Kontrola kompleksowa gospodarki finansowej

przeprowadzona w Urzędzie Gminy Krypno

przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku

           Ustalenia kontroli zostały zawarte w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 22 lutego 2017 roku (znak: RIO.I.6001-16/16), o treści jak niżej:

Pan

Marek Stankiewicz

Wójt Gminy Krypno

W wyniku kompleksowej kontroli gospodarki finansowej gminy Krypno za 2015 rok i inne wybrane okresy, przeprowadzonej w Urzędzie Gminy w Krypnie na podstawie art. 1 ust. 1 oraz art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561) przez inspektorów Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, stwierdzono nieprawidłowości i uchybienia opisane w protokole kontroli, którego egzemplarz pozostawiono w kontrolowanej jednostce.

Zakresem kontroli objęto regulacje wewnętrzne dotyczące ustroju i funkcjonowania gminy oraz jej jednostek organizacyjnych, funkcjonowanie kontroli zarządczej, prowadzenie rachunkowości, gospodarkę pieniężną i rozrachunki, realizację wybranych rodzajów dochodów i wydatków, w tym zagadnienie osiągania przez jednostki samorządu terytorialnego wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli, o których mowa w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2016 r. poz. 1379, ze zm.), udzielanie zamówień publicznych, realizację zadań zleconych i w ramach porozumień, gospodarowanie mieniem komunalnym, rozliczenia budżetu z jednostkami organizacyjnymi.

Analiza okazanych pełnomocnictw udzielonych kierownikom gminnych jednostek organizacyjnych wykazała, że z powołaniem się na art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, ze zm.) udzielił Pan pełnomocnictw do dokonywania czynności prawnych dyrektorom gminnych instytucji kultury: Gminnej Biblioteki Publicznej i Gminnego Ośrodka Kultury. Obie jednostki posiadają osobowość prawną, w związku z tym udzielenie pełnomocnictwa osobie zarządzającej instytucją kulturą jest bezprzedmiotowe. Dyrektor instytucji kultury zarządza instytucją i reprezentuje ją na zewnątrz z mocy prawa – art. 17 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. Nr 406, ze zm.). Cytowana ustawa gwarantuje także instytucji kultury samodzielne prowadzenie gospodarki finansowej w ramach posiadanych środków i samodzielne gospodarowanie mieniem (art. 27 ust. 1). Przywołany art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym odnosi się tylko do kierowników jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej – str. 2 protokołu kontroli.

Rachunkowość badanej jednostki w okresie objętym kontrolą prowadzona była w oparciu o zakładowy plan kont określony zarządzeniem Pana Wójta z dnia 2 czerwca 2009 r. w sprawie wprowadzenia (polityki) rachunkowości dla Urzędu Gminy Krypno (ze zmianami). W wykazie ksiąg rachunkowych zbędnie określono, iż księgi rachunkowe obejmują też wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz). Należy wskazać, iż zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047, ze zm.) obowiązek sporządzenia takiego wykazu (inwentarza) dotyczy tylko jednostek, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą. W pozostałych jednostkach rolę inwentarza spełnia zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienia sald kont ksiąg pomocniczych, sporządzone na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych – str. 7 protokołu kontroli.

Kontrola regulacji wewnętrznych z zakresu rachunkowości wykazała też, że Urząd Gminy nie posiada określonych metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych. Z art. 17 ust. 2 ustawy o rachunkowości wynika, że kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, podejmuje decyzję o stosowaniu jednej z wymienionych ustawa metod. Materiały zakupione na potrzeby Urzędu, takie jak olej opałowy, pelet i paliwo do samochodów, księgowane były w koszty w momencie zakupu. Na koniec 2015 r. zinwentaryzowano stan ilościowy oleju opałowego i peletu w kotłowniach Urzędu Gminy i jednostek organizacyjnych. Nie wyceniano jednak stanu zinwentaryzowanych materiałów i nie ujęto go w księgach z jednoczesną korektą kosztów. W trakcie kontroli Skarbnik Gminy na wniosek kontrolujących wyceniła wartość zinwentaryzowanych materiałów Urzędu Gminy na koniec 2015 r. – oleju opałowego na kwotę 11.475 zł oraz peletu na 4.539,36 zł – str. 124 protokołu kontroli.

Analiza zapisów dokonywanych w księgach rachunkowych, przeprowadzona w świetle przepisów ustawy o rachunkowości i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 289, ze zm.), wykazała następujące nieprawidłowości:

a) nieprzestrzeganie zasady memoriału wynikającej z art. 6 ust. 1 ustawy. Z uwagi na rok, którego dotyczyły zakupy, kwota 8.993,65 zł powinna być ujęta w kosztach 2015 r. i wykazana jako zobowiązanie tego roku, niezależnie od terminu płatności. Zasada memoriału stanowi, iż w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego – str. 19-20 protokołu kontroli,

b) dublowanie należności z tytułu nieprzekazanych do końca 2015 r. udziałów w PIT i CIT oraz dochodów realizowanych przez urzędy skarbowe, poprzez ujęcie ich zarówno na koncie 224 „Rozrachunki budżetu” w księgach budżetu, jak i na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” w ewidencji Urzędu; prawidłowo należności te powinny być one wykazane tylko w ewidencji budżetu. Zdublowano kwotę należności wynoszącą 24.403,44 zł – str. 9 i 25 protokołu kontroli,

c) nieuzgodnienie ksiąg pomocniczych z zapisami w księdze głównej na koncie 221-2 „Należności z tytułu dochodów budżetowych – podatki”.  Z zestawienia podatków za IV kwartał 2015 r. wynika saldo zaległości 322.879,11 zł, tj. o 23,20 zł więcej niż w ewidencji syntetycznej – str. 20-21 protokołu kontroli,

d) nieprzypisanie na koncie 221 kary umownej w kwocie 26.769 zł, naliczonej w wyniku opóźnienia w dostawie samochodu Ford Transit zakupionego na podstawie umowy zawartej 27 stycznia 2015 r. Do zapłaty kary gmina wezwała dostawcę pismem z 26 maja 2015 r., zatem operacja ta powinna zostać uwidoczniona w księgach i skutkować wykazaniem w sprawozdawczości, według stanu na koniec czerwca 2015 r., należności do zapłaty. Na podstawie ugody z dłużnikiem z 2 września 2015 r. (omówionej w dalszej części wystąpienia) dokonał on wpłaty kwoty 7.000 zł w dwóch ratach. Wpłaty zostały zaksięgowane Wn 130 „Rachunek bieżący jednostki” – Ma 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych”, zamiast Ma 760 „Pozostałe przychody operacyjne”, jak to wynika z załącznika nr 3 do rozporządzenia – str. 22 i 116 protokołu kontroli,

e) nienaliczanie i nieujmowanie w księgach w 2015 r. odsetek od nieuiszczonych w terminie należności, w wyniku czego nie zostały one wykazane w sprawozdaniu Rb-27S. Na stronie Wn konta 221-3 księgowano na koniec każdego miesiąca tylko przypis wpłaconych odsetek podatkowych i niepodatkowych oraz kosztów upomnień, a na stronie Ma odsetki i koszty upomnień wpłacone przez dłużników. Pod datą 31 grudnia 2015 r. przeksięgowano zapisem Wn 800 „Fundusz jednostki” – Ma 221-3 m.in. kwotę 125.406,50 zł składającą się na saldo konta 221-3 na koniec 2014 r. Według ustaleń kontroli saldo konta 221-3 (przed wyksięgowaniem na fundusz) nie odzwierciedlało rzeczywistego stanu odsetek. W trakcie kontroli, na wniosek kontrolujących, wyliczono prawidłową wysokość odsetek (podatkowych i niepodatkowych) na koniec 2015 r., która wyniosła 44.280,20 zł. Zgodnie z § 8 ust. 5 rozporządzenia odsetki od należności ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału. Wartość niezapłaconych odsetek w ustalonej kwocie powinna być wykazana w sprawozdaniu Rb-27S oraz w bilansie jednostki. Należy wskazać, iż księgowanie przypisu odsetek od nieterminowo opłacanych należności w korespondencji z kontem 750 „Przychody finansowe” było elementem wystąpienia skierowanego do Pana Wójta po kontroli kompleksowej przeprowadzonej w 2012 r. Skarbnik Gminy wyjaśniła, że zalecenie z wystąpienia pokontrolnego Prezesa RIO z 2013r w sprawie przypisu odsetek od nieterminowo opłacanych należności w roku  2013 i 2014 było stosowane i odsetki były przypisane prawidłowo. Nieprzypisanie ich za rok 2015 spowodowane było moją błędną interpretacją informacji w tym temacie przestawionych na szkoleniu w którym uczestniczyłam. Nie zweryfikowanie informacji na temat księgowania odsetek spowodowało brak przypisania ich w roku 2015. W trakcie kontroli na dzień 31 grudnia 2016 r. prawidłowo naliczono i zaksięgowano odsetki od nieterminowo opłacanych należności, zapisem Wn 221-3 – Ma 750 w kwocie 45.721,70 zł – str. 22-23 protokołu kontroli,

f) pod datą 31 grudnia 2015 r. na koncie 133-1 „Rachunek budżetu” dokonano zapisów niezgodnych z danymi wyciągu bankowego. Na podstawie dowodu PK z 31 grudnia 2015 r. kwotę 54,75 zł ujęto zapisem Wn 902-4 „Wydatki budżetu” – Ma 133-1 (w Urzędzie Wn 751 „Koszty finansowe” – Ma 130-2) i zapisem ujemnym Wn 134-5 – Ma 133-1. Kwota 54,75 zł powstała jako różnica między faktyczną spłatą kredytu a ratą wymagalną umową. W dniu 30 listopada 2015 r. z rachunku budżetu zapłacono jako ratę kredytu kwotę 4.297,62 zł. Zgodnie z umową kredytu rata wynosiła 4.242,87 zł. Poleceniem księgowania z 31 grudnia 2015 r. zmniejszono więc o kwotę 54,75 zł spłatę kredytu i tą część przeksięgowano jako zapłacone odsetki. Prawidłowo operację na kwotę 54,75 zł należało skorygować zapisem Wn 902 – Ma 134 oraz Wn 751 – Ma 130, a nie z wykorzystaniem konta 133 – str. 27 protokołu kontroli,

g) ewidencja analityczna gruntów nie spełnia wymagań określonych w art. 23 ust. 2 ustawy o rachunkowości, ponieważ nie zawiera daty dokonania operacji gospodarczej, a także określenia rodzaju i numeru identyfikacyjnego dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu. Ponadto znajdują się w niej grunty niewycenione, co świadczy o niestosowaniu przepisów art. 28 ustawy o rachunkowości określających zasady wyceny środków trwałych – str. 122-123 protokołu kontroli,

h) błędne księgowanie przelewu środków przekazywanych z rachunku budżetu na rachunek projektu rekultywacji wysypiska ewidencjonowany w księgach Urzędu – bez pośrednictwa konta 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”; operację księgowano w budżecie Wn 902-4 – Ma 133-1 traktując bezpodstawnie jako wydatek przelew na rachunek projektu, zaś w ewidencji Urzędu Wn 130 – Ma 240 „Pozostałe rozrachunki” (wpływ) i Wn 240-10 – Ma 130-2 (faktyczny wydatek) – str. 10 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości sporządzenia sprawozdań w świetle przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1015, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773) wykazała następujące nieprawidłowości:

a) sporządzenie sprawozdania zbiorczego Rb-27S za 2015 r. bez kontroli merytorycznej i formalno-rachunkowej jednostkowego sprawozdania przedłożonego przez GOPS, co spowodowało, że wykazano w sprawozdaniu zbiorczym należności ogółem na kwotę 435.960,68 zł, a należności wymagalne w kwocie ją przewyższającej – 537.399,93 zł. Ponadto wykazano nadpłaty w wysokości 327.184,50 zł. Powyższe było spowodowane błędnym wykazaniem danych w sprawozdaniu jednostkowym GOPS. Mianowicie należności ogółem wykazano w kwocie 0 zł, należności wymagalne – 318.504,18 zł a nadpłaty również 318.504,18 zł. Sprawozdanie zbiorcze Rb-27S sporządzono na podstawie sprawozdań jednostkowych, w tym sporządzonego przez GOPS. Wynika stąd, że Urząd Gminy przyjął sprawozdanie bez oceny jego formalnej prawidłowości. Zgodnie z § 9 ust. 3-5 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej jednostki otrzymujące sprawozdania są zobowiązane do kontrolowania formalno-rachunkowej prawidłowości sprawozdań oraz są uprawnione do merytorycznej weryfikacji prawidłowości złożonych sprawozdań; w tym celu mogą żądać przedstawienia ksiąg rachunkowych i dokumentów, a ujawnione nieprawidłowości w sprawozdaniach powinny być usunięte przez kierowników jednostek sporządzających sprawozdania jednostkowe przed włączeniem zawartych w nich danych do sprawozdań zbiorczych. Na pytanie, dlaczego przyjęto sprawozdanie jednostkowe Rb-27S GOPS za 2015 r. bez kontroli formalnej i merytorycznej, Skarbnik Gminy wyjaśniła, że sprawozdanie Rb-27S GOPS za 2015r. zostało przyjęte bez kontroli formalnej ani merytorycznej z powodu niedopatrzenia z mojej strony. Dane z powyższego jednostkowego sprawozdania w takim układzie zostały przeze mnie ujęte do sprawozdania zbiorczego. (…) w okresie od grudnia 2015r do ok. końca maja przechodziłam trudną sytuację osobistą i rodzinną i w tamtym czasie moja uwaga była skupiona na sprawach osobistych (…) w opisanym wyżej okresie miałam nieplanowaną potrzebę wykorzystania z urlopu wypoczynkowego oraz zwolnienia lekarskiego – str. 12 protokołu kontroli,

b) wykazanie w sprawozdaniu zbiorczym Rb-27S w kol. 8 „Dochody otrzymane” kwoty 13.681.005,64 zł. Zgodnie z przepisami § 3 ust. 1 pkt 5, ust. 1a pkt 1 i 2, ust. 3 pkt 4, ust. 4 pkt 3 i ust. 6 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej w kol. 8 sprawozdania Rb-27S należało wykazać kwotę 13.692.631,73 zł (tj. o 11.626,09 zł wyższą), zgodnie z obliczeniem podanym na str. 13 protokołu kontroli,

c) wypełnienie przez GOPS w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27ZZ za 2015 r. kolumny dotyczącej dochodów potrąconych na rzecz jednostek samorządu terytorialnego; zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 pkt 1 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej kolumna ta wypełniana jest wyłącznie w sprawozdaniu zbiorczym – str. 15 protokołu kontroli,

d) w sprawozdaniu jednostkowym Rb-27ZZ GOPS nie wykazał wszystkich należności ujętych w ewidencji księgowej (zgodnie z ewidencją księgową należało wykazać 1.689.022,19 zł, a wykazano 1.324.240,21 zł); ponadto w bilansie GOPS nie wykazał całości odpisów aktualizujących należności od dłużników alimentacyjnych, wynikających z ewidencji księgowej; wartość bilansowa należności to 152.609,08 zł, natomiast jako kwotę odpisów aktualizujących wykazano 158.001,67 zł (sugeruje to, że należności GOPS to łącznie 310.610,75 zł, wbrew danym zestawienia obrotów i sald) – str. 15 protokołu kontroli,

e) nie zachowano zgodności między danymi w zakresie należności z zadań zleconych w części dotyczącej budżetu gminy wykazywanymi w części B sprawozdania Rb-27ZZ (552.468,38 zł) i w sprawozdaniu Rb-27S (318.504,18 zł), wbrew wymaganiom § 6 ust. 5 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej; kwotę 318.504,18 zł wykazano również w sprawozdaniu Rb-N – str. 15 protokołu kontroli.

           Według zestawienia obrotów i sald GOPS na koncie 221 na koniec 2015 r. r. istniało saldo 1.689.022,19 zł, a na koncie 290 „Odpisy aktualizujące należności” – 1.536.413,11 zł. Jak wynika z dwóch powyższych punktów, kwota należności wykazanych w każdym ze sprawozdań nie ma związku z danymi ewidencji księgowej;

f) niewykazanie w sprawozdaniu Rb-NDS za 2015 r. kwot przychodów i rozchodów w  kwocie po 494.213,73 zł z tytułu zaciągnięcia i spłaty pożyczki zawartej w WFOŚiGW w Białymstoku w dniu 22 grudnia 2014 r. na dofinansowanie kosztów zadania pn. „Wykorzystanie energii słonecznej poprzez montaż instalacji solarnych…”. Pożyczkę gmina otrzymała 31 stycznia 2015 r. a spłaciła 30 września 2015 r. Niewykazanie tych danych pozostawało w sprzeczności z § 13 pkt 5 lit. b) i pkt 6 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej stanowiącego, iż dane po stronie wykonania dotyczące przychodów z tytułu spłat pożyczek udzielonych powinny być zgodne z wykonanymi przychodami wynikającymi z urządzeń księgowych za dany okres sprawozdawczy, zaś dane dotyczące rozchodów jednostki samorządu terytorialnego po stronie wykonania powinny być zgodne z wykonanymi rozchodami, wynikającymi z urządzeń księgowych za dany okres sprawozdawczy. Na podstawie § 13 pkt 8 załącznika nr 39 do rozporządzenia w sprawozdaniu Rb-NDS nie wykazuje się jedynie przychodów i rozchodów dotyczących zaciągniętych i spłaconych w danym okresie sprawozdawczym pożyczek i kredytów, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, ze zm.), czyli zaciągniętych na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu – str. 28-29 protokołu kontroli.

            Ustalenia zawarte na str. 14 protokołu kontroli, wynikające z analizy danych sprawozdania Rb-N za 2015 r. wykazanych w poz. „gotówka i depozyty”, prowadzą do wniosku, że na finansowanie budżetu w 2015 r. przeznaczono kwotę 3.195,38 zł niestanowiącą dochodów ani przychodów budżetu tego roku. Kwotę tę należy uznać za sfinansowaną środkami raty części oświatowej subwencji otrzymanej w grudniu 2015 r. na styczeń 2016 r. Środki te nie pochodziły z przychodów w rozumieniu przepisów art. 217 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, a zatem nie mogły być w zgodzie z ustawą przeznaczone na finansowanie budżetu 2015 r. Ich zaangażowanie było równoznaczne z obciążeniem budżetu 2016 r. – w zakresie dochodów z subwencji ujęte w księgach 2016 r. dochody nie miały bowiem pełnego pokrycia w środkach pieniężnych.

Analiza Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2017-2021, przyjętej uchwałą Rady Gminy Nr XX/111/2016 z dnia 20 grudnia 2016 r., wykazała, że w poz. 2.1.3.1.2 nie zaprezentowano po stronie wykonania odsetek za 2016 r. podlegających wyłączeniu przy obliczaniu wskaźnika spłat zadłużenia, o którym mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych. Ponadto na 2021 r. nie prognozowano wydatków na obsługę długu, mimo iż w tym roku planowano spłatę zadłużenia. Skarbnik wyjaśniła, że w WPF na lata 2017-2021 w wierszu wykonanie 2016 omyłkowo nie została wstawiona kwota odsetek i dyskonta podlegającego wyłączeniu z limitu spłaty zobowiązań (…) omyłkowo również brak jest kwoty wydatków na obsługę długu w roku 2021, mimo iż planowane są do spłaty ostatnie raty pożyczek i kredytów – str. 31 protokołu kontroli.

                      W 2015 r. na koncie 080 „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” ujęto koszty rekultywacji składowiska odpadów w Zastoczu – 281.380,58 zł. Wszystkie wydatki na rekultywację zaewidencjonowano jako majątkowe. Koszty inwestycji pod datą 31 grudnia 2015 r. przeksięgowano na fundusz jednostki zapisem Wn 800 – Ma 080. Poleceniem księgowania z 31 grudnia 2015 r. zlikwidowano wysypisko zapisem Wn 071 „Umorzenie środków trwałych…” – Ma 011-1 „Środki trwałe” – 294.475,19 zł (dotychczasowe umorzenie) i Wn 800 – Ma 011-1 (nieumorzona część) – 73.618,79 zł. Na pytanie, dlaczego do wydatków majątkowych ujęto koszty rekultywacji wysypiska  odpadów w Zastoczu, mimo iż efektem prac nie było wytworzenie środka trwałego bądź zwiększenie wartości środka trwałego, Skarbnik Gminy wyjaśniła, że koszty rekultywacji wysypiska odpadów w Zastoczu do wydatków majątkowych ujęto zgodnie ze wskazówkami lidera projektu (miasta Kolno) w uzgodnieniu z Instytucją Zarządzającą. W trakcie realizacji inwestycji wydatki były księgowane jako środki trwałe w budowie. Po zakończeniu realizacji zadania i otrzymaniu protokołu likwidacji wysypiska wartość inwestycji została przeksięgowana na fundusz jednostki – str. 128 protokołu kontroli. Wydatki na likwidację środka trwałego nie mogą stanowić wydatków majątkowych. Potwierdza to fakt braku efektu inwestycyjnego poniesionych wydatków, wyrażający się przeniesieniem na fundusz nakładów z konta 080. Niewłaściwe stosowanie klasyfikacji budżetowej (niezależnie od powodów powstania tego błędu, które – jak wynika z wyjaśnienia Skarbnika – nie wynikały z decyzji kontrolowanej jednostki), wpływające na wysokość wydatków majątkowych i bieżących budżetu, powoduje nieprawidłowości w obliczeniu indywidualnego wskaźnika spłaty zadłużenia gminy oraz relacji dochodów bieżących do wydatków bieżących budżetu (art. 242 i 243 ustawy o finansach publicznych).

W ramach dochodów ze zbycia nieruchomości sprawdzono procedurę sprzedaży działki nr 539/3 położonej w obrębie gruntów wsi Długołęka oraz dwóch działek nr 387/2 i 387/7 we wsi Góra w świetle przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 poz. 2147, ze zm.) oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1490) – str. 34-42 protokołu kontroli. Stwierdzono, że:

a) na sprzedaż działki gminnej w obrębie wsi Długołęka pierwotnie ogłoszono przetarg nieograniczony. Cenę wywoławczą określono na 70.000 zł, tj. powyżej 10.000 euro. Z ustaleń kontroli wynika brak udokumentowania faktu opublikowania wyciągu z ogłoszenia o przetargu w prasie o zasięgu obejmującym co najmniej powiat, do czego zobowiązuje § 6 ust. 4 rozporządzenia – str. 35 protokołu kontroli,

b) przetarg nieograniczony został odwołany zaś procedura sprzedaży działki w obrębie wsi Długołęka została przeprowadzona w trybie przetargu ograniczonego; w ogłoszeniu o przetargu brak pisemnego uzasadnienia przyjęcia ograniczonej formy przetargu, co jest naruszeniem § 15 ust. 1 rozporządzenia (podobnie jak przy przetargu nieograniczonym brak dowodów na wypełnienie dyspozycji § 6 ust. 4 rozporządzenia). Stosownie do art. 40 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami przetarg ograniczony organizuje się, jeżeli warunki przetargowe mogą być spełnione tylko przez ograniczoną liczbę osób. Uzasadnienie takie wynika pośrednio z treści zarządzenia Pana Wójta w sprawie odwołania przetargu nieograniczonego. Wynika z niego, że przyczyną odwołania jest ograniczenie sprzedaży do mieszkańców wsi Długołęka, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 5 ha i zamieszkują w niej na stałe. Należy zwrócić uwagę, że uzasadnienie to powinno czynić zadość postanowieniom 38 ust. 4 ustawy, zgodnie z którymi właściwy organ może odwołać ogłoszony przetarg jedynie z ważnych powodów. W złożonym wyjaśnieniu wskazał Pan, że Uzasadnienie wyboru formy przetargu ograniczonego na sprzedaż nieruchomości gminnej o nr 539/3 położonej w obrębie wsi Długołęka w 2015 roku zostało błędnie wpisane w ogłoszeniu o unieważnieniu przetargu ustnego nieograniczonego na tą nieruchomość. Podane przez Pana Wójta uzasadnienie wskazuje na brak należytych podstaw zarówno w kontekście odwołania przetargu nieograniczonego, jak i ogłoszenia przetargu ograniczonego. Zgodnie z prezentowaną w doktrynie i orzecznictwie wykładnią art. 40 ust. 2a ustawy (…) zawężenie kręgu podmiotów mogących brać udział w przetargu na nabycie nieruchomości gminnej wyłącznie do mieszkańców danej gminy nie może mieć miejsca, bo narusza nie tylko art. 40 ust. 2a u.g.n., ale też dodatkowo przepisy Unii Europejskiej w zakresie swobody przepływu osób i kapitału. (E. Bończak-Kucharczyk, Komentarz do art. 40 ustawy o gospodarce nieruchomościami, LEX; analogicznie rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubuskiego z dnia 27 października 2006 r., PN.II.I.Wit.0911-268/06). Konsekwentnie więc za ważny powód – w kontekście podstaw odwołania przetargu nieograniczonego – nie można uznać zamiaru wprowadzenia przez Pana warunku nie uprawniającego do zawężania kręgu nabywców ze względu na miejsce zamieszkania i dodatkowo ze względu na wielkość posiadanego gospodarstwa rolnego. Odnosząc się do uwag dotyczących zasadności przyjęcia powyższych kryteriów warunkujących udział w przetargu ograniczonym argumentował Pan, iż Rada Gminy postawiła warunek, żeby sprzedać nieruchomość w postaci ziemi rolnej dowolnemu rolnikowi z Długołęki, gdyż ziemia rolna stanowi w tej miejscowości bardzo poszukiwany i pożądany towar (…),

c) brak udokumentowanego potwierdzenia o poinformowaniu wyłonionego nabywcy o miejscu i terminie podpisania aktu notarialnego dotyczącego działki nr 539/3. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami organizator przetargu jest obowiązany zawiadomić osobę ustaloną jako nabywca nieruchomości o miejscu i terminie zawarcia umowy sprzedaży lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości, najpóźniej w ciągu 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, co przesądza o jego pisemnej formie. Nadto w zawiadomieniu winna być zawarta informacja o prawie zbywcy do podjęcia działań wobec uchylającego się bez usprawiedliwienia od zawarcia umowy, polegających na odstąpieniu od zawarcia umowy i zatrzymaniu wpłaconego wadium (art. 41 ust. 2 ustawy),

d) wbrew przepisom § 10 ust. 1 pkt 3 i 6 rozporządzenia protokół przeprowadzonego przetargu nie zawierał informacji o obciążeniach nieruchomości oraz osobach dopuszczonych i niedopuszczonych do uczestniczenia w przetargu, wraz z uzasadnieniem; w akcie notarialnym dotyczącym sprzedaży działki nr 539/3 znajduje się oświadczenie Pana Wójta o braku obciążeń tej nieruchomości, pomimo iż w dacie podpisywania aktu notarialnego nieruchomość była oddana w dzierżawę umową zawartą na okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2015 r. Nie okazano kontrolującym wypowiedzenia umowy dzierżawy w terminie poprzedzającym podpisanie aktu notarialnego, które miało miejsce 4 września 2015 r.,

e) w ogłoszeniach o wszystkich przetargach organizator określał wysokość postąpienia, co było sprzeczne z § 14 ust. 3 rozporządzenia, zgodnie z którym o wysokości postąpienia decydują uczestnicy przetargu, z tym, że postąpienie nie może wynosić mniej niż 1% ceny wywoławczej; wysokość postąpienia była ustalana w ogłoszeniach nawet na poziomie 5% ceny wywoławczej (przetargi na zbycie działek we wsi Góra, które finalnie zostały zbyte w drodze rokowań), w związku z czym uczestnicy przetargu byli bezprawnie zobowiązywani do zaproponowania postąpienia w kwocie wyższej niż ta, którą mogli skutecznie zaproponować w celu rozstrzygnięcia przetargu na podstawie § 14 ust. 3 rozporządzenia. Działanie to spowodowało skutki finansowe dla nabywcy działki w Długołęce, który został zobowiązany przez organizatora przetargu do zaproponowania postąpienia w wysokości 2.000 zł, podczas gdy zgodnie z przywołanym przepisem mógł rozstrzygnąć przetarg po zaproponowaniu kwoty 700 zł (przetarg zakończył się po jednym postąpieniu),

f) w ogłoszeniu o drugim przetargu na sprzedaż działek we wsi Góra nie zamieszczono informacji o terminie przeprowadzenia poprzedniego przetargu, wbrew art. 38 ust. 2 ustawy.

Kontrola dochodów z najmu lokali mieszkalnych wykazała, że:

a) Pan Wójt nie realizował postanowień uchwały Nr XXX/171/10 Rady Gminy Krypno w sprawie uchwalenia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Krypno na lata 2010-2015 oraz uchwały Nr XIV/85/16 Rady Gminy Krypno z dnia 11 marca 2016 r. w sprawie uchwalenia wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem Gminy Krypno na lata 2016-2020, zgodnie z którymi „Stawka czynszu za lokale mieszkalne ulegać będzie zmianie raz w roku o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za I półrocze poprzedniego roku”. Warunkiem wykonania określonego w uchwale obowiązku waloryzacji czynszu jest coroczne podejmowanie stosownego zarządzenia zmieniającego stawkę czynszu obowiązująca na terenie gminy, a następnie dokonanie wypowiedzenia najemcom dotychczasowych stawek wynikających z umów zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1610), w szczególności art. 8a ust. 1-3. Stwierdzono, że od 2011 r. nie były podejmowane zarządzenia podnoszące stawkę czynszu obowiązująca na terenie gminy o wskaźnik inflacji,

b) pomimo braku stosownych zarządzeń zmieniających stawkę czynszu obowiązującą na terenie gminy, w jednym przypadku (umowa najmu lokalu mieszkalnego zawarta w 2003 r.) kierowano pisma do najemcy o zmianie stawki czynszu, które nie były wynikiem zmiany stawki obowiązującej na terenie gminy, a miały charakter indywidualnego jej podwyższenia dla danego najemcy, w wyniku którego stała się ona niezgodna ze stawką obowiązującą na terenie gminy wynikającą z Pańskiego zarządzenia. Tym samym zawyżono – względem obowiązującej w gminie stawki – pobrany czynsz w okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 31 grudnia 2016 r. o łączną kwotę 261,68 zł – str. 43-44 protokołu kontroli,

c) w odniesieniu do czterech umów najmu lokali mieszkalnych, pomimo przekroczenia terminu płatności czynszu, nie naliczono odsetek w łącznej wysokości 6,61 zł. Kontrolowana jednostka nie naliczała odsetek w związku z zarządzeniem Nr 135/2012 Pana Wójta z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia zasad dochodzenia odsetek ustawowych od nieterminowego regulowania należności wynikających z umów cywilnoprawnych. Wynika z niego, że nie nalicza się odsetek ustawowych od nieterminowo wpłaconych należności wynikających z umów cywilnoprawnych z tytułu: opłat za dostawę wody, odprowadzanie ścieków i odbiór odpadów (obecnie odbiór odpadów nie stanowi należności cywilnoprawnej); czynszów za wynajem lokali mieszkalnych, lokali użytkowych i pomieszczeń w budynkach użyteczności publicznej; opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości, dzierżawę, użyczenie oraz obciążenie ograniczonymi prawami rzeczowymi nieruchomości; pozostałych należności z tytułu czynności i usług wykonywanych przez Urząd Gminy Krypno, jeżeli w momencie zapłaty należności głównej ich wysokość nie przekracza 2 zł. Zapis taki jest sprzeczny z dyspozycją art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych określającą, iż jednostki sektora finansów publicznych zobowiązane są do ustalania wszystkich przypadających im należności, w tym cywilnoprawnych, a także § 8 ust. 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont… Należy przy tym podkreślić, że przyjęta w jednostce regulacja nie odnosi się do ewentualnych uwarunkowań ekonomicznych mogących wpływać na zasadność dochodzenia odsetek w niskich kwotach – nie wskazano np., w jakich przypadkach mogłaby ona mieć zastosowanie ze względu na czas obowiązywania umowy, za jaki okres naliczona kwota odsetek ma nie przekraczać przyjętej wartości, aby podjąć działania w celu jej umorzenia (a nie zaniechania naliczenia, jak przyjęto). Zwrócenia uwagi wymaga w tym miejscu, że np. w odniesieniu do odsetek z umów najmu, gdzie wysokość czynszu obejmowana jest comiesięcznie wystawianą fakturą dostarczaną najemcy, poinformowanie kontrahenta o wysokości odsetek np. według stanu na koniec kwartału nie generuje żadnych dodatkowych kosztów po stronie jednostki, zatem brak uzasadnienia dla odstępowania od ich naliczania – str. 45-47 protokołu kontroli.

Kontrola dochodów z tytułu dzierżawy nieruchomości gruntowych wykazała, że nieruchomość nr 47/1 o powierzchni 0,38 ha jest od 1 stycznia 1998 r. dzierżawiona bezumownie. Czynsz od 1 stycznia 1998 r. jest naliczany na podstawie umowy z dnia 13 lipca 1995 r., która wygasła 31 grudnia 1997 r. Z wyjaśnień złożonych przez Pana Wójta wynika, że w chwili obecnej gmina nie podejmuje żadnych działań mających na celu formalne uregulowanie podstaw władania nieruchomością ze względu na rozważaną zmianę sposobu zagospodarowania działki: Jeżeli nasze plany nie zostaną zrealizowane, podejmiemy niezwłocznie próbę uregulowania przedmiotowej sprawy poprzez propozycję wydzierżawienia gruntu dotychczasowemu użytkownikowi na dłuższy czas – str. 50-51 protokołu kontroli.

Ustalono, że Rada Gminy Krypno nie podjęła uchwały w sprawie ustalenia stawek procentowych opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego podziałem nieruchomości, o której mowa w przepisach art. 98a ustawy o gospodarce nieruchomościami, oraz z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego wybudowaniem infrastruktury technicznej, o której mowa w przepisach art. 146 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Projekt uchwały w sprawie ustalenia stawki opłaty adiacenckiej był ostatnio przedstawiony przez Pana Wójta na sesji Rady Gminy w dniu 30 października 2009 r. W głosowaniu odrzucono projekt 9 głosami „przeciwko”, przy 3 głosach „za” i 1 wstrzymującym się. Mając na uwadze okres, który minął od ostatniego przedstawienia projektu w tej sprawie, podjęcie ponownych działań przez Pana w tym zakresie jest zasadne. Podkreślenia wymaga bowiem, że opłaty adiacenckie stanowią prawem określone, a zatem niezależne od woli organów gminy, źródła dochodów gminy, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. f) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 198). Nieokreślenie przez organ stanowiący stawek procentowych opłat adiacenckich uniemożliwia podejmowanie postępowań w sprawach indywidualnych, zmierzających do wydania decyzji ustalających wysokość opłat, a tym samym prowadzi do nieuprawnionego zaniechania ustalania i poboru dochodów budżetowych gminy. Jednocześnie dodać należy, iż ustawodawca określając górne (dopuszczalne) granice stawek procentowych opłat umożliwił organowi stanowiącemu gminy swobodę w miarkowaniu ich wysokości – str. 54 protokołu kontroli.

Kontrola procedury uchwalania stawek za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków w oparciu o przepisy ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2015 r. poz. 139, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 127, poz. 886 ze zm.) w latach 2014-2016 wykazała następujące nieprawidłowości:

a) działając jako kierownik przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego (Urzędu Gminy) Pan Wójt sporządzał wnioski o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, do których załączone były tabele A-D oraz F-H zmodyfikowane przez Pana względem wzorów wynikających z rozporządzenia; tabele zostały ograniczona do pozycji, które zostały przez Pana wypełnione (części niewypełnione, a także uznane przez Pana za zbędne zostały pominięte); nie załączono w ogóle tabeli E,

b) kalkulacja kosztów wykazana w tabeli D, odnosząca się do dostarczania wody i odprowadzania ścieków, zawierała następujące błędy:

- w rubryce „raty kapitałowe ponad wartość amortyzacji” ujmowano wartość planowanych w danym roku do spłaty rat kredytów i pożyczek, a w pozycji „odsetki” – odsetki od tych kredytów w planowanych do spłaty w roku, w którym składano wniosek,

- w rubryce „raty kapitałowe ponad wartość amortyzacji” ujmowano raty kredytów zaciągniętych na budowę przydomowych oczyszczalni ścieków (lata 2014-2016) oraz raty kredytów zaciągniętych na sfinansowanie planowanego deficytu i spłatę wcześniej zaciągniętych kredytów (lata 2014-2016). Zgodnie z § 8 ust. 2 rozporządzenia, do kalkulacji uwzględnia się koszty kredytów i pożyczek wraz z odsetkami zaciągniętymi na sfinansowanie kosztów wymienionych w § 7 ust. 2 rozporządzenia, tj. spłatę rat kapitałowych ponad wartość amortyzacji lub umorzenia oraz odsetek od kredytów lub pożyczek zaciągniętych na realizację inwestycji oraz koszty finansowe ich obsługi,

c) kalkulacja do wniosku z 12 kwietnia 2016 r. została sporządzona na podstawie kosztów poniesionych w 2015 r. (z wyjątkiem pozycji dotyczącej kredytów i odsetek, które zostały ujęte w wysokości planowanej do spłaty w 2016 r.). Zgodnie z § 7 ust. 1 rozporządzenia kalkulacja powinna się odnosić do kosztów z roku obrachunkowego poprzedzającego rok, w którym wprowadzania jest taryfa. Rokiem obrachunkowym jest, zgodnie z § 2 pkt 7 rozporządzenia, 12 kolejnych pełnych miesięcy poprzedzających nie więcej niż o 2 miesiące dzień złożenia wniosku,

d) na skutek wymienionych wyżej błędów nieprawidłowo ustalono koszty stanowiące podstawę kalkulacji niezbędnych przychodów, które powinny przedstawiać się następująco:

- w 2014 r.: woda – 543.653 zł (zamiast wykazanych 546.000 zł), ścieki 692.689 zł (zamiast wykazanych 720.000 zł),

- w 2015 r.: woda 470.602 zł (zamiast 504.000 zł), ścieki 581.647 zł (zamiast 714.000 zł),

- w 2016 r.: woda 490.079 zł (zamiast 549.200 zł), ścieki 634.010 zł (zamiast 714.000 zł),

e) na skutek błędnie określonych kosztów skalkulowano nieprawidłowe stawki za dostarczenie wody i odprowadzenie ścieków, które powinny wynosić:

- w 2014 r.: woda 2,31 zł za 1 m³ (zamiast 2,32 zł za 1 m³), ścieki 11,92 zł za 1 m³ (zamiast 12,40 zł za 1 m³),

- w 2015 r.: woda 1,86 zł za 1 m³ (zamiast 2 zł za 1 m³), ścieki 10,55 zł za 1 m³ (zamiast 13 zł za 1 m³),

- w 2016 r.: woda 1,79 zł za 1 m³ (zamiast 2,02 zł za 1 m³), ścieki 11,52 zł za 1 m³ (zamiast 13 zł za 1 m³);

w zakresie odprowadzania ścieków zawyżenie kosztów nie miało wpływu na obciążenia dla odbiorców, ponieważ stosowano stawki uchwalone przez Radę na poziomie odpowiednio 3 zł, 4 zł i 4,25 zł. Natomiast odniesienie ceny wody obliczonej przy zastosowaniu prawidłowej kwoty kosztów do przewidywanej sprzedaży wody w 2016 r. wykazuje, że przychody gminy z tego tytułu byłyby wyższe od rzeczywistych kosztów podlegających ujęciu przy kalkulacji o 59.800 zł netto;

f) jak wynika z ustaleń kontroli, Pan Wójt nie przedkłada Radzie Gminy projektów uchwał przewidujących do uchwalenia stawkę za ścieki wynikającą z przyjętej kalkulacji, lecz projekty zawierające stawki wynikające z zakładanego przez Pana Wójta poziomu obciążeń dla odbiorców usług (stawki rzeczywiście wynikające z kalkulacji zawarte są w tabelach załączonych do wniosku). Zatem można postawić tezę, że w niektórych przypadkach w pewnym sensie samodzielnie decydował Pan w projekcie uchwały o wysokości dopłaty z budżetu do stawki wynikającej z kalkulacji – rozumianej jako sfinansowanie z budżetu części kosztów niemających pokrycia w stawkach ustalonych dla odbiorców – mimo, że kompetencja ta należy do Rady Gminy zgodnie z art. 24 ust. 6 ustawy. Prawidłowo powinien Pan każdorazowo przedstawić Radzie do uchwalenia stawkę wynikającą z kalkulacji i ewentualną propozycję dopłaty do 1m3. Rada Gminy podejmuje zaś decyzję o uchwaleniu bądź odmowie uchwalenia stawki z kalkulacji oraz o przyjęciu lub nie ewentualnej dopłaty oraz o jej wysokości. W wyjaśnieniach do protokołu kontroli wyjaśnił Pan m.in., iż Rada Gminy Krypno każdorazowo jest informowana o kosztach dostaw wody i odprowadzania ścieków tak w formie pisemnej, poprzez pełne przedstawienie kalkulacji wraz z objaśnieniami i wnioskami z niej płynącymi oraz ustnie, co ma swoje odzwierciedlenie w protokołach z sesji Rady Gminy (w załączeniu). Przedstawiając sposób kalkulacji precyzyjnie omawiam sposób jej tworzenia oraz wnioski ogólne. Jak wynika z ustaleń kontroli, w 2014 r. przedstawił Pan projekt uchwały w sprawie przyjęcia uchwalonych następnie stawek, w 2015 r. wskazał Pan, że opłata za ścieki będzie wynosić 13 zł z dopłatą 9 zł (co można uznać za właściwe z punktu widzenia poinformowania Rady o faktycznej stawce wynikającej z kalkulacji, która jednak nie została uchwalona), natomiast w 2016 r. przedstawił Pan projekt uchwały w sprawie stawek, zaś radni zaproponowali, aby stawka za odprowadzanie ścisków wynosiła 4,25 zł. We wniosku z dnia 12 kwietnia 2016 r. zawarł Pan stawkę 4,50 zł bez odniesienia się do stawki wynikającej z kalkulacji kosztów i ewentualnej dopłaty (wynikała ona z tabel załączonych do wniosku) – str. 58-69 protokołu kontroli.

Kontrola zaległości z opłat za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków wykazała, że stan zaległości z lat ubiegłych na koniec 2015 r. wynosił 1.393,94 zł. Według stanu na dzień 30 listopada 2016 r. wyegzekwowano kwotę 899,04 zł. Na pozostałą kwotę zaległości z lat ubiegłych złożyły się m.in. zaległości przedawnione (191,12 zł) oraz zaległości od dłużników zmarłych (142,41 zł). W odniesieniu do tych zaległości kontrolowana jednostka nie podejmowała żadnych czynności mających na celu egzekucję należności. Zgodnie z uchwałą Nr XXXVII/194/10 Rady Gminy Krypno z dnia 20 października 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg z tytułu należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny…, należności mogą być umorzone w całości lub w części wyłącznie w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym, m.in. gdy dłużnik zmarł nie pozostawiając spadkobierców odpowiedzialnych za zobowiązania oraz gdy zachodzi przypuszczenie, że w toku postępowania mającego na celu dochodzenie należności nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności – str. 69-70 protokołu kontroli.

Z ustaleń kontroli zawartych na str. 116-117 protokołu kontroli wynika, iż w wyniku opóźnienia wykonawcy w realizacji umowy z dnia 27 stycznia 2015 r., której przedmiotem było dostarczenie nowego samochodu osobowego do przewozu osób niepełnosprawnych, nałożono na wykonawcę karę umowną w wysokości 26.769 zł (1% wynagrodzenia ustalonego w umowie za każdy dzień zwłoki). Pan Wójt wezwał wykonawcę w dniu 26 maja 2015 r. do uiszczenia kary. Wykonawca zwrócił się z pisemną prośbą o anulowanie noty obciążeniowej, tłumacząc zwłokę obiektywnymi czynnikami zewnętrznymi, na które nie miał wpływu (siłą wyższą). Do Urzędu Gminy wpłynęło również pismo od producenta zamówionego pojazdu Ford Polska S.A, w którym ten wyjaśnia przyczyny niedotrzymania terminu dostawy. Ostatecznie strony umowy zawarły ugodę, zgodnie z którą wykonawca zobowiązał się do zapłaty na rzecz gminy kwoty 7.000 zł (w dwóch ratach po 3.500 zł), pokrycia kosztów pełnego ubezpieczenia na okres 12 miesięcy oraz wykonania bezpłatnie jednego przeglądu gwarancyjnego pojazdu po przejechaniu 50.000 km. Kontrola realizacji ugody zawartej miedzy stronami umowy wykazała, iż kwota 7.000 zł została wpłacona, zamawiający na podstawie noty obciążeniowej z 7 czerwca 2016 r. na kwotę 3.378 zł uzyskał od wykonawcy zwrot poniesionych kosztów ubezpieczenia, wykonano też bezpłatny przegląd stanu technicznego pojazdu po przejechaniu 50.000 km. W wyniku zawarcia powyższej ugody doszło de facto do umorzenia dłużnikowi części należności wynikającej z umowy na kwotę 16.418 zł pomniejszoną o wartość przeglądu, który według wyjaśnienia pracownika UG nie został wyceniony. Analiza dokumentacji dotyczącej procedury umorzenia wykazała, że nie odwoływano się w tej procedurze do zasad określonych uchwałą Nr XXXVII/194/10 Rady Gminy Krypno z 20 października 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg z tytułu należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny oraz warunków dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną oraz wskazania organów lub osób uprawnionych do udzielania tych ulg, określających m.in. przesłanki umorzenia oraz tryb potwierdzenia ich istnienia. Pan Wójt uzasadniając swoją decyzję w sprawie zawarcia ugody argumentował m.in., iż Gmina Krypno nie poniosła w wyniku opóźnienia w dostawie pojazdu żadnych wymiernych strat a argumentacja drugiej strony była na tyle mocna, iż nie można jej było zbagatelizować, co jest zgodne z brzmieniem ust. 1 pkt 4 i 5 cytowanej wyżej Uchwały Rady Gminy Krypno. Analizując orzecznictwo sądów w podobnych sprawach oraz mierząc możliwe koszty procesu sądowego, uznaliśmy za zasadne zawarcie ugody możliwej do zaakceptowania przez obie strony. (…) Uważamy, iż gdyby doszło do procesu sądowego, moglibyśmy nie osiągnąć w sumie  tak korzystnego dla nas finału i gdybyśmy musieli ponownie rozpatrzyć tę sprawę, postąpilibyśmy tak samo. Ponadto wskazał Pan w wyjaśnieniu, że (..) błędnie nie przywołano podstawy prawnej z wyżej cytowanej Uchwały Rady Gminy Krypno i był to jedyny błąd popełniony w procedowaniu niniejszej sprawy (…).

W toku kontroli dochodów budżetowych gminy badaniu poddano również dochody z tytułu podatków i opłat lokalnych, dla których organem podatkowym pierwszej instancji, w myśl art. 13 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, ze zm.), jest Pan Wójt. Kontrola prowadzona była w szczególności pod kątem prawidłowości i powszechności poboru wskazanych dochodów, windykacji zaległości podatkowych oraz rachunkowości podatkowej, w tym rzetelności sporządzania sprawozdań budżetowych i wykazała nieprawidłowości opisane w protokole kontroli.

Badaniu poddano realizację przez kontrolowany organ podatkowy obowiązków kreowanych przepisami art. 281 Ordynacji podatkowej w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych podatników. Analiza dokumentacji zawartej w aktach kontroli podatkowej przeprowadzonej u podatnika o nr konta …[1] wykazała naruszenie następujących przepisów Ordynacji podatkowej:

a) art. 282b § 1 i 2 ponieważ kontrolę podatkową wszczęto po upływie 30 dni od dnia zawiadomienia podatnika o zamiarze wszczęcia kontroli. Zgodnie ze wskazanym przepisem kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia,

b)  art. 284 § 1 w związku z brakiem daty i podpisu podatnika na upoważnieniu do kontroli. Przywołany przepis stanowi, że wszczęcie kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem § 3 i art. 284a § 1, następuje przez doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej. Zgodnie z wzorem upoważnienia ustalonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej (Dz. U z 2015 r. poz. 2305) doręczenie upoważnienia powinno być potwierdzone przez podatnika własnoręcznym podpisem w części E poz. 36,

c) art. 290 § 2 pkt 6 i 6a w związku z brakiem w protokołach kontroli wszystkich elementów wymienionych w przepisach, takich jak dokumentacja dotycząca przeprowadzonych dowodów, ocena prawna sprawy będącej przedmiotem kontroli – str. 71-72 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości i powszechności realizacji dochodów z tytułu podatku od nieruchomości, opłacanego przez osoby prawne i jednostki niemające osobowości prawnej, wykazała naruszenie następujących przepisów ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 716, ze zm.):

a) art. 2 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2016 r. poz. 716)  przez:

- podatnika wymienionego pod poz. 14 – powierzchnia gruntów wykazana do opodatkowania jest niezgodna z zapisami ewidencji gruntów i budynków. Według ewidencji w roku 2015 w posiadaniu podatnika były grunty o pow. 16.919 m2. Natomiast w deklaracji do opodatkowania wykazano grunty związane z działalnością gospodarczą o pow. 16.719 m2. Mając na uwadze, że część z nich (600 m2) jest własnością osoby fizycznej, to podatnik wykazał do opodatkowania grunty własne o pow. 16.119 m2 tj. o 800 m2 mniej od powierzchnie geodezyjnej,

- podatnika wymienionego pod poz. 17 – zgodnie z ewidencją geodezyjną w posiadaniu podatnika są grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości o pow. 34.415 m2. W deklaracji wykazano 6.662,40 m2 gruntów pozostałych podlegających opodatkowaniu za cały rok, 59.125 m2 gruntów podlegających opodatkowaniu w okresie od stycznia do lutego oraz 55.525 m2 za pozostałe miesiące. Wykazana w deklaracji powierzchnia gruntów jest blisko dwukrotnie większa od wynikającej z danych geodezyjnych. Ponieważ całość gruntów jest wykazana jako pozostałe nie ma możliwości opodatkowania podatkiem od nieruchomości gruntów rolnych lub leśnych,

b) art. 3 ust. 1 w przypadku podatnika wymienionego pod poz. 14, który wykazał do opodatkowania działkę nr …[2] (pow. 1,42 ha), będącą według ewidencji gruntów i budynków własnością osoby fizycznej. Przepisy materialnego prawa podatkowego dają możliwość opodatkowania gruntów będących własnością osoby fizycznej jedynie w przypadku, gdy są one w posiadaniu posiadacza samoistnego. Z okazanej dokumentacji nie wynika aby podatnik posiadał grunty na zasadzie posiadania samoistnego,

c) art. 2 ust. 2 przez podatnika wymienionego pod poz. 21, który wykazał do opodatkowania jako grunty pozostałe działkę nr …[3] o pow. 1.100 m2 (podatek 517 zł). Zgodnie z ewidencją gruntów i budynków są to grunty sklasyfikowane jako R Br IVa i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości wyłącznie w przypadku, gdy są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, czego organ podatkowy nie potwierdził,

d) art. 2 ust. 1 pkt 3 przez podatnika wymienionego pod poz. 17 w związku z wykazaniem do opodatkowania budowli, które nie są związane z działalnością gospodarczą. Na wykazaną w korekcie wartość budowli (240.435,38 zł) składają się obiekty budowlane związane z oświetleniem ulic oraz utwardzone place,

e) art. 6 ust. 9 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy oraz art. 54 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2137) w związku z niezłożeniem deklaracji przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej – str. 74-76 protokołu kontroli.

Z kolei w wyniku analizy deklaracji podatkowych złożonych przez osoby prawne i jednostki niemające osobowości prawnej – podatników podatku rolnego – stwierdzono naruszenie wymienionych przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 617):

a) art. 3 ust. 5 przez podatnika wymienionego pod poz. 2, ponieważ w kontrolowanym okresie nie złożył on deklaracji na grunty współposiadane. Zgodnie z ewidencją geodezyjną w jego posiadaniu są użytki rolne o pow. 1,45 ha (pow. przeliczeniowa 0,7675 ha a należny podatek 118 zł),

b) art. 12 ust. 1 pkt 1 przez podatnika wymienionego pod poz. 6 – z okazanej dokumentacji geodezyjnej wynika, że podatnik posiada grunty rolne o pow. 200,8394 ha a wszystkie posiadane przez podatnika grunty posiadają klasę bonitacji V i VI, zatem bezwarunkowo korzystają ze zwolnienia z podatku rolnego na mocy wskazanego artykułu. Skutkiem nieprawidłowości było zawyżenie podatku o kwotę 5.979,27 zł – str. 77-78 protokołu kontroli.

Kontrola prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku leśnego od osób prawnych i jednostek niemających osobowości prawnej wykazała naruszenie następujących przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 374):

a) art. 3 przez podatników wymienionych pod poz. 4 i 5. W przypadku pierwszego z wymienionych podatników, zgodnie z ewidencją gruntów i budynków, są w posiadaniu lasy o pow. 24,0278 ha, natomiast w deklaracji złożonej w dniu 19 stycznia 2015 r. wykazał do opodatkowania jako lasy pozostałe grunty o pow. 13,1978 ha. Drugi z wymienionych podatników w deklaracji dotyczącej gruntów będących w wyłącznym jego posiadaniu wykazał grunty leśne o pow. 194,85 ha (ochronne – 58,7566 ha, pozostałe – 95,8972 ha oraz grunty zwolnione 40 ha). Z ewidencji gruntów i budynków wynika zaś, że w jego wyłącznym posiadaniu są grunty leśne o pow. 196,44 ha,

b) art. 6 ust. 5 pkt 1 w zw. z art. 1 ust. 1, art. 2 ust. 1 i art. 3 ustawy oraz art. 54 § 1 k.k.s. przez  podatnika wymienionego pod poz. 7, który według ewidencji geodezyjnej posiada las o pow. 0,993 ha, a w kontrolowanym okresie nie złożył deklaracji na przedmiotowe grunty. Z uzyskanych w trakcie kontroli wyjaśnień złożonych przez podatnika wynika, że  przedmiotowe grunty stanowią pas drogowy drogi wojewódzkiej nr 671, co wynika z decyzji Nr 3/10 z dnia 18 maja 2010 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej budowy drogi wojewódzkiej nr 671. Wskazuje on również, że przedmiotowe grunty z chwilą wydania decyzji uzyskały klasyfikację terenu „drogi”. Stanowiska tego nie potwierdzają zapisy ewidencji gruntów i budynków. Ponieważ zgodnie z przepisami prawa podatkowego (art. 3 ustawy o podatku leśnym) podstawą opodatkowania podatkiem leśnym stanowią zapisy ewidencji geodezyjnej, to do czasu, w którym przedmiotowe grunty utracą oznaczenie Ls podlegają opodatkowaniu podatkiem leśnym. Również podatnik wymieniony pod poz. 8 nie złożył deklaracji na podatek leśny pomimo, iż według ewidencji geodezyjnej posiada las o pow. 0,819 ha – str. 79-80 protokołu kontroli.

Jednocześnie z opisu zawartego na str. 81-83 protokołu kontroli wynika, że w przypadku realizacji dochodów z tytułu podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości opłacanych przez osoby fizyczne stwierdzono naruszenie następujących przepisów ustaw:

a) art. 6 ust. 2 ustawy o podatku leśnym w związku z brakiem w aktach podatkowych informacji na podatek leśny przez podatników o następujących numerach ewidencyjnych: …[4] (posiada las o pow. 1,61 ha w całości opodatkowany), ….[5] W przypadku podatnika o numerze …[6] ustalono, że opodatkowano las o pow. 0,32 ha, natomiast w aktach podatkowych jest informacja z 2009 r., z której wynika, że powierzchnia posiadanego przez podatnika lasu wynosi 2,08 ha;

b) art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku rolnym w związku z łącznym opodatkowaniem gruntów będący wyłączną własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność małżeńską. Sytuacja taka dotyczy podatników o następujących numerach: …;[7]

c) art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych  w przypadku podatnika o nr konta …[8], ponieważ podatkiem od nieruchomości, jako grunty pozostałe, opodatkowano użytki rolne sklasyfikowane  jako R Br o pow. 0,96 ha,

d) art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w przypadku podatnika o nr konta …[9] w związku z wykazaniem przez niego części budynków jako pozostałe (o pow. 809,70 m2). W trakcie kontroli ustalono, że podatnik posiada cechy przedsiębiorcy, w związku z powyższym, mając na uwadze wskazany przepis, należy stwierdzić, że wszystkie budynki będące w jego posiadaniu są uznawane za związane z działalnością gospodarczą. Wyjątkiem byłaby sytuacja, w której podatnik byłby rolnikiem i przedmiotowe budynki spełniałyby kryteria wskazane w art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wówczas jednak byłyby one zwolnione z podatku;

e) art. 3 ustawy o podatku leśnym w przypadku podatników o nr konta ... i …[10]. Z ewidencji podatkowej wynika, że pierwszy z podatników posiada grunty leśne o pow. 0,53 ha niepodlegające opodatkowaniu, a drugi z podatników posiada las o pow. 1,22 ha w całości podlegający opodatkowaniu. Dane te są niezgodne z zapisami ewidencji geodezyjnej. Pierwszy z podatników według ewidencji nie jest posiadaczem gruntów leśnych, w przypadku drugiego powierzchnia lasu wynosi 0,88 ha. Organ podatkowy w trakcie kontroli zmienił zapisy ewidencji podatkowej dotyczące podatnika …[11];

f) art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz art. 2 ust. 1 ustawy o podatku leśnym w przypadku podatnika o nr konta …[12]. Ustalono, że organ podatkowy wydał decyzję ustalającą wymiar podatku na inna osobę niż właściciel widniejący w zapisach ewidencji gruntów. Posiadana dokumentacja nie pozwala natomiast na stwierdzenie, czy podmiot widniejący w decyzji podatkowej jest posiadaczem samoistnym. Przepisy materialnego prawa podatkowego dotyczące podatku od nieruchomości i podatku leśnego tylko w takim przypadku dają możliwość opodatkowania innego podmiotu niż właściciel. Również w przypadku podatku rolnego nie stwierdzono  przesłanek zawartych w ustawie o podatku rolnym, umożliwiających przeniesienia obowiązku podatkowego;

g) art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ponieważ w aktach podatkowych podatników o numerach … i …[13] nie ma informacji na podatek od nieruchomości.

Powyższe opisy jednoznacznie wskazują na nierealizowanie przez organ podatkowy, jego służby obowiązków wskazanych treścią przepisów Działu V Ordynacji podatkowej „Czynności sprawdzające”. W trakcie wskazanych przepisami działań, przy zastosowaniu wymienionych w nich procedur organ podatkowy winien zweryfikować składane przez podatników dokumenty (deklaracje, informacje podatkowe) m.in. pod kątem zgodności ze stanem faktycznym. Powinno to zapewnić realizacji dochodów z określonego tytułu pożądane przymioty powszechności, kompletności i prawidłowości. We wszystkich opisanych przypadkach nie stwierdzono właściwej reakcji organu podatkowego, będącej pochodną prawidłowo prowadzonych czynności sprawdzających.

Analizie sprawdzającej poddano decyzje i dokumentację, na podstawie której organ podatkowy zastosował zwolnienie oraz udzielił ulg w podatku rolnym. W jej wyniku stwierdzono naruszenie:

a) art. 210 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej w przypadku decyzji dotyczących ulg w związku z nabyciem gruntów na utworzenie lub powiększenie istniejącego gospodarstwa rolnego, ponieważ informacja o udzieleniu ulgi na kolejne dwa lata po upływie zwolnienia wynikała z uzasadnienia decyzji a nie z jej sentencji,

b) art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej ponieważ nie udokumentowano ustaleń organu podatkowego mających wskazywać na spełnienie merytorycznych przesłanek umożliwiających udzielenie zwolnienia i ulgi. W trakcie kontroli złożono w tej sprawie  wyjaśnienia, z których wynika, że kwestie te są ustalane z podatnikiem w trakcie składania wniosku,

c) art. 210 § 1 pkt 6 i § 4 Ordynacji podatkowej z uwagi na brak wyjaśnienia przepisu prawa oraz przytoczenia jego treści. Należy zauważyć, że powyższa nieprawidłowość, np. w przypadku ulgi „inwestycyjnej”, skutkuje również tym, iż nie można dokonać oceny prawidłowości jej zastosowania w przypadku gdy podatnik wskazuje, że dokonał modernizacji budynku inwentarskiego. W obowiązujących przepisach prawa, zarówno podatkowego jak i budowlanego, brak jest definicji pojęcia modernizacja. Wobec powyższego to na organie podatkowym ciąży obowiązek wykładani tego pojęcia w uzasadnieniu prawnym decyzji, opierającej się na wypracowanych stanowiskach sądów oraz tezach z piśmiennictwa,

d) w przypadku decyzji …[14] zawyżono kwotę udzielonej ulgi w związku z zaliczeniem do wydatków zakupów narzędzi, które nie mają bezpośredniego powiązania z budynkami, na które przysługuje ulga – str. 83-87 protokołu kontroli.

Opis zawarty na str. 87-93 protokołu kontroli, prezentujący wyniki badania prawidłowości prowadzenia postepowania podatkowego i formalno-prawnej poprawności decyzji dotyczących udzielenia ulg w zapłacie podatków na podstawie art. 67a § 1 Ordynacji podatkowej wskazuje, iż doszło do naruszenia przepisów wymienionej ustawy:

- art. 120, 121 § 1, 122 i 125 § 1 ponieważ w większości przypadków materiał dowodowy sprowadza się do sporządzenia informacji o stanie majątkowym. Nie ma dokumentów źródłowych, które potwierdzałyby argumentację podatników wskazywaną we wnioskach oraz umożliwiałyby ustalenie faktycznej sytuacji finansowej podatnika. Przedmiotowe przepisy stanowią, że organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa, w sposób budzący zaufanie, i w toku postępowania podejmują wszelkie działania pozwalające na ustalenie stanu faktycznego i załatwienie sprawy w postępowaniu podatkowym oraz działają szybko i wnikliwie, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia,

- art. 210 § 4 ponieważ uzasadnienie faktyczne decyzji nie spełnia kryteriów, które ustawodawca określił w przepisie,

- art. 210 § 1 pkt 6 w przypadku części decyzji, ponieważ nie zawierają one uzasadnienia prawnego,

- art. 208 § 1 w związku z jego błędna interpretacją. Z uzasadnienia postanowienia wynika, że podstawą stwierdzenia bezprzedmiotowości był wpływ wniosku przed terminem płatności podatku. Należy zauważyć, że rozstrzygnięcie nastąpiło 20 listopada tj. już po terminie płatności podatku, a zatem jeżeli należność nie została opłacona w ustawowym terminie, to w dniu wydawania postanowienia stanowiła zaległość i organ podatkowy był zobligowany do rozpatrzenia złożonego wniosku.

Dokonano analizy prawidłowości naliczenia wynagrodzenia inkasentom i ustalono, że doszło w tym obszarze do naruszenia art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej ponieważ kwoty ustalonych wynagrodzeń nie były zaokrąglane zgodnie z zasadami wynikającymi z przywołanego przepisu. Stanowi on, że podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych, z zastrzeżeniem § 1a i 2 przywołanego artykułu – str. 95 protokołu  kontroli.

Kontrola prawidłowości realizacji dochodów z tytułu podatku od środków transportowych wykazała naruszenie następujących przepisów:

a) § 40 ust. 3 pkt 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U. Nr 14, poz. 67 ze zm.), ponieważ na większości deklaracji brak jest daty wpływu dokumentów do jednostki,

b) art. 9 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przez podatnika o numerze konta …[15] w związku z błędnym ustaleniem należnego podatku za 2015 rok za pojazd. Z zapisów na koncie podatnika wynika, że kwota należnego podatku wynosi 417 zł. Mając na uwadze parametry pojazdu oraz obowiązującą stawkę podatku i okres opodatkowania należny podatek powinien wynieść 312 zł,

c) art. 53 § 1 i art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej przez podatnika o nr konta …[16]. Z zapisów dokonanych na koncie podatkowym wynika, że zaksięgowano odsetki w wysokości 20 zł w związku z nieterminowym opłaceniem II raty (wysokość raty 1.200 zł, opłacona w dniu 14 grudnia 2015 r.). Mając na uwadze obowiązujące stawki odsetek i ilość dni jaka upłynęły od terminu płatności, ich wysokość powinna wynieść 24 zł – str. 95-96 protokołu kontroli.

Na podstawie ustaleń dokonanych w oparciu o dokumentację podatkową działań upominawczych i egzekucyjnych podjętych w stosunku do wytypowanej grupy podatników, stwierdzono przekroczenie obowiązujących w tym obszarze przepisów wykonawczych:

a) § 4 obowiązującego w okresie objętym kontrolą rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 656) poprzez nieobjęcie czynnościami upominawczymi podatników o nr kont: …[17] którzy posiadali zaległości przekraczające dziesięciokrotną wysokość upomnienia, a organ podatkowy był zobowiązany do niezwłocznego wystawienia upomnień (§ 5 rozporządzenia),

b) § 5 rozporządzenia w związku z  wystawianiem upomnień  kilka miesięcy po terminie płatności. Przedmiotowy przepis stanowi, że wierzyciel niezwłocznie doręcza zobowiązanemu upomnienie, w przypadku gdy łączna wysokość należności pieniężnych wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej przekroczy dziesięciokrotność kosztów upomnienia albo gdy okres do upływu terminu przedawnienia należności pieniężnej jest krótszy niż 6 miesięcy. W przypadku podatników o nr kont …[18] spełnione zostały warunki, które zobowiązywały organ do niezwłocznego wystawienia upomnień – str. 97-98 protokołu kontroli.

Z okazanych w trakcie kontroli zasad rachunkowości obowiązujących w Urzędzie Gminy wynika, że zostały one opracowane m.in. w oparciu o rozporządzenie Ministra Finansów dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie zasad rachunkowości i planu kont w zakresie ewidencji podatków, opłat i niepodatkowych należności budżetowych dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 112, poz. 761). Od stycznia 2011 r. obowiązują zasady rachunkowości wynikające z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 208, poz. 1375) – str. 99 protokołu kontroli.

Analiza wydatków z tytułu odpisu na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych wykazała, że na początku 2015 r. naliczono w Urzędzie Gminy odpis w wysokości 62.300 zł. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 800, ze zm.) równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń pracodawca przekazuje na rachunek Funduszu w terminie do 30 września, z tym że w terminie do 31 maja przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75% równowartości odpisów. W kontrolowanej jednostce do 31 maja przekazano 43.025 zł, co stanowiło 69,06 % równowartości odpisu naliczonego na początku roku. Zarządzeniem Nr 53/2015 z dnia 29 maja 2015 r. dokonał Pan zmian w budżecie gminy, zmniejszając m.in. plan wydatków w rozdziale 90095 „Pozostała działalność” par. 4440 „Odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” o kwotę 7.600 zł, mimo że nie istniały podstawy do korygowania odpisu. Przelew odpisu na ZFŚS według stanu na dzień 31 maja został wyliczony przez jednostkę od zaniżonego planu wydatków. Należy zauważyć, że zmiana planu wydatków w par. 4440 nie powoduje zmniejszenia planowanego odpisu ustalonego na początku roku. Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 marca 2009 roku w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. Nr 43, poz. 349) korekta faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych następuje w końcu roku. W dniu 30 września przekazano na rachunek ZFŚS kwotę 11.675 zł. Łącznie, według stanu na 30 września, przekazano 54.700 zł. Wskazana kwota stanowiła 100% planu wydatków w par. 4440, natomiast 87,8% wysokości planowanego, prawidłowo obliczonego na początku roku, odpisu. Na koniec roku dokonano przeliczenia faktycznie należnej kwoty odpisu i dokonano korekty przekazanych środków. Łącznie w okresie objętym kontrolą tytułem odpisu od pracowników zatrudnionych w Urzędzie Gminy i emerytów przekazano odpis w wysokości 47.534,90 zł. W grudniu dokonano zwrotu nadpłaconej kwoty.

Analiza obrotów na koncie 135 „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia” wykazała, że 5 czerwca 2015 r. przelano z rachunku ZFŚS na rachunek podstawowy jednostki kwotę 26.300 zł. Wskazana kwota została przelana z powrotem na rachunek ZFŚS 8 czerwca 2015 r. Zapożyczenia takie należy uznać za nielegalne w świetle przepisów ustawy o finansach publicznych, wskazujących rodzaje środków służących finansowaniu budżetu, a także przepisów ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych stanowiących, że środki funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym i mogą być przeznaczane wyłącznie na działalność socjalną. Zaniechanie przejściowego angażowania w finansowanie budżetu środków ZFŚS było przedmiotem zaleceń skierowanych do Pana po poprzedniej kontroli RIO. W odpowiedzi stwierdził Pan, że zalecenie przyjęto do realizacji w bieżącej pracy – str. 104 protokołu kontroli.

Kontrola wydatków na dotacje celowe udzielane jednostkom spoza sektora finansów publicznych wykazała, że zarządzeniem Nr 13/2015 z dnia 29 stycznia 2015 r. ogłosił Pan otwarty konkurs ofert na realizację zadań z zakresu upowszechniania kultury fizycznej i sportu. Ogłoszenie opublikowano na stronie BIP. Nie okazano dowodów świadczących o publikacji ogłoszenia w siedzibie Urzędu, do czego zobowiązuje art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817). Z protokołu z posiedzenia komisji konkursowej z dnia 25 lutego 2015 r. wynika, że do udziału w postępowaniu wpłynęła jedna oferta, złożona przez UKS Krypnianka Krypno. Umowa o powierzenia realizacji zadania publicznego pod nazwą „Popularyzacja kultury fizycznej” została zawarta 27 lutego 2015 r.

Stwierdzono, że ze środków pochodzących z dotacji opłacono przedłużenie licencji trenerskich (200 zł). Opłacenie kosztów indywidualnych uprawnień osób, przy pomocy których klub realizuje zadanie stoi w sprzeczności z założeniami konkursu określonymi w zarządzeniu z dnia 29 stycznia 2015 r. Stanowią one, że oferent ma zapewnić zatrudnienie trenerów piłki nożnej (osoby nieposiadające licencji nie są trenerami). Opłacenie licencji ze środków pochodzących z dotacji dotyczy de facto nabycia (przedłużenia) osobistych uprawnień trenerskich przez osoby fizyczne, a nie kosztu zatrudniania ich jako trenerów posiadających wymagane kwalifikacje.

Ponadto stwierdzono, że zgodnie z umową zleceniobiorca nie może zbywać rzeczy zakupionych ze środków pochodzących z dotacji przez okres 5 lat od dnia dokonania zakupu. Kontrolującym nie okazano ewidencji rzeczy nabytych z dotacji, a co za tym idzie, nie można stwierdzić, czy okres 5 lat został zachowany. Z dotacji przekazanej w 2015 r. UKS zakupił odzież i obuwie za łączną kwotę 16.223,48 zł – str. 109-112 protokołu kontroli.

W trakcie kontroli procedur wewnętrznych obejmujących czynności z zakresu zamówień publicznych ustalono, że w kontrolowanej jednostce obowiązuje zarządzenie Nr 350/2014 Wójta Gminy Krypno z dnia 23 kwietnia 2014 r. w sprawie Regulaminu udzielenia zamówień publicznych, których wartość netto nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 euro w Gminie Krypno. Zgodnie z jego treścią  do zamówień publicznych o wartości do 10.000 euro oraz wydatków na: zakupy detalicznych artykułów spożywczych na potrzeby UG i Rady Gminy; materiały na potrzeby usuwania awarii oraz bieżące konserwacje mienia; materiały niezbędne do wykonywania bieżących  napraw sposobem gospodarczym przez pracowników urzędu oraz „inne nagłe przypadki” – nie stosuje się postanowień regulaminu. Podstawę realizacji takich wydatków stanowią umowy, faktury lub rachunki, z zastrzeżeniem, że przy udzielaniu zamówień finansowanych ze środków zewnętrznych należy stosować procedury wynikające z umów o dofinansowanie. Artykuł 44 ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o finansach publicznych stanowi, iż wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Właściwe jest zatem, aby procedury wewnętrzne jednostki zapewniały dokumentowanie przestrzegania cytowanej zasady przy zlecaniu wszystkich zamówień o istotnej wartości z punktu widzenia planu finansowego Urzędu – str. 113-114 protokołu kontroli.

Zgodnie z art. 265 pkt 2 ustawy o finansach publicznych samorządowe instytucje kultury przedstawiają organowi wykonawczemu do dnia 28 lutego roku następującego po roku budżetowym sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż w planie finansowym. Analiza planów finansowych i sprawozdań rocznych GOK i GBP wykazuje brak związku między tymi dwoma dokumentami oraz nieprawidłowe dane w planach finansowych.

Dyrektor GOK przedłożyła za 2015 r. sprawozdanie merytoryczne z wykonania planu finansowego, a dyrektor GBP sprawozdanie opisowe (brak daty). Obie instytucje przedłożyły także rozliczenie dotacji podmiotowej z budżetu z 28 stycznia 2016 r. Z planu finansowego GBP na 2015 r. wynikała kwota wydatków na inwestycje (144.000 zł) oraz plan na pozostałe wydatki (160.000 zł). Plan nie zawierał pozycji odnoszącej się do przychodów Biblioteki, wbrew przepisom art. 31 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych. Jak wynika z ustaleń kontroli, na podstawie sprawozdania opisowego w 2015 r. przychody wyniosły 836.880,28 zł (w tym dotacja z Ministerstwa Kultury z programu „Biblioteka + Infrastruktura bibliotek” w kwocie 815.168 zł, nieujęta w planie wbrew art. 31 pkt 2 i 4 ustawy). Z informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego (objaśnienie do rachunku zysków i strat) z dnia 11 marca 2016 r. wynikają zaś m.in przychody – 347.602,46 zł, koszty (w tym amortyzacja) – 305.793,10 zł oraz stan środków na koniec roku – 42.135,30 zł. Jako przychody wykazano dotacje z budżetu 1.000 zł, przychody finansowe – 166,42 zł, przychody operacyjne – 334.575,13 zł, Fundacja Dzieci i Młodzieży – 7.500 zł, Fundacja Orange – 860,91 zł i Biblioteka Narodowa – 3.500 zł.

Stwierdzono, że w 2015 r. przekazano z budżetu gminy dotację podmiotową dla Gminnej Biblioteki Publicznej w Krypnie w wysokości 1.000 zł. Taka kwota dotacji wynikała z uzyskanych przez Bibliotekę przychodów wyższych niż planowane na kwotę 193.725 zł. Pochodziły one z naliczenia kary umownej wykonawcy budowy budynku GBP w Krypnie. Pismem z 16 listopada 2015 r. dyrektor GBP poinformowała Wójta, iż w związku z zaistniałym stanem, działając na podstawie art. 27 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz kierując się zasadami efektywności wykorzystanych środków finansowych przez samorządowe instytucje kultury, a także prawdopodobnym niewykorzystaniem zgromadzonych środków finansowych na cele statutowe Biblioteki do końca 2015 r., przekazuje kwotę 127.000 zł jako potrącenie otrzymanej z budżetu gminy Krypno dotacji podmiotowej na 2015 r. Bibliotece przekazano też z budżetu gminy dotację celową na inwestycje w wysokości 143.261,50 zł, której rozliczenie zostało przedłożone przez dyrektora GBP 15 stycznia 2016 r.

Ze sprawozdania merytorycznego GOK wynika, że przychody wyniosły 345.171,63 zł, w tym z dotacji wyniosły – 308.100 zł, a wydatki – 345.097,13 zł. W sprawozdaniu merytorycznym GOK (które należy traktować jako sporządzone w wykonaniu obowiązku z art. 265 pkt 2 ustawy o finansach publicznych) stwierdzono brak danych o stanie należności oraz o stanie środków pieniężnych na początek i koniec roku. Natomiast z informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego wynikają m.in. przychody – 351.899,54 zł, koszty (w tym amortyzacja) – 357.457,51 zł, stan środków pieniężnych na koniec roku – 140,90 zł oraz informacja, iż zobowiązania dotyczą ZUS i Urzędu Skarbowego – str. 131-134 protokołu kontroli.

Analiza planowania na lata 2016 i 2017 wykazała, że projekty planów finansowych i plany finansowe instytucji kultury również nie były sporządzane prawidłowo (str. 33 protokołu kontroli):

a) projekt i plan finansowy GOK na 2016 r. nie zawierał informacji w zakresie przychodów z prowadzonej działalności, otrzymanych dotacji, stanu należności i zobowiązań na początek i na koniec roku oraz stanu środków pieniężnych na koniec i na początek roku. Plan finansowy GBP na 2016 r. nie zawierał natomiast danych na temat zobowiązań i należności na początek i koniec roku oraz danych dotyczących stanu środków pieniężnych na koniec roku,

b) projekt planu finansowego GBP na rok 2017 nie zawierał informacji w zakresie przychodów z prowadzonej działalności, otrzymanych dotacji, stanu należności i zobowiązań na początek i na koniec roku oraz stanu środków pieniężnych na początek i koniec roku.

Stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości i uchybienia były w głównej mierze wynikiem nieprzestrzegania lub błędnej interpretacji przepisów prawnych dotyczących gospodarki finansowej i rachunkowości gminy, a także niewłaściwego funkcjonowania kontroli zarządczej.

Organem wykonawczym gminy wiejskiej jest Wójt, na którym spoczywają obowiązki dotyczące m.in. przygotowywania projektów uchwał Rady Gminy, wykonywania budżetu i gospodarowania mieniem, a także ogólna odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową (art. 30 ust. 1 i 2, art. 60 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Wójt jako organ wykonawczy wykonuje zadania przy pomocy Urzędu, działającego w strukturze organizacyjnej wskazanej w protokole kontroli, którego jest kierownikiem (art. 33 ust. 1 i 3 ustawy). Odpowiedzialność za gospodarkę finansową Urzędu, jako jednostki sektora finansów publicznych, w tym za wykonywanie obowiązków w zakresie kontroli zarządczej, spoczywa na Wójcie – kierowniku jednostki – zgodnie z art. 53 ust. 1 i art. 69 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych oraz pracownikach, którym powierzono obowiązki w zakresie gospodarki finansowej.

Wójt jest również organem podatkowym pierwszej instancji w myśl przepisu art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

           Obowiązki w zakresie prowadzenia rachunkowości spoczywały, stosownie do postanowień zakresu czynności, na Skarbniku Gminy. Prawa i obowiązki głównego księgowego (skarbnika) określają przepisy art. 54 ustawy o finansach publicznych.

Mając na uwadze ustalenia kontroli, na podstawie art. 9 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, zalecam:

1. Udzielanie pełnomocnictw na podstawie art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wyłącznie kierownikom jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.

2. W zakresie przepisów wewnętrznych składających się na dokumentację opisująca przyjęte zasady rachunkowości i procedury kontroli zarządczej

a) usunięcie postanowienia przewidującego prowadzenie wykazu aktywów i pasywów (inwentarza), jako elementu ksiąg rachunkowych,

b) określenie metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla poszczególnych grup materiałów, stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy o rachunkowości,

c) rozważenie obniżenia kwoty, powyżej której istnieje obowiązek dokumentowania wyboru wykonawców zamówień publicznych o wartości nieprzekraczającej 30.000 euro, mając na uwadze wskazania zawarte w części opisowej wystąpienia,

d) rozważenie uchylenia lub zmiany zarządzenia Pana Wójta z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia zasad dochodzenia odsetek ustawowych od nieterminowego regulowania należności wynikających z umów cywilnoprawnych, mając na uwadze wskazania zawarte w części opisowej wystąpienia,

e) uaktualnienie przyjętych zasad rachunkowości w obszarze ewidencji księgowej podatków i opłat z uwzględnieniem aktualnie obowiązujących przepisów wykonawczych.

3. Zobowiązanie Skarbnika Gminy do wyeliminowania nieprawidłowości w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, poprzez:

a) dokonywanie wyceny i ujmowanie w księgach, z jednoczesną korektą kosztów, wartości materiałów odpisywanych w koszty w momencie zakupu, których stan ustalono w drodze inwentaryzacji przeprowadzonej na 31 grudnia,

b) przestrzeganie zasady memoriału,

c) zaniechanie dublowania w ewidencji Urzędu należności z tytułu nieprzekazanych do końca roku udziałów w PIT i CIT oraz dochodów realizowanych przez urzędy skarbowe ujętych w ewidencji budżetu na koncie 224,

d) zapewnienie zgodności między danymi kont ksiąg pomocniczych a zapisami odpowiednich kont księgi głównej,

e) przypisywanie na koncie 221 wszystkich należności z tytułu dochodów budżetowych,

f) księgowanie przychodów dotyczących dochodów z kar umownych na koncie 760,

g) ujmowanie w księgach należności z tytułu odsetek od nieterminowo opłacanych należności gminy, co najmniej na koniec każdego kwartału, i wykazywanie ich stanu w sprawozdaniu Rb-27S,

h) dokonywanie zapisów na koncie 133 wyłącznie na podstawie wyciągu bankowego,

i) prowadzenie ewidencji analitycznej gruntów w sposób spełniający wymagania stawiane ustawa o rachunkowości dla ksiąg rachunkowych,

j) dokonanie wyceny i ujęcia w księgach wartości działek gruntu, które dotychczas nie były wycenione,

k) ewidencjonowanie za pośrednictwem konta 223 przelewów środków przeznaczonych na wydatki z rachunku budżetu na rachunki projektów ujmowane w ewidencji Urzędu na koncie 130.

4. W zakresie obowiązków z zakresu sprawozdawczości spoczywających na Panu Wójcie:

a) zapewnienie należytej kontroli merytorycznej i formalno-rachunkowej sprawozdań jednostkowych przedkładanych do Urzędu Gminy przez jednostki organizacyjne,

b) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-27S kwoty dochodów otrzymanych obliczonej zgodnie z zasadami wskazanymi w części opisowej wystąpienia i protokole kontroli,

c) wykazywanie w sprawozdaniu Rb-NDS za poszczególne kwartały przychodów i rozchodów związanych z innymi operacjami niż zaciąganie zobowiązań na sfinansowanie przejściowego deficytu.

5. Zobowiązanie kierownika GOPS do wyeliminowania rażących nieprawidłowości w zakresie wykazywania danych w sprawozdaniach tej jednostki, poprzez:

a) zaprzestanie wypełniania przez GOPS w jednostkowym sprawozdaniu Rb-27ZZ  kolumny „dochody potrącone na rzecz jednostek samorządu terytorialnego”,

b) wykazywanie w sprawozdaniu jednostkowym Rb-27ZZ wszystkich należności ujętych w ewidencji księgowej,

c) wykazywanie w bilansie rzeczywistej kwoty odpisów aktualizujących należności.

d) zachowywanie zgodności między danymi o stanie należności z zadań zleconych w części dotyczącej budżetu gminy wykazywanymi w części B sprawozdania Rb-27ZZ i w sprawozdaniu Rb-27S.

6. Zaniechanie angażowania w finansowanie budżetu środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz środków pochodzących z raty części oświatowej subwencji otrzymanej w grudniu a stanowiącej dochód następnego roku budżetowego.

7. Dołożenie większej staranności przy sporządzaniu wieloletniej prognozy finansowej; wprowadzenie do WPF kwoty wydatków na obsługę długu prognozowanej na 2021 r.

8. Zaniechanie klasyfikowania jako wydatków majątkowych wydatków na roboty, których efektem nie jest wytworzenie środka trwałego bądź zwiększenie wartości (ulepszenie) środka trwałego.

9. W zakresie procedury sprzedaży nieruchomości:

a) przestrzeganie obowiązku zamieszczania w prasie o zasięgu obejmującym co najmniej powiat wyciągu z ogłoszenia o przetargu na sprzedaż nieruchomości, której cena wywoławcza jest wyższa niż równowartość 10.000 euro,

b) zaniechanie ograniczania katalogu podmiotów, które mogą wziąć udział w przetargu na zbycie nieruchomości, ze względu na miejsce zamieszkania i wielkość posiadanego gospodarstwa rolnego,

c) zamieszczanie uzasadnienia wyboru ograniczonej formy przetargu w ogłoszeniu o przetargu nieograniczonym,

d) pisemne informowanie nabywców nieruchomości wyłonionych w drodze przetargu o miejscu i terminie podpisania aktu notarialnego,

e) zwieranie w protokole z przeprowadzonego przetargu wszystkich wymaganych informacji,

f) zaprzestanie ustalania kwoty postąpienia obowiązującej w przetargu, mając na uwadze, że czynność ta należy do uczestników przetargu, a minimalną wysokość dopuszczalnego postąpienia określa prawo powszechnie obowiązujące;

g) zamieszczanie w ogłoszeniach o kolejnych przetargach na sprzedaż nieruchomości informacji o terminie przeprowadzenia poprzednich przetargów.

10. W zakresie realizacji dochodów z najmu lokali mieszkalnych:

a) realizowanie postanowień wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy dotyczących waloryzacji stawki bazowej za najem poprzez dokonywanie zmiany zarządzenia określającego stawkę bazową czynszu obowiązującą na terenie gminy, a dopiero następnie poprzez wypowiedzenie najemcom dotychczasowej kwoty czynszu z zachowaniem przepisów art. 8a ust. 1-3 ustawy o ochronie praw lokatorów…,

b) rozliczenie z najemcą wskazanym w protokole kontroli kwoty 261,68 zł odpowiadającej czynszowi ustalonemu i pobranemu w kwocie wyższej od wynikającej ze stawki bazowej obowiązującej na terenie gminy.

11. Formalne uregulowanie sposobu wykorzystywania nieruchomości nr 47/1, zajmowanej bezumownie przez mieszkańca od 1998 r., stosownie do tez przedstawionych przez Pana w złożonym wyjaśnieniu.

12. Ponowne przedłożenie Radzie Gminy projektu uchwały ustalającej stawki opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego ich podziałem oraz wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej.

13. W zakresie ustalania taryf za zbiorowe dostarczanie wody i zbiorowe odprowadzanie ścieków:

a) zaprzestanie modyfikowania tabel określonych załącznikami do rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r,

b) uwzględnianie przy kalkulacji taryf kosztów poniesionych w pozycjach i okresach wskazanych w części opisowej wystąpienia,

c) przedkładanie Radzie Gminy projektów uchwał w sprawie zatwierdzenia taryf przewidujących stawki w wysokości wynikającej z prawidłowo sporządzonych kalkulacji, z ewentualną propozycją dopłaty do 1 m³ wody lub ścieków, mając na uwadze, że w przypadku funkcjonowania przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego w formie gminnej jednostki budżetowej ustalenie dopłaty z budżetu wiąże się tylko ze zmniejszeniem obciążeń dla odbiorców usług.

14. Bieżące podejmowanie czynności windykacyjnych wobec zaległości z tytułu opłat za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, mając na uwadze niedopuszczanie do ich przedawnienia. W tym celu m.in. podejmowanie działań skierowanych na ustalenie spadkobierców zmarłych dłużników – w celu wyegzekwowania od nich należności lub ewentualnie ustalenia podstaw do umorzenia należności.

15. Udzielanie ulg w zakresie przypadających gminie należności cywilnoprawnych zgodnie z zasadami określonymi uchwałą Nr XXXVII/194/10 Rady Gminy Krypno z 20 października 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg z tytułu należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny…

16. Przestrzeganie przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie prawidłowości przeprowadzania i dokumentowania kontroli podatkowych.

17. Wyjaśnienie i wyeliminowanie wskazanych w protokole i części opisowej wystąpienia nieprawidłowości w zakresie danych wykazanych w informacjach i deklaracjach podatkowych oraz ich zgodności z obowiązującymi przepisami. W odpowiedzi na zalecenia przedstawienie wyników (w tym finansowych) poszczególnych ustaleń (dotyczących każdego podatnika).

18. Prowadzenie kompletnych czynności sprawdzających w zakresie wynikającym z treści wskazanych przepisów Ordynacji podatkowej.

19. Weryfikowanie dokonanych wpłat pod względem wymagalności i prawidłowości naliczenia odsetek za zwłokę.

20. Przestrzeganie obowiązujących przepisów z zakresu prowadzenia działań upominawczych i egzekucyjnych w zakresie podatków i opłat lokalnych.

21. Weryfikowanie wszystkich kryteriów uprawniających podatników do korzystania ze zwolnień i ulg w podatku rolnym pod kątem zgodności z ustawą o podatku rolnym.

22. Przestrzeganie przepisów Działu IV Ordynacji podatkowej w zakresie zasad prowadzenia postępowania podatkowego i formalno-prawnej prawidłowości wydawanych decyzji podatkowych.

23. Stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie zaokrąglania wynagrodzeń inkasentów.

24. Zaniechanie dokonywania bezpodstawnych zmian wysokości planowanych wydatków z tytułu odpisu na ZFŚS, mając na uwadze, że wysokość prawidłowo obliczonego odpisu podlega korekcie w końcu roku budżetowego.

25. W zakresie dotacji celowych udzielanych jednostkom spoza sektora finansów publicznych:

a) dokumentowanie faktu publikacji ogłoszeń o konkursie w siedzibie Urzędu,

b) zaprzestanie finansowania ze środków pochodzących z dotacji kosztów nabycia lub utrzymania osobistych uprawnień trenerskich przez osoby fizyczne,

c) określenie procedury umożliwiającej zweryfikowanie przestrzegania 5-letniego zakazu zbywania przedmiotów nabytych ze środków pochodzących z dotacji.

26. Podjęcie zdecydowanych działań zobowiązujących kierowników instytucji kultury do ujmowania w planach finansowych wszystkich danych wymaganych przepisami art. 31 ustawy o finansach publicznych.

27. Dołożenie należytej staranności w zakresie weryfikacji zgodności danych sprawozdań przedkładanych przez kierowników instytucji kultury na podstawie art. 265 pkt 2 ustawy o finansach publicznych ze szczegółowością prawidłowo sporządzonego planu finansowego.

O sposobie wykonania zaleceń pokontrolnych proszę powiadomić Regionalną Izbę Obrachunkową w Białymstoku w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia.

Dodatkowo informuję o możliwości składania, w terminie 14 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do zawartych w wystąpieniu wniosków, za pośrednictwem Prezesa RIO do Kolegium Izby, zgodnie z art. 9 ust. 3-4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Bieg 30-dniowego terminu ulegnie zawieszeniu w stosunku do wniosków objętych zastrzeżeniem.

Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

         Zastępca Prezesa

Regionalnej Izby Obrachunkowej

           w Białymstoku