Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku

ul. J.K. Branickiego 13
15-085 Białystok

RIO.II-025-20/10

W odpowiedzi na pismo z dnia 22.06.2010 r. otrzymane w dniu 23.07.b.r. nr: SG.0561-2/10 i zawarte w nim pytanie Regionalna Izba Obrachunkowa wyraża następujący pogląd w sprawie.

Z dniem 1 styczna 2010 roku weszła w życie nowa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zni). W rozdziale 4 działu 1 niniejszej ustawy została uregulowana zasada jawności finansów publicznych. Zapewnia ona powszechny dostęp obywatelom do najważniejszych informacji dotyczących wydatkowania publicznych pieniędzy i możliwość kontroli państwowej i samorządowej. Kontrola ta niewątpliwie wpływa na racjonalne wykorzystanie powierzonych środków pieniężnych. Ustawodawca „jawność gospodarki środkami publicznymi" uznał za naczelną zasadę. Jest to zasada wyrażona w art. 33 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Ustawa ta przewiduje jedynie dwa wyjątki od tej reguły. Jawność może być wyłączona w stosunku do środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z obowiązujących Rzeczpospolitą umów międzynarodowych. Wyjątkowość tych dwóch okoliczności podkreśla także rozwiązanie zastosowane przez ustawodawcę w art. 35 w/w ustawy, który zabrania stosowania w umowach zawieranych przez podmioty publiczne z podmiotami prywatnymi np. w umowach o partnerstwo publiczno-prywatne klauzul wyłączających jawność ze względu na tajemnice przedsiębiorstwa. Klauzule takie mogą być zawierane jedynie, gdy dotyczą informacji technicznych, technologicznych, organizacyjnych przedsiębiorstwa lub gdy jednostka sektora finansów publicznych wykaże, że informacja stanowi tajemnice przedsiębiorstwa z uwagi na to, że wymaga tego istotny interes publiczny lub ważny interes państwa.

Zasada jawności finansów publicznych znajduje szerokie zastosowanie zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym. Na szczeblu samorządowym przejawia się między innymi w zapewnieniu radnym danej jednostki samorządu terytorialnego dostępu m.in. do informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli gospodarki finansowej.

Ustawodawca niewątpliwie kładzie olbrzymi nacisk na znaczenie zasady jawności finansów publicznych, powtarzając ją m.in. w ustawach o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i samorządzie wojewódzkim, gdzie np. w ustawie z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w art. 11b, czytamy, cytuję: ust. 1 „ Działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw". Ustawami tymi są: ustawa z dnia 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych (Dz. U z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 ze zm.) oraz ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 05, poz. 860 ze zm.).

Ponadto proszę zapoznać się z treścią komunikatu Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, zamieszczonym na stronic internetowej RIO w Białymstoku, adres: www.bialystok.rio.gov.pl w sprawie udzielenia przez RIO w Białymstoku wyjaśnień w sprawach dotyczących stosowania przepisów o finansach publicznych trwałych.

Wobec tego, iż w obecnym porządku prawnym brak jest organu upoważnionego do dokonywania wiążącej wykładni przepisów prawa, stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, proszę potraktować wyłącznie jako niewiążącą opinię prawną.

                 Prezes

Regionalnej Izby Obrachunkowej

           w Białymstoku