Wójta w organizację wewnętrzną jednostki).

Podkreślić też należy, że zacytowana wyżej treść § 3 ust. 5 statutu ZES zawiera postanowienia analogiczne do obowiązujących w szkołach. Zgodnie z art. 68 ust. 9 obowiązującej od 1 września 2017 r. ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, ze zm.) w przypadku nieobecności dyrektora szkoły zastępuje go wicedyrektor, a w szkołach i placówkach, w których nie utworzono stanowiska wicedyrektora – inny nauczyciel tej szkoły lub placówki, wyznaczony przez organ prowadzący. Do dnia 31 sierpnia 2017 r. analogiczna regulacja wynikała z treści art. 39 ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2017 r. poz. 2198, ze zm.). Przepisy te nie mogą mieć jednak zastosowania w ZES, ponieważ ZES nie jest szkołą w rozumieniu Prawa oświatowego.

           Reasumując powyższą argumentację, zasadnym jest rozważenie przez Pana Wójta opracowania i przedłożenia Radzie Gminy Łomża projektu uchwały usuwającej § 3 ust. 5 statutu ZES, jako przepisu wprowadzającego nie mającą uzasadnienia prawnego ingerencję w sposób zorganizowania funkcjonowania ZES podczas nieobecności dyrektora tej jednostki, którego obowiązki w zakresie powierzania przysługujących mu kompetencji i zapewnienia działania jednostki wynikają z przywołanych regulacji prawnych.

Do wiadomości:

Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

Zespół w Łomży

               Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

        w Białymstoku